نورعلی فرخی

این پژوهش با هدف تعیین ضرایب خرده آزمون های ارزشیابی صلاحیت های حرفه ای (اصلح) دانش آموختگان دانشگاه فرهنگیان اجرا شد. پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از حیث روش، از نوع همبستگی است. جامعه پژوهش، همه مهارت آموزان ماده 28 سال تحصیلی 95-94 دانشگاه فرهنگیان به تعداد 2823 نفر بود. با توجه به پراکندگی جامعه در تمام استان های کشور، از نمونه در دسترس استفاده شد و مهارت آموزان استان خراسان رضوی به تعداد 190 نفر، به عنوان نمونه انتخاب شدند. قسمت اصلی داده های این پژوهش، نتایج حاصل از آزمون اصلح دانشگاه فرهنگیان بود که در شهریور 1395 برگزار شده است. برای بررسی موفقیت معلمان از منظر همکاران، از آزمون محقق ساخته استفاده شد که پایایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ 89/0 به دست آمد و روایی آن با استفاده از تحلیل عاملی بررسی شد. بر اساس شیوه نامه آزمون اصلح دانشگاه فرهنگیان، سهم خرده آزمون «فرهنگی»، «تدریس خرد»، «علمی» و «عملکردی» به ترتیب 20، 35، 20 و 25 درصد است که بر اساس نتایج این پژوهش برای افزایش روایی ملاکی پیش بین، پیشنهاد می شود که سهم خرده آزمون ها به ترتیب، 15، 11، 38 و 36 درصد باشد. همچنین نتایج نشان داد که طبقه بندی افراد به گروه های دارای صلاحیت دائمی، صلاحیت موقت و عدم احراز صلاحیت، با روش به کار رفته در آزمون و روش پیشنهادی این پژوهش، به نتایج نهایی متفاوتی خواهد انجامید.

عملکرد موفقیت آمیز داوطلب دوره دکتری مهم ترین عامل در تصمیم گیری اعضای کمیته پذیرش است که کمک می کند کدام داوطلب را بپذیرند. یکی از مباحثی که همیشه همراه با نمره های آزمون های پذیرش وجود داشته، مسئله روایی نمره های  در پیش بینی عملکرد موفقیت آمیز  داوطلبان بوده است. هدف از اجرای این پژوهش، بررسی روایی ملاکی-پیش بین نمره های آزمون های تخصصی  در چهار رشته دکتری مهندسی روی سنجه های مصاحبه  به عنوان ملاک عملکرد موفقیت آمیز  بوده است. در این پژوهش که توصیفی از نوع همبستگی است، رتبه های داوطلبان در آزمون های اختصاصی  و مصاحبه  در چهار رشته دکتری مهندسی در سال 1397 بر اساس تئوری تعمیم پذیری تحلیل شدند. بسته به رشته دانشگاهی داده های آزمون شوندگان دربرگیرنده نمره آنها روی 3 تا 8 خرده آزمون اختصاصی  و 2 نمره ترکیبی ملاک مصاحبه  بود. داده ها با نرم افزار mGENOVA بر اساس یک طرح تک رویه ای  تحلیل شدند. سپس همبستگی بین دو نمره جهانی ترکیبی با توزیع نرمال دومتغیری در نمودار پراکندگی نشان داده شده است. نتایج نشان می دهد نمره های آزمون های تخصصی  به خوبی می توانند نمره های افراد را در ملاک مصاحبه  به عنوان شاخص عملکرد موفقیت آمیز  یا کیفیت داوطلب پیش بینی کنند (به جز در رشته فناوری اطلاعات)؛ تعداد زیاد خرده آزمون های تخصصی، ناپایایی آنها و واریانس نابسته به سازه از عواملی هستند که می توانند پیش بینی های درست برای پذیرش یا رد داوطلبان را –به ویژه روی نمره برش- تحت تأثیر قرار دهند. اگرچه پیش بینی دقیق عملکرد موفقیت آمیز  داوطلبان دوره دکتری به وسیله نمره های آزمون ها  هدف دست نیافتنی است، اما تعریف بهتر آنچه ملاک موفقیت  در دوره دکتری است و بااهمیت تر شدن آزمون های عمومی زبان و استعداد  و هم زمان تعدیل سطوح دشواری این آزمون ها و کاهش خطای اندازه گیری سنجه های پیش بینی کننده  در یک برنامه سنجش دومرحله ای که در آن آزمون های عمومی زبان و استعداد به عنوان غربال اولیه توسط سازمان سنجش برگزار شود و آزمون های اختصاصی و مصاحبه توسط دانشگاه ها، می تواند راه بهینه ای باشد برای افزایش روایی نمره های آزمون ها  در پیش بینی عملکرد موفقیت آمیز  داوطلبان و پذیرش دانشجویان باکیفیت تر.

هدف مطالعه حاضر تعیین مقایسه پذیری برآورد پارامتر توانایی در سنجش انطباقی کامپیوتری و مداد – کاغذی و تعیین الگوریتم بهینه آزمون انطباقی کامپیوتری بر اساس روش های مختلف برآورد توانایی (بیشینه درست نمایی و پسین مورد انتظار) و ملاک خاتمه آزمون (خطای استاندارد ثابت و طول ثابت آزمون) در آزمون های خطیر بود. جامعه پژوهش شامل تمامی شرکت کنندگان آزمون سراسری گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی سال 1392 بود که از میان آنها تعداد 1000 آزمودنی با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. تحلیل سؤال های آزمون ریاضی با استفاده از مدل لجستیک سه پارامتری صورت گرفت. 40 مجموعه داده با حجمی برابر با داده های واقعی شبیه سازی شد و شبیه سازی پس تجربی آزمون انطباقی کامپیوتری انجام شد. یافته های تحلیل بیانگر همبستگی بالای برآورد توانایی اجرای انطباقی کامپیوتری و مداد-کاغذی خرده آزمون ریاضی بود. همچنین مقادیر سوگیری، میانگین قدر مطلق تفاوت برآوردهای توانایی آزمون انطباقی کامپیوتری و مداد- کاغذی و ریشه میانگین مجذور تفاوت بیانگر آن بود که برآوردهای توانایی آزمون انطباقی کامپیوتری در روش برآورد پسین مورد انتظار در راستای برآورد توانایی آزمون کامل است. نتایج نشان داد که آزمون انطباقی کامپیوتری قادر به بازیابی توانایی در خرده آزمون ریاضی است. به علاوه روش برآورد پسین مورد انتظار و ملاک خاتمه خطای استاندارد ثابت 3/0 الگوریتم بهینه دستیابی به اهداف پایایی مناسب، طول منطقی آزمون و بازیابی برآورد توانایی در اجرای انطباقی کامپیوتری خرده آزمون ریاضی است.

هدف از اجرای این پژوهش بررسی افت پارامترهای سؤال (IPD) روند آزمون ریاضیات تیمز پایه هشتم ایران و تأثیر آن بر برآورد پارامتر توانایی دانش آموزان بود. جامعه آماری شامل همه دانش آموزان پایه هشتم شرکت کننده در آزمون ریاضیات تیمز ایران در سال های 2003، 2007 و 2011 بود؛ 1224 نفر (408 نفر در هر دوره) از دانش آموزانی که به 40 سؤال روند موجود در این آزمون پاسخ داده بودند. برای بررسی وجود یا نبود افت از نرم افزار 23SPSS و روش رگرسیون لجستیک استفاده شد. بر اساس نتایج از بین 40 سؤال روند 2 سؤال افت را در پارامترهای خود نشان دادند؛ که هر دو سؤال نیز دارای افت پارامتر یکنواخت بود؛ اما طبق ملاک اندازه اثر جودوین و جیرل هر دو سؤال اندازه اثر ناچیزی داشتند. برای بررسی تأثیر افت پارامترها بر توانایی دانش آموزان، ابتدا توانایی تتا دانش آموزان با حضور کل سؤال ها محاسبه شد و پس از شناسایی و حذف سؤال های دارای افت، بار دیگر پارامتر توانایی تتا با استفاده از نرم افزار BILOG-MG محاسبه شد؛ سپس برای بررسی میزان تفاوت میانگین ها و معنی داری آن از روش آماری t وابسته استفاده شد؛ نتیجه آنکه این میزان افت در برآورد توانایی دانش آموزان تأثیر چشمگیری نداشته است.

هدف از اجرای این پژوهش، تعیین عامل های پرسشنامه سرسختی تحصیلی در دانشجویان بود. روش پژوهش همبستگی از نوع تحلیل عاملی و جامعه پژوهش شامل همه دانشجویان مقطع کارشناسی مشغول به تحصیل در دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی بود. از بین این دانشجویان تعداد 168 نفر با استفاده از جدول مورگان و به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. پرسشنامه تجدید نظر شده سرسختی تحصیلی بنشیک و لوپز (2005) پس از ترجمه و احراز روایی محتوایی، روی دانشجویان اجرا شد. با استفاده از تحلیل عاملی به روش مؤلفه های اصلی تعداد 9 عامل به عنوان عامل های اصلی پرسشنامه مشخص شد و با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی عوامل مشخص شده، تأیید شدند. عامل های تعیین شده دارای ضریب پایایی از 47/0 تا 87/0 بودند و ضریب آلفای کلی پرسشنامه 81/0 به دست آمد. نتایج پژوهش نشان داد که این پرسشنامه از روایی و پایایی مناسب برخوردار است و می توان از آن به عنوان ابزاری مناسب در زمینه آموزشی و انگیزشی استفاده کرد.

هدف: هدف مطالعه حاضر، مقایسه میزان دقت و خطای اندازه گیری مدل های دوارزشی و چند ارزشیIRT در نمره گذاری آزمون های توانایی سرنوشت ساز بود.روش پژوهش: جامعه پژوهش شامل تمامی شرکت کنندگان آزمون سراسری پروانه وکالت سال های 1396 و 1398 بوده که از میان آن ها تعداد 5000 نفر از سال 1396 و تعداد 5000 نفر از سال 1398 با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. همچنین، گردآوری داده ها با استفاده از پاسخ های شرکت کنندگان آزمون انجام یافت. متغیر مستقل این پژوهش، شیوه و مدل نمره گذاری و متغیر وابسته، میزان برازش و آگاهی (دقت) مدل محسوب می شود. بر این اساس، روش پژوهش آزمایشی است.یافته ها: تجزیه و تحلیل یافته ها نشان داد که از میان مدل های لجستیک دوارزشی IRT، مدل 3 پارامتری، و از میان مدل های چندارزشی اسمی مورد مطالعه نیز، مدل 3 پارامتری در مقایسه با سایر مدل ها، برازش و نیز آگاهی دهندگی بیشتر و مطلوب تری بر روی داده های مورد مطالعه داشتند.نتیجه گیری: با توجه به برازش و میزان آگاهی مطلوب تر مدل 3 پارامتری دو ارزشی و مدل 3 پارامتری چندارزشی در مقایسه با سایر مدل ها، استفاده از این مدل ها در نمره گذاری می تواند به افزایش دقت اندازه گیری و کاهش خطا، و  نیز به منصفانه بودن فرآیند گزینش متقاضیان آزمون پروانه وکالت کمک نماید.

پژوهش های پیشین گویای رابطه مثبت دین، معنویت، و دینداری با بهزیستی و سلامت روانی است. پژوهش حاضر به بررسی چگونگی رابطه دین با بهزیستی ذهنی می پردازد. این پژوهش به برازش یک مدل علّی بهزیستی ذهنی بر اساس دین می پردازد که در آن، دین از طریق امید، هدف در زندگی، و اضطراب مرگ بر شاخص های بهزیستی ذهنی اثر غیرمستقیم دارد. ۴۷۲ دانشجو به این پرسشنامه ها پاسخ دادند: «مقیاس شادی فاعلی»، «مقیاس رضایت از زندگی»، «مقیاس حرمت خود روزنبرگ»، «مقیاس تجدید نظر شده جهت گیری دینی»، «آزمون هدف در زندگی»،« مقیاس امیدواری»، و «مقیاس اضطراب مرگ تمپلر». یافته ها نشان داد شاخص های دینداری با شادی، رضایت از زندگی، حرمت خود، امیدواری، و هدف در زندگی رابطه مثبت دارند. رابطه دینداری برونی فردی با اضطراب مرگ مثبت بود. نتایج تحلیل مسیر، برازش مدل پیشنهادی را تائید کرد. به طور خاص، نقش های واسطه ای دو متغیر امید، و هدف در زندگی در رابطه دین با بهزیستی ذهنی تائید شدند. تلویحات نظری یافته های پژوهش به بحث گذاشته شد.

سنجش انطباقی کامپیوتری به خزانه سؤالی نیاز دارد که به خوبی طراحی شده و برای ساخت آزمون های مجزا، تعداد مناسبی  سؤال داشته باشد. همچنین شامل سؤال هایی باشد که از لحاظ محتوایی متعادل باشد و هزینه ساخت آزمون را کاهش دهد. یکی از روش های طراحی خزانه سؤال، روش رِکیس است، که در آن از روش مونت کارلو برای تعیین ویژگی های یک خزانه سؤال بهینه استفاده می شود. در این پژوهش، از این روش برای طراحی خزانه هایی که با مدل سه پارامتری لُجستیک مدرج شده اند، استفاده شده است. برای کنترل نرخ مواجهه سؤال از روش سیمپسون-هتر و برای شبیه سازی سؤال های آزمون از سه روش تصادفی (R)، تصادفی آمیخته و پیش بینی (MRP) و حداقل آگاهی آزمون (MTI) استفاده شده است. عملکرد خزانه های سؤال شبیه سازی شده و عملیاتی با در نظر گرفتن مجموعه ای از ملاک های ارزیابی، با یکدیگر مقایسه شده اند. نتایج نشان می دهد که خزانه MRP نسبت به سایر خزانه های بهینه از امنیت و دقت اندازه گیری بالاتری برخوردار است و شامل سؤال های زیادی با ضریب تشخیص بالا است. نرخ همپوشی آزمون در آن کمتر و درصد کوچکی از سؤال های بیش مواجهه و کم مواجهه دارد. در مقابل اندازه خزانه MTI نسبت به سایر خزانه های بهینه کوچک تر و سؤال هایی با ضریب تشخیص پایین تر دارد. به طور کلی با در نظر گرفتن عامل کنترل مواجهه، خزانه های بهینه، بهتر از خزانه عملیاتی عمل می کند.