علیرضا حکمت

در قرن حاضر موضوع رابطه ی انسان و محیط مورد توجه پژوهشگران این حوزه از دانش بوده است. وآنچه روان شناسی محیطی را از سایر شاخه های روانشناسی مجزا می سازد، همانا بررسی ارتباط رفتارهای متکی برروان انسان و محیط کالبدی است. از طرفی موضوع تجاری با توجه به قدرت بی بدیل اقتصاد در عصر ما موضوعی ویژه در طراحی معماری به حساب می آید. بدیهی است پاسخ گویی به نیازهای ضروری و در عین حال متنوع نیاز به ایجاد مرکزابنیه خدمات گسترده به صورت متمرکز دارد. در این راستا این پژوهش به دنبال تاثیر کیفیت محیط ساخته شده در مجتمع های تجاری بر رفتار انسان می باشد. شهر آستارا همانند خیلی از شهرهای ایران در طی تحول تاریخی، دچار دگرگونی شده و شکل جدید آن برای رسیدن به طراحی نو، انسجام و پیوند باساختار قدیم رابرهم زده است. لذا با روش ترکیبی از نوع کاربردی واکتشافی سعی در پاسخ به این سوال داریم که مولفه های موثر در ارتقا کیفیت مجتمع های تجاری کدامند و چگونه می توان از آنها در معماری استفاده کرد. به این ترتیب که ابتدا با مطالعات اسنادوکتب کتابخانه مولفه های مهم واثر گذار مطابق نظر متخصصین یافته شد، سپس با مشورت چند متخصص مولفه های مهم تر را انتخاب گردید و در قالب پرسشنامه محقق ساخت از 240 شهروند آستارایی پرسیده شد و توسط نرم افزار spss تحلیل آماری گردید و نتایج برحسب تحلیل داده ها نشان داد که مولفه های نفوذپذیری، تداوم و یکپارچگی بازار با فضای شهری، فرم های سازگار با اقلیم منطقه و کارکرد مجموعه، ریتم برای ایجادحرکت، سلسله مراتب، ایجاد فضاهای جمعی، عناصر نمادین و نشانه های بومی برای طراحی مجتمع تجاری مورد نظراین پژوهش ارائه و پیشنهاد گردید.