مسعود حجازی

هدف: پژوهش حاضر به منظور مقایسه میزان جرات ورزی، عزت نفس و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تیزهوش و عادی و همچنین بررسی روابط موجود بین این متغیرها صورت گرفت. روش: این پژوهش از نوع همبستگی است. بدین منظور 60 دانش آموز تیزهوش (30 پسر و 30 دختر) و 60 دانش آموز عادی (30 پسر و 30 دختر) به صورت تصادفی انتخاب شدند و با استفاده از پرسشنامه جرات ورزی گمبریل و ریچی و پرسشنامه عزت نفس کوپراسمیت و همین طور معدل درسی مورد بررسی قرار گرفتند. برای تحلیل داده ها از روشهای آماری تحلیل واریانس چند متغیره، ضریب همبستگی دو متغیره و تحلیل رگرسیون استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که دانش آموزان تیزهوش در هر سه متغیر جرات ورزی، عزت نفس و پیشرفت تحصیلی بر دانش آموزان عادی برتری داشتند، اما تفاوتی بین متغیرهای فوق در دو جنس ملاحظه نشد. از سوی دیگر هر سه متغیر جرات ورزی، عزت نفس و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان عادی دارای رابطه معنادار بودند، اما در دانش آموزان تیزهوش تنها بین دو متغیر جرات ورزی و عزت نفس رابطه وجود داشت. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که جرات ورزی و عزت نفس، توانایی پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان عادی را داشتند. نتیجه گیری: برتری دانش آموزان تیزهوش بر دانش آموزان عادی در سه متغیر: جرات ورزی، عزت نفس و پیشرفت تحصیلی مورد تایید قرار گرفت. بعلاوه پیشرفت تحصیلی دانش آموزان از روی داده های جرات ورزی و عزت نفس قابل پیش بینی است.

پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر برنامه جرات آموزی گروهی در افزایش میزان جرات ورزی و عزت نفس دانش آموزان کم جرات اجرا شده است. برای این منظور ابتدا 232 نفر دانش آموزان پسر پایه اول دبیرستان های شهرستان ایجرود در استان زنجان به استفاده از پرسشنامه جرات ورزی گمبریل و ریچی (1975) مورد ارزیابی قرار گرفتند. سپس سی نفر از دانش آموزانی که دارای پایین ترین میزان جرات ورزی بودند، انتخاب شدند و به طور تصادفی ساده در دو گروه آزمایشی و کنترل قرار گرفتند. آنگاه از پرسشنامه عزت نفس کوپر اسمیت (1967) برای سنجش میزان عزت نفس این دانش آموزان استفاده شد. روش پژوهش، آزمایشی بود و بر اساس طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل و انتصاب تصادفی صورت گرفته است. دانش آموزان شرکت کننده در گروه آزمایشی در هشت جلسه جرات آموزی گروهی شرکت کردند. پس از اجرای برنامه مداخله ای و تکمیل پرسشنامه های مورد نظر، داده های جمع آوری شده در پیش آزمون و پس آزمون از طریق آزمون تی و تحلیل کوواریانس مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفتند. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که میزان جرات ورزی و عزت نفس دانش آموزان کم جرات در گروه آزمایشی به طور معناداری افزایش یافته است. این یافته ها، احتمالا بیانگر این است که اجرای برنامه آموزش مهارت های جرات ورزی به دانش آموزان گروه آزمایشی کمک کرده است تا در تعامل با همسالان خود، جرات مندانه و با عزت نفس بالایی رفتار کنند.

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش میانجی ذهن آگاهی در رابطه بین اشتیاق تحصیلی با سرزندگی تحصیلی بود. بدین منظور در این مقاله از روش توصیفی- همبستگی استفاده شد. جامعه ی پژوهش عبارت از کلیه دانش آموزان دختر دوره ی دوم متوسطه زنجان در سال تحصیلی 97- 1396، به تعداد 4834 بود و 10 مدرسه به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای، از 17 مدرسه ی دو ناحیه آموزش وپرورش، انتخاب و از 40 کلاس، تعداد 400 نمونه به صورت تصادفی برگزیده شد. داده ها از طریق پرسش نامه های سرزندگی تحصیلی حسین چاری و دهقانی زاده (1391)، اشتیاق تحصیلی فردریکز، بلومنفیلد، پاریس (2004) و ذهن آگاهی فرایبورک (2006) جمع آوری و تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از روش همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر انجام شد. یافته های پژوهش حاکی از برازش مدل و تأیید کلیه ی فرضیه های پژوهش بود. نتایج نشان داد، اشتیاق تحصیلی علاوه بر این که به صورت مستقیم با سرزندگی تحصیلی رابطه مثبت و معنادار داشت، با 10/=0(bو (05/0>p)، به صورت غیرمستقیم نیز از طریق ذهن آگاهی با سرزندگی تحصیلی دارای رابطه مثبت و معنادار بود، با 094/0 = bو (01/0p<). با توجه به نقش اشتیاق تحصیلی و ذهن آگاهی در سرزندگی تحصیلی دانش آموزان توصیه می شود برنامه های آموزش وپرورش به گونه ای سازمان دهی شود که زمینه ی ارتقای سرزندگی تحصیلی از طریق اشتیاق تحصیلی و ذهن آگاهی فراهم آید.

زمینه و هدف: میزان شیوع نسبتاً زیاد اختلال یادگیری ریاضی و وجود پیامدهای ناشی از آن که مبتلایان را نه تنها در دوران کودکی با دشواری های ویژه ای روبرو می سازد، که در اغلب موارد، هزینه های مادی و معنوی بسیاری را برای کودک، خانواده، و جامعه به دنبال دارد. برنامه توانبخشی شناختی مشتمل بر آموزش، ذخیره سازی، و پردازش مؤلفه های حافظه فعال افراد است. هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی برنامه آموزشی توانبخشی شناختی بر افزایش میزان مهارت های هوش غیرکلامی، توجه و تمرکز، و عملکرد تحصیلی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی است. روش: روش پژوهش از نوع شبه آزمایشی و طرح پژوهش از نوع پیش آزمون، پس آزمون با گروه گواه بود. نمونه مورد مطالعه شامل 40 دانش آموز دختر و پسر دارای اختلال ریاضی مقطع ابتدایی در دامنه سنی 11-9 شهرستان میانه در سال تحصیلی 97-96 بود که به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه، جایدهی شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل آزمون توجه و تمرکز بریکن کمپ (2002) ،آزمون هوش غیر کلامی وکسلرکودکان (ویرایش چهارم)، و آزمون ریاضی ایران کی مت ( هومن، 1376) بوده است. بعد از اجرای پیش آزمون، مداخلات توانبخشی برای گروه آزمایش در 16 جلسه 60 دقیقه ای، هفته ای 2 بار و به صورت انفرادی انجام گرفت. در نهایت از هردو گروه آزمایش و گواه، پس آزمون گرفته شد. یافته ها: نتایج به دست آمد با روش تحلیل کوواریانس نشان داد که استفاده از روش توانبخشی شناختی در شرکت کنندگان گروه آزمایش بر میزان مهارت های هوش غیرکلامی (0/05> P ، 4/859 F (1,37) = ) ، میزان توجه و تمرکز (0/05> P ، 95/956 F (1,37) = )، و عملکرد تحصیلی (0/05> P ، 66/227 F (1,37) = ) دانش آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی، تأثیر معناداری را به دنبال داشته است. نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده در این مطالعه، برنامه آموزشی توانبخشی شناختی با استفاده از برنامه های تمرینی جذاب که به صورت بازی و سلسله مراتبی طراحی شده بود، توانسته است بخش های مورد نظر مغزی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری را در زمینه های توجه و تمرکز، عملکرد تحصیلی و هوش غیر کلامی، تحریک و تقویت کرده و موجب ارتقاء عملکرد ذهنی و کارایی تحصیلی آنها شود.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر بررسی نقش میانجی انعطاف پذیری شناختی در رابطه بین خوش بینی تحصیلی با سرزندگی تحصیلی است. روش ها: بدین منظور از روش توصیفی- همبستگی استفاده شده است. جامعه پژوهش، دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه زنجان در سال تحصیلی97- 1396 بود، که از تعداد 4834 دانش آموز به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای نسبتی 400 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. جمع آوری داده ها از طریق پرسش نامه های سرزندگی تحصیلی، خوش بینی تحصیلی و انعطاف پذیری شناختی انجام گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از همبستگی پیرسون و تحلیل معادلات ساختاری با نرم افزارهای LisreL8/88 و spss 18 انجام شد. یافته ها : یافته های پژوهش حاکی از برازش مدل و تایید کلیه فرضیه های پژوهش، بجز یک مورد بود. مدل پیشنهادی نشان داد خوش بینی تحصیلی از طریق میانجی انعطاف پذیری شناختی (بصورت غیرمستقیم) با سرزندگی تحصیلی رابطه مثبت و معنی دار دارد (01/0> p ). تحلیل همبستگی نشان داد بین خوش بینی تحصیلی و سرزندگی تحصیلی رابطه مثبت معنی دار وجود دارد (05/0> p )، در حالی که در مدل، رابطه معنی داری بین این دو متغیر مشاهده نشد. همچنین بر اساس مدل مشاهده شد که بین خوش بینی تحصیلی و انعطاف پذیری شناختی، و نیز بین انعطاف پذیری شناختی و سرزندگی تحصیلی رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد (05/0> p ). نتیجه گیری : یافته های به دست آمده بر نقش خوش بینی تحصیلی در انعطاف پذیری شناختی دانش آموزان جهت نیل به سرزندگی تحصیلی تاکید می کند . یافته های پژوهش با توجه به شواهد نظری و تجربی به بحث گذاشته شده و پیشنهادهایی بدین منظور ارائه گردیده است.

      این پژوهش با هدف اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری خودگردان و آموزش کمک خواهی بر پایستگی تحصیلی دانش آموزان اهمال کار مدارس غیرانتفاعی انجام شده است. روش پژوهش ازنوع نیمه آزمایشی با اجرای پیش آزمون-پس آزمون و با گروه آزمایش و کنترل بوده است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل دانش آموزان اهمال کار مدارس غیرانتفاعی پسرانه شاخه نظری پایه یازدهم ناحیه یک شهر رشت در سال تحصیلی 97-98 بوده که از بین آنها تعداد 60 نفر به صورت تصادفی انتخاب و به صورت تصادفی به 3 گروه (2 گروه آزمایش و 1 گروه کنترل) تقسیم شدند. در این پژوهش دانش آموزانی اهمال کار شناخته شدند که در پرسشنامه سولومون و راث بلوم (2013) نمره بیشتر از خط برش (81) کسب کرده بودند. پرسشنامه پایستگی تحصیلی دهقانی زاده و حسین چاری (1391) را همه آزمودنی های سه گروه در مرحله پیش آزمون و پس آزمون تکمیل کردند. سپس یکی از گروه های آزمایش به مدت 12 جلسه 90 دقیقه ای تحت مداخله آموزشی راهبرد یادگیری کمک خواهی و گروه آزمایش دیگر نیز به مدت 15 جلسه 90 دقیقه ای تحت مداخله آموزشی راهبرد یادگیری خودگردان قرار گرفتند؛ در حالی که در طول این مدت گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای را دریافت نکردند. داده ها با استفاده از آزمون آمار استنباطی تحلیل کوواریانس و آزمون تعقیبی ال.اس.دی تحلیل شدند. نتایج نشان داد آموزش راهبردهای یادگیری خودگردان و کمک خواهی، سبب افزایش پایستگی تحصیلی دانش آموزان اهمال کار شده است. از طرفی، نتایج مقایسه زوجی نشان داد بین میانگین های پایستگی تحصیلی دو گروه آموزش راهبردهای یادگیری خودگردان و آموزش کمک خواهی تفاوت معناداری وجود ندارد. بین میانگین های پایستگی تحصیلی دوگروه آموزش راهبردهای یادگیری خودگردان و گروه کنترل و همچنین بین میانگین های پایستگی تحصیلی دوگروه آموزش راهبردهای یادگیری کمک خواهی و گروه کنترل تفاوت معناداری وجود دارد؛ بنابراین می توان نتیجه گرفت برای کاهش و از بین بردن اهمال کاری دانش آموزان، استفاده از آموزش راهبردهای یادگیری خودگردان و کمک خواهی مفید و مؤثر است.

زمینه و هدف : عملکرد تحصیلی یک عنصر چند بعدی است و به گونه ای ظریف به فراشناخت و حل مسئله مربوط است . هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه فراشناخت و عملکرد تحصیلی با میانجی گری حل مسئله است . روش : روش پژوهش حاضر توصیفی- همبستگی و جامعه آماری آن شامل تمامی دانش آموزان مقطع متوسطه شهر خرم دره در سال تحصیلی 96-1395 بود که از بین آنها 300 نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پر سشنامه های باورهای فراشناخت ولز (1997 )، حل مسئله هپنر (1987) و شاخص معدل تحصیلی استفاده شد . تحلیل داده ها با معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهای اس پی اس ا س نسخه 18 و ایموس نسخه 20 انجام شد . یافته ها: براساس مدل معادلات ساختاری، روابط بین متغیرها، از برازش قابل قبولی برخوردار بود و نتایج نشان داد بین فراشناخت با حل مسئله (0/001 ≥ p )، فراشناخت با عملکرد تحصیلی (0/001 ≥ p )، و حل مسئله با عملکرد تحصیلی (0/003 ≥ p ) رابطه وجود دارد. نتیجه گیری: استفاده از مهارت حل مسئله و فراشناخت موجب رشد معنادار یادگیری در دانش آموزان می شود بنابراین می توان با تقویت باورهای فراشناختی و مهارت حل مسئله، ضمن تقویت عملکرد تحصیلی دانش آموزان، زمینه شناخت دقیق ظرفیت ها، توانایی ها و کاستی ها بدست خودشان فراهم شود.

سابقه و هدف: پیشرفت تحصیلی پیامدی رفتاری است که اهمیت زیادی برای دانش آموزان دارد و شاخصی مهم برای ارزیابی نظام های آموزشی در نظر گرفته می شود که شناسایی عوامل مؤثر بر آن ضروری است. ازاین رو، پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه هوش معنوی و وجدان تحصیلی با عملکرد تحصیلی و تعیین نقش واسطه ای سرسختی تحصیلی در دانش آموزان پایه نهم شهر زنجان انجام گرفته است. روش کار: مطالعه حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری تمامی دانش آموزان پسر پایه نهم ناحیه دو شهر زنجان در سال تحصیلی 98-1397 بود. حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 317 نفر تعیین شد و شرکت کنندگان به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای وارد مطالعه شدند. داده ها با استفاده از پرسش نامه وجدان تحصیلی مک ایلروی و بانتیگ، پرسش نامه سرسختی تحصیلی بنیشک و همکاران و پرسش نامه هوش معنوی کینگ جمع آوری شد. همچنین برای بررسی عملکرد تحصیلی از معدل کل دانش آموزان و جهت تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون های همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون گام به گام و برای تعیین نقش میانجی از روش بارون و کنی استفاده شد. در این پژوهش همه موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: نتایج نشان داد که بین وجدان تحصیلی با پیشرفت تحصیلی (05/0P<) و همچنین بین سرسختی تحصیلی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ارتباط مثبت و معناداری وجود داشت (05/0P<). رابطه بین هوش معنوی با پیشرفت تحصیلی نیز معنادار بود (05/0P<). علاوه براین، با توجه به مراحل تعیین نقش میانجی بارون و کنی، سرسختی تحصیلی نقش میانجی در رابطه بین وجدان تحصیلی و پیشرفت تحصیلی داشت؛ اما این نقش برای هوش معنوی تأیید نشد. درمجموع، نتایج حاصل از رگرسیون گام به گام نشان داد که وجدان تحصیلی و هوش معنوی در دو گام توانستند 15درصد از واریانس پیشرفت تحصیلی را تبیین کنند. نتیجه گیری: هوش معنوی یکی از عوامل مؤثر در پیشرفت تحصیلی است و با تأثیرگذاری بر سرسختی تحصیلی می تواند به پیشرفت تحصیلی دانش آموزان منجر گردد.

زمینه و هدف: مطالعات پیشین نشان دادند که شیوه های والدگری مادر نقش اساسی در سلامت روان کودک دارند و هر یک از سبک های والدگری، تأثیرات متفاوتی بر سرنوشت روان شناختی فرزندان به جا می گذارند. بدین ترتیب پژوهش حاضر با هدف پیش بینی مشکلات رفتاری کودکان بر اساس شیوه های والدگری مادران با میانجی گری سازش یافتگی کودک انجام شده است. روش: پژوهش حاضر از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی دانش آموزان مراکز پیش دبستانی شهر زنجان در منطقه یک و دو آموزش و پرورش شهر زنجان در سال تحصیلی 97-1396 (2201 دختر و 2688 پسر) بودند. نمونه پژوهش، شامل 447 نفر(191دختر و 256 پسر) دانش آموز پیش دبستانی از جامعه مذکور بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها در این مطالعه از پرسشنامه های شیوه های والدگری (۱۹73)، سازش یافتگی کودک دخانچی (1377) ، و چک لیست رفتار کودک- نسخه گزارش معلم آخنباخ (2001) استفاده شد. برای تحلیل داده های به دست آمده از روش همبستگی و تحلیل مسیر استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد مؤلفه های شیوه های والدگری مادران به طور مستقیم بر مشکلات رفتاری کودکان تأثیر دارد. همچنین نتایج نشان داد شیوه های والدگری مادران از طریق سازش یافتگی کودک بر مشکلات رفتاری کودکان، تأثیر غیرمستقیم دارد (0/01= P ). نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که متغیر سازش یافتگی کودک در رابطه شیوه های والدگری مادران با مشکلات رفتاری کودکان پیش دبستانی، از نقش غیر قابل انکاری برخوردار است؛ بنابراین آموزش شیوه های والدگری صحیح به مادران و در نتیجه بهبود سطح سازش یافتگی کودکان، می تواند در کاهش مشکلات رفتاری بسیار مؤثر باشد.

زمینه و هدف: نارسایی توجه/ فزون کنشی، اختلال شایع دوران کودکی است و یافتن درمان مؤثری که از شدت و عمق نشانه های آن بکاهد، از اهمیت ویژه ای برخوردار است . ای ن اخ تلال یک ی از متداول ترین مشکلات دوران کودکی است که میزان مراجعه به مراکز درم انی ب ه عل ت آن، ازتمامی اختلال های دیگر بیشتر است هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش به روش یادگیری مشارکتی در انگیزه تحصیلی و مهار هیجان در کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی بود. روش: این پژوهش یک مطالعه نیمه آزمایشی، از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گ روه گواه بود. جامعه آماری مورد مطالعه شامل دانش آموزان پسر مقطع ششم ابتدایی با اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی شهرستان تبریز در سال تحصیلی 98-97 بود. نمونه ای به حجم 30 نفر از جامعه مذکور به روش خوشه ای چندمرحله ای تصادفی انتخاب و در دو گروه 15 نفری (یک گروه آزمایش و یک گروه گواه) جایدهی شدند. پرسشنامه های انگیزه تحصیلی هارتر (1981) و تنظیم هیجان گراس و جان (2003) به عنوان پیش آزمون بر روی هر دو گروه اجرا شد. سپس گروه آزمایش به مدت ده جلسه تحت آموزش به روش یادگیری مشارکتی قرار گرفتند. در طی این مدت بر روی گروه گواه هیچ مداخله ای انجام نشد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل کوواریانس تک متغیره در سطح معناداری (05/0= α ) و با نرم افزار SPSS نسخه۲۰ استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که آموزش به روش یادگیری مشارکتی باعث افزایش انگیزه تحصیلی (12/25 = F و 041/0 P< ) و مهار هیجان (19/9 = F و 0/03 P< ) در افراد گروه آزمایش در مرحله پس آزمون شده است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش می توان گفت که استفاده از یادگیری مشارکتی با تقویت حس همکاری و مفید بودن کودکان مبتلابه اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی، در افزایش انگیزه تحصیلی و مهار هیجان آنها مؤثر است؛ در نتیجه این روش می تواند به عنوان یک روش تکمیلی در کنار سایر روش های مداخله این کودکان، به کار گرفته شود.

پژوهش حاضر با هدف اثربخشی آموزش راهبرد یادگیری خودگردان در افزایش سرزندگی تحصیلی و وجدان تحصیلی دانش آموزان اهمال کار انجام شد. روش این پژوهش از نوع شبه آزمایشی با طرح گروه کنترل نامعادل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانش آموزان مدارس غیرانتفاعی پسرانه شاخه نظری پایه دوم (یازدهم) دوره متوسطه دوم نواحی یک و دو رشت در سال تحصیلی 98-97 بود که از بین آن ها تعداد 40 نفر به روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و به صورت تصادفی به 2 گروه (آزمایش و کنترل) تقسیم شدند. آزمودنی های دوگروه پرسشنامه های وجدان تحصیلی مک ایلروی و بانتینگ (2002) و سرزندگی تحصیلی دهقانی زاده و حسین چاری (1391) را در مرحله پیش آزمون و پس آزمون تکمیل کردند. گروه آزمایش به مدت 15 جلسه 90 دقیقه ای تحت مداخله آموزشی راهبرد یادگیری خودگردان قرار گرفتند در حالی که در طول این مدت گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای را دریافت نکردند. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش راهبرد یادگیری خودگردان سبب افزایش سرزندگی تحصیلی و وجدان تحصیلی دانش آموزان اهمال کار می شود (0/001˂P). به طور کلی نتیجه این پژوهش نشان داد برای کاهش اهمال کاری در دانش آموزان، استفاده از آموزش راهبرد یادگیری خودگردان مؤثر است.

مقدمه : این پژوهش با هدف بررسی رابطه بهره هوشی و فراشناخت با عملکرد تحصیلی با میانجی تفکر انتقادی انجام یافت. روش کار: برای انجام این پژوهش 300 نفرازدانش آموزان دبیرستانهای شهرخرمدره به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند (که بعد از حذف داده های پرت 289 نفر بعنوان نمونه باقی ماند). برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های: ماتریس های پیش رونده ریون ( RPM )، باورهای فراشناختی ولز (۳۰- MCQ )، آزمون گرایش تفکر انتقادی کالیفرنیا ( cctst ) و شاخص معدل تحصیلی استفاده شد. یافته ها: پژوهش حاضر از نوع همبستگی بود و تحلیل داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، الگویابی معادلات ساختاری و آزمون بوت استراپ در دستور کامپیوتری ماکرو پریچر و هیز ( AMOS-20 ) انجام شد. یافته ها نشان داد، مدل پیشنهادی معادلات ساختاری روابط بین متغیرهای مذکور، از برازش قابل قبولی برخوردار است. نتیجه گیری: نتیجه پژوهش مشخص نمود هوشبهر و فراشناخت هم به صورت مستقیم و هم بصورت غیر مستقیم از طریق تفکر انتقادی با عملکرد تحصیلی رابطه دارند.

مقدمه: سر زندگی تحصیلی به عنوان یکی از مولفه های بهزیستی روانی در بسیاری از نظام های پژوهشی مطرح می باشد. پژوهش حاضربه مقایسه سرزندگی تحصیلی، کمک طلبی تحصیلی و اضطراب امتحان در دانش آموزان تیزهوش و عادی دوره اول متوسطه شهرستان خدابنده می پردازد. روش: به منظور انجام پژوهش حاضر هماهنگی های مورد نیاز با اداره آموزش و پرورش شهرستان خدابنده بعمل آمد ودر زمان های مناسب ، پرسشنامه ها بین دانش آموزان توزیع گردید. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه ی دانش آموزان تیزهوش و عادی دوره اول متوسطه شهرستان خدابنده می باشدکه در سال تحصیلی97-96 مشغول به تحصیل بودند. با استفاده از جدول مورگان 358 نفردانش آموز به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شد، بدین ترتیب که از میان فهرست مدارس عادی 6 مدرسه بصورت تصادفی انتخاب گردید . از میان این مدارس 14 کلاس انتخاب و تمامی دانش آموزان کلاس های انتخاب شده در آزمون شرکت داده شدند، از میان دو آموزشگاه تیز هوشان موجود در منطقه، از هر مدرسه بصورت تصافی 4کلاس انتخاب و با استفاده از جدول مورگان152نفر دانش آموزدر آزمون شرکت داده شدند و پرسشنامه های کمک طلبی تحصیلی، سرزندگی تحصیلی و اضطراب امتحان ساراسون در اختیار آنها قرار گرفت. پس از جمع آوری پرسشنامه ها، به منظور تحلیل یافته های تحقیق با بهره گیری از آمار توصیفی، برای مقایسه توصیفی از میانگین وانحراف استاندارد استفاده شد.برای تجزیه و تحلیل فرضیه ها نیز از آزمون تحلیل واریانس چند متغییری ( MANOVA ) بوسیله نرم افزار SPSS18 مورد استفاده قرار گرفت یافته ها: پژوهش حاضر نشان داد که پذیرش کمک طلبی تحصیلی در دانش آموزان تیز هوش بیشتر از دانش آموزان عادی است. نتیجه گیری: این پژوهش نشان داد ، دانش آموزان مدارس عادی برای پذیرش کمک طلبی نیاز به آموزش دارند تا این مهارت را آموخته و از آن بهره مند شوند.لذا پیشنهاد می گرددآموزش های لازم به آنان داده شود.

پژوهش حاضر با هدف اثربخشی آموزش هوش اخلاقی بر اخلاق تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان دختر پایه دهم مدارس دولتی انجام شد. روش این پژوهش از نوع آزمایشی با طرح گروه کنترل نامعادل بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان دختر پایه دهم شهر زنجان در سال تحصیلی 98-1397 به تعداد 771 نفر بودند که از بین آن ها نمونه ای به حجم 40 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و سپس به طور تصادفی در 2 گروه (1 گروه آزمایش و 1 گروه کنترل) تقسیم و جایگزین شدند. آزمودنی های هر دو گروه پرسشنامه های اخلاق تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی را در مرحله پیش آزمون و پس آزمون تکمیل کردند. گروه آزمایش به مدت 11 جلسه 90 دقیقه ای تحت مداخله آموزشی هوش اخلاقی قرار گرفتند درحالی که در طول این مدت گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای را دریافت نکردند. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش-های هوش اخلاقی در افزایش اخلاق تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان تأثیر داشت (001/0P˂). به طورکلی نتیجه این پژوهش نشان داد برای افزایش اخلاق تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی در دانش آموزان، استفاده از آموزش هوش اخلاقی مؤثر است.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی آموزش راهبرد های یادگیری خودگردان و کمک خواهی بر افزایش سرزندگی و وجدان تحصیلی دانش آموزان اهمال کار انجام شد. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با اجرای پیش آزمون - پس آزمون و با گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری پژوهش، شامل تمامی دانش آموزان مدارس غیرانتفاعی پسرانه شاخه نظری پایه دوم (یازدهم) دوره متوسطه دوم نواحی یک و دو رشت در سال تحصیلی 98-97 بود که از بین آنها تعداد 60 نفر به روش خوش های چند مرحله ای انتخاب و به صورت تصادفی به 3 گروه (2 گروه آزمایش و 1 گروه کنترل) تقسیم شدند. ابتدا، همه آزمودنی های سه گروه، پرسش نامه های سرزندگی تحصیلیدهقانی زاده و حسین چاری (1391) و مک ایلروی و بانتینگ (2002) را در مرحله پیش آزمون و پس آزمون تکمیل کردند؛ سپس یکی از گروه های آزمایش طی 12 جلسه ی 90 دقیق های تحت مداخله آموزشی راهبرد یادگیری کمک خواهیو گروه آزمایش دیگر نیز طی 15 جلسه ی 90 دقیق های تحت مداخله آموزشی راهبرد یادگیری خودگردانقرار گرفتند؛ در حالی که در طول این مدت، گروه کنترل هیچ گونه مداخله آموزشی دریافت نکردند. داده ها با استفاده از آزمون آمار استنباطی تحلیل کوواریانس و آزمون تعقیبی بنفرونی تحلیل شد. نتایج نشان داد کهآموزش راهبرد های یادگیری خودگردان و کمک خواهی سبب افزایش سرزندگی تحصیلی دانش آموزان اهمال کار می شود؛ همچنین، آموزش راهبرد های یادگیری خودگردان و کمک خواهی سبب افزایش وجدان تحصیلی دانش آموزان اهمال کار می شود؛ به علاوه، نتایج نشان داد که بین دو گروه آزمایش از نظر اثربخشی بر سرزندگی تحصیلی و وجدان تحصیلی تفاوت معناداری وجود ندارد. بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش می توان نتیجه گیری کرد که برای کاهش و یا از بین بردن اهمال کاری دانش آموزان، استفاده از آموزش راهبرد های یادگیری خودگردان و کمک خواهی مفید و مؤثر است.

زمینه و هدف: عملکرد تحصیلی یکی از مؤلفه های مهم در آموزش و پرورش است که همواره مورد توجه برنامه ریزان، مدیران، معلمان، و والدین دانش آموزان بوده است و این افراد همواره در تلاش هستند تا شرایطی را فراهم کنند که کارآیی تحصیلی دانش آموزان بالا برود. مقاله حاضر با هدف بررسی نقش میانجی معنای تحصیلی در رابطه بین خوش بینی تحصیلی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان انجام شد. روش: روش پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی بود. داده های مورد نیاز از بین نمونه ای از دانش آموزان دختر متوسطه شهر خرمدره به تعداد 250 نفر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای گردآوری شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های معنا تحصیلی هندرسون-کینگ و اسمیت (2006) و خوش بینی تحصیلی اسچنن موران و همکاران (2013) استفاده شده است. همچنین برای سنجش موفقیت تحصیلی از معدل کسب شده توسط دانش آموزان در دو نیم سال اول و دوم استفاده شد. پس از جمع آوری پرسشنامه ها، داده های استخراج شده توسط نرم افزارهای SPSS22 و MPLUS 7.4، با استفاده از روش معادلات ساختاری بررسی و تحلیل شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که بین متغیرهای خوش بینی تحصیلی با عملکرد تحصیلی رابطه مثبت معنادار (0/01> P) است و معنای تحصیلی بین دو متغیر خوش بینی تحصیلی و عملکرد تحصیلی نقش میانجی بازی می کند. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که خوش بینی تحصیلی به صورت مستقیم موجب بهبود عملکرد تحصیلی دانش آموزان می شود، اما به صورت غیرمستقیم از طریق معنای تحصیلی بر بهبود عملکرد دانش آموزان تأثیر دارد.

هدف: بیماری هپاتیت، مشکل عمده بهداشتی در دنیا بوده و یکی از ده علت اصلی منجر به مرگ در انسان ها می باشد. این بیماری از علل مهم سرطان و اختلال کبدی بوده و ناتوانی هایی را در افراد ایجاد می کند. هدف پژوهش حاضر تعیین نقش خوش بینی در رابطه بین حمایت اجتماعی و پیروی از درمان بیماران هپاتیت شهر زنجان بود.روش: روش این پژوهش از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی بیماران مبتلا به هپاتیت مراجعه کننده به مرکز جامع سلامت شماره 5 شهر زنجان در نیمه اول سال 1398 به تعداد 999 نفر بودند که 210 نفر به روش نمونه گیری در دسترس در این مطالعه گزینش شدند. برای جمع آوری داده های مورد نیاز از پرسشنامه های پرسشنامه خوش بینی شییر و کارور(1985)، حمایت اجتماعی شربورن و استوارت (1991) و پیروی از درمان موریسکی و همکاران (2008) استفاده شد. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آماری پیرسون و رگرسیون چندگانه در نرم افزار Spss نسخه 25 استفاده شد. سطح معنی داری برای همه آزمون ها 05/  لحاظ گردید.یافته ها: نتایج نشان داد بین حمایت اجتماعی با پیروی از درمان (001/0 P<،360/0R=)، بین حمایت اجتماعی با خوش بینی (001/0 P<،390/0R=) و نیز بین خوش بینی با پیروی از درمان همبستگی مستقیم و معناداری وجود داشت (001/0 P<، 417/0R=). همچنین نتایج نشان داد اثر کل حمایت اجتماعی بر خوش بینی معنادار بود (001/0 P<،422/0Β=). نقش میانجی جزئی خوش بینی در رابطه حمایت اجتماعی و پیروی از درمان معنادار بود(05/0> P).نتیجه گیری: به طورکلی نتیجه این پژوهش نشان داد که حمایت اجتماعی با میانجی گری جزئی خوش بینی رابطه معناداری با پیروی از درمان بیماران هپاتیت داشت.

مقدمه: با توجه به اهمیت تحصیلات دانشگاهی، محققان آموزش دانشگاهی به دنبال راه هایی برای ارتقای کیفیت آموزشی دانشجویان هستند. یکی از مهمترین شاخص کیفیت آموزش دانشجویان، درگیری تحصیلی است. از جمله عوامل موثر بر درگیری تحصیلی، استفاده از راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و خودکارآمدی تحصیلی هستند. روش : در این مطالعه توصیفی همبستگی350 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی زنجان در نیمسال دوم سال تحصیلی 97-96 ، شرکت نمودند که به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه درگیری تحصیلی ریو(2013)، پرسشنامه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی MSLQ پینتریچ و دی گروت (1990) و مقیاس خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان CASES اون و فرامن(1988) بود. پس از محاسبه روایی و پایایی ابزار، پرسشنامه ها توزیع و تحلیل داده ها به روش ارائه یک مدل فرضی و ارزیابی روابط با استفاده از الگوی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزارهای SPSS 24 و LISREL8.8 انجام شد. یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از برازش مدل و تایید کلیه فرضیه های پژوهش بود. به طور کلی مدل پیشنهادی نشان داد علاوه بر آنکه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی مستقیما با درگیری تحصیلی رابطه مثبت و معنادار دارد، از طریق میانجی خودکارآمدی تحصیلی( به صورت غیر مستقیم) نیز با درگیری تحصیلی رابطه مثبت و معنادار دارد. براساس نتایج، مقدار RMSEA برابر با 0/052 و شاخص های IFI ، GFI ، NFI ، CFI به ترتیب برابر با 0/95، 0/93 ، 0/91 ،0/96 می باشد که نشان دهنده برازش بالای مدل است. نتیجه گیری: استفاده از راهبردهای یادگیری خودتنظیمی موجب افزایش خودکارآمدی تحصیلی و نهایتا درگیری تحصیلی دانشجویان می شود و با آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی به دانشجویان می توان درگیری تحصیلی آنان را افزایش داد.