علیرضا انوشیروانی

علیرضا انوشیروانی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۵۲ مورد.
۱.

تحلیلی از وحدت وجود به سوی فرا فلسفه حکمت شرقی

کلید واژه ها: وجود وحدت وجود فنا بقا مطلق تکثیر مقید پدیدار (ظواهر) ماهیت فرافلسفه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۷۰
چکیده نویسنده مقاله ضمن توضیح اهمیت فلسفه تطبیقی ـ که در اینجا شامل بررسی تطبیقی نظام‏های عرفانی نیز هست ـ روش اساسی آن را استخراج روح کلی نظام‏ها و چارچوب‏های ساختار روش‏های معرفتی و مقایسه آنها با یکدیگر می‏داند (فرافلسفه) و برای نمونه به یکی از اساسی‏ترین موارد، یعنی مفهوم و نظریه «وحدت وجود» و تحلیل دقیق معناشناختی آن از دیدگاه عرفان و حکمت اسلامی، همراه با مباحثی از آیین و دانتا و ذن می‏پردازد. وی ضمن توصیف وجود به عنوان محمولی استثنایی که هویت موضوع را تشکیل می‏دهد، برای توضیح وحدت وجود عرفانی به رابطه خود و ماهیت ـ مطلق و مقیّد ـ وحدت و کثرت و دو دیدگاه حاصل از دو مقام فنا و بقا می‏پردازد.
۲.

ادبیّات تطبیقی چیست؟(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ترجمه نظریه ادبیات تطبیقی روش تحقیق اقتباس تأثیر ادبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۷۷ تعداد دانلود : ۱۸۷۰
زیگبرت پراور (1925-2012) استاد ادبیات تطبیقی دانشگاه آکسفورد بود. کتاب درآمدی بر مطالعات ادبی تطبیقی (1973) پراور از معتبرترین کتاب های درسی کلاسیک این رشته در دانشگاه های معتبر جهان محسوب می شود. شالوده این کتاب بر این اصل استوار است که ادبیات ملی بدون شناخت ادبیات سایر ملل به درستی فهمیده نمی شود. در این کتاب پراور نظریه ها و روش های تحقیق در ادبیات تطبیقی را در ده فصل با ذکر مثال توضیح می دهد و برای دانشجویان ادبیات فارسی و خارجی و سایر رشته های علوم انسانی که به مطالعات بینارشته ای علاقه مند قابل استفاده است. این مقاله ترجمه فصل اول این کتاب است که سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت) به صورت درس نامه نظریه و روش تحقیق ادبیات تطبیقی به زودی آن را منتشر خواهد کرد.
۳.

ادبیات تطبیقی و ترجمه پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ادبیات تطبیقی ترجمه پژوهی ترجمه پسااستعماری باسنت نقد و نظریه ادبی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه ترجمه
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه ادبیات تطبیقی
تعداد بازدید : ۳۷۲۵ تعداد دانلود : ۲۱۶۰
این مقاله به بررسی یکی از حوزه های جدید پژوهشی در قلمرو ادبیات تطبیقی می پردازد. از دیرباز، ترجمه نقش مهمی در تأثیرات و ارتباطات ادبی بین ملل و فرهنگ های مختلف داشته است، ولی همیشه در مقایسه با متن اصلی در مقام نازل تر قرار گرفته و فعالیتی دست دوم و اشتقاقی محسوب شده است. در سه دهه اخیر، نظریه پردازان ادبیات تطبیقی این نگاه سنّتی را به چالش کشیده و برای ترجمه ادبی شأنی فعال و خلاق، هم تراز با متن اصلی، قائل شده اند. این مقاله در دو بخش کلّی چگونگی این روند را بررسی می کند. بخش اول به تعریف ترجمه و انواع آن از دیدگاه زبان شناختی و بخش دوم به بررسی نقش ترجمه در قلمرو ادبیات تطبیقی و ترجمه پسااستعماری می پردازد. نویسنده کوشیده است تا نظریه جدیدی را در قلمروِ رو به گسترشِ پژوهش های ادبیات تطبیقی مطرح کند و امکانات جدید و بدیعی برای پژوهشگران این رشته نوپا در ایران فراهم آورد.
۵.

تحلیل تطبیقی و بینارشته ای شعر و نقاشی در آثار سهراب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شعر سهراب سپهری ادبیات تطبیقی نقاشی بینا رشته ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۲۵ تعداد دانلود : ۱۴۲۳
ادبیات تطبیقی از دهه هفتاد میلادی بر اساس نظریات رنه ولک و هنری رماک پا به عرصه جدید مطالعات بینا رشته ای نهاد. مطالعه ارتباط بین ادبیات و هنر، مانند ادبیات و نقاشی، یکی از عرصه هایی است که توجه پژوهشگران ادبیات تطبیقی را در چند دهه اخیر به خود جلب کرده است. در این نوشتار کوشیده ایم با بررسی شعر و نقاشی سهراب سپهری، ارتباط بین ادبیات و هنر را روشن کنیم. آنچه در این پژوهش بینارشته ای تحلیل می شود، مفاهیم ایستایی و پویایی است که در بیان نوشتاری شعر و بیان تصویری نقاشی به روش های متفاوتی رخ می نماید. هرچند اهمیت این پ ژوهش در بینارشته ای بودن آن است، منظر جدیدی برای درک بهتر اشعار و نقاشی های سهراب سپهری می گشاید. نویسندگان تلاش کرده اند تا با تبیین چارچوب نظری و روش تحقیق، راه را برای مطالعات بینارشته ای در این حوزه از قلمرو ادبیات تطبیقی بگشایند.
۶.

مطالعه تطبیقی ترجمه های انگلیسی سوره حمد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تعادل ترجمه ای تعادل واژگانی ترجمه انگلیسی قرآن ترجمه انگلیسی سوره حمد ترجمه متون مذهبی ترجمه و تفاوت های فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۹۸ تعداد دانلود : ۱۳۸۹
این مقاله مطالعه و بررسی تطبیقی شصت و سه ترجمه انگلیسی سوره حمد قرآن مجید است. این نوشتار بر آن است تا نشان دهد که مترجمان انگلیسی این سوره‘ چگونه مشکل تعادل واژگانی را به عنوان جزئی از تعادل ترجمه ای حل کرده اند. بررسی موردی ترجمه های انگلیسی سوره حمد‘ بیانگر این واقعیت است که معادل یابی واژگانی در ترجمه متون مذهبی‘ به علت تفاوت های فرهنگی زبان مبدا و مقصد‘ از پیچیدگی های خاصی برخوردار است. نتایج این تحقیق کاربردی نشان می دهد که مترجمان این سوره‘ بر اساس مبانی نظری ترجمه‘ راهکارهای خاصی را برای نیل به تعادل واژگی برگزیده اند. بنابراین تبیین این راهکارها‘ با ذکر نمونه و مثال‘ می تواند راهگشا و الگویی عینی برای مترجمان متون مذهبی باشد
۷.

ادبیات و نقاشی: نقاشی های رمانتیک بلیک از حماسه میلتن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رمانتیسم مطالعات بین رشته ای میلتن بلیک نقاشی و ادبیات حماسه بهشت گمشده تاریخ گرایی نو

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای هنر
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی مکتب های ادبی رمانتیسیسم
  3. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات جهان نقد و بررسی آثار
تعداد بازدید : ۳۲۰۷ تعداد دانلود : ۲۱۷۹
این مقاله پژوهشی بینارشته ای در قلمرو ادبیات تطبیقی است. بلیک، شاعر و نقاشِ رمانتیک انگلیسی، بر اساس حماسه بهشت گمشدهٔ میلتن، شاعر انقلابی قرن هفدهم انگلستان، نقاشی هایی کشیده که بیانگر تفسیر خاصِ او از این حماسه جاویدان است. شاعران رمانتیک، عموماً تحت تأثیر روحیه غالبِ عصر انقلاب فرانسه، به شخصیت های سرکش، ناشناخته و اسطوره ای توجه ویژه داشتند. از این رو، شخصیت شیطان در بهشت گمشدهٔ میلتن که نزد شاعران نوکلاسیک قرن هجدهم ضدقهرمان محسوب می شد، برای شاعران رمانتیک به قهرمانی تبدیل شد که آزادگی و سروری در جهنم را بر بندگی و تسلیم در بهشت برگزید. با این وصف، بلیکِ نقاش خوانشی متفاوت با سایر شاعران رمانتیک دارد. بلیک، به رغم شیفتگی دوران جوانی، در سال های بعدی زندگی از خشونت های انقلاب فرانسه در سال 1796 دل زده و مأیوس شد و راه نجات را در تخیّل و اندیشه خلاّقانه جست و جو کرد. بلیک نقاشی های حماسه بهشت گمشدهٔ میلتن را در چنین حال و هوایی خلق کرد؛ نقاشی هایی که بیش از آنکه از حماسه میلتن بگوید، زبانِ حال بلیک است.
۸.

ادبیات تطبیقی نو و اقتباس ادبی: نمایشنامه باغ وحش شیشه ای ویلیامز و فیلم اینجا بدون منِ توکلی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ادبیات تطبیقی اقتباس تاریخ گرایی نو مطالعات بینارشته ای باغ وحش شیشه ای اینجا بدون من

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۲۳ تعداد دانلود : ۳۴۶۳
یکی از بخش های پژوهش در حوزه ادبیات تطبیقی مطالعه اقتباس ادبی است. در این مقاله، به بررسی تفسیر خاصِ توکلی از نمایشنامه باغ وحش شیشه ای، که در قالب اقتباس نمایانگر می شود، می پردازیم. اقتباس، برگرفته از اثر است ولی محصول جانبی آن نیست بلکه یک کالای فرهنگی جدید است. بنابراین با استفاده از پژوهش بینارشته ای در قلمرو ادبیات تطبیقی و مطالعات اقتباس، مرزبندی میان سینما و ادبیات متون نوشتاری و متون بصری میان آثار فاخر و عامه پسند شکسته می شود و علاوه بر متنِ مکتوب، به بافتِ متن هم توجه می شود. پس انطباق متنِ باغ وحش شیشه ای (1945، اثر تنسی ویلیامز) بر فیلم اینجا بدون من (ساخت 1389، اکران 1390؛ به کارگردانی بهرام توکلی) محک مناسبی برای ارزش گذاری اقتباس نیست. این تألیف به تحلیل و بررسی شیوه خوانش و اقتباس بهرام توکلی از نمایشنامه باغ وحش شیشه ای را، که در اواخر دهه 80 شمسی در ایران در کالبد فیلم تبلور یافته است، می پردازد. برای اینکه نمایشنامه باغ وحش شیشه ای برای بیننده ایرانی باورپذیر شود، ناگزیر درگیر روند بومی سازی خواهد شد و اقتباس کننده باید ساز و کارهای ایدئولوژیک جامعه و گفتمان های فرهنگی ـ اجتماعی را در روح اثر بدمد.
۱۰.

تأویل نشانه شناختی ساختارگرای شعر "زمستان "(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شعر معاصر زمستان نشانه شناسى ساختارگرایى گیرو اخوان ثالث

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری کاربرد شناسی و تحلیل گفتمان
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها نشانه شناسی
تعداد بازدید : ۲۳۰۲ تعداد دانلود : ۱۲۹۹
از نظرپی یر گیرو، زبان شناس فرانسوى، همه چیز نشانه است و نشانه شناسى که علم نشانه هاست همهء دانایى و تجربهء انسان را در بر مى گیرد. بنابراین بسیارى از حوزه هاى فکر و اندیشه را مى توان در قالب اصول نشانه شناسى بررسى و تحلیل کرد. شعر به لحاظ رمزگان هنرى و پیام زیباشناختى آن، از نظام نشانه اى پیچیده اى برخوردار است. مقالهء حاضر، نگرشى است نشانه شناختى به شعر زیباى "زمستان " اخوان ثالث و بر این اصل استوار است که شاعر ابداع گر نشانه هاست و از طریق نشانه ها و روابط حاکم میان آن ها معنا را به خواننده منتقل مى کند. نوع نشانه هاى به کار رفته در شعر "زمستان "، انسجام ساختارى، روابط هم نشینى و جانشینى بین این نشانه ها و چینش و تلفیق تصاویر شاعرانهء آن، همگى به طرف وحدت شعرى حرکت مى کند و شاعر را قادر مى سازد تا به زیباترین شکل، تجربه حسى و روانى خود را به خواننده القا کند.
۱۵.

شعر خموشی و خموشی شعر: مطالعه تطبیقی بن مایه «سکوت» در اشعار مولوی و ویتمن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مولانا نظریه های ادبیات تطبیقی والت ویتمن بن مایه خموشی قرابت فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۱۴ تعداد دانلود : ۶۹۰
مولانا جلال الدین و والت ویتمن را می توان از بزرگ ترین و تأثیرگذارترین شاعران جهان به شمار آورد. نیکلسون، مولانا را بزرگ ترین شاعر عارف دوران معرفی می کند و سازمان ملل سال 2007 م را به نام مولوی نام گذاری می کند. والت ویتمن نیز گرایشی عارفانه داشت و پدر شعر نو آمریکا لقب گرفته است و در کنار امرسون و تورو، ستون سوم تثلیث جنبش «تعالی گرایی ادبی» را شکل می دهد. با وجود تفاوت های زبانی، فرهنگی، زمانی و مکانی، هر دو شاعر زبان و نطق را برای بیان مفاهیم متعالی و معنوی ناتوان می بیند و ناگزیر مخاطب را به سکوت و خموشی دعوت می کنند. بدون شک، دو شاعر در بن مایه «سکوت» تفاوت هایی نیز با هم دارند که ریشه در فرهنگ و زبان آن ها دارد. مولانا بی پروا به نفی زبان پرداخته تا جایی که تعدادی از غزلیات وی به خموشی ختم می شوند. ویتمن نیز جسته وگریخته از خموشی دم می زند، اما «خموشی» وی نه در کلام، بلکه در دعوت برای یکی شدن با طبیعت است. نگارندگان این مقاله برآنند تا با استفاده از نظریه «تشابهات بدون ارتباطات» و «قرابت معنوی» فرهنگ ها در قلمرو ادبیات تطبیقی به بررسی بن مایه سکوت و خموشی در اشعار این دو شاعر بپردازند.
۱۶.

تعادل واژگانی در ترجمة متون دینی : چالش ها و راهکارها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مطالعه تطبیقی ترجمه های انگلیسی قرآن مجید ترجمه قرآن مجید ترجمه متون دینی و مذهبی تعادل ترجمه ای تعادل واژگانی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری ساخت واژه (صرف)/ واژگان شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط ترجمه شناسی
تعداد بازدید : ۱۷۰۷ تعداد دانلود : ۸۶۷
بحث اصلی این مقاله‘ مطالعه و بررسی تعادل واژگانی و چالش ها و راهکارهای آن با تاکید بر ترجمه متون دینی است . بدین منظور‘ ابتدا چند تعریف از ترجمه ارائه گردیده و به اجزای تشکیل دهنده تعادل ترجمه ای‘ منجمله تعادل واژگانی ‘ اشاره شده است. سپس آحاد تعادل واژگانی را برشمرده و چالش هایی را که مترجم در راه نیل بدان با آن ها روبروست نشان داده شده است. این تحقیق نشان میدهد که تعادل واژگانی ‘ بطور کلی واخص‘ در ترجمه متون مذهبی و دینی از چه پیچیدگی ها و ظرافت های فرهنگی برخوردار است که به وقت ‘ حوصله و دانش فراوان نیاز دارد. در پایان‘ ضمن مرور راهکارهایی که صاحب نظران مختلف در این زمینه ارائه داده اند‘ چند رویکرد عملی برای حل این مشکل ارائه گردیده است
۱۹.

تاثیرگذاری حافظ بر ملک الشعرای انگلیس آلفرد لرد تِنِسِن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حافظ تاثیرپذیری گفتمان شرق شناسانه تنسن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۹۸ تعداد دانلود : ۸۳۰
کنکاش­های وسیعی درباره آلفرد لُرد تِنِسِن شاعر قرن نوزدهم انگلیس تا کنون انجام گرفته است، اما سهم و تاثیر حافظ در آثار تنسن، ملک الشعرای انگلیس هر چند کم، نباید از نظر دور داشته شود. شاعری چون تنسن تحت تأثیر گفتمان شرق­شناسانه به سبب عشقی که به حافظ پیدا کرد بر آن شد تا فارسی را بیاموزد. در ادبیات تنسن ایران باستان با زیبایی هایش نفوذ دارد، از این رو منابعی را که نشان می دهند تنسن از حافظ بهره­ها برده است، نباید از نظر دور داشت، زیرا این منابع می توانند ادعای تفاهم تنسن با حافظ را در این پژوهش ثابت کنند. تنسن از مضامین شعری حافظ سود برده است این مضامین عبارتند از نسیم سحر، نسیم صبحگاهی، خصوصیات و شمایل یار، استفاده از واژه ی بلبل و مذکر قلمداد کردن آن، پرده، همصحبتی با گل، گل وبلبل، نسیم مشک، وفاداری عاشق به معشوق بعد از مرگ عاشق. دلیل آشنایی تنسن با حافظ، تأثیر گفتمان شرق­شناسانه بر شعرا و نویسندگان قرن نوزدهم بود. روش تحقیق این مقاله با استناد به مکتب فرانسوی ادبیات تطبیقی است که قایل به بررسی های تاثیرگذاری و مقایسه ای است و تمرکز در این مقاله بر اثبات تاثیر حافظ بر ملک الشعرای انگلیس است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان