امیر بهرام عرب احمدی

در این نوشتار، اطلاعات دست اول و جدیدی درباره سکه های ایرانی کشف شده در شرق افریقا مربوط به دوران حاکمیت ایرانیان شیرازی الاصل در این منطقه ارائه شده است. نویسنده کوشیده است تا با معرفی این سکه های قدیمی، حقایق مهمی را درباره پیشینه حضور ایرانیان در این سرزمین و پادشاهان سلسله های محلی شیرازی مستقردر بخش های گوناگون سواحل و جزایر شرق افریقا در اختیار محققان قرار دهد.

"ایرانیان از دیرباز، مناسبات عمیقی با مردمان سرزمین های گوناگون داشته و در راستای گسترش مولفه های عمیق فرهنگ و تمدن ایرانی، از گذشته های بسیار دور به سفرهای مخاطره آمیزی دست یازیده اند. این مهاجرت ها که در طول تاریخ ایران همواره با آن مواجه بوده ایم، نتایج درخشانی به دنبال داشته است؛ به گونه ای که امروزه ردپای تمدن و فرهنگ ایرانی در مناطق مختلف جهان به چشم می خورد. مهاجرت تاریخی گروهی از شیرازی ها به سواحل و جزایر شرق آفریقا که حدود یک هزار سال پیش صورت گرفت، یکی از سازمان یافته ترین این سفرها بوده است. این سفر که به سرپرستی یکی از شاهزادگان آل بویه و با هدف گسترش تجارت با مردمان این سرزمین انجام گشت، موجب استقرار دایمی گروهی از ایرانیان در منطقه ای وسیع در شرق و جنوب آفریقا شد. این ایرانیان پس از جای گرفتن در محیط جدید، به تدریج طی ایجاد مناسبات دوستانه با بومیان این مناطق، جلوه هایی از آموزه های فرهنگی- تمدنی ایران را در بخش هایی از کشورهای امروزین تانزانیا، کنیا و کومور بر جای نهادند. در این مقاله، برخی از مولفه های به یادگار مانده از این شیرازی ها در سواحل و جزایر شرق آفریقا همچون بزرگداشت عید نوروز، سال هجری شمسی، معماری ایرانی، تاثیرپذیری زبان بومی شرق آفریقا از فارسی و برخی از آداب و رسوم ایران که امروزه در زمره بخشی جاودانه از آداب و رسوم و سنت های مردمان شرق و جنوب شرق آفریقا جای گرفته اند، بررسی شده اند."

ایرانیان در مدت اقامت دیرنیه خود افزودن بر تغییر چهره سیاسی این منطقه، در زمینه تبادلات بازرگانی و گسترش فرهنگ و تمدن ایران در این سرزمین کارهای مثبتی انجام دادن که نتایج آن با گذشت بیش از هزارسال همچنان پابرجامانده است.