حسینقلی رفاهی

فرسایش خندقی به دلیل خصوصیات اقلیم، سنگ شناسی، خاک، پستی و بلندی، مشکل جدی در جهت کاربری اراضی در تعدادی از نقاط دنیا میباشد. در مقایسه با تلاش های دهه های گذشته در جهت بررسی فرسایش ورقه ای و شیاری، مطالعات نسبتا کمی روی فرسایش خندقی متمرکز گردیده اند.عوامل دخیل در فرسایش خندقی موجب علاقه مندی بسیاری از محققین در محیط های مختلف شده است. تحقیق حاضردر دو زیر حوضه، مجموعا به مساحت 36/5397 هکتار در حوضه آبخیز طالقان انجام شد.مرز نواحی خندقی شده از روی ارتو فتو های تهیه شده ازعکس های هوایی، ترسیم گردید،نقشه پوشش و کاربری اراضی از روی تصاویر ماهواره ای تهیه شد ونقشه هایرقومیزمین شناسی، خاک، بارش، دما، اقلیم، کاربری و پوشش اراضی، ارتفاع، شیب وجهت تلفیق با نواحی خندقی شده مورد استفاده قرار گرفت؛همچنین در منطقه اقدام به حفر پروفیل گردید. نتایج نشان داد خندق ها بر روی سازند نئوژن با مواد مادری مارنی، درشیب کمتر از 15درصد، با جهت جنوبی ودر اقلیم های مرطوب و نیمه مرطوب تشکیل شده اند. کاربری اراضیو خاکها در نواحیخندقی شده به ترتیب مرتع Typic calcixerepts) و Typic Haploxerepts ) می باشند. در نواحی خندقی شده مقدار سیلت زیاد و مقدار رس با افزایش عمق خاک افرایش می یابد، میزان سطح عقب نشینی خندق ها در فاصله سالهای1380-1370، 34/3 هکتار است.