خدیجه علی آبادی

تفکر طراحی در آموزش« نوعی مسئله گشایی یادگیرنده محور و خلاق برای پاسخگویی به مسائل مبهم و پیچیده آموزش و طرح مسائل نوآورانه است.» مزایای بهره گیری از تفکر طراحی در آموزش و یادگیری موجب نیاز به طراحی و اعتباریابی الگوی طراحی آموزش تفکر طراحی برای تکنولوژیست ها و طراحان آموزشی گردیده که در پژوهش های مورد بررسی به این مهم، پرداخته نشده است، ضرورت پاسخگویی به خلاء پژوهشی موجود، هدف پژوهش حاضر می باشد. برای رسیدن به این هدف، از روش پژوهش آمیخته به صورت اکتشافی متوالی استفاده شد. با روش تحلیل محتوای کیفی، متون تخصصی منتخب از مرور نظام مند در بازه زمانی1980 تا 2021 مستخرج از پایگاههای داخلی و خارجی مرتبط، مورد مطالعه و تحلیل قرار گرفتند. با شناسایی مؤلفه های تفکر طراحی و عوامل مؤثر در طراحی آموزشی منتج از یافته های پژوهش از سویی و با تناسب رویکردسازنده گرایی اجتماعی در آموزش تفکر طراحی از سوی دیگر، الگویِ پیشنهادی طراحی شد. در بخش کمّی پیشنهادی، مورد اعتبارسنجی قرار گرفت. برای اعتبارسنجی درونی، الگوی پیشنهادی برای قضاوت و اعتبارسنجی به متخصصان تکنولوژی آموزشی ارسال شد. یافته ها و تحلیل داده های حاصل از اجرای پرسشنامه نشان داد که الگوی پیشنهادی از اعتبار درونی مناسب برخوردار است و می تواند برای دانشجویان تکنولوژی آموزشی مورد استفاده قرار گیرد.

زمینه: با توجه به نقش ریاضی در دنیای دیجیتال امروز، و عدم علاقه دانش آموزان و به ویژه آن هایی که اختلال یادگیری دارند به این درس، استفاده از آموزش مجازی در محیط یادگیری سیار با استفاده از روش های نوین آموزشی می تواند به غنی سازی آموزش های مکمل این دانش آموزان و بهبود عملکرد آنان در ریاضی کمک کند. این پژوهش به بررسی تأثیر روش بازی محور انطباق پذیر بر عملکرد ریاضی این دانش آموزان پرداخت. هدف: هدف انجام پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش بازی محور انطباق پذیر بر عملکرد دانش آموزان دارای اختلال یادگیری در یک محیط یادگیری سیار بود. روش: پژوهش حاضر به صورت شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری مشتمل بر دانش آموزان با تشخیص اختلال یادگیری ریاضی در پایه دوم ابتدایی شهرستا ن ملارد استان تهران در سال تحصیلی 1402-1401 بود. انتخاب نمونه به صورت نمونه های در دسترس معرفی شده از مرکز اختلالات یادگیری کوشا شهرستان ملارد مشتمل بر 10 دانش آموز با تشخیص اختلال یادگیری ریاضی بود که به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. آزمودنی ها در گروه آزمایش به مدت 8 جلسه در خرداد ماه 1402 با استفاده از امکانات شبکه آموزشی دانش آموزان (شاد) شامل پیام رسان شاد و شادبوم که حاوی بازی های آموزشی مورد تأیید آموزش و پرورش می باشد، تحت آموزش قرار گرفتند. برای پیش آزمون و پس آزمون از نمونه سؤالات سطح ساده آزمون بین المللی کانگورو 2021 استفاده شد. داده های به دست آمده از پیش آزمون و پس آزمون با استفاده از کوواریانس یک طرفه و بوسیله نرم افزار SPSS26 تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد بین نتیجه پیش آزمون و پس آزمون تفاوت معناداری وجود دارد (25/878=F، 0/0010 =p) و گروه گواه و گروه آزمایش نیز در پس آزمون با هم تفاوت معناداری دارند (6/392=F، 0/039=p). یافته ها حاکی از آن است که مداخله تأثیرگذار بوده است و می توان گفت که استفاده از روش آموزشی بازی محور انطباق پذیر بر روی عملکرد ریاضی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری تأثیر مثبت دارد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که استفاده از آموزش بازی محور انطباق پذیر در محیط یادگیری سیار برای دانش آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی به این دسته از دانش آموزان کمک کردکه بتوانند با توجه به تفاوت سرعت یادگیری و انتخاب شکل محتوای ارائه شده و با حمایت راهنمای آموزشی، عملکرد خود در درس ریاضی را بهیود بخشند. استفاده از این روش توسط مدارس ابتدایی و مراکز اختلالات یادگیری، می تواند به حفظ استمرار فرآیند یاددهی یادگیری کمک کند و از اوقات فراغت دانش آموزان به صورت بهینه برای بهبود عملکرد و تثبیت یادگیری استفاده شود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی بازی رایانه ای آموزشی تولیدشده بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان پسر پایه اول دوره دوم متوسطه تهران انجام شده است. این مطالعه با توجه به اهداف و فرضیه ها از نوع طرح های آزمایشی بین گروهی با پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه کنترل است و با توجه به شیوه جمع آوری داده ها از نوع نیمه آزمایشی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان پسر پایه اول دوره متوسطه دوم شهر تهران که در سال تحصیلی ۹۶-۹۷ در حال تحصیل بودند. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند یک مدرسه در منطقه ۲ تهران به عنوان نمونه انتخاب شده و۵۰ نفر در دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. برای جمع آوری داده های مورد نیاز از پرسشنامه عملکرد تحصیلی استفاده شد. نتایج تحلیل کوواریانس تک متغیری و چند متغیری نشان داد سطح معناداری کوچک تر از 01/0 است (01/0> P). بدین ترتیب فرض صفر آماری رد و مشخص شد که بین دانش آموزان در دو گروه آزمایش و کنترل، در نمرات مربوط به عملکرد تحصیلی و در پس آزمون تفاوت معناداری وجود دارد. مطابق با نتایج پژوهش حاضر می توان گفت بازی رایانه ای آموزشی تولیدشده بر متغیر عملکرد تحصیلی و مؤثر بوده و موجب افزایش آن شده است.

پژوهش حاضر با اجرای الگوی یادگیری معکوس به بررسی اثربخشی آن بر ابعاد یادگیری خودراهبر مهارت دستور زبان انگلیسی دانشجویان پرداخته و در صدد بهبود راهبردهای تدریس و یادگیری است. تحقیق حاضر یک تحقیق شبه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون است. نمونه آماری از میان کلیه یادگیرندگان مرکز علاءالدین مشهد از سال تحصیلی 1397 تا 1399، تعداد 220 نفر به صورت در دسترس با جایگزینی تصادفی انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها، ابتدا پرسشنامه Fisher و همکاران (2001) به عنوان پیش آزمون روی گروه آزمایش و کنترل اجرا و سپس گروه آزمایش تحت الگوی آموزش معکوس و گروه کنترل به روش سنتی دستور زبان انگلیسی را فرا گرفتند. در پایان دوره، پس آزمون روی هر دو گروه انجام شد. ضریب آلفای کرونباخ (α) برای تعیین روایی و پایایی پژوهش، آزمون اندازه گیری مکرر برای بررسی نرمال بودن جامعه مورد مطالعه و از آزمون t پارامتری نمونه برای پاسخ به سؤالات پژوهش استفاده شد. یافته ها نشان داد که استفاده از الگوی یادگیری معکوس بر رغبت به یادگیری و خودکنترلی تأثیر داشته اما بر خودمدیریتی تأثیری نداشت. با توجه به نتایج و یافته ها می توان ادعا کرد که ارزش و مقبولیت الگو بر ابعاد رغبت به یادگیری و خودکنترلی یادگیری خودراهبر در سطوح مختلف آموزش عالی مؤثر بوده و موجب بهبود تدریس و یادگیری می شود.

یادگیری فعالیتی دگرگون ساز است که افراد را برای مقابله با رویدادها و سازش با محیط آماده می سازد. لذا پژوهش حاضر به بررسی تأثیر الگوی یادگیری معکوس مبتنی بر رویکرد تدریس مسأله محور بر سبک های حل مسأله یادگیری زبان انگلیسی دانشجویان پرداخته است. این پژوهش یک مطالعه نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون است که در دو گروه کنترل و آزمایش اجرا شد. شرکت کنندگان تعداد 320 نفر به صورت در دسترس با جایگزینی تصادفی بودند. به منظور جمع آوری داده ها، ابتدا پرسشنامه حل مسأله کسیدی و لانگ به عنوان پیش آزمون روی دو گروه اجرا شد. سپس، نحوه آموزش در گروه کنترل به شیوه مرسوم و در گروه آزمایش تحت الگوی آموزش معکوس مبتنی بر رویکرد تدریس حل مسأله بود. جهت بررسی میزان یادگیری، نمرات پس آزمون دو گروه با هم مقایسه شد. جهت بررسی نرمال بودن جامعه مورد مطالعه آزمون اندازه گیری مکرر و آزمون تی تست مستقل انجام شد. یافته ها نشان داد که استفاده از این الگوی تدریس بر سبک های حل مسأله سازنده و غیرسازنده یادگیری زبان انگلیسی دانشجویان تأثیر دارد. همچنین، عملکرد گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل بهتر و تفاوت یادگیری معنادارتر بود. اما پیش آزمون تأثیر و برتری معنی داری بر پس آزمون دو گروه نداشته است. یادگیری به این شیوه تدریس، یکی از نیازهای اساسی آموزش امروزی در همه سطوح تحصیلی است. با توجه به مزایایی چون تقویت ژرف اندیشی، تفکر تحلیلی، تفکر انتقادی، خلاقیت، اطمینان در اتخاذ تصمیم و حل مسأله، این شیوه تدریس می تواند به عنوان روشی مکمل در کنار آموزش های سنتی مورد استفاده قرار گیرد.

در این پژوهش برای شناسایی، طراحی و اعتباریابی الگوی یادگیری معکوسِ مبتنی بر رویکرد تدریسِ مسئله محور چارچوبی داده شده است. تلاش بر آن بوده طرحی کلی برای طراحی الگوی آموزشی نوین به منزله راهبرد بهبود در تدریس و یادگیری زبان انگلیسی ارائه شود. همچنین در این پژوهش در جایگاه تسهیلگر و راهنما به رفع مشکل یادگیری و عملکرد بهتر در یادگیری پرداخته شده است. پژوهش حاضر جزء پژوهش های کاربردی است. اطلاعاتِ بخش کیفی برای شناسایی مؤلفه هایِ الگو ازطریق مرور نظام مندِ 93 اثر و ازطریق مصاحبه عمیق با 32 نفر از متخصصانِ در دسترس و هدفمند گردآوری شده است. سپس تحلیل محتوای کیفی استقرائی مؤلفه ها انجام گرفت و شاخص های نهایی الگو مشخص شدند. برای اعتباریابی مؤلفه ها در بخشِ کمی از 25 نفر از متخصصان خواسته شد درزمینه شاخص ها و الگو اظهارنظر کنند. بر اساس نتایج به دست آمده از 0/9 = CVR و پایایی پرسش نامه 0/83 =r نیز هر 94 مؤلفه در قالب 18 شاخص اصلی و 76 شاخص فرعی دسته بندی شدند که جداگانه فعالیت های قبل، حین و بعد از کلاس به همراه فعالیت های مستقل مدرس و فراگیر تأیید و به صورت الگوی مفهومی و روندی بررسی شدند. طبق نتایج، شاخص های شناسایی شده الگوی طراحی شده قابل قبول اند. همچنین طبق نظرِ متخصصان، وجود مؤلفه های ارائه شده در الگو می تواند به عنوان انتخاب روش تدریس مناسب با طراحی آگاهانه تأثیر فراوانی در فعال بودن فراگیران در یادگیری خود داشته باشد. لذا نحوه برنامه ریزی و اجرای این الگو نه تنها به مدرسان زبان انگلیسی، بلکه به مدرسان گرایش ها و دروس گوناگون نیز پیشنهاد می شود.

زمینه: سواد مالی، که به معنای داشتن دانش، نگرش و رفتارهای مرتبط با این حیطه است، اهمیت مضاعفی برای جوانان بخصوص دانشجویانی دارد که از وابستگی به سوی استقلال حرکت می کنند و اشتباهات مالی آن ها پیامدهای مستمری در آینده آن ها خواهد داشت. با وجود اهمیت سنجش و ارزیابی رفتارهای مالی، در زمینه بررسی این موضوع در جامعه مورد مطالعه شکاف تحقیقاتی وجود دارد. هدف: هدف این تحقیق سنجش میزان سواد مالی دانشجو - معلمان دانشگاه فرهنگیان گیلان و تحلیل رابطه چند متغیر روانشناختی و جمعیت شناختی با آن بود. روش: تحقیق حاضر در ردیف پژوهش های توصیفی و از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری تحقیق را 613 نفر از دانشجویان دانشگاه فرهنگیان استان گیلان تشکیل می دهند که از میان آن ها، 242 نفر، به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردیدند. دو پرسشنامه معین الدین (2011) و پرسشنامه پاتریچ و همکاران (2016) برای جمع آوری اطلاعات مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد که میانگین نمره دانشجو - معلمان در دانش مالی 4/50 (از 24)، نگرش مالی 60/29 (از 75) و رفتار مالی 62/45 (از 100) است. همچنین بررسی رابطه متغیرهای روانشناختی و جمعیت شناختی با ابعاد سواد مالی نشان داد که به غیر از چند متغیر، در اغلب متغیرها وضعیت سواد مالی دانشجویان مشابه است و گروه های مختلف دانشجویی سواد مالی یکسانی دارند. نتیجه گیری: این یافته ها نشان می دهند که سواد مالی دانشجویان، در بعد دانش در سطح بسیار پایینی قرار دارد ولی در دو بعد نگرش و رفتار وضعیت سواد مالی دانشجویان مناسب است. گروه های مختلف نیز سطح سواد مالی مشابهی دارند.

هدف: این مقاله با هدف بررسی تاثیر بازی های رایانه ای معمایی در خلاقیت دانش آموزان پسر ابتدایی انجام شد. روش تحقیق: روش تحقیق در این پژوهش، شبه آزمایشی از نوع طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه بود، جامعه آماری کلیه مدارس ابتدایی پسر شهرستان اسلامشهر بود که یکی این مدارس انتخاب شد. نمونه این پژوهش 30 دانش آموز از پایه چهارم تا ششم بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند و بصورت جایگزینی تصادفی در گروه گواه و آزمایش قرار داده شدند. ابزار این پژوهش شامل پنج بازی رایانه ای معمایی شامل بود که این 5 بازی از بین بیش از 200 بازی معمایی انتخاب شد، همچنین ابزار گردآوری داده ها آزمون تصویری فرم ب خلاقیت تورنس بود که شامل چهار خرده مقیاس: سیالی، انعطاف پذیری، اصالت و بسط می باشد. روش گردآوری داده ها بصورت پیمایشی و روش تجزیه و تحلیل داده ها از طریق آزمون آماری تی مستقل بود. یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد که بازی های رایانه ای معمایی بر خلاقیت و ابعاد آن تاثیر مثبت داشته و فرضیه های پژوهش در سطح معناداری 0.001 تایید شدند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که بازی های رایانه ای معمایی که برخی ویژگی های خاص مانند مساله محوری، تاکید بر جستجو و اکتشاف و داشتن راه حل های متنوع را دارند می توانند در پرورش خلاقیت موثر باشند.

پژوهش ها نشان می دهد طراحی یادگیری و واکاوی یادگیری در کنار هم باعث هم افزایی در بهبود یادگیری می شوند. هرچند در چگونگی این هم افزایی اختلاف نظر وجود دارد. در این پژوهش کیفی از روش تحلیل محتوا برای تدوین الگوی تلفیقی طراحی یادگیری سازنده گرا و واکاوی یادگیری استفاده شده است. بدین منظور، 14 نفر از متخصصان موضوعی به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و مورد مصاحبه قرار گرفتند. مبنای انتخاب این تعداد از متخصصان، قاعده اشباع نظری بود که به معنای کفایت داده جمع آوری است. اعتبار الگو از طریق نظرسنجی از 20 نفر از متخصصان موضوع انجام گرفت. ابزار جمع آوری داده ها شامل مصاحبه بدون ساختار و پرسشنامه سنجش اعتبار الگو بود. تجزیه و تحلیل داده ها در سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی انجام شد. نتایج تحلیل داده ها منجر به شناسایی مؤلفه ها و ارائه الگوی تلفیقی طراحی یادگیری و واکاوی یادگیری مبتنی بر نظریه سازنده گرایی شد. طبق یافته های پژوهش پیشنهاد می شود از الگوی مزبور در کاربست واکاوی یادگیری در محیط های یادگیری سازنده گرا استفاده شود.

هدف از این پژوهش، تاثیر یادگیری سیار بر بهبود عملکرد کارکنان دانشگاه علامه طباطبائی بود. روش پژوهش کمی و از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش کارکنان دانشگاه علامه طباطبائی بوده که تعداد 54 از کارکنان دانشگاه (28 نفر در گروه کنترل و 26 نفر گروه آزمایش) بصورت روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند که به صورت تصادفی در گروه های آزمایش و کنترل قرار داده شدند.ابتدا پیش آزمون بر روی اعضای گروه آزمایش و کنترل اجرا شد و سپس بسته آموزشی تهیه شده با موضوع مدیریت زمان میتنی بر یادگیری سیار در اختیارگروه آزمایش قرار گرفت وگروه کنترل نیز به روش عادی مرسوم به مدت 4 هفته در دانشگاه آموزش دیدند. در پایان پس آزمون بر روی هر دو گروه اجرا شدبسته آموزشی شامل ابعاد چهار گانه مدیریت زمان در قالب متن، پاورپوینت و فیلمهای کوتاه آموزشی به همراه اهداف آموزشی و ارزشیابی پایان دوره در اختیار کارکنان دانشگاه قرار گرفت. سپس آموزش توسط بسته آموزشی و اجرای پیش آزمون و پس آزمون جهت ارزشیابی دانش مدیریت زمان، پرسشنامه عملکرد کارکنان به منظور بررسی میزان بهره کافی بردن از زمان، در اختیار نمونه مورد بررسی قرار داده شده است.این پرسشنامه دارای روایی و پایایی و نمره گذاری بودبسته آموزشی یادگیری سیار موجب افزایش دانش مدیریت زمان کارکنان دانشگاه شده است و با توجه به بالا بودن میانگین نمرات گروه آزمایش در پس آزمونمی توان نتیجه گرفت که بسته آموزشی یادگیری سیار موجب بهبود عملکرد کارکنان دانشگاه علامه طباطبائی شده است.

مقدمه: یکی از عواملی که می تواند بر روی دانش آموزان و کیفیت یادگیری آنان تاثیر بگذارد، عملکرد خانواده می باشد. هدف پژوهش حاضر طراحی و تدوین الگوی پیشنهادی مشارکت والدین و بررسی تاثیر آن بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان است. روش ها: در این پژوهش از روش پژوهش آمیخته و طرح اکتشافی متوالی استفاده شد. در بخش کیفی پژوهش، از روش تحلیل محتوای استقرایی و در بخش کمی، از طرح نیمه آزمایشی با پیش آزمون – پس آزمون استفاده گردید. در بخش کیفی پژوهش، اسناد، مقالات، کتاب ها و متن های استخراج شده از مصاحبه با 27 نفر از استادان، معلمان و والدین که به شیوه هدفمند انتخاب شده بودند، مورد تحلیل قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده های کیفی از تحلیل محتوای کیفی استقرایی بهره گرفته شد. طبق تحلیل محتوای انجام شده، پنج مؤلفه اصلی (تحلیل، تصمیم گیری، تعامل و آموزش خانواده، ابعاد مشارکت خانواده و ارزشیابی و بازخورد) و 55 زیر مؤلفه برای مؤلفه های اصلی استخراج شدند. در بخش کمی پژوهش، جامعه آماری دانش آموزان پسر دوره اول ابتدایی در استان تهران بود. نمونه در بخش کمی شامل 60 نفر از دانش آموزان پایه اول ابتدایی در مدارس شهر قدس بودند که از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 30 نفری(آزمایش و کنترل) قرار داده شدند. همچنین جهت گردآوری داده های کمی، از آزمون متخصص ساخته پیشرفت تحصیلی و پایایی83/0 از روش آلفای کرونباخ استفاده شد. در سطح آمار توصیفی از میانگین و انحراف معیار و در سطح آمار استنباطی به منظور مقایسه دو گروه آزمایش و کنترل از لحاظ میانگین نمره کسب شده برای بررسی مفروضات از روش تحلیل کواریانس تک متغیری استفاده شد. یافته ها: نتایج به دست آمده از تحلیل داده ها نشان داد که پس از حذف اثر پیش آزمون (میانگین تعدیل شده) بین میانگین نمرات پیشرفت تحصیلی دو گروه در مرحله پس آزمون، تفاوت معناداری مشاهده می شود (001/0 p<). بنابراین نتایج این پژوهش در راستای سایر پژوهش های انجام شده، بیانگر نقش مثبت مشارکت والدین در افزایش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بود. نتیجه گیری: پیشنهاد می شود از این الگو به عنوان یکی از راهکارهای اجرایی برای دستیابی به یکی از اهداف کلان در سند تحول بنیادین آموزش پرورش " افزایش مشارکت و اثر بخشی همگانی به ویژه خانواده در تعالی نظام تعلیم و تربیت " استفاده شود.

انسان دارای ابعاد وجودی متنوعی است که برای شکوفا شدن و متعالی شدن این ابعاد و استعدادها، احتیاج به تربیت دارد. در این میان پرورش فضایل اخلاقی یکی از مهم ترین و درعین حال مشکل ترین کارها است و انجام این کار از هدف های مهم و والای جوامع بشری است. آموزش اخلاق، تعامل به منظور دستیابی به عمل اخلاقی معطوف به خیر. پژوهش حاضر در راستای ارائه الگوی طراحی آموزشی برای آموزش اخلاق، از روش مرور مبانی نظری، جهت ارائه الگوی مفهومی و روندی استفاده گردید. یافته پژوهش حاضر در زمینه ارائه الگو، شامل بازشناسی نظریه ها، مفاهیم و عوامل مؤثر در آموزش اخلاق و طبقه بندی آنها، ارائه نقشه مفهومی برای آنها و ارائه الگوی طراحی آموزشی برای آموزش اخلاق بود. الگوی طراحی آموزشی آموزش اخلاق در توسعه (شامل جمع آوری اطلاعات، تجزیه و تحلیل مخاطب، تعیین ابعاد برنامه، طراحی آموزشی، تولید، اجرا، ارزشیابی و بازنگری) دارای رویکرد نظامند و در طراحی آموزشی دارای رویکرد سازنده گرایی انتقادی (شامل آماده سازی، عمل، تبیین، انتقاد و انگیزش) است.

هدف پژوهش حاضر تدوین اهداف راهبردی برای توسعه برنامه درس پژوهی با روش آمیخته بود. جامعه آماری بخش کیفی شامل اعضای دبیرخانه و کمیته راهبردی درس پژوهی استان قم به تعداد 35 نفر بودند. در بخش کمی، 297 نفر از شرکت کنندگان در برنامه درس پژوهی انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کیفی، مصاحبه گروه های کانونی، و در بخش کمی از پرسشنامه محقق ساخته بود که اعتبار آن توسط متخصصان موضوعی و پایایی آن با ضریب (85/0) تأیید شد. نتایج مصاحبه، 13 نکته اصلی را نشان داد که آزمون توافق نظر کاپای کوهن شش مورد را حذف و سایر موارد را برای تعیین چشم انداز برنامه درس پژوهی استفاده کرد. همچنین، نتایج پرسش های دوم و سوم، پس از شناسایی قوت ها و ضعف های عوامل داخلی و فرصت ها و تهدیدهای عوامل خارجی تأثیرگذار و تحلیل ضریب اهمیت آن ها به ترتیب، بیان کننده پیشی داشتن فرصت ها بر تهدیدهای عوامل خارجی و بالابودن ضعف ها بر قوت های عوامل داخلی بود. سپس، 10 راهبرد شناسایی و بعد از مشخص شدن جذابیت هر یک، پنج راهبرد انتخاب شده، و برای تدوین برنامه های عملیاتی معرفی شد.

اهداف: حمایت و مدیریت هیجان های فرایند یاددهی یادگیری بسیار مهم و نیازمند طراحی محیط یادگیری ایمن به لحاظ تجارب شناختی، روابط روانی اجتماعی و احساسی هیجانی است. هدف این پژوهش تدوین و اعتباریابی الگوی طراحی آموزشی مبتنی بر نظریه کنترل ارزش هیجان های پیشرفت است تا سلامت روان شناختی و عملکرد یادگیرندگان و مربیان ارتقا یابد. مواد و روش ها: روش تحقیق کیفی است و از تکنیک تحلیل محتوا استقرایی استفاده شد. منابع مربوط به نظریه CVT در محدوده زمانی 2007 تا 2021 بررسی و 175 منبع انتخاب شد. بر اساس نمونه گیری هدفمند، 63 منبع تحلیل شد. در رویکردی منظم، مضامین و تم های مرتبط با مؤلفه های مهم نظریه به صورت جملات کلیدی در جدول ثبت و کدگذاری شد. کدها بر اساس شباهت ها و تفاوت ها در طبقات کلی تر دسته بندی و مؤلفه های اصلی تعیین شد. درنهایت الگوی طراحی آموزشی مبتنی بر نظریه CVT ارائه شد. پرسش نامه اعتباریابی محتوایی الگو، برای بیست نفر از اساتید و متخصصان تکنولوژی آموزشی و روان شناسی تربیتی ارسال شد. دوازده نفر پرسش نامه را تکمیل کردند و نتایج تحلیل شد. یافته ها: نتایج تحلیل منجر به تشخیص مؤلفه های اصلی نظریه CVT شد که با تلفیق اصول طراحی آموزشی، الگوی طراحی آموزشی مبتنی بر نظریه کنترل ارزش هیجان های پیشرفت در قالب هشت مؤلفه، محیط یادگیری، ارزیابی شناختی، هیجان، پیشرفت، یادگیری، ارزشیابی، طراحی و یادگیرنده، ارائه شد و مورد تأیید خبرگان قرارگرفت. نتیجه گیری: الگوی طراحی آموزشی مبتنی بر نظریه کنترل ارزش هیجان های پیشرفت، در سطح خرد و کلان در تمام مقاطع تحصیلی و رشته های مختلف پزشکی، انسانی و پایه کارآمد بوده و محیط یاددهی و یادگیری غنی ای از نظر هیجان های پیشرفت را نوید می دهد.

مقدمه : پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی بازی رایانه ای آموزشی تولیدشده بر درگیری تحصیلی دانش آموزان پسر پایه اول دوره دوم متوسطه تهران انجام شده است. روش ها: این مطالعه با توجه به اهداف و فرضیه ها از نوع طرح های آزمایشی بین گروهی با پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه کنترل است و با توجه به شیوه جمع آوری داده ها از نوع نیمه آزمایشی است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانش آموزان پسر پایه اول دوره متوسطه دوم شهر تهران که در سال تحصیلی ۹۶-۹۷ در حال تحصیل بودند تشکیل می دهد. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند یک مدرسه در منطقه ۲ تهران به عنوان نمونه انتخاب شده و۵۰ نفر در دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. جهت جمع آوری داده های موردنیاز از پرسشنامه درگیری تحصیلی استفاده شد. یافته ها : نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس تک متغیری و چند متغیری نشان داد سطح معناداری کوچک تر از 01/0 است (01/0> p ). بدین ترتیب فرض صفر آماری رد و مشخص گردید که بین دانش آموزان در دو گروه آزمایش و کنترل، در نمرات مربوط به درگیری تحصیلی و مؤلفه های آن در پس آزمون تفاوت معناداری وجود دارد. نتیجه گیری : مطابق با نتایج حاصل از پژوهش حاضر می توان نتیجه گرفت که بازی رایانه آموزشی تولیدشده بر متغیر درگیری تحصیلی و مؤلفه های آن مؤثر بوده و موجب افزایش آن شده است.

این پژوهش با هدف تدوین الگوی طراحی آموزش تفکر مبتنی بر نظریه اجتماعی فرهنگی ویگوتسکی انجام شده است. روش پژوهش آمیخته وطرح پژوهش آمیخته اکتشافی است. این طرح از دو بخش متوالی کیفی و کمّی تشکیل شده است. در بخش کیفی با استفاده از روش تحلیل مضمون، متون علمی که به روش هدفمند انتخاب شد و شامل 18 کتاب و 40 مقاله بود، مورد مطالعه و تحلیل قرار گرفت. همچنین به روش گروه کانونی با 6 نفر از متخصصان طراحی آموزشی و روان شناسی تربیتی مصاحبه صورت گرفت و الگو تدوین شد. در بخش کمّی، الگوی تدوین شده، مورد اعتبارسنجی قرار گرفت. برای اعتبارسنجی درونی، الگوی طراحی شده به همراه یک پرسش نامه محقق ساخته با تعیین روایی و ضریب پایایی 72/ به روش آلفای کرانباخ، برای 15 نفر از متخصصان جهت قضاوت، ارسال و داده ها تحلیل شد. از بین مضامین استخراج شده، با نظر متخصصین 3 مضمون فراگیر و 15 مضمون سازمان دهنده انتخاب و پس از تعیین تعامل بین آن ها، در قالب یک الگو ارائه شد. تحلیل داده های حاصل از اجرای پرسش نامه محقق ساخته جهت اعتبار سنجی درونی الگو با آزمون t تک نمونه ای نشان داد که میانگین پاسخ-های نظر دهندگان به هر سوأل به طور معناداری بالاتر از میانگین نمرات در هر سوأل است و در نتیجه الگو از اعتبار درونی مناسب برخوردار است.

پژوهش حاضر، با هدف بررسی تأثیر برنامه آموزش سواد محیط زیستی مبتنی بر فناوری واقعیت افزوده بر دانش، نگرش و رفتار محیط زیستی دانش آموزان دوره متوسطه انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانش آموزان دوره متوسطه شهر تهران که در سال تحصیلی 1396-1397 مشغول به تحصیل بوده اند، تشکیل می دهند. نمونه موردمطالعه با استفاده از روش نمونه گیری غیر تصادفی انتخاب شد که به دو گروه 20 نفری (گروه آزمایش و کنترل) تقسیم شدند. روش تحقیق، روش شبه آزمایشی (طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل) بود. ابتدا آزمون سواد محیط زیستی به عنوان پیش آزمون استفاده شده است. سپس ابزارهای ارتباطی سیار جهت اجرای واقعیت افزوده در اختیار گروه آزمایش قرارگرفته و در گروه کنترل مطالب محیط زیستی موردنظر به صورت سنتی ارائه شد. پس از اتمام تدریس در هر دو گروه، مجدداً ابزار پرسشنامه سواد محیط زیستی مورداستفاده قرار گرفت و نتایج آن مورد مقایسه قرار گرفت. جهت تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس و آزمون واریانس چند متغیره استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که برنامه آموزش سواد محیط زیستی مبتنی بر فناوری واقعیت افزوده بر دانش، نگرش و رفتار محیط زیستی دانش آموزان دوره متوسطه تأثیر مثبتی داشته است و می تواند به عنوان ابزاری مفید در آموزش مورداستفاده قرار گیرد.

آموزش سواد رسانه با تکیه بر روش های نوین آموزشی یک ضرورت برای دانشجویان آموزش عالی به حساب می آید. هدف از این پژوهش، بررسی اثربخشی روش یادگیری شخصی سازی شده مبتنی بر سبک های شناختی بر سواد رسانه ای دانشجویان است. این پژوهش به روش آزمایشی و با استفاده از طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل و به روش نمونه گیری ترکیبی انجام شده است. شرکت کنندگان گروه آزمایش به روش یادگیری شخصی سازی شده با محتواها و راهبردهای آموزشی متناسب با سبک های شناختی خود و تکالیف متنوع منطبق با زندگی روزمره آموزش دیده اند. درحالی که برای گروه کنترل به روش متداول، یک آموزش و تکلیف یکسان برای همه در نظر گرفته شد. نتایج حاصل آزمون t مستقل نشان داد که در یادگیری مفاهیم تحلیل پیام های رسانه ای و کاربرد آنها در موقعیت های جدید بین دو گروه آزمایش و کنترل با سطح اطمینان 99 درصد تفاوت معناداری وجود دارد و با بهره گیری از روش های نوین آموزشی متناسب با ویژگی ها و نیازهای شخصی یادگیرندگان و ارتباط آن با زندگی واقعی شان، تسلط بر مهارت های سواد رسانه ای و شکل گیری ساختارهای دانش مرتبط تسهیل می شوند.

مقدمه: شیوع رفتارهای پرخاشگرانه به طور مستقیم با سلامت جسم و روان افراد جامعه در ارتباط است. آموزش تفکر می تواند یک راهبرد موثر برای جلوگیری از بروز رفتارهای پرخاشگرانه در نوجوانان باشد. آموزش تفکر مانند هر نوع آموزشی،نیاز به طراحی دارد. هدف پژوهش حاضر، تدوین مدل طراحی آموزش تفکر مبتنی بر نظریه اجتماعی فرهنگی ویگوتسکی و سنجش تأثیر آن بر کاهش پرخاشگری دانش آموزان است. روش ها: روش پژوهش آمیخته است. در بخش کیفی از روش تحلیل مضمون و زمینه یابی و در بخش کمّی از روش آزمایش استفاده شد. در بخش کیفی با تحلیل متون و مصاحبه ها، مدل طراحی و برای اعتبارسنجی درونی، تصویر مدل به همراه یک پرسشنامه، برای 15 نفر از متخصصان ارسال،داده ها تحلیل و اعتبار درونی مدل تأیید شد.در بخش کمّی 60 نفر از دانش آموزان دختر و پسرکه بیشترین نمره پرخاشگری را در آزمون پرخاشگری باس و پری داشتند،در 2 گروه آزمایش و 2 گروه کنترل جایگزین و 9 جلسه 75 دقیقه ای به آن ها آموزش تفکر داده شد.به گروه های آزمایش با مدل طراحی شده و به گروه های کنترل با روش های معمول مدارس،مانند روش پرسش و پاسخ،آموزش تفکر داده شد. پس از آموزش با استفاده از پرسشنامه پرخاشگری، مجدداً پرخاشگری گروه ها سنجش شد. یافته ها: ابتدا مدل طراحی آموزش تفکر تدوین شد. سپس مدل اجرا و داده ها با آزمون t مورد تحلیل قرار گرفت. بین گروه های آزمایش و کنترل پسران، تفاوت معناداری دیده نشد. بین گروه های آزمایش و کنترل دختران با توجه به تفاوت میانگین ها (266/8 و 800/3)، تفاوت معنی داری مشاهده شد. بین دو گروه دختران و پسران در کاهش پرخاشگری، اختلاف معناداری مشاهده نشد. نتیجه گیری: درکنار طراحی عمومی آموزش، می توان به طراحی آموزش در حوزه های ویژه مانند تفکر نیز پرداخت. مدل آموزش تفکر طراحی، اعتبارسنجی و به کار بسته شد و به کاهش پرخاشگری دانش آموزان دختر منجر شد.