بازخوانی حکم قضای روزه حائض در ماه رمضان با تکیه بر قرآن و روایات با رویکرد تحلیلی انتقادی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های فقهی دوره ۱۹ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱
29 - 43
یکی از احکامی که به طور مشهور میان فقها و مردم رایج است، وجوب قضای روزه حائض ماه رمضان است. اساس این حکم، روایات است و برای آن هیچ استدلال و مراجعه ای به قرآن صورت نگرفته است. این پژوهش، در آغاز با بررسی روایات و آیات، مشخص می کند که این حکم در حد شهرت فقهایی است و از پشتوانه تواتر یا تظافر و حتی کثرت روایی برخوردار نیست. در این باره فقط چهار روایت مستقیم و غیرمستقیم بدین موضوع توجه داده اند. نیمی از روایات چهارگانه در این باره از ضعف سندی و ارسال رنج می برند. دو روایت باقی مانده به دلیل مخالفت با قرآن از حیّز اعتبار ساقط می شوند. در قرآن نیز از آنجا که به جا آوردن قضای روزه در دو گروه یعنی مسافر و بیمار حصر شده، و خبر واحد نمی تواند حصر قرآن را عمومیت بخشد، ازاین رو وجوب قضای روزه حائض، محل تردید قرار می گیرد. در اشکال بدین احتمال که حیض در قرآن بیماری محسوب شود و باید قضا را بجا آورد، براساس واکاوی لغتی و قرآنی مشخص شد که خداوند زن حائض را از شمار بیماران خارج ساخته و آن را نوعی تشویش روحی به شمار آورده است، بر این اساس وجوب قضای روزه رمضان طبق قرآن محل اشکال است.