محمدجواد مهدوی نژاد

محمدجواد مهدوی نژاد

مدرک تحصیلی: استاد گروه معماری دانشگاه تربیت مدرس

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۷۱ مورد.
۲۱.

منطق اجتماعی فضا در مسکن بومی قاجار اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال دهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۳۷ 102 - 128

کلید واژه ها: مسکن روابط اجتماعی فضا اسپیس سینتکس قلمرو فضایی عمق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۵ تعداد دانلود : ۲۲۵
فرهنگ عاملی تاثیرگذار بر شکل رفتاری هر جامعه است؛ که نمود آن را می توان در پیکره بندی شهر و به دنبال آن در ساختار فضایی هر بنا مشاهده نمود. در این راستا بازخوانی الگوهای پیشین و تسری آن به فضای اجتماعی امروز می تواند نقش مهمی در تقویت هویت اجتماعی ایفا نماید. یکی از شیوه های این داده کاوی نحو فضاست که با کشف روابط ریاضی در ارتباطات فضایی می تواند معیاری برای سنجش و ارزیابی مطلوبیت فضا فراهم آورد. از سویی مسکن و سکونت به عنوان یکی از اساسی ترین نیاز های انسان و جامعه بشری به عنوان یکی از مهم ترین اشکال سازماندهی اجتماعی فضاست که با کمی تامل در مسکن امروز و مبانی پیوند آن با شهر، می توان دریافت پاسخ فراخوری به آن داده نشده و مفهوم آن به سرپناهی صرف تقلیل یافته است. در این پژوهش ضمن معرفی رویکرد اسپیس سینتکس، به تحلیل مفهوم عمق در مسکن بومی قاجار اصفهان پرداخته شده که ارتباط مستقیمی با قلمروهای فضایی، ترکیب و تعیین فضاهای خصوصی و عمومی، سلسله مراتب فضایی و محرمیت دارد. روش به کار گرفته شده در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و در قالب قیاس تطبیقی می باشد؛ که برای کمی کردن آن از افزونه گرس هاپر و اسپیس سینتکس بهره گرفته شده است. نتایج به دست آمده حیاط را -به عنوان فضای واسط درون و بیرون در پیکره بندی شهری- به عنوان عمومی ترین فضا و دارای بیشترین ارتباط فضایی و فضاهای خدماتی (انبار، سرویس های بهداشتی، پلکان و راهروها) را با کمترین ارتباط و به عنوان خصوصی ترین فضاها معرفی می نماید. همچنین راهروها و مفصل های ارتباطی، به نسبت اتاق ها از میزان هم پیوندی و ارتباط بیشتر و عمق کمتری برخوردار می باشند. این در حالی است که ارزش عمق در فضای باز حیاط در دوران معاصر کاهش یافته است که نشان دهنده حذف سلسله مراتب فضایی دسترسی و محرمیت فضایی در ارتباط با فضای شهری می باشد.  
۲۲.

آس بادها قدیمی ترین آسیاهای بادی در جهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نقش جهان سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱ 43-54

کلید واژه ها: آس باد آسیای بادی انرژی های پاک سیستان بادهای 120روزه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۳ تعداد دانلود : ۵۸۵
"آس بادها" نوعی آسیای بادی با محور عمودی هستند که قدیمی ترین آسیاهای بادی در جهان محسوب می شوند. این آسیاها در منطقه سیستان و جنوب خراسان از پیش از اسلام ساخته شده اند. در این زمینه شواهد گوناگونی وجود دارد که نشان می دهد قدیمی ترین آسیاهای بادی در شرق ایران در منطقه سیستان ساخته شده اند. آسبادها در گذشته در معیشت مردم اهمیت زیادی داشته اند. همچنین نمودی از ترکیب معماری سنتی با نیازهای زیست بوم و بهره گیری مناسب از انرژی های پاک به شمار می آیند. با عنایت به ویژگی های منحصر به فرد آسبادها، و خصوصیات عملکردی و زیبایی شناسانه، بازشناسی آنها از اهمیت خاصی برخوردار است. سوال پژوهش این است که آسیاهای بادی سنتی در سیستان یا آسبادها، از نظر گونه شناسی به چند دسته تقسیم می شوند و تنوع و گستردگی آنها در فلات ایران چگونه است؟ اغلب آسبادهای ایران در ناحیه شرق و جنوب شرقی فلات ایران قرار گرفته اند، یعنی در موقعیتی که بادهای ارزشمندی در تمام طول سال می وزند. شاخه هایگوناگونی از بادهای 120 روزه در نیمه دوم فصل گرم، تمام شمال سیستان و جنوب خراسان را در بر می گیرند. آسباد به عنوان روشی سنتی و بومی در منطقه سیستان نشان دهنده امکان خوبی است که برای ساکنان در استفاده از انرژی های تجدیدپذیر فراهم می باشد. انواع متفاوتی از آسبادها در سراسر سرزمین"سیستان بزرگ"موجودند که بسته به شرایط و توانایی ساکنان برای استفاده از انرژی باد ایجاد شده اند.
۲۳.

معاصرسازی مفهوم اصالت معنایی در معماری نمای شهری تهران (مطالعه موردی: نماهای دوره پهلوی اول و دوم)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هویت شهر سال ۱۶ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۰ 5 - 16

کلید واژه ها: معاصرسازی اصالت معنایی نمای شهری تهران معاصر پهلوی اول و دوم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۷ تعداد دانلود : ۲۳۳
معماری ایرانی می تواند موجبات ایجاد مدلی اصالت مدار در ارتباط با معماری جداره های شهری امروزین را فراهم آورد. این پژوهش در پاسخ به این سوال که چه مولفه هایی درجهت تحلیل نما در راستای درک مفهوم اصالتِ معنایی در جداره های شهری تهران وجود دارد، از روش آمیخته کمی و کیفی بهره گرفته است؛ در فاز کیفی، شاخصه ها از طریق شیوه داده بنیاد موردمطالعه قرار می گیرد و در فاز کمی با روش سوارا، اهمیت شاخصه ها مشخص می شود. هدف از پژوهش حاضر تأکید بر اصالت ساختاری در نمای شهر تهران با تدوین چارچوبی در حوزه های معناسازی و معناخوانی اصیل می باشد. طبق ادعای این پژوهش تولید نمای شهری واجد اصالت با ایجاد عناصر شاخص معناداری که در طول زمان استمرار تاریخی یافته، ارتباطی مستقیم دارد. این رساله «قائم به ذات و ریشه دار بودن» را مبنای اصالت می داند که از طریق تحلیل و طراحی راستین با شیوه ای ریشه دار در معماری دوره پهلوی به کار گرفته شده است.
۲۴.

نقش نظامِ آب در ماندگاری باغ ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: منظر دوره ۱۴ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۶۱ 6 - 15

کلید واژه ها: باغ ایرانی ماندگاری نظام آب پایداری منظر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۴ تعداد دانلود : ۲۲۷
باغ ایرانی به عنوان جلوه ای از منظر ایران، مانند آینه ای، افکار، باورها و فرهنگ انسان ایرانی-اسلامی را در طولِ تاریخ، در خود منعکس کرده است. این الگوی باغسازی دارای مشخصه هایی است که آن را در طول تاریخ از سبک های دیگر باغسازیِ دنیا متمایز کرد است. یکی از این مشخصه ها نظام آب در باغ ایرانی است. در سرزمین ایران با مناطق گرم و خشک وسیع، به شاهد نمونه های تاریخی-از قدیمی ترین نمونه آن در پاسارگاد تا دوره معاصر- آب حضور جوهری داشته و از عوامل هویت باغ ایرانی به حساب می آمده است؛ هرچند نمود ظاهری نظام آب و ماهیتش در باغ ایرانی به عنوان محصول تعامل انسان با محیط به فراخور زمان تغییر کرده است. هدف اصلی این پژوهش، تبیین نقش نظام آب در ماندگاری باغ ایرانی بوده است. برای رسیدن به این هدف، در ابتدا مفهوم ماندگاری تعریف شده و معیارهای آن استخراج شد تا الگوی نظری پژوهش شکل بگیرد. این الگوی نظری که شامل معیارهای عملکردی، اقلیمی، فرهنگی-اجتماعی و معنایی-زیبایی شناسی بوده با شاخص های نظام آب که از مطالعات حاصل آمده اند در باغ ایرانی انطباق داده شد. برای رسیدن به این اهداف، از ترکیب روش های تحقیق توصیفی-تحلیلی و تاریخی استفاده شده است. روش های جمع آوری اطلاعات نیز به صورت کتابخانه ای، مطالعات میدانی و مصاحبه با خبرگان بوده تا شناخت جامعی از ماندگاری، باغ ایرانی و نظام آب صورت بگیرد. روش ارزشیابی اطلاعات با توجه به محتوای مطالب به صورت کیفی بوده و نتایج از طریق روش تحلیلی-استقرایی حاصل شدند. بر این اساس به سؤال اصلی پژوهش پاسخ داده شده و نتیجه نهایی حاصل آمد که استفاده از آب در باغ ایرانی ابزاری نبوده و داشتن پیوند ذهنی و قائل شدن نقش معنایی برای آن عامل ماندگاریِ باغ ایرانی بوده است؛ چراکه آب در باور ایرانیان چه در دوران قبل از اسلام و چه بعد از آن، مایه طهارت و دارای نقش قدسی و معنایی بوده و به باغ حیات بخشیده است.
۲۵.

چالش فناوری و شکوفایی در معماری معاصر کشورهای در حال توسعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نقش جهان سال چهارم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۲ 36-46

کلید واژه ها: شکوفایی کیفیت فناوری های نو معماری معاصر کشورهای در حال توسعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۹ تعداد دانلود : ۴۲۴
گرایش به «کیفیت » در طراحی و ساخت و یا در معنایی کامل تر میل به شکوفایی، موضوعی است که امروزه بیش از هر زمان دیگر توجه همگان را به خود جلب کرده است. مروری بر معماری معاصر کشورهای در حال توسعه نشان دهنده آن است که گرایش به نوعی معماری باکیفیت و قابل رقابت با معماری کشورهای توسعه یافته، جریان جدیدی را در معماری معاصر این کشورها رقم زده است. هدف از این مقاله بازشناسی و تحلیل گرایش به معماری با کیفیت در تعامل با دو مفهوم «شکوفایی » و «فناوری » در معماری معاصر کشورهای در حال توسعه است. در این راستا برای شناخت همزمان سطح کیفی آثار، مهمترین تدابیر طراحانه در آن ها مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. بر اساس چارچوب تنظیم شده همبستگی ) P value رفته در معماری معاصر کشورهای در حال توسعه در پنج حوزه: 1( کانسپت طرح )ایده های ساختاردهنده طرح(، 2( فناوری ساخت، 3( مصالح، 4( شکل و فرم و 5( رابطه با محیط مطالعه می شود. دستاوردهای پژوهش نشان دهنده آن است که هرچند در حوزه فناوری ساخت نتایج قابل قبولی در معماری معاصر کشورهای در حال توسعه وجود دارد؛ لیکن در حوزه دستیابی به معماری باکیفیت دستاوردهای قابل قبولی مشاهده نمی شود.
۲۶.

بازخوانی و تطبیق معیارهای ارزش گذاری جهانی برای آثار میراث معماری صنعتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مرمت و معماری ایران سال نهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱۷ ۳۸-۲۱

کلید واژه ها: میراث صنعتی معیارهای ثبت ارزش گذاری بازخوانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۹ تعداد دانلود : ۱۲۸
برخی آثار تاریخی به دلیل داشتن ویژگی هایی استثنایی، به عنوان میراثی با ارزش جهانی محسوب می شوند .در این میان میراث صنعتی به عنوان بخشی از میراث جهانی، پدیده ای نوظهور و حاصل صنعتی شدن جهان است، که به سبب دارا بودن ارزش های مادی و معنوی نهفته در خود، وارد حوزه فرهنگ جهانی شده است، تا در جهت حفاظت از این آثار ارزشمند، اقدامات جهانی صورت گیرد.لازم به ذکر است، تنها بخشی از مفهوم فراگیر میراث صنعتی، میراث معماری صنعتی است و یکی از پیش نیازهای حفاظت آن، شناخت ارزش ها و جایگاه آن در هویت معماری منطقه است. چگونگی رویارویی و برخورد با آثار و ابنیه صنعتی، به عنوان بقایایی از دوران صنعتی، از مفاهیم جدید مطرح شده در کشورهای در حال توسعه است. در ایران نیز با توجه به پیشینه تاریخی ورود صنعت به کشور و همچنین دارا بودن بناهای صنعتی منحصربه فرد، ضرورت پژوهش در این حوزه در راستای شناخت آن، بیش از پیش احساس می شود چراکه میراث معماری صنعتی ایران، به عنوان بخشی از میراث فراموش شده در خطر از بین رفتن است ودر صورت عدم توجه، بطور قطع شاهد از دست رفتن این بقایای ارزشمند خواهیم شد. از این رو شناسایی این آثار و ارزیابی ویژگی ها و ارزش های نهفته در آن، می تواند نخستین گام در جهت حفاظت از این میراث ارزشمند باشد. با توجه به ضرورت شناخت وضعیّت موجود میراث معماری صنعتی در جهان، پژوهش حاضر با هدف مطالعه و تحلیل آثار میراث صنعتی ثبت شده در فهرست جهانی، اجرا شده است. در این راستا ضمن تبیین مفاهیم، معیارهای میراث جهانی که در ثبت بناها لحاظ شده است، مورد بررسی وتحلیل قرارگرفته است. نتایج و دستاوردهای پژوهش ،در جهت آشنایی هرچه بیشتر و درکی ملموس تر از ظرفیت ها و ویژگی های تعمیم پذیر معیارهای ثبت میراث جهانی، در زمینه میراث معماری صنعتی است.
۲۷.

رویکرد طراحی- مبنا به مصرف هوشمندانه انرژی در نظریه معماری سرآمد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نقش جهان سال دهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 75-83

کلید واژه ها: معماری آینده آینده معماری نظریه معماری سرآمد فیزیک ساختمان مصرف هوشمندانه انرژی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۸ تعداد دانلود : ۳۲۷
اهداف : آسیب شناسی صورت گرفته نشان می دهد که روش های متداول آموزش، در عمل نتوانسته اند در انتقال مفاهیم کاهش مصرف انرژی موفق باشند. بنابراین این پژوهش با استفاده از دستگاه فکری "نظریه معماری سرآمد"، به تبیین ویژگی های رویکرد طراحی- مبنا به مصرف هوشمندانه انرژی و تاثیر آن بر افزایش بازدهی آموزش طراحی معماری می پردازد. روش ها: پژوهش از طریق پرسش نامه های بسته، به صورت خوداظهاری با مشارکت 20 استاد و 85 دانش آموخته کارشناسی ارشد معماری، سئوال می کند که مخاطب با مباحث "فیزیک ساختمان" و بهره وری در مصرف انرژی چه میزان آشنایی دارد و مخاطب تا چه اندازه آموزش های دانشگاهی مربوط را کاربردی می داند. یافته ها: نتایج پرسش نامه گویای آن است که آموزش های موجود در دانشگاه های برتر کشور براساس مدل اطلاعات- مبنا (و نه طراحی- مبنا) اجرا می شوند و در نتیجه توسط مخاطب "غیرکاربردی" ارزیابی می شوند. نتیجه گیری: نظریه معماری سرآمد استفاده از الگوهای "طراحی- مبنا" در کاهش مصرف انرژی را در "آموزش طراحی معماری" و تغییر دیدگاه برای جایگزین کردن تربیت ابرمعمارِ "احساساتی- فرمالیست" (روش های متعارف)، با تربیت یک معمار آشنا به استفاده از فناوری های روزآمد را پیشنهاد می دهد. مهم ترین موضوعات برای تحقق این نظریه در آموزش معماری عبارتند از: حرکت از "دانش ضمنی" به "یادگیری عمیق"، از "داده های یکه" به "ابرداده ها"، از "روش های متعارف کنترل و نظارت" به "اینترنت اشیا"، و از نظام قدیمی "نقشه کشی ساختمان" به "مدل سازی داده ای ساخت".
۲۸.

بازتاب مداخله کالبدی بر شکل گیری بی سازمانی اجتماعی در پهنه تاریخی شهر تهران (مورد مطالعه: محله هرندی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه جغرافیای انتظامی سال هشتم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳۱ 25 - 54

کلید واژه ها: فضای بی دفاع شهری آسیب های اجتماعی بی سازمانی اجتماعی مهاجرت درون شهری امنیت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۸ تعداد دانلود : ۳۵۶
شهر تهران در طول یک صد سال اخیر دچار تحولات بسیاری در ساختار کالبدی و روابط اجتماعی میان شهروندان خود شده است. دراین میان پهنه تاریخی شهر به دلیل فقدان خدمات زیربنایی که محصول ورود صنعت و مدرنیسم در اوایل قرن بود، درگیر تغییرات کالبدی بنیادین شده و بسیاری از محله های تاریخی با مهاجرت درون شهری روبه رو شده اند. به دنبال آن اصالت مندی تاریخی محله ها به دلیل نبود تعلق خاطر ساکنین جدید درگیر چالش جدی شده و با توجه به سکنی گزیدن افرادی که از سطح اقتصادی و اجتماعی پایین تری نسبت به ساکنین قبلی برخوردارند، این قبیل محله ها به بستر جرم و آسیب های اجتماعی در شهر تبدیل شده اند. شناسایی محله هرندی و واکاوی آسیب های اجتماعی وارد به آن با نگرش کیفی و به صورت کاربردی-تحلیلی انجام شد. مسئله پژوهش، بررسی معضلات محله هرندی از دیدگاه معماری، شهرسازی و اجتماعی است و یافته های آن، شناسایی محله هرندی و بررسی روند شکل گیری قانونمند محله های تاریخی در بستر شهر هستند که ساکنین آن ها بر اساس فصل مشترک هایی نظیر قومیت، کسب وکار و یا مذهب از یکدیگر تفکیک شده اند. مداخله کالبدی بدون شناخت در محله های تاریخی شهر تهران، تأثیری بنیادین بر سازمان فضایی محله خواهد داشت و حاصل آن مهاجرت درون شهری، بی سازمانی اجتماعی، فقدان هویت و حذف تعلق خاطر خواهد بود که عامل افزایش جرم و آسیب های اجتماعی است. نتیجه نهایی پژوهش حاضر، واکاوی عوامل ایجاد ناهنجاری در محله هرندی از دیدگاه معماری (معضلات کالبدی)، شهرسازی (شکل گیری فضای بی دفاع شهری) و اجتماعی (آسیب های اجتماعی) است که بر اساس آن راهکارهایی برای برون رفت محله از نابسامانی، ارائه می شود.
۲۹.

Classroom Lighting Control Systems and Level of Energy Consumption, Tehran, Iran(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Architecture and Urban Development, Volume ۶, Issue ۲ - Serial Number ۲۰, Spring ۲۰۱۶ 35 - 42

کلید واژه ها: Lighting Control System energy saving Sensor Dimmer Honeybee

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۳ تعداد دانلود : ۹۲
Buildings play an important role in the energy demand sector. Due to the increase of environmental concerns and renewable energy sources restriction, lighting control systems will play an important role in the reduction of energy consumption of the lighting without impeding comfort goals. Lighting control systems can control lighting consumption according to the type of building, adequate luminance, occupation time, scheduled time etc. Better lighting not only can reduce the energy consumption of a room, it can improve the quality of work from its occupants. The main aim of the project is to determine the energy saved by using different artificial lighting control systems and find the best one. Honeybee plug-in for grasshopper in a space as a classroom simulated six different systems in this article and electricity, cooling and heating energy consumption for these systems were compared. Results show that “Auto dimming with switch off occupancy sensor” has the best annual operation and it saves eight times more electricity energy than the worst system which is the traditional “Always on during active occupancy sensor”. Considering thermal energy consumption also proves the priority of occupancy and daylight dimming system. Selecting a suitable lighting control system in initial steps of design or after construction is very affordable and increases environment quality.
۳۰.

کاربرد الگوی مقداری در همسازی معماری و سازه

نویسنده:
منبع: معماری و شهرسازی ایران دوره ۲ بهار و تابستان ۱۳۹۰ شماره ۲

کلید واژه ها: طراحی معماری طراحی سازه همسازی معماری و سازه روش های مقداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۰ تعداد دانلود : ۱۹۵
از دیرباز تا گذشته نه چندان دور، دانش ساختمان و فنون مربوط، این امکان را در اختیار قرار می داد که ساخت بنا به گونه ای یکپارچه آغاز شده، و به پیش رود. اما امروز این مهم با دشواری های بسیاری رو به رو است. پیچیدگی و گستردگی داده های طراحی موجب می شود که برخلاف گذشته کنترل تمامی بخش های طراحی از دستان طراح خارج شده، و روند طراحی به بخش هایی تقسیم شود که هر کدام جداگانه پیش برده می شوند. چند بخشی شدن طراحی اگرچه سرعت و دقت را افزایش داده، اما یکپارچگی نتیجه حاصل را نیز تحت الشعاع قرار داده است. در این میان، یکی از زمینه های مهمی که آسیب دیده، هماهنگی معماری و سازه است. پژوهشگران به ارائه راهکارهای متعددی در این زمینه پرداخته اند. در دهه اخیر روش های مقداری به عنوان ابزاری رو به رشد در اختیار طراحان قرار گرفته، امکاناتی را فراهم آورده است که می تواند یاری رسان توسعه دانش و مهارت طراحی معماری باشد. ماهیت روش های مقداری برقراری رابطه یکپارچه میان داده های مسئله است. به این ترتیب این روش به عنوان ابزاری در دستان معمار قرار می گیرد تا از این طریق به دغدغه خلق اثری یکپارچه، چنانکه پیش از پیشرفت های دنیای مدرن فراهم بود، پاسخ گوید. الگوی پیشنهادی مقاله مبتنی بر تهیه مدل مقداری از طریق چارچوب FBS (پیشنهادی جان جیرو)، و وارد کردن داده های سازه ای از آغاز فرآیند طراحی معماری است. در مقاله ضمن تعریف همسازی، بیان اهمیت همسازی معماری و سازه، و مفاهیم و قابلیت های آن در این زمینه، یک الگوی مقداری به صورت نمونه، جهت ایجاد همسازی تبیین شده است.
۳۱.

کاربست «الگوریتم های تکاملی» و روش «د ستور زبان شکل» د ر فرایند طراحی مبتنی بر ساختارهای سنتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: باغ نظر سال هجدهم اردیبهشت ۱۴۰۰ شماره ۹۵ 19 - 36

کلید واژه ها: طراحی تکاملی مولد الگوریتم های تکاملی د ستورزبان شکل طرحواره قوانین فضایی الگوریتم ژنتیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۷ تعداد دانلود : ۳۰۹
بیان مسئله: کاربست روش های شکل-محور د ر سیستم طراحی مولد ، اگرچه د ر جهت توصیف و تحلیل یک سبک یا معماری منطقه ای و یا اثری خاص د ر مطالعات متعد د ی مورد بررسی قرارگرفته اند ، پیچید گی و تعد د قواعد ساختاری و عد م انعطاف پذیری این روش ها د ر ارزیابی و بهینه یابی نمونه های جد ید تولید شد ه تا حد ود ی از مطلوبیت کاربرد آن ها کاسته است. با این وجود ، توانایی تولید فرم های جد ید بر مبنای قوانین اشکال، علاوه بر تحلیل و استخراج قواعد شکلی یک ساختار سنتی، لزوم بررسی بیشتر روش های شکل-محور را مشخص می کند . هد ف پژوهش: این پژوهش د ر راستای پاسخگویی به این کاستی، رویکرد ترکیبی تکاملی مولد را پیشنهاد می کند . کاربست روش های تکاملی مولد می تواند نگرش جد ید ی د ر فرایند تحلیل ساختارهای سنتی و طراحی جد ید مبتنی بر این ساختارها ارائه د هد .روش پژوهش: روش پژوهش بر مبنای مطالعات کتابخانه ای و به صورت تحلیلی-توصیفی جهت بررسی اد بیات موضوعی مرتبط بود ه و همچنین با د رنظرگرفتن نمونه های مورد ی از میان خانه های سنتی کاشان، از ترکیب روش شیپ گرامر (د ستورزبان شکل) جهت تحلیل ویژگی های ترکیب بند ی و روابط فیزیکی-فضایی د ر خانه های سنتی، و ابزار الگوریتم ژنتیک جهت بهینه یابی ساختارهای جد ید تولید شد ه، استفاد ه می کند .نتیجه گیری: نتیجه تحقیق نشان د هند ه کارایی روش های تکاملی مولد د ر بهبود و تسریع فرایند تحلیل ویژگی های ساختارهای سنتی و همچنین تولید طرح های متنوع جد ید ی است که می توانند جوهره فضایی ساختارهای سنتی را حفظ کنند .
۳۲.

پهنه بندی اثرات اقلیمی بر ابنیه اداری با تاکید بر فاکتورهای تابشی (مطالعه موردی: شهر کرمان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ 87 - 112

کلید واژه ها: پهنه بندی اقلیمی درون یابی روش کریجینگ فضاهای اداری کرمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۰ تعداد دانلود : ۱۱۴
پهنه بندی اقلیمی، یعنی شناسایی پهنه هایی که از آب وهوای یکسان برخوردارند. با گسترش روش های کمّی، روش های سنتی پهنه بندی جاى خود را به روش هاى نوین نظیر انواع متدهای درونیابی داده اند. این پژوهش به ارزیابی پهنه بندی اثرات تابشی بر فضاهای اداری شهر کرمان پرداخته وبر همین اساس از روش درون یابی کریجینگ معمولی با مدل های دایره ای، گاوسی و کروی استفاده شده و با معیارهای خطا شامل ریشه دوم مربعات خطا (RMS) و مقدار استاندار شده آن (SRMS)، میانگین استاندارد (Ms)، میانگین Mean)) و متوسط مربعات خطا (ASE) به ارزیابی آن پرداخته شده است. روش تحقیق، توصیفی – تحلیلی بر مبانی تحلیل فضایی با استفاده از سیستم GIS می باشد. نتایج به دست آمده از نقشه های پهنه بندی اقلیمی (مبتنی بر فاکتورهای تابشی) در فضاهای اداری نشان داد که زاویه میل تابش خورشید در اعتدالین بصورت عمودو در انقلابین افقی بوده است. لذا تابش خورشید در ادارات واقع در شمال شهر بیشتر و در ادارات جنوبی به واسطه وجود کوه های پیرامون کمتر می باشد. بر همین اساس تابش خورشید در جبهه های شمالی و شرقی ماکزیمم و در جبهه های غربی و جنوبی مینیمم می باشد. متناسب با ماه های میلادی و بر داشت های صورت گرفته در اعتدالین و انقلابین مشخص شد که طیف پراکنش گاوسی و زاویه میل تابش عمودی در ادارات شمال شهر بیشترین تاثیرات را داشته و نحوه قرارگیری ادارات مشخص می کند که جبهه های شمالی ادارات، تابش بیشتری جذب می کنند.
۳۳.

الگوی معماری اسلامی آینده با خوانش مبانی طراحی در مسکن بومی قاجار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر اسلامی سال هفدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴۲ 349 - 364

کلید واژه ها: هنر اسلامی طراحی معماری معماری اسلامی آینده بازخوانی الگوی مسکن قاجار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۶ تعداد دانلود : ۲۰۲
هنر جلوه راستین ویژگی های فرهنگ هر ملتی است و شکوفایی هر تمدنی، بازتابش را از سنت گذشته در هنر می یابد. در این مقام، سنت اصول تبدیل ناپذیریست برگرفته از فرهنگ که تجلی آن در مقاطع مختلفی از زمان و مکان قابل مشاهده است. از این منظر هر اثر هنری که معماری نیز از این قاعده مستثنی نیست؛ حاوی پیامی است که درک این پیام به معنی موفقیت در تفسیر اثر معنا می یابد. بخشی از این موفقیت مربوط به کشف ابعاد پنهان اثر (لایه های اجتماعی تاثیرگذار) و بخش دیگر آن مرهون فهم طراحی است. بنابراین بازشناسی و کاربست طرح های سنتی معماری می تواند امتدادی برای تداوم الگوهای معماری پیشین و حفظ داشته های فرهنگی باشد. رویکرد پژوهش کمّی است و با راهبرد ترکیبی توصیفی- تحلیلی در نمونه های موردی و استدلال منطقی با استفاده از مبانی بینامتنی و تکنیک نحو فضا به تحلیل نظام فضایی (تعریف فضا، ترکیب و تمایز) در مسکن بومی قاجار اصفهان می پردازد. نتایج پژوهش گویای آن است که با نگاهی جامع نگر به سازمان فضایی معماری اسلامی و الگوهای مستخرج از آن، می توان به الگوی معماری مسکن درخور آینده معماری اسلامی ایران، دست یافت. اهداف پژوهش: شناخت مؤلفه های اجتماعی نظام فضایی مسکن بومی قاجار اصفهان. تسری ابعاد اجتماعی- فرهنگی آثار معماری گذشته به معماری معاصر. سوالات پژوهش: 1.طراحی تا چه میزان وابسته به شناخت آثار گذشته است؟ 2.در خلق آثار معماری معاصر چگونه می توان از آثار معماری گذشته بهره گرفت؟
۳۴.

مقایسه تحلیلی عملکرد نرم افزارهای شبیه ساز مبحث نوزده مقررات ملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه معماری و شهرسازی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱۵ 43 - 56

کلید واژه ها: مبحث نوزده نرم افزار ساختمان مقررات ملی بازبینی اعتبارسنجی صرفه جویی انرژی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۷ تعداد دانلود : ۱۶۹
تلاش جامعه مهندسان برای کاهش مصرف انرژی در بخش ساختمان در ایران به تدوین مقررات ملی مبحث نوزده و همچنین تدوین نرم افزارهایی چون «مبنا» و "BCS 19" بر مبنای آن مقررات منجر شده است. دقت و حساسیت این نرم افزارها، عامل مهمی در انتخاب راهکارهای کاهش مصرف انرژی در ساختمان ها به شمار می رود. بالا بودن ضریب خطای نرم افزارها، برنامه ریزی برای بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان را با مشکل مواجه خواهد کرد. هدف از این مقاله بازبینی و اعتبارسنجی صحت نتایج محاسبه شده توسط نرم افزارهای مبنا و BCS 19 است. به این منظور با استفاده از روش جعبه سیاه و تکنیک ALAC به اعتبارسنجی و با استفاده از روش تحلیل ایستا به بازبینی دو نرم افزار فوق پرداخته ایم. در این مطالعه ایرادات این دو نرم افزار از جنبه های مختلف بررسی شد. نتایج محاسبات حاکی از آن بود که تفاوت توان حرارتی محاسبه شده توسط نرم افزار مبنا با حالت مرجع بیش از 2.5 برابر محاسبات دستی است. از آنجا که این اشکالات می تواند طراح را به ارائه راهکارهایی نامناسب با هزینه های بیشتر برای بهینه سازی ساختمان سوق دهد، لذا در بخش نهایی، راهکارهایی برای تصحیح و استفاده درست از این نرم افزارها به منظور کاهش مصرف انرژی در ابنیه ارائه شده است.
۳۵.

فرایند طراحی زمینه گرا تجربه معماری 89 - 1388(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نقش جهان سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۱ 21-34

کلید واژه ها: آموزش معماری طراحی زمینه مبنا بستر طراحی زمینه متن مولدهای طراحی دانشگاه سوره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۶ تعداد دانلود : ۲۸۵
توجه به بستر معماری و داده های طرح از ابزار مولد اولیه معماران در فرایند طراحی هستند و رویکرد اصلی طراحی را تعریف می کنند؛ این رویکرد، به تجلی گسترده گزینه های طراحی منجر شده است و در نهایت ارزیابی موفق تر از راه حل ها و طراحی های کامل تری را به دنبال دارد. در حال حاضر، بی توجهی به بستر در بسیاری از طراحی ها در آموزش معماری در دانشگاه های امروز رایج است. این مقاله به مطالعه تأثیر توجه به بستر و زمینه طرح در طرح های معماری پرداخته است، به این ترتیب که تحقیق های دانشجویی چهار طرح معماری- معماری ۲ الی ۵- در دو نیمسال تحصیلی 1388 1389 در دانشگاه سوره مطالعه شده اند؛ با استخراج معیارهایی از اصول طراحی معماری در جامعه آماری شاهد و آزمون، آزمایش شده است. وجه تمایز دو گروه طراحی در مدلی ساخته شده از بستر طرح بود که در اختیار گروه آزمون به منظور مطابقت طرح با زمینه قرار گرفت و در نهایت ارزشیابی طرح های دو گروه بر اساس میانگین نمراتی بود که آنان طی ۹ آزمون -که ۹ معیار طراحی بودند- کسب کردند. ارزشیابی نهایی طراحی های دو گروه نشان داد که جامعه آزمون با توجه به میانگین بالاتر نمراتشان، طرح های موفق تری را در هر چهار موضوع طراحی نسبت به گروه شاهد ارائه کردند.
۳۶.

سیر نور گیری و رابطه بین فضای داخل و خارج در معماری مساجد سنتی ایرانی از منظر اقلیمی، نمونه موردی: مناطق گرم ایران مرکزی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال شانزدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۶۲) 83 - 97

کلید واژه ها: نور گیری ارتباط بین فضای درون و برون روش اقلیمی دومارتن مساجد سنتی ایرانی اقلیم گرم و خشک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۴ تعداد دانلود : ۱۲۵
در معماری ایرانی اسلامی، ارزشمند ترین میراث بجا مانده که در راس آن معماری مساجد قرار دارد همواره نور گیری و ارتباط بین فضای داخل و خارج با لحاظ راه کارهای اقلیمی برای هماهنگی با شرایط محیطی انجام شده است. حال این سوال مطرح است که سیر نورگیری در معماری مساجد فلات مرکزی ایران به چه نحوی بوده است. این پژوهش توصیفی تحلیلی می باشد که ابتدا به تعیین منطقه مطالعاتی از فلات ایرن مرکزی با کمک نرم افزار GIS پرداخته و سپس شرایط اقلیمی منطقه اقلیم گرم و خشک ایران را بر اساس روش اقلیمی دمارتون توصیف کرده و در ادامه به بررسی راهکارهای معمارانه مساجد سنتی ایرانی در اقلیم گرم وخشک با ارایه نمونه های موردی از چهار دوره معماری ایرانی طبق سبک شناسی معماری پیرنیا می پردازد. در بررسی دستاورد تحقیق حاضر می توان اشاره نمود که در روند تکامل معماری ایرانی، سیر ظریف شدن سازه بناها مشاهده می شود که باعث افزایش ارتباط بین داخل و خارج و ورود بیشتر نور را در فضاهای داخلی میسر می سازد. اما نکته مهم اینکه در بررسی نمونه های مطالعاتی، همزمان افزایش لایه های مختلف کالبدی، سبب پیچیدگی در پلان، و رابطه بین محیط درون و بیرون که بیان کننده راه کارهای اقلیمی نقش عمده ای در طراحی معماری مساجد ایرانی داشته است.
۳۷.

توسعه زیست سازگار در جغرافیای دارای میراث طبیعی؛ نمونه مطالعاتی: روستای گردشگری ابیانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۴ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۱۲۰) 479 - 498

کلید واژه ها: اقتصاد سبز برنامه ریزی انرژی کارا توسعه زیست سازگار طراحی یکپارچه برای تاب آوری در برابر تغییرات اقلیمی معماری زیست سازگار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۶ تعداد دانلود : ۱۲۴
یکی از مهم ترین موضوعات بحث برانگیز در روستاهایی که با میراثی ارزشمند در بستر طبیعی قرار گرفته اند چالش حفاظت و توسعه است؛ از یک سو، با توسعه باید به اقتصاد محلی رونق داد؛ از سوی دیگر، بایست مراقب طبیعت و محیط زیست بود. یکی از مهم ترین راه حل های مطرح شده برای حفظ جغرافیای انسانی و قانع کردن مردم محلی به ادامه سکونت رونق صنعت گردشگری است؛ موضوعی که نیاز به ساخت مکان های جدید و احداث زیرساخت ها را جدی تر می کند. معماری و شهرسازی زیست سازگار را پاسخی هوشمندانه به تأثیر اجرای طرح های توسعه در بستر جغرافیای انسانی و طبیعی دانسته اند. هدف از تحقیق حاضر تبیین تأثیر گرایش به معماری زیست سازگار در رونق گردشگری طبیعی و درنتیجه توسعه شاخص های اقتصادی، اجتماعی، و زیست محیطی است؛ مفهومی که در چارچوب نظریه معماری سرآمد در نمونه روستای تاریخی ابیانه به بحث گذاشته می شود. در پژوهش از روش پیمایشی ، توصیفی- تحلیلی، با بهره گیری از مطالعات میدانی، و بر اساس مدل تحلیلی سوات ( SWOT ) و فرایند تحلیل شبکه ای ( ANP ) استفاده شده است. جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش را سه گروه اصلی تشکیل می دهند: مردم، گردشگران و مسئولان. برای تعیین جامعه و حجم نمونه، از روش کوکران استفاده شده است. دستاوردهای پژوهش نشان دهنده آن است که تأکید بر پتانسیل های طبیعی و قابلیت های اکوتوریستی روستای ابیانه به گونه ای علمی، همراه با رعایت مسائل زیست محیطی و مبانی توسعه زیست سازگار بهترین گزینه برای هدایت طرح های توسعه شهری در این محدوده است. نتایج پژوهش توسعه زیست سازگار همراه با بهره وری در مصرف انرژی، آب و انرژی پنهان، توجه اقتصاد سبز و فناوری های نرم برای تاب آوری در برابر تغییرات اقلیمی و تحولات اقتصاد جهانی را مورد تأکید قرار می دهد.
۳۸.

Interactive Form-Generation in High-Performance Architecture Theory(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Architecture and Urban Development, Volume ۱۰, Issue ۲ - Serial Number ۳۶, Spring ۲۰۲۰ 37 - 48

کلید واژه ها: artificial intelligence (AI) high-performance architecture performance-based design mathematical-algorithmic thinking contemporary architecture

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۳ تعداد دانلود : ۹۳
Architecture as a designerly way of thinking and knowing is to interact with its environment. The manuscript is to speculate “interactive form-generation” based on high-performance architecture theory, and discuss the precursors and the potentials. The research aims to explore and determine the roots, aspects of interactive architecture as a part of performance-based design in contemporary architecture. The research question opens a designerly perspective as an umbrella term that can include many streams of architectural paradigms. Emancipatory new-interpretivism is the research philosophy which is employed alongside deductive reasoning, logical argumentation research paradigm, descriptive research method and cross-sectional study. Based on methodology of the manuscript, the research is to addresses related phenomena, their relationship and interaction. The results of the research show that interactive architecture is an umbrella to address a wide-range of architectural emerging streams such as: 1- The evolutionary architectural trends include kinetics, responsive, smart, responsive and intelligent environment. 2- The emerging phenomena in the field such as leading sci-tech approach toward architectural design process including cybernetics, artificial intelligence (AI), virtual reality (VR), conditional generative adversarial network (cGAN), and agent based modeling. The conclusion of the research indicates that the interactive architecture branched off from high-performance architecture theory. The conclusion emphasizes on: 1- Designerly flexibility: better space efficiency, flexibility, intelligence, and smartness; 2- Energy efficient form-generation: using less energy and offering more thermal-visual comfort; 3- Mathematical-algorithmic thinking: the integration of internet of things (IoT), robotics, and kinetics. 4- Futurism: a platform for outlining future architecture and architecture of the future.
۳۹.

کیفیت نورگیرها درگنب دهای ای رانی (با رویکرد به مسائل سازه ای گنبد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نقش جهان سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۲ 31-42

کلید واژه ها: نور نورگیر گنبدایرانی سازه گنبد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۹ تعداد دانلود : ۲۳۱
نور در باور مردم ایران همواره از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است و تاکید بر تقدس و اهمیت استفاده از نور روز را باید در باورها و ادیان ایران باستان جستجو کرد، مساله ای که بر اهمیت آن در دوران اسلامی افزوده شده است. از این رو، معماران در گنبد که پوشاننده مهم ترین فضای معماری و دهانه های وسیع در مساجد، بازارها و غیره بوده است، برای ایجاد نورگیر راهکارهایی را ارائه داده اند که در این پژوهش مورد تحلیل قرار گرفته اند. هدف از این پژوهش، بازشناسی شیوه های نورگیری در گنبدهای ایرانی می باشد. در این حالت لازم است محل دقیق نورگیری در فرم کلی گنبد با توجه به سازه آن مشخص شود. برای انجام پژوهش، بر اساس دسته بندی چهارگانه ارائه شده، چارچوب نظری ترسیم می شود، سپس با کمک روش تحقیق نمونه موردی با استفاده از راهکارهای ترکیبی، گنبدهای نمونه انتخاب شده تجزیه و تحلیل می شوند. در این پژوهش میزان توجه معماران ایرانی به هر یک از مکان های جایگیری نورگیر در گنبد و همچنین پتانسیل های هریک از این چهار حالت جای گیری برای ایجاد نورگیرهای بیشتر در گنبد مشخص می شود. با توجه به گستردگی موضوع، مثال های شاخصی از فناوری ساخت نورگیر در انواع گنبدهای ایرانی مورد تحلیل قرار گرفته است. براساس مطالعات صورت گرفته در یک چشم انداز کلی، گنبدهای ایرانی چهار نوع نورگیری دارند که به ترتیب محل جای گیری در سازه گنبد عبارتند از: 1- راس گنبد، 2- قسمت منحنی گنبد، 3- شکرگاه گنبد، 4- ساقه گنبد. از آنجایی که محدودیت های سازه ای هر یک از انواع گنبد برای ایجاد نورگیر، بر مکان جای گیری آن بسیار موثر است، به تحلیل این محدودیت ها در هریک از انواع گنبد پرداخته شده است.
۴۰.

معاصرسازی پوسته های سنتی (شباک) معماری ایرانی، جهتِ بهینه سازی دریافت نور و انرژی؛ نمونه مطالعاتی: بناهای اداری تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری اقلیم گرم و خشک سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۹ 69 - 82

کلید واژه ها: بناهای اداری بهینه سازی نور روز کاهش مصرف انرژی ساختمان معماری سرآمد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۲ تعداد دانلود : ۲۲۹
معماری سنتی ایرانی نمونه ای از معماری سرآمد و توجه همه جانبه به مسائل فنی و اقلیمی، در کنار سایر مفاهیم بومی و فرهنگی است. به عنوان نمونه عنصر "شباک" نه تنها حافظ محرمیت و پوشش دهنده نمای ساختمان بوده، بلکه تأثیر بسزایی در تأمین نور فضای داخلی و بهره وری و مصرف هوشمندانه انرژی داشته و ایده ای برای دستیابی به معماری سرآمد است. هدف اصلی این پژوهش، تجزیه و تحلیل کارکردهای اقلیمی عنصر شباک، و بهینه سازی فرم و شکل آن، بر اساس مشخصات معماری اقلیم گرم و خشک ایران است. در این راستا، پژوهش حاضر، باهدف ارتقا کیفیت و عملکرد شباک، با تغییر ابعاد و نحوه پراکنش روزنه ها روی پوسته شباک،  به بررسی بهینه ترین حالت ممکن برای دریافت نور روز و کاهش مصرف انرژی پرداخته است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و علاوه بر مطالعات میدانی، بررسی داده ها با نرم افزار راینو و پلاگین های گرس هاپر، لیدی باگ و هانی بیو درنهایت کدنویسی و بهینه سازی با الگوریتم ژنتیک انجام شده و شرایط تابش خورشیدی در تهران و برای ساختمانی با کاربری اداری، طراحی و مورد تحلیل قرارگرفته است. نتایج نشان می دهد که فرم هندسی روزنه در دریافت نور مؤثر بوده و بیشترین میزان دریافت مربوط به فرم هندسی ترکیبی است؛ از طرفی در تمامی نمونه ها، تغییر در پراکنش روزنه ها بر مبنای طرح بهینه، موجب افزایش کمیت و کیفیت روشنایی و کاهش مصرف انرژی به صورت سالیانه است. این اطلاعات می تواند، در جهت بهره برداری بهینه از این سنت، متناسب با معماری امروز راهگشا باشد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان