مهدی ممتحن

مهدی ممتحن

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۷۸ مورد.
۴۱.

نوآوری های شعری نازک الملائکه (نازک الملائکة وإبداعاتها الشعریة؛ رؤی نقدیة)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: العراق الأدب العربی العصر الحدیث نازک الملائکة الرومنسیّة الإبداعات الشعریة

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵۱ تعداد دانلود : ۱۷۹۰۳
یتطرق هذا المقال إلی الشاعرة العراقیة نازک الملائکة التی لها دور أساسی وهامّ فی الشعر العربی الحدیث ما بین الأربعینات والستّینات من القرن الماضی؛ المرأة التی دخلت معرکة أدبیة یخوضها الرجال وقامت بالإبداع، فظهرت کمبدعة فی مجال الشعر. هی تتعلق بالمذهب الرومانسی الذی یقوم أساسه علی الإبداع دون التقلید وإنها من ممثلی المذهب الرومانسی فی العراق، التی استطاعت أن تبلغ الرومنسیة إلی ذروتها فی العراق مع أنها دخلت العراق متأخرة بالنسبة إلی البلاد العربیة الأخری. کانت نازک الملائکة من روّاد التطوّر الشعری؛ التطوّر الذی عمّ أقطار العالم. وهی من أفضل شاعرات الوطن العربی، لأنهّا شاعرة الإبداع والتجدید وناقدة فی قضایا الشعر العربی. وهی عاشت فی عزلة عن بیئتها الثقافی وکانت أسیرة عالمها العائلی المحافظ بسبب أنها نشأت فی مجتمع لم یکن فی إمکان المرأة أن تبدی آراءها ولم تکن تقدر علی أن تحضر النوادی والجماعات الأدبیة وقبول هذه القضیة أن المرأة تختلط بالرجل فی الأماکن المختلفة والأسواق کان صعبا علی الرأی العام فی المجتمع.
۴۲.

بررسی رابطه بین شهادت و صداقت در قرآن و روایات معصومین علیهم السلام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: صداقت شهادت قرآن روایات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲ تعداد دانلود : ۷۸
شهادت و صداقت از جمله مفاهیم والای انسانی هستند که آیات و روایات بسیاری را به خود اختصاص داده اند. در فرهنگ دینی، صداقت یکی از سپرهای پولادین برای حفظ دین معرفی گردیده است. "شهید" در لغت دارای معانی بسیاری است از جمله "حضور"، "گواه"، "الگو" و.... در اصطلاح کسی را شهید می گویند که در راه حق کشته شده، و همه چیز خود را در راه رضای الهی قربانی کرده است. قرآن کریم مقام و ارزش ویژه ای برای کسی که در این راه قدم گذاشته است قائل است. معصومین نیز سخنان فراوانی را در مورد فضیلت شهادت و مقام شهید گفته اند.در این مقاله، پس از اشاره به مفهوم شهادت و صداقت این دو واژه بلند در آیات قرآن و روایات معصومین مورد بررسی قرار گرفته و به بیان رابطه میان آن دو پرداخته است. نویسنده گان مقاله بر این اعتقاد اند که بهره گیری از فرهنگ شهادت و صداقت براساس آیات قرآن و سخنان معصومین علیهم السلام و کاربردی کردن دستاوردهای آن در تمامی زمینه های اجتماعی، عامل مهمی است که می تواند جامعه اسلامی ما را به سمت کمال خود سوق دهد.
۴۳.

اعجاز توانش زبانی و کاربرد واژگانی قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن کریم زبانشناسی توانش تفسیر امت معناشناسی شمول گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵ تعداد دانلود : ۵۸
به کارگیری زبان به عنوان پدیده ای اجتماعی و یکی از ضرورت های زندگی اجتماعی، یکی از ویژگی های انسان اجتماعی به شمار می آید. مطالعات زبانی نیز در دنیای عرب تنها با نزول قرآن کریم پدیدار شد. واژه بخشی از زبان و مطالعه و بررسی چگونگی پیدایش، رشد و دگرگونی، معنا و نیز کارکردهای گوناگون واژه هم بخشی از دانش زبانشناسی است. در این پژوهش برآنیم تا جایگاه قرآن کریم، این پدیده بی همتا را از نظر زبانی در میان دیگر پدیده های زبانی مشخص کنیم. کاربرد این واژه نشان از دیدگاه فراگیر قرآن کریم داشته و گونه ای اعجاز سبکی و متنی ویژه قرآن به شمار می رود. بر این پایه، از دید زبانشناسی نگاهی به توانش زبانی قرآن کریم می اندازیم و کاربرد واژه امت و مظاهر برتری آن را بر فرد از لحاظ وظیفه و تکلیف، و پذیرش از سوی مردم، و سرانجام بزرگترین مفسران بررسی خواهیم کرد.
۴۵.

التناقض فی شعر محمدمهدی الجواهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الشعر السیاسی محمدمهدی الجواهری التناقض حزب البعث المد الشیوعی الأدب العراقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰ تعداد دانلود : ۲۰۱
تطرقت هذه الدراسه التناقض فی شعر محمدمهدی الجواهری الذی عاش فی زمن مخاض الحوادث و التطورات السیاسیه، التی مرت علی العراق بدءً من ثوره العشرین بقیاده علماء الدین، و انتهاءً بحزب البعث و صدام حسین. کان الجواهری متناقضاً فی شعره تجاه حزب البعث، و علماء الدین، و الحرکه الاسلامیه المعاصره، و المد الأحمر الشیوعی الذی سیطر علی الشارع العراقی فی عهد عبدالکریم قاسم. فللجواهری مواقف تجاه تلک الحوادث تبرز بصوره ساخره فی شعره السیاسی، و مواقفه من خلال القاء الضوء علی شعره السیاسی فی المراحل التاریخیه، التی مرّت علی العراق و تحتاج الی رؤیه موضوعیه.
۴۶.

تفاوت یا همسانی شیطان و ابلیس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ابلیس شیطان قرآن کریم خلقت انسان آدم (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۹ تعداد دانلود : ۱۰۰
شیطان فرینبنده آدم و حوا، بزرگترین مانع بشریت برای رسیدن به کمال ، و موجودی است که در همه قرون و اعصار از بدو آفرینش آدم ابوالبشر تا قیام قیامت در پی اغوا و اغفال نوع بشر بوده؛ و به عزت الهی سوگند یاد کرده که انسانها را گمراه کند. اصل واژه شیطان مفاهیم گستردهای را در بر دارد و هر موجود موذی ، سرکش و طغیانگر را شامل میشود، اما در متون متفاوت از این موجود با تعابیر کاربرد بیشتری داشته است . « ابلیس » مختلفی یاد شده که از از آن میان واژه موضوعی که در این جستار بدان پرداخته خواهد شد، بررسی معناشناختی این دو واژه، و نیز تبیین یکسانبودن یا متفاوتبودن دو واژه شیطان و ابلیس از منظر آیات و روایات است.
۴۷.

تطبیق نوستالژی در اندیشه جبران و نیما(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ادبیات تطبیقی فارسی و عربی نوستالژیک غم غربت وطن جبران خلیل جبران نیما یوشیج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸ تعداد دانلود : ۷۶
نوستالژی یا " غم غربت" در اصطلاح روانشناسی، حسرت و دلتنگی انسان ها نسبت به گذشته خویش است. فقر، مهاجرت، دوری از وطن و ... در ایجاد این احساس مؤثر است. روانشناسان نوستالژی را یک حالت هیجانی، انگیزشی پیچیده می دانند که گاهی غمگینی و تمایل بازگشت به وطن و گاهی درماندگی ناشی از تفکر درباره آن (وطن یا منزل) است. جبران خلیل جبران(1883- 1931م) یکی از شاعران خوش قریحه رمانتیک، و نیما یوشیج( 1274- 1338 ه .ش) از شاعران توانمند معاصر و صاحب اشعار سیاسی و اجتماعی زیاد است. بررسی این مقاله نشان می دهد که جبران و نیما از شاعران برجسته رمانتیک هستند. احساس نوستالژیک به عنوان یکی از مؤلفه های رمانتیسم (گریز و سیاحت) در آثار هر دو شاعر مشهود است؛ چرا که این دو شاعر تحت تاثیر محیط اجتماعی و سیاسی مجبور به ترک وطن شده اند و غم دوری از وطن و معشوقه برای آنان خاطرات تلخی را به جا گذاشت، در نتیجه نوستالژی فردی و اجتماعی هر دو شاعر را به عنوان شاعران رمانتیک نوستالژیک معرفی می کند. این مقاله کوشش تطبیقی است که نحوه بیان احساسات و عواطف نوستالژیک جبران خلیل جبران و نیما یوشیج را به تصویر می کشد.
۴۸.

آموزه های دینی و اخلاقی در لالائی های مذهبی پارسی و تازی

کلید واژه ها: مادر لالائی هایِ مذهبی پارسی لالائی هایِ مذهبی تازی دعا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۲ تعداد دانلود : ۱۸۲
لالائی ها نخستین نمونه ی ادبیات شفاهی زنانه اند. یکی از درون مایه های لالائی ها، مذهب است که مادران به وسیله ی آن، تعالیم دینی و اخلاقی را به طور ناملموس به فرزندانشان می آموزند. برآنیم تا این تعالیم را در لالائی های پارسی و تازی را مورد بررسی قرار دهیم. می توان از جمله نقاط اشتراک لالائی های مذهبی پارسی و تازی از: در پناه خداوند قرار دادن فرزند، در پناه قرآن قرار دادن فرزند، دعا برای خوابِ خوش فرزند و تعلیم واجبات اسلامی نام برد. برخی از مضامین مختص لالائی هایِ مذهبیِ پارسی شامل: دعا برای خدمت فرزند به آستان حضرت رضا(ع)، حضرت معصومه(س) و یا شاهچراغ(ع) می باشد. برخی از درونمایه های ویژه ی لالائی هایِ مذهبیِ تازی عبارتند از: ذکر نام مکّه یا کعبه، به کاربردن دو جمله لا اله الا الله و محمد رسول الله.    
۴۹.

نگاهی تطبیقی به تصویرِشب از نگاه ادوارد یونگ و آلفرد دو موسه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شب شعر سپید مرگ فراق الهه های شعری رمانتیک نشانه شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸ تعداد دانلود : ۷۲
ادوارد یونگ شاعر انگلیسی اواخر قرن هفدهم در اثر معروف خود با عنوان تفکراتِ شبانه تصویری غریبانه از صحنه مرگِ همسرشارائه می هد. آلفرد دو موسه، شاعرِ فرانسوی قرنِ نوزدهم در سرودنِ مجموعه شعری اش با عنوان شبها از ادوراد یونگ الهام می پذیرد. او شب را تنها شاهد روزگار غم زده اش در نظر می گیرد و الهه های شعر را برای التیامِ دردِ فراقش از ژرژ ساند به یاری می طلبد. در این مقاله در نظر داریم این دو مجموعه ی شعری را باهم مقایسه کنیم. 
۵۰.

الحزن الرومنسی فی رومیات أبی فراس الحمدانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: أبوفراس الحمدانی الرومیات الحزن الرومنسی الرمز الخیال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵ تعداد دانلود : ۱۳۵
أبوفراس الحمدانی ممن یمتازون بقوه الشخصیه إلی جانب الروح الرومانسیه التی عرف بها من خلال شعره ومعاناته، هذا وإنه من خلال تمثله لتلک الروح کان عطاؤه الشعری عطاء أدبیا نادرا.ویبیّن لنا حزن أبی فراس الرومنسی فی رومیاته الرقه المؤثره، والعذوبه المتقطره، وهو کلام رائع یترک فی النفس أثرا عمیقا. وقد رقَّق الألم عاطفه أبی فراس، ووسع نطاقها، ووجهها شطر الطبیعه حتی أصبح یُحِسُّ لکل شیء نفساً تحنو علیه وترید الاشتراک فی أحزانه. وکان أبوفراس رومنسیاً فی عمق عاطفه الوجد عنده، أو ذلک الحب الشدید الخالص لأمه ولملاعب صباه فی منبج ذات الطبیعه الخلابه، حسب وصفه لها، ولتعلقه الشدید بسیف الدوله أبیه الروحی. ویلجأ أبوفراس إلی الحزن الرومنسی لأنه یبعد من أسرته، ومواطینه وبالالتجاء إلی هذا الحزن یرید أن یسکن نفسه ویظهر الحزن الرومنسی فی الکائنات الموجوده فی الطبیعه.
۵۱.

وقفه مع الأدیب الیمنی عبدالعزیز المقالح، وتحلیل شعره(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الأدیب الحب الشعر المقالح الوطن الیمن الأدب المعاصر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸ تعداد دانلود : ۶۹
یعتبر الأستاذ الأدیب الشاعر عبدالعزیز المقالح أحد أشهر أدباء الیمن المعاصرین وخارجها، خاصه فی مجال الشعر، والنقد الأدبی، والتدریس الجامعی، وله أیضاً أعمال أدبیه وکتابات فکریه وسیاسیه وله أعمده فی الصحف والمجلات الیمنیه والعربیه الأخری. کما أنه أنشد شعراً فی مختلف الأغراض الشعریه، لذلک نجد دواوینه تتناول مواضیع متنوعه مثل: المدیح، والرثاء، والوصف، والزهد، والتصوف، والمسرحیه، والدرام، والوطنیات، وقصیده النثر، وما إلی ذلک من الأغراض الشعریه، کذلک نلاحظ تأثیر القرآن، وعلوم الدین، والبیئه التی یعیش فیها علی قصائده، حیث استخدم التلمیح، والاقتباس خیر استخدام.  ومن ناحیه أخری، کان الشاعر عبدالعزیز المقالح ملحمی النفس، اجتهد فی الاجتیاز بشعره من الغنائیه إلی شعر میتافیزیقی وطنی یختار حب الوطن تحت إخفاء المعانی المباشره السطحیه لهذا الحب والارتقاء بها، وبالحدث التاریخی إلی الحلم العمیق، من خلال الحنین إلی الماضی وبعثه ونظر إلیه علی أنه فردوس مفقود کطفولته الضائعه.
۵۲.

بازشناسی الگوی صحیح مصرف در قرآن و حدیث(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: مبانی نظری الگوی مصرف اسراف تبذیر اتراف اسلام قرآن آرمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲
آبادانی و پیشرفت، یکی از آرمانهای والای جوامع بشری است. ارائه الگوی مطلوب برای تحقق ایده فوق از ضرورت های اجتنای ناپذیری است که در تمامی مکتب های بشری و الهی بالاخص دین مقدس اسلام به آن پرداخته شده است. پرداختن به این موضوع، از نگاه دین، بالاخص قرآن کریم و حدیث معصومین (ع) وظیفه اندیشمندانِ مشفقی است که از منظر دین به پدیده های سیاسی و اجتماعی می پردازند، لذا این مقاله در پی آن است که با ارائه تعریف الگوی مصرف، مبانی نظری اصلاح الگوی مصرف را به عنوان پیش درآمدِ ارائه الگوی آرمانی مصرف صحیح، به رشته تحریر در آورد و با بررسی آیات قرآن کریم و احادیث معصومین (ع)، مهمترین علل و عوامل بازدارنده این اقدام سترگ را تحلیل و در پایان آثار پر برکت و اثربخش اصلاح الگوی مصرف را به خواننده عرضه کند.
۵۳.

مدح در اشعار متنبی و حافظ(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۱۳۶
پیشینه مدح در شعر عربی به عصر جاهلیت می رسد؛ ولی مدح در شعر فارسی، به تقلید از عروض عربی، از قرن سوم هجری شروع شده است. در دوران حیات متنبی و حافظ، مدح رواج فراوان یافته و شاعران بسیاری به مدیحه سرایی مشغول بود هاند. جایگاه و موقعیت مدح در دیوان متنبی و حافظ، با یکدیگر تفاوت فاحشی دارد. در حالی که حدود 90 % دیوان متنبی را مدح تشکیل می دهد، تنها 7% دیوان حافظ به مدح اختصاص یافته است. این دو شاعر در شیوه ها و سبک مدیحه سرایی هم با یکدیگر متباین هستند. متنبی قریب به 50 نفر را مدح کرده؛ در حالی که ممدوحین حافظ، نیمی از این تعداد است.
۵۴.

الجمال اللونی فی الشعر العربی من خلال التنوع الدلالی

کلید واژه ها: الجمال اللون القرآن الکریم الشعر الدلاله الفنیه والاجتماعیه البیئه القیمه الفنیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۱۲۴
 یتناول هذا البحث دراسه جمالیه التشکیل اللونی فی الشعر العربی؛ فالتشکیل اللونی وسیله من وسائل وصف النفس الإنسانیه بشکل عام، ومظهر هام من مظاهر الواقعیه فی الصور الشعریه، وتتوضح فی الألوان جمله من البنی الأسطوریه، والحضاریه المؤسسه لثقافات الشعوب؛ فکانت ذات دلالات جمالیه جدیره بالحث، والتنقیب؛ وبما أن لکل لغه من لغات العالم مجموعه من الألوان فأردنا أن نرصد فی هذه الدراسه جانب اللون فی الشعر العربی لنعرف مدی تأثر الجاهلیین بالألوان عن طریق معالجه الدلالات اللونیه فی أشعارهم. ففی هذا البحث ألقینا الضوء علی أهمیه دور الألوان لتکون أداه أساسیه فی الکشف عن محاور الجمال الفنی فی النص الأدبی، فاللون من أهم وأجمل ظواهر الطبیعه، ومن أهم العناصر التی تشکل الصوره الأدبیه لما یشتمل علیه من شتی الدلالات الفنیه، الدینیه، النفسیه، الاجتماعیه، الرمزیه، والأسطوریه.  
۵۵.

الاغتراب عند نازک الملائکه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الأدب العربی العصر الحدیث العراق نازک الملائکه الاغتراب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷ تعداد دانلود : ۶۳
إذا أخذنا مفهوم الاغتراب بمعناه الواسع نجد أنه قد رافق الإنسان منذ القدم، واتضحت خطوطه العامه فی بادئ الأمر من خلال الثنائیات المتمثله فی الذات والموضوع، والفکر والوجود، والطبیعه والروح، وهذه فی حقیقه جوهرها لیست إلا نتیجه منطقیه لمعادله سابقه تسمی "وحده الفکر والوجود" فإذا أتینا إلی العالم الوسیط، رأیناه یأخذ صبغه دینیه تتمثل "بنظریه الخلق من العدم مصحوبه بالعنایه" ونظریه الخلق من العدم "تعبیر عن القدره المطلقه" کما أن "العنایه" تشیر إلی تفوق الإنسان، وتمییزه عن سائر المخلوقات ومن هنا انبثقت ثنائیه جدیده هی "الله والعلم" أسهم الفکر الإسلامی فی بلوره مفهومها إلی حد کبیر. وإذا ما ذهبنا نبحث عن أبعاد تجربه الاغتراب عند نازک الملائکه من خلال سیره الحیاه، والکتابات النثریه والشعریه علی مدی أکثر من ثلث قرن من الزمان، نجد أن نازک الملائکه قد مرت بعده أنواع من الاغتراب کل له طبیعته الخاصه وصفاته المتیزه، وفقا للمرحله الفنیه التی کانت تجتازها الشاعره. 
۵۶.

علل انحطاط فرهنگی از دیدگاه قرآن(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: قرآن انحطاط فرهنگی فرهنگ علل انحطاط فرهنگی هدایت اعتلای فرهنگی اخلاق سعادت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۸۵
قرآن معجزه پیامبر (ص) و کتاب آسمانی مسلمانان، برای هدایت بشر نازل شده است. هدف از این نزول به تعبیر قرآن هدایت انسان ها از تاریکی به سوی نور است. بنابراین هدایت و سعادت بشردر پرتو شناخت و عمل به قرآن میسر است. قرآن کتابی است که از تمام شئون بشر، مبداء و معاد، خلق و ایجاد، فرهنگ و موضوعات فرهنگی سخن می گوید. رجوع به این کتاب بزرگ الهی و این معجزه بزرگ در هر زمینه، به ویژه در زمینه موضوعات فرهنگی و عوامل اعتلا و انحطاط فرهنگی یک ضرورت است. این سند نبوت و معجزه جاوید حضرت رسول (ص) در صورتی می تواند در زندگی انسان، از جهت اخلاق فردی و اجتماعی، تأثیرگذار باشد که هر مسلمان با تأسی به آن، درس اعتلای فرهنگ ها و عوامل سقوط و تنزل فرهنگی را فرا می گیرد و در جهت تعالی و تکامل امت واحده اسلام به کار می گیرد.
۵۷.

بررسی عقاید شکلوفسکی در اشعار سهراب سپهری و توماس استرن الیوت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شکلوفسکی توماس استون الیوت سهراب سپهری برجسته سازی آشنایی زدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۶ تعداد دانلود : ۱۱۴
خلق مضامین جدید و غریب از ویژگی های شاعران عصر مدرن و پسامدرن است. آن ها سعی دارند تا غبار عادات را از رخ مضامین و مفاهیم کهنه بزدایند و با دیدگاهی نو به آن مضامین و مفاهیم بنگرند؛ همچنین خوانندگان را به این مسیر بکشانند و با این دیدگاه به درک مضمون ها و مفهوم های پیچیده نایل آیند. چنین فنی، آشنایی زدایی نامیده می شود. آشنایی زدایی نخستین بار با عنوان «هنر به عنوان ابزار» به وسیله ی شکلوفسکی مطرح شد. او معتقد بود که اگر شیوه ی نگرش ما به آثار هنری توأم با نوعی عادت باشد، دیگر نمی توانیم نگرشی نو نسبت به آن آثار داشته باشیم؛ در نتیجه تأثیر آن در زندگی ما عادی خواهد شد. از آنجا که تا به حال کمتر تحقیقی درباره ی فن آشنایی زدایی در آثار شاعران صورت گرفته، این مقاله بر آن است تا به تحلیل و بررسی رد پای این فن در برخی اشعار توماس استون الیوت و سهراب سپهری بپردازد.  
۵۸.

بررسی مقایسه ای غزل سروده های عربی مولانا جلال الدین و حافظ شیرازی (الأشعار الغزلیة بین مولانا جلال الدین وحافظ الشیرازی؛ قضایا نقدیة مضمونا)

کلید واژه ها: حافظ الشیرازی التأثیر والتأثر جلال الدین الرومی التغزل الاقتباس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۰۹ تعداد دانلود : ۱۲۲۹
کثیرة هی الدراسات التی تناولت شعر مولانا وحافظ بالبحث والدراسة، حتی یخیل للباحث فیه أنّه لم یعد شیء من هذا الشعر إلا وأخذ نصیباً وافراً من البحث والدراسة. ولکن حین ننظر فی شعر مولانا وحافظ ثم نلقی نظرة إلی أبحاث الباحثین، نشاهد هناک شیئا من الأدب الإیرانی الإسلامی الذی ما اهتم الباحثون به إلا قلیلاً، وهی الأشعار العربیة عند مولانا وحافظ الشیرازی التی تحکی عن سعة البال والفکرة والمقدرة علی اللغة العربیة، لاسیما عند مولانا جلال الدین الرومی. ومع إعادة النظر إلی أشعارهما نری أنّ أشعارهما مملوءة بالحکم التی تنبع من التعالیم القرآنیة وفیه أیضا التأثر بالآداب العربیة ولاسیما العصر العباسی، مع سهولة فی شعرهما العربی، کما نشاهد سعة الخیال وبعض أغراض الشعر العربی عندهما. یحاول هذا المقال أن یوازن بین الأشعار العربیة لجلال الدین الرومی وحافظ الشیرازی، ویقدّم من زوایة جدیدة جوانب من تجربتهما الروحیّة، لتقریبهما من القارئ الذی لم تتح له فرصة الاطلاع علی سیرتی صاحبیهما.
۵۹.

موسیقی و نظم آوایی قرآن کریم(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: قرآن کریم محتوا اعجاز ساختاری کلام تلاوت آیات موسیقی نظم آوایی نظم آهنگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۷ تعداد دانلود : ۱۱۵
قرآن کریم، معجزه بزرگ حضرت ختمی مرتبت، گنجی بی پایان است که با ظهور اسلام بر ایشان نازل شد. با گذر زمان، سرچشمه های شگفت و تازه ای از این کتاب آسمانی کشف می شود. به نظر می رسد یکی از ابعاد اعجاز قرآن که تا کنون کمتر بدان پرداخته شده است، اعجاز نهفته در موسیقی و نظم آوایی قرآن است. تأثیراتی از پس صوت و کلام که از تلاوت آیات قرآن و موسیقی دلنشین حاصل از آنپدید می آید و نه از پس معانی و محتوای ارزشمند گنجانیده در آن؛ تأثیراتی از پس ساختار و نه محتوا. این موسیقی در تار و پود الفاظ و در ترکیب درون جمله ها نهفته است و فقط با احساس ناپیدا و با قدرت متعال ادراک می شود. مقاله حاضر در صدد است تا این جنبه از اعجاز قرآن کریم را بررسی کند.
۶۰.

بهار و شوقی در گذرگاه مفاهیم و معانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: ملک الشعرای بهار قصیده وطن پرستی امیر الشعراء احمد شوقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲۲ تعداد دانلود : ۶۲۶
بررسی آثار و احوال مرحوم ملک الشعرای بهار، شاعر پر آوازه و معاصر ایران و نگاهی به قالب ها و مضامین شعر او ، همچنین، تعیین جایگاه بهار در ادبیات معاصر ایران و نقش او در پیشبرد ادب فارسی ، به ویژه شعرفارسی و از سوی دیگر، بررسی زندگی و آثار احمد شوقی ، شاعر بلند آوازه معاصرمصری و مشخص کردن جایگاه او در ادبیات معاصر عرب و مصر، از جمله مواردی هستند که نگارنده در این مختصر به شیوه مرسوم در ادبیات تطبیقی به بررسی آن ها می پردازد و در پایان نتایج حاصل از این مقایسه را در عباراتی چند بیان می نماید. در این راستا توجه به وجوه تشابه و افتراق در آثار این دو شاعر جایگاه ویژه ای دارد .

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان