علیرضا ملایی توانی

علیرضا ملایی توانی

مدرک تحصیلی: دکتری تاریخ با گرایش ایران اسلامی، دانشگاه شهید بهشتی
رتبه علمی: استاد، گروه پژوهشی تاریخ فکری و فرهنگی ایران، پژوهشکده تاریخ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.۱۷
پست الکترونیکی: mollaiynet@yahoo.com
لینک رزومه

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۹۴ مورد.
۱.

اصول و مبانی سرگذشت نگاری: ملاحظاتی درباره ی روش شناسی زندگی نامه نویسی

کلید واژه ها: عینیت زندگی نامه زندگی نامه نویسی منابع زندگی نامه نقد زندگی نامه ها

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ فلسفه تاریخ مباحث نظری
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ نگاری
تعداد بازدید : ۱۵۵۱۳ تعداد دانلود : ۴۵۳۴
زندگی نامه به منزله ی پردازش جنبه هایی از زندگی یک شخصیت، امروزه یکی از حوزه های مهم و پرکاربردِ تاریخ است. با عنایت به سبک ها و روش های متفاوتی که در دنیا برای نوشتن زندگی نامه ها به کار می روند، این پرسش مطرح است که در سرگذشت نگاری باید از چه قواعد و اصولی پیروی کرد و به چه نوع الزام های معرفت شناسانه وفادار ماند؟ این مقاله ضمن پاسخ گفتن به این مسئله، می کوشد با دسته بندی برخی از انواع زندگی نامه ها، درباره ی اهمیت زندگی نامه نویسی گفت وگو کند؛ از دانش های لازم برای زندگی نامه نویسی، منابع زندگی نامه نگاری، نقد زندگی نامه ها، روش های پژوهش در سرگذشت نگاری، عینیت در زندگی نامه نویسی و نیز برخی دیگر از ابعاد معرفت شناسانه ی آن سخن براند.
۲.

تعامل دین و دموکراسی در اندیشه‌های سیاسی آیت الله طالقانی

کلید واژه ها: دین عدالت آزادی دموکراسی استبداد شورا مدارا انقلاب مرجعیت طاغوت حاکمیت مردم

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی انقلاب اسلامی روحانیت
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی فقه سیاسی آثار واندیشمندان سیاسی مسلمان
تعداد بازدید : ۴۴۹۱ تعداد دانلود : ۱۹۷۷
این مقاله با استناد به آثار و گفتار آیت الله طالقانی می کوشد تا پیوند میان اسلام و دموکراسی را در اندیشه های سیاسی ایشان نمایان سازد. لذا ابتدا به بررسی مبانی حاکمیت مردم نزد ایشان می پردازد و با ارزیابی نظریه «جمهوری اسلامی» در افکار طالقانی به جستجوی آموزه های حاکمیت دموکراتیک مبتنی بر دین در آرا ایشان برمی آید و سرانجام مسأله «شورا» و «آزادی» را به عنوان ارکان اصلی تفکر سیاسی ایشان از زوایای گوناگون به بحث می گذارد و در پایان یک ارزیابی منتقدانه از تعامل دین و دموکراسی در اندیشه ایشان به دست می دهد. البته توجه به این نکته مهم ضروری است که رحلت زود هنگام آیت الله طالقانی به او مجال نداد تا آرا و اندیشه های خود را در عرصه عمل و در مرحله استقرار نظام جمهوری اسلامی بیازماید. به همین دلیل تحولات سریع و بحرانهای گسترده سیاسی ــ فکری پس از انقلاب اقتضا می کرد که نظام اسلامی تحت رهبری امام خمینی در مسیر دیگری ره بپوید که ممکن است نهایتاً با برخی نگرشهای طالقانی ــ که صرفاً مربوط به دوره خاص و کوتاه پس از انقلاب است ــ مغایرتهایی داشته باشد. از آنجا که هدف این مقاله بررسی اندیشه سیاسی طالقانی است به این مغایرتها اشاره ای نمی کند و پیشاپیش خوانندگان این مقاله را نسبت به آن نکات هشدار می دهد.
۴.

نگاهی دوباره به قرارداد 1919(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرارداد 1919 وثوق الدوله لرد کرزن احمدشاه نظام مستشاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۵۵
در این مقاله کوشش شده است با نگاهی به اوضاع ایران در سال های پس از جنگ جهانی و نیز سیاست قدرت های بزرگ در قبال این کشور، زمینه های قرارداد 1919 بررسی شود. سپس، متن قرارداد و اهداف نهان و آشکار آن تفسیر و تحلیل می شود؛ درباره طراحان و امضاکنندگان قرارداد و روش های تصویب و اجرای آن بحث می شود؛ واکنش های داخلی و خارجی در برابر قرارداد باز شناسی و مواضع احمدشاه با تامل بیشتری تبیین می شود و اثر تصویب قرارداد بر بی ثباتی سیاسی ایران تشریح می شود.
۵.

کسروی از نقد دین ها تا داعیه ی پیامبری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دین پیامبری اصلاح دینی خردگرائی اصلاحات رضاشاه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه منابع و کلیات
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه شخصیت ها
تعداد بازدید : ۲۴۳۳ تعداد دانلود : ۹۲۸
سخن گفتن در باره ی رویکردهای دینی کسروی به علت نقدهای تندش به ادیان موجود، چندان آسان نیست. او نه یک نواندیش دینی بود، که از اصلاحات دینی دفاع کند و نه یک بنیادگرای دینی بود، که از بازگشت به اصل دین سخن بگوید؛ بلکه او منتقد دین ها بود که سپس ادعای پیامبری کرد. بنابراین، مساله این است که چرا و چگونه کسروی از نقد دین ها به داعیه داری یک دین جدید پرداخت؟ این مقاله، با سیری در گفتمان دینی کسروی، به این نتیجه می رسد که وی دین را به مثابه ی چراغ هدایت آدمی برای همه ی جوامع در همه ی دوران ها ضروری می شمرد؛ اما دین مورد نظر او به سلاح منطق، خرد و علم عصر نیاز داشت تا توانائی تفهیم و تبیین آموزه هایش را داشته باشد و همگام با دگرگونی های تاریخی متحول گردد. او ادعا می کرد ادیان موجود فاقد چنین خصیصه ای هستند؛ لذا کوشید تا دینی جدید منطبق با نیازهای عصر پدید آورد و آن را جانشین دین های موجود نماید. «پاکدینی» همان دین ساختگی کسروی است که او را در قامت یک پیامبر خودساخته آشکار نمود.
۶.

حمام و استحمام در فرهنگ ایرانیان عصر قاجاریه (از آغاز تا مشروطه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فرهنگ هویت ملی دوره ی قاجار حمام

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار اجتماعی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار فرهنگی
  3. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ پزشکی
تعداد بازدید : ۲۲۷۷ تعداد دانلود : ۱۵۴۴
استحمام ایرانیان فراتر از کارکرد بهداشتی مرسوم، کارکردهای مختلفی داشت که بررسی و تبیین این ابعاد، میتواند ما را در فهم بهتر تاریخ فرهنگی ایران یاری رساند. از این رو، مساله ی پژوهش حاضر، بررسی جلوه ها، کارکردهای متنوع و ابعاد مختلف فرهنگ استحمام ایرانیان در دوره قاجار است تا به این پرسش پاسخ دهد؛ که استحمام ایرانیان آن عصر از چه ویژگی هایی برخوردار بوده؟ در پاسخ، مقاله این مدعا را طرح می کند که فرهنگ استحمام ایرانیان در آن عهد، علاوه بر کارکرد بهداشتی، ابعاد و نقشهای چندگانه دیگری در چهار حوزه ی بهداشتی سلامتی، دینی، زیباییشناختی و اجتماعی داشت که برآمده از باورهای هویتبخش و طرز معیشت بومی ایرانی اسلامی است. این پژوهش، بر اساس روش توصیفی تحلیلی می کوشد این کارکردها را به نمایش بگذارد.
۷.

بحران در روش

کلید واژه ها: روش علوم انسانى نظریه اجتماعى رخ‏داد تاریخى تفسیر تاریخى و علوم طبیعى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۶۲
این مقاله، ترجمه فصل نهم کتاب تاریخ‏نگارى نوین اثر میشل بنتلى است. وى در این کتاب کوشیده است سیر تحول تاریخ‏نگارى غربى را از عهد روشن‏گرى تا روزگار ما به اختصار بررسى کند.(3) در این فرایند، مقوله روش و روش‏شناسى، نقطه عطف بزرگى است که در پى حرفه‏اى شدن رشته تاریخ و بروز تحولات اجتماعى ـ اقتصادى در سطح‏جهان و در واکنش به علم گرایى و رشد علوم دقیقه مطرح شد. البته مسئله روش در پژوهش‏هاى تاریخى، پیش از این در عهد روشن‏گرى و با ظهور مورخان و متفکرانى، چون هیوم و با دفاع از روش‏هاى پوزیتیویستى (روش تجربه‏گرایانه علوم دقیقه) مطرح شده بود، اما اکنون اعتبار این روش با گسترش تفکر ایده‏آلیستى به حوزه علوم انسانى و به‏ویژه تاریخ، زیر سؤال رفته است. در نتیجه، متفکران تاریخ به تمایز و تفکیک روش علوم انسانى و تاریخى از روش‏هاى علوم تجربى پرداختند و از یک معرفت‏شناسى جدید و متفاوت سخن گفتند. پیشگام و پیشتاز این جریان، متفکران آلمانى و در رأس آن‏ها ویلهلم دیلتاى بود که بعدها شخصیت‏هایى چون ویندلبند، لامپرشت، ریکرت، ماکس وبر، کالینگ وود و ... راه او را ادامه دادند و نگرش تاریخى را متحول ساختند
۸.

پیامدهای اعتصاب دو ماهه مطبوعات در سال 1357

کلید واژه ها: آزادی انقلاب اسلامی مطبوعات اعتصاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۳۴ تعداد دانلود : ۷۱۸
روزنامه های پرشمارگان ایران در آخرین سال سلطنت رژیم پهلوی طولانی ترین اعتصاب تاریخ مطبوعات این کشور را از سرگذراندند؛ اعتصابی دو ماهه از 15 آبان تا 16 دی ماه همزمان با نخست وزیری غلامرضا ازهاری. دلیل یا بهانه شروع این اعتصاب اشغال تحریریه روزنامه های اطلاعات، کیهان و آیندگان و دستگیری و تحت تعقیب قرار گرفتن برخی از روزنامه نگاران بود. پژوهش حاضر با تکیه بر منابع دست اول به ویژه حجم گسترده ای از نشریات آن زمان درصدد پاسخ به این پرسش بوده که اعتصاب مطبوعات در سال 1357 چه پیامدهایی را به دنبال داشته است؟ این نوشتار در نهایت به این جمع بندی رسیده است که شکل گیری اعتصاب دو ماهه مطبوعات از یک طرف باعث بروز اختلاف و جنگ قلمی میان روزنامه نگاران موافق و مخالف اعتصاب و از طرف دیگر موجب تقویت سایر ابزارهای اطلاع رسانی در غیاب نشریات پرشمارگان کشور شد. اعتصاب همچنین همراهی گسترده مردمی را به دنبال داشت که به واسطه اعتصاب، مطبوعات را دیگر در کنار و در صف مبارزاتی خود می دیدند. نتیجه این همراهی، استقبال مردم از این نشریات در روزهای پس از اعتصاب و افزایش کم نظیر شمارگان آنها بود. این نشریات پس از انتشار دوباره شان، با توجه به فضای به وجود آمده، اطلاع رسانی بهتری از رویدادهای سرنوشت ساز آن مقطع حساس داشتند.
۱۰.

کسروی و تأمل درباره ی رضاشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زنان رضاشاه کسروی مشروطیت روح‍ان‍ی‍ان ملی گرائی کمپانی خیانت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۳۹ تعداد دانلود : ۳۶۹۳
کسروی در یکی از حساس ترین دوره های تاریخ معاصر ایران زیست. او دو جنگ جهانی، انقلاب مشروطه و دوره ی دیکتاتوری رضاشاه را تجربه کرد. خمیرمایه ی ذهنی و پژوهشی اش نیز وی را به اظهارنظر درباره ی مسائل مختلف و تفکر در موضوعات گوناگون واداشت. آن چه مسلم است، کسروی دوستدار و شیفته ی انقلاب مشروطه و آرمان های آن بود، اما این انقلاب به سرعت دستخوش استبداد شد. کسروی که هر دو فضا را تجربه کرده بود، در آثار خود به بحث در باره ی آن ها پرداخت. یکی از ویژگی های کسروی ستایش از انقلاب مشروطه و همچنین دفاع از رضاشاه است. به همین دلیل، این پرسش مطرح می شود که چرا و چگونه کسروی از دو پدید ه ی متفاوت و متضاد پشتیبانی کرد؟ با عنایت به این که تاکنون نوع نگاه و قضاوت کسروی در باره ی رضاشاه، به صورت مستقل مورد بررسی قرار نگرفته است این مقاله، با استفاده از روش توصیفی ـ تبیینی می کوشد با استناد به آثار کسروی، رویکردهای وی را پیرامون رضاشاه مورد ارزیابی قرار دهد.
۱۱.

پرسشها و مسائل مهم در حوزه روش شناسی تاریخ نگاری انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: روش شناسی روش تاریخ نگاری انقلاب اسلامی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی انقلاب اسلامی منابع وکلیات
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی فقه سیاسی ولایت فقیه انقلاب و نظام جمهوری اسلامی
تعداد بازدید : ۱۸۸۰ تعداد دانلود : ۸۶۲
پژوهش علمی در هر رشته ای نیازمند آشنایی با روشهای تحقیق در آن علم است. پیشرفت در هر علمی مستلزم تامل در مبانی معرفت شناختی و روش شناسی آن علم است و این تامل نیز پیش از هر چیز نیازمند مساله شناسی است. از این رو، در این مقاله تلاش می شود تا با نگاهی کوتاه به مقوله روش و روش شناسی به طرح پرسشهای اصلی در حوزه روش شناسی تاریخ نگاری انقلاب اسلامی همت گمارد تا ذهن و ضمیر اصحاب فکر و قلم را به چاره اندیشی و تفکر وادارد.
۱۲.

بررسی روند همراهی جبهه ملی با انقلاب اسلامی از فضا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انقلاب اسلامی جبهه ملی جمشید آموزگار جعفر شریف امامی مبارزه پارلمانتاریستی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳۰ تعداد دانلود : ۱۱۵۳
از آنجا که جبهه ملی در دوران دوکابینه پرتحول جمشید آموزگار و جعفر شریف امامی، همچنان به مشی پیشین خود، یعنی مبارزه پارلمانتاریستی در چهارچوب قانون اساسی وفادار مانده بود و این شیوه، هم با مشی رهبری نهضت تعارض داشت و هم با فضای ملتهب و انقلابی کشور سازگار نبود، در ادامه مشی خود، دست خوش تردید و اختلاف نظر شد و دوجریان اصلی از متن آن ظهور کرد: بخشی از این جریان به همراهی با امام خمینی(ره) پرداخت و بخشی دیگر در کنار شاه قرار گرفت و به مخالفت با انقلاب پرداخت که این مقاله در صدد بررسی این تحول است.
۱۳.

واکاوی رفتار سیاسی جبهه ملی چهارم در تحولات منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی (از آبان تا بهمن 1357)

کلید واژه ها: امام خمینی انقلاب اسلامی جبهه ملی مبارزه پارلمانی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در ایران تاریخ و مبانی اندیشه سیاسی در ایران اسلامی تاریخ و مبانی اندیشه سیاسی از مشروطه تا انقلاب اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی جامعه شناسی سیاسی جامعه شناسی سیاسی ایران احزاب
  3. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ انقلاب اسلامی ایران (بررسی ریشه ها و عوامل)
تعداد بازدید : ۱۸۱۹ تعداد دانلود : ۱۲۵۰
در تاریخ مبارزات مردم ایران، که به پیروزی انقلاب اسلامی انجامید احزاب و گروه های متعدد، دخالت داشته اند، اما نقش آفرینی آنان در بطن حوادث منتهی به پیروزی انقلاب یکسان نبوده است. بلکه هر یک، استراتژی مبارزاتی خاصی را دنبال کرده اند. در این راستا جبهة ملی جریانی بود که به شیوه مبارزة پارلمانی علیه رژیم گرایش داشت، اما در چند ماهه منتهی به پیروزی انقلاب به تغییر رفتار در روند مبارزاتی خویش روی آورد. با توجه به این امر، این مقاله درصدد است تا ضمن ارزیابی عملکرد جبهه ملی در اوج تحولات انقلابی به این پرسش پاسخ دهد؛که چرا جبهة ملی به رغم روند مبارزاتی خویش به همراهی با انقلابیون مذهبی به رهبری امام خمینی پرداخت؟ نگارندگان بر این باوراند که جبهه ملی از یک سو، با آگاهی از ناکارآمدی رویکرد مبارزاتی خویش در فضای تازه و ازسوی دیگر، با توجه به سازش ناپذیری رهبری نهضت در مخالفت با حکومت پهلوی و براندازی آن، به همگامی با انقلابیون مذهبی پرداخت اما در این مسیر تنها به نقشی حاشیه ای اکتفا کرد و نتوانست نقش قابل توجهی ایفا کند.
۱۴.

تبیین ریشه های اجتماعی اقتصادی انقلاب مشروطه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انقلاب مشروطه نظریه کارکردگرایی چالمرز جانسون جامعه سنتی قاجار ریشه های اجتماعی ـ اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۰۱ تعداد دانلود : ۱۰۹۶
اگرچه بررسی ریشه های پیدایش انقلاب مشروطه همواره ایده ای جذاب و قابل تأمل بوده، اما تاکنون تلاشی جدی برای تبیین نظری انقلاب، دست کم در زبان فارسی، صورت نگرفته است. به همین سبب این مقاله می کوشد علل اجتماعی ـ اقتصادی وقوع انقلاب مشروطه را در چهارچوب نظریه کارکردگرایی چالمرز جانسون تبیین کند. این نظریه مبتنی بر تعادل و هم بستگی اجتماعی است و اعتقاد دارد اگر نظام اجتماعی از حفظ تعادل خود در برابر پدیده ها ی نوین و شرایط محیطی، که از درون و بیرون آن را تحت تأثیر قرار می دهند، ناتوان باشد؛ دست خوش تزلزل و بحران می شود و راه برای انقلاب و تحول هموار می شود. این عدم تعادل در عهد قاجار، از یک سو در پی مواجهة جامعه و حکومت ایران با غرب و از سوی دیگر، با انجام اصلاحاتی که به تقابل سنت های بومی با ارزش های مدرن انجامید، فراهم آمد و پیرو آن نظم کهن از هم گسیخت و انقلاب مشروطه شکل گرفت.
۱۵.

مجله ایرانشهر و لزوم انقلاب در افکار و عقاید ایرانیان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ایران انقلاب فکری مجله ایرانشهر حسین کاظم زاده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴۷
از نگاه ایرانشهر راه رهایی ایران در متن سه انقلاب مهم نهفته بود: انقلاب در نظام سیاسی، انقلاب در عرصه ادبیات و انقلاب در حوزه افکار و عقاید. این مقاله درصدد بررسی تحلیلی زوایای اندیشگی مجله ایرانشهر در عرصه انقلاب فکری و تحول در باورها و نگرش های ایرانیان است. انقلابی که خواه ناخواه سبب دگرگونی در نظم سیاسی می شد و جامعه ایران برای تحقق آن نیازمند بسط علوم و معارف جدید در کنار نظام تعلیم و تربیت نوین بود تا در پرتو آن مبارزه ای گسترده با فساد اخلاقی صورت پذیرد؛ حیات مادی و معنوی زنان ایرانی متحول گردد؛ باورها، آموزه ها و اعتقادات مذهبی مورد بازنگری قرار گیرد و راه برای توسعه و پیشرفت ایران هموار گردد. با بررسی تحلیلی مسایل یاد شده، این مقاله می کوشد نگرش ها و چاره اندیشی های این مجله را برای نجات ایران در معرض قضاوت قرار دهد.
۱۶.

ملاحظاتی روش شناختی در چیستی و اعتبار تاریخ نگاری های رسمی

کلید واژه ها: تاریخ نگاری رسمی مورخان رسمی نهادهای تاریخ نگاری رسمی منابع رقیب

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ فلسفه تاریخ مباحث نظری
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ نگاری
تعداد بازدید : ۱۶۷۶ تعداد دانلود : ۹۵۰
تاریخ نگاری رسمی، به منزله ی روایت حکومتی از تاریخ، یکی از کهن ترین و متداول ترین گونه های تاریخ نگاری است که از قدیم ترین دوره ها تا روزگار ما تداوم یافته است.مسئله ی اصلی این مقاله چیستی تاریخ نگاری رسمی و طرح یک رشته ملاحظات روش شناختی درباره ی ویژگی ها و اعتبار این نوع تاریخ نگاری است.برای این منظور کوشیده ایم با بررسی انتقادی روش و سبک تاریخ نگاری های رسمی، قلمرو و موضوع آن، بازیگران و مخاطبان آن و همچنین ویژگی های تاریخ نگاری های رسمی را به همراه هدف ها و جهت گیرهایش و نیز نسبت آن را با قدرت ارزیابی کنیم. این مقاله سرانجام با بیان برخی کاستی های این نوع تاریخ نگاری ، به این نتیجه می رسد که تاریخ نگاری های رسمی به علت جهت گیری های ویژه ی خود نمی توانند واقعیت ها را بازتاب دهند؛ به همین دلیل باید آن ها را در قیاس با منابع رقیب مطالعه کنند تا شناخت بهتری از گذشته به دست آید.
۲۰.

طرح جلد کتابهای درسی تاریخ معاصر دبیرستان از 1358-1394(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کتابهای درسی تاریخ معاصر ایران طرح جلد تصاویر و نشانه ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰۷ تعداد دانلود : ۵۰۴
چکیده کتاب های تاریخی یکی از مهمترین رسانههای فرهنگی است که نقشهای مهمی چون آگاهی بخشی، هویتسازی، شکلدهی به ذهنیت، باورها و عقاید افراد جامعه را از رهگذر بازنمایی و بازآفرینی گذشته بر عهده دارد. وقتی این کتاب، کتاب تاریخ معاصر باشد، اهمیت، حساسیت و اولویت آن دوچندان میشود. این کتابها را می توان از منظرهای گوناگون ارزیابی کرد. یکی از اجزای اصلی چنین کتابهایی، طرح جلد و پوشش ظاهری آنهاست که درواقع بستهبندی و ویترین این آثار به شمار میرود و نخستین مواجهه مخاطب با این مجموعههای آموزشی از طریق جلد آنها انجام میگیرد. مساله اصلی این مقاله، بررسی طرح جلد این آثار از زوایای مختلفی چون جذابیتها و زیباییهای بصری، روانشناسی رنگها، ترکیب تصاویر و معانی آن و همچنین پیشینه طراحان جلد و طیف نویسندگان آن، متناسب با تحولات پس از انقلاب است. نگارندگان می کوشند در این مسیر از دانش نشانهشناسی و تحلیل های تاریخی استفاده کنند. آن ها سرانجام به این نتیجه می رسند که طرح جلد کتاب های درسی تاریخ دبیرستان ها به شدت تحت تأثیر فضای سیاسی و ایدئولوژیک کشور از ابتدای پیروزی انقلاب تاکنون قرار داشته است. کلیدواژهها: تاریخ معاصر ایران، کتابهای درسی، طرح جلد، تصاویر و نشانه ها#,

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان