ملیحه سنایی

مقاله حاضر، به منظور تحلیل شخصیت جوانان، به مثابه عاملان مؤثر در توسعه اجتماعی کشور، به ویژه نخبگان جوان تنظیم شده است. نظریه اصلیِ این مقاله، نظریه تلفیقی و چندبُعدی «نظم اجتماعی» به روایت چلبی است؛ زیرا در آن، ملازم با بهگشت (توسعه) اجتماعی، پرورش شخصیت پیشرفته تحت نظام های خانواده، هم چنین آموزشی و آموزشگاهی (PCK) لحاظ شده است. روش انجام پژوهش، روش تلفیقیِ «سنجش اجتماعی» است. البته عمده گزارش این مقاله براساس نتایج کمّی است؛ که با تکیه بر شواهد کیفی مورد تأیید و توصیف قرار گرفته اند. نمونه آماری متشکل از 250 دانش آموز از شهر مشهد است. گردآوری و تحلیل داده ها در وجه کمّی به روش پیمایش و تکنیک های آماری؛ و در وجه کیفی، با بهره گیری از تکنیک های مشاهده و مصاحبه عمیق انجام شده است. نتایج نشان می دهد که دانش آموزان مدارس عادی در ابعاد اجتماعیِ شخصیت پیشرفته، اعم از تحمّل اجتماعی، تعهّد تعمیم یافته، وابستگی عاطفیِ عام و هوش اجتماعی، به طور معنادار از دانش آموزان مدارس سمپاد جلوتر هستند. هم چنین، مطابق مدل های رگرسیون، سهم مراکز آموزشی در مقایسه با خانواده در تبیین تغییرات شخصیت پیشرفته در میان جوانان بیشتر است. بطوری که متغیرهای همدلی در مدرسه، روابط معلم-شاگرد و انتظارات عام گرایانه معلم در شکل گیری شخصیت این جوانان نقش تقویت کننده ایفا می کنند؛ در حالیکه روابط صمیمی با مدیر مدرسه نقش تضعیف کننده در شکل گیری ابعاد اجتماعیِ شخصیت آنان دارا می باشد.