محمدرضا صالحیپور

گردشگری فرهنگی از محبوب ترین انواع گردشگری در سطح جهان است که برای توسعهٔ آن در کشورهای گوناگون بسیار برنامه ریزی شده است. توسعهٔ گردشگری فرهنگی به تعامل مؤلفه های بسیاری بستگی دارد. در این میان، سیاست به این دلیل که اجزا و فرایند گردشگری فرهنگی را تحت تأثیر خود قرار می دهد و میراث فرهنگی به این دلیل که منبع سازندهٔ گردشگری فرهنگی است دو مؤلفه ای هستند که به تعامل بالایی برای موفقیت گردشگری فرهنگی نیاز دارند. از این منظر، این مقاله در نظر داشته تا، به منظور توسعهٔ گردشگری فرهنگی در کشور، به بررسی تعامل بین سیاست و میراث فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران بپردازد و عواملی را که می توانند به تعامل بهینهٔ این دو مؤلفه منجر شوند به شکل الگو استخراج کند. بر این اساس، محققان تلاش کردند تا این عوامل را با استفاده از روش تحلیل مضمون، با بهره بردن از مصاحبه با خبرگان از طریق نمونه گیری قضاوتی هدفمند و همچنین کمک گرفتن از اسناد و مدارک مرتبط به دست آورند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که عوامل تعامل ساز را می توان در قالب دو حوزهٔ سازمانی میراث فرهنگی و حوزهٔ فراسازمانی میراث فرهنگی طبقه بندی کرد. حوزهٔ سازمانی شامل دو بُعد تفسیر میراث و بعد بهبود سازمانی و حوزهٔ فراسازمانی شامل سه بعد ایدئولوژی محور، بعد سیاست محور و بعد فرهنگ محور هستند. همچنین، نتایج نمایانگر این است که حوزهٔ فراسازمانی، در مقایسه با حوزهٔ سازمانی، اهمیت بیشتری در ایجاد و تقویت این تعامل دارد.