محسن کلانتری

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین اعتیاد و سوء مصرف مواد مخدر با عوامل اقتصادی – اجتماعی در روستای دیزج آباد شهرستان زنجان انجام شده است و به لحاظ نوع، کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی- تحلیلی می باشد. روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی(مشاهده، مصاحبه و پرسشنامه) است. پرسشنامه اساسا از سوالات بسته(در مقیاس های اسمی و نسبی) و با پاسخ های در طیف لیکرت پنج مقیاس تشکیل شده است. روایی شاخص های تحقیق توسط کارشناسان مورد بررسی و اصلاح قرار گرفت و مقدار پایایی براساس آلفای کرونباخ 784/0 محاسبه گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های همبستگی، یومن ویتنی و تی دو گروهی استفاده شده است. در محیط نرم افزار آرک جی آی اس از آزمون های تحلیل نقاط داغ و شاخص محلی انسلین موران و برای تحلیل خوشه ای و وزن دهی از رگرسیون وزن دهی شده جغرافیایی بهره گرفته شده است. نتایج آزمون ها نشان می دهد که افراد با تحصیلات پایین دارای اعتیاد بالاتری نسبت به سایر افراد بوده اند و گویه های شغل با مقدار 730/- و سطح معناداری 465/0، سطح درآمد با مقدار 594/- وسطح معناداری 553/0 هیج رابطه معناداری با اعتیاد و سوء مصرف مواد مخدر با توجه به آماره Z را ندارند.

شهرها به عنوان پرمصرف ترین اکوسیستم جهان مسئول بخش عظیمی از مشکلات محیط زیستی جهان هستند. اطلاع از شرایط اکولوژیکی حاکم بر منطقه برای دستیابی به توسعه امری ضروری است. شاخص ردپای اکولوژیکی در زمینه ارزیابی جوامع شهری به عنوان روشی برای اندازه گیری سطوح پایداری موردتوجه بسیاری است. در این پژوهش برای تجزیه وتحلیل داده ها و سنجش پایداری مناطق شهری از روش ردپای اکولوژیک استفاده شده که خود مدلی کمی است؛ همچنین سعی شده است تا با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای شاخص ردپای اکولوژیکی و ظرفیت زیستی اکوسیستم شهری، شهر ساری بررسی شود. ردپای اکولوژیک در بخش مصرف (شامل رد پای اکولوزیک، مسکن، خدمات و حمل و نقل) در چهار منطقه شهر ساری محاسبه شده که با توجه به نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل اطلاعات به دست آمده رد پای اکولوژیک مصرف در شهر ساری برابر 94/0 و ظرفیت زیستی این شهر برابر 59/0 هکتار جهانی به ازای هر فرد است که درنتیجه با مقایسه ظرفیت زیستی و ردپای اکولوژیک شهر ساری کمبود اکولوژیک داشته و به لحاظ اکولوژیک ناپایدار است. بین ردپاهای محاسبه شده در بخش مصرف، حمل ونقل با ردپای اکولوژیک 24/46969 هکتار جهانی بیشترین ردپای اکولوژیک را به خود اختصاص داده است و همچنین با تحلیل ردپای اکولوژیک در مناطق چهارگانه شهر ساری مشخص شد که منطقه یک نسبت به سایر مناطق این شهر از الگوی مصرف بیشتری پیروی می کند؛ اما به طور کلی با توجه به نتایج حاصل از پژوهش تمامی مناطق شهر ساری ازنظر اکولوژیکی در وضعیت ناپایداری قرار دارند.

ایمنی شهری یکی از اساسی ترین پیش فرض های جامعه جهانی برای برنامه ریزی انسان محور است و پدافند غیرعامل در برابر الگوهای غالب خطرپذیری شهری از مهم ترین راهبردهای ایمن سازی فضاهای شهری می باشد. وقوع حوادث طبیعی و انسانی تلفات سنگینی را در شهرها ایجاد می کند این مسئله توجه به ابعاد آسیب پذیری و دستیابی به استانداردهای آسایش شهر را از منظر پدافند غیرعامل گریزناپذیر می کند. هدف این پژوهش بررسی سیستم تأسیسات آب شرب از دیدگاه پدافند غیرعامل در شهر یاسوج است. پژوهش بر این فرض استوار است که سیستم تأسیسات آب شرب شهر یاسوج از دیدگاه پدافند غیر عامل دارای آسیب پذیری بالایی است. روش پژوهش بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی و تحلیلی است و جهت بررسی و تجزیه و تحلیل این موضوع از نرم افزارهای Arc View و Arc Gis و روش دلفی استفاده شده است در روش انجام کار پس از شناسایی معیارها اقدام به تهیه پایگاه داده های مکانی در سامانه اطلاعات جغرافیایی ( Arc GIS ) شد در ادامه پس از استانداردسازی این معیارها به روش ( AHp) در محیط نرم افزار با استفاده از ابزارهای شناسایی به هر یک از معیارها وزن خاصی اختصاص داده شد، سپس با تلفیق و رویهم گذاری این معیارها، بر اساس (مدل AHp )، نقشه نهایی که بیانگر مناطق آسیب پذیر و غیر آسیب پذیر است، حاصل شد . نتایج پژوهش نشان می دهد: با وجود اهمیت بسیار زیاد آب در تداوم زندگی عادی در شهر و نیاز مبرم و روزانه شهروندان و بخش های مختلف شهری به آن، قسمت های مختلف این تأسیسات از مرحله تامین تا توزیع در برابر حملات نظامی و تروریستی و بحران های طبیعی به شدت آسیب پذیر هستند، لذا منطقه مورد مطالعه در نقشه تولیدشده به طبقه آسیب پذیری زیاد و کم به منظور برنامه ریزی جهت انواع فعالیت ها در راستای پدافند غیر عامل تقسیم شد . شاخص های شهری تأثیرگذار در این موضوع نظیر فاصله از (مراکز درمانی و مراکز حمل و نقل و...) نیز مورد بررسی قرار گرفته و بر اساس آنها پهنه بندی آسیب پذیری شهر ارائه گردید

شهر به عنوان کلیتی به هم پیوسته، به سازمانی مقتدر با مدیریتی یکپارچه نیازمند است. با ورود بخش خصوصی و گروه های داوطلب به عرصه سیاستگذاری و حکومت، می توانیم شاهد شکل مطلوب تری از اداره شهر باشیم. شهرها برای مدیریت و اداره خود راهی به جزء زمینه سازی برای توسعه دموکراسی نیافته اند که تمام این ها به شیوه جدیدی از اداره شهرها به نام حکمروایی خوب شهری دلالت دارد. این الگو به عنوان فرایند مشارکتی توسعه تعریف می شود که به موجب آن همه بهره وران شامل حکومت، بخش خصوصی و جامعه مدنی راهی را برای حل مشکلات فرایند شهری شدن سریع فراهم می کنند. هدف پژوهش حاضر شناسایی و بررسی بازیگران تاثیرگذار و اصلی در حکمروایی خوب شهر ارومیه است. فرایند حاکم بر این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر نوع روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است. ماهیت داده ها کیفی و کمی و روش گردآوری داده ها به صورت کتابخانه ای، میدانی (پرسش نامه تأثیرات متقابل) است. جامعه آماری این پژوهش شامل 35 نفر از کارشناسان حوزه برنامه ریزی شهری، مدیران شهری و پژوهشگران (22نفر مدیر و کارشناس و 13 نفر پژوهشگر) به روش دلفی انتخاب شدند و روش نمونه گیری در این پژوهش گلوله برفی است. بازیگران اصلی و تأثیرگذار در محیط نرم افزار Mactor مورد تحلیل و اقدام به تعیین میزان رقابت پذیری، همگرایی و توافق بین بازیگران اصلی شده است. 12 بازیگر اصلی و تأثیرگذار در حکمروایی خوب شهر ارومیه مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که؛ اثرات مستقیم و غیرمستقیم بین بازیگران بیانگر بیشترین تعداد اثرگذاری برای بازیگر استانداری با 187 اثر بوده است. بیشترین میزان رقابت پذیری مربوط به شبکه های اجتماعی با میزان 83/1 می باشد. توسعه راه ها، مسکن و ساماندهی مدیریت شهری به میزان 12 اتفاق بر هدف مشخص گردیده است .

پژوهش حاضر به منظور تبیین سازمان فضایی نظام سکونتگاهی استان خوزستان با تأکید بر نقش نفت به نگارش در آمده است. نفت مکانیزم اولیه شکل دهی سازمان فضایی خوزستان در یک صد سال گذشته است و مکانیزم های دیگر فضا ساز را تحت تأثیر قرار داده است. و تبلور فضایی آن به صورت نخست شهری و قطبی شدن جمعیت و فعالیت دیده می شود. روش تحقیق به دو صورت توصیفی و تحلیلی است. استفاده از دیدگاه های نظری و مطالعات پیشین در این زمینه و اسناد وزارت نفت در حوزه مطالعات توصیفی است. و درزمینه تحلیلی نیز، ابتدا با استفاده از مدل های تحلیل سازمان فضایی مانند مدل حد اختلاف طبقه ای و مدل نزدیک ترین همسایگی و شاخص های نخست شهری به بررسی سازمان فضایی استان خوزستان پرداخته می شود، و سپس جهت سنجش تأثیر نفت بر سازمان فضایی نظام سکونتگاهی استان خوزستان شاخص هایی در قالب سه متغیر اقتصادی، اجتماعی و کالبدی انتخاب شده، نقشه های توزیع فضایی آن ها تهیه و مورد تحلیل قرار گرفتند. نظامی از جریان اطلاعات و مبادلات و ارتباطات و خدمات و حرکت های جمعیتی تحت تأثیر بوروکراسی دولتی (اقتصاد سیاسی) باعث تقسیم استان به دونیمه شرقی و غربی یا دو بخش نفتی و غیرنفتی شده است.. نمودهای عدم تعادل فضایی در نظام سکونتگاهی استان خوزستان تحت تأثیر نفت در شهرها به صورت نخست شهری شدید، عدم تعادل در سلسله مراتب شهری، نقش ضعیف شهرهای میانی و درنتیجه تمرکز خدمات متناسب با توزیع جمعیت محرومیت مناطق حاشیه ای و مهاجر فرستی شهرهای حاشیه ای و نمود عدم تعادل فضایی در روستاها خالی شدن روستاها در نیمه شرقی استان و تمرکز روستاهای بزرگ در نیمه غربی می باشد.

دیرهنگامی است که شهر؛ این فضای تمدن ساز و آزادی ساز؛ از رسالت نهایی خود بازمانده و به عرصه ای برای انباشت بی پایان سرمایه تقلیل یافته است. به همین دلیل، تفسیر فرایندهای شهری در چارچوب سرمایه، به گفتمان انتقادی بدل گشته که مبارزه برای دگرگونی رژیم انباشتِ مرسوم را آرمان خود می پندارد. نقد اصلی بر اقتصاد سیاسی فضا یا رژیم انباشت کنونی، بر مسئله تحول تمام عیار زیست شهروندان از طریق محیط انسان ساخت توسط سرمایه تکیه دارد که حوزه بلاواسط آن فضای پنداشته است. در همین راستا این پژوهش تلاش دارد تا با ترسیم نیمرخ فضای انباشت در منطقه سه کلان شهر تهران، ماهیت آن را به روش داده بنیاد و انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته به چالش کشد. نتایج پژوهش که بر اساس 17 مصاحبه و بررسی 37 مقاله استخراج شده؛ نشان می دهد که پیامدهای فضای سرمایه در هر دو سطح خرد و کلان گرایش خاصی به نوعی تعمیم یافتگی و جهان شمولی دارد و دوپارگی فضا از کلی ترین واژگانی است که می توان در قالب این مدل تعمیم یافته نام گذاری کرد. در تمامی مقوله های اصلی، زهکشی اقتصادی-اجتماعی و حتی مدیریتی در حال رخ دادن است و نوعی دگردیسی و دوگانگی در فضای تولیدشده منطقه سه رخ داده که بازتاب فرایند تولید فضا است. درواقع ساختار فضای سرمایه در مرحله کنش فضایی با رقابت نابرابر بر سر تسخیر فضا آغاز گشته و عملکرد آن نیز مطابق دیدگاه کارشناسان وابستگی تمام و کمالی به ساختار سرمایه دارد به گونه ای که سرمایه در جایگاه سوژه و شهروندان در مقام ابژه قرارگرفته اند و فضای سرمایه التقاطی یا تولید فضای سرمایه محور دقیقاً در تضاد با مزیت های سرمایه داری است.

شهریادگیرنده به عنوان یکی از استراتژی های نوین در برنامه ریزی شهری، با بهره گیری از مفهوم یادگیری مادام العمر، جوامع شهری را برای رویارویی با چنین چالش هایی مجهز می سازد. چنین رویکردی با محور قراردادن کاربری های یادگیرنده، مناسب ترین مدرسه برای تقویت یادگیری در شهرها می باشد. در همین راستا، پژوهش حاضر به بررسی و ارزیابی پراکنش کاربری های یادگیرنده از منظر عدالت فضایی برای تحقق رویکرد شهریادگیرنده در شهرزنجان اختصاص دارد؛ و هدف اصلی آن، پی بردن به تعادل و توازن فضایی در توزیع کاربری های یادگیرنده شهرزنجان، برای توسعه رویکرد شهریادگیرنده می باشد. روش پژوهش توصیفی–تحلیلی و نحوه گردآوری داده ها، کتابخانه ای-اسنادی است. جهت تجزیه و تحلیل یافته ها، از دو شاخص ظرفیت و عدالت اجتماعی در چارچوب مقایسه سرانه و سطوح مطلوب، تکنیک میانگین نزدیک ترین همسایگی و آنتروپی بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل نحوه توزیع کاربری های یادگیرنده در وضع موجود، حاکی از آن است که توزیع و پراکنش این کاربری ها در سطح شهر، به صورت متمرکز و خوشه ای بوده و با عدم تعادلات فضایی همراه است. به طوریکه اختلافات کمی و کیفی بسیار بالایی را میان مناطق سه گانه شهری به ویژه حواشی شرقی منطقه دو نشان می دهند. چنین مسئله ای توسعه رویکرد شهر یادگیرنده در شهرزنجان را با مشکل روبه رو ساخته و موجب تمرکز این خدمات در مرکز شهر و کمبود شان در نواحی پیرامونی شده است. به طوریکه نابرابری های عمیقی میان نواحی مسکونی شهر به وجود آمده است. در همین راستا نتایج تحقیق، پیشنهاداتی را جهت سازماندهی مجدد کاربری های یادگیرنده، به منظور برقراری رویکرد عدالت فضایی در سطح شهر، ارائه می دهد.

از جمله پیامدهای ناگوار مهاجرت به شهر زنجان، شکل گیری مناطق اسکان غیررسمی است. منطقه اسلام آباد ازجمله مناطق بزرگ اسکان غیررسمی در شهر زنجان است. از جمله مسایل این منطقه ناهنجاری های اجتماعی است. براین اساس این پژوهش باهدف بررسی تأثیر اوباشگری بر شکل گیری فضاهای بی دفاع در منطقه اسکان غیررسمی اسلام آباد انجام شده است. روش پژوهش این تحقیق توصیفی- تحلیلی است و داده ها با روش مشاهده، برداشت میدانی و بررسی مدارک و اسناد استخراج شده اند. جامعه آماری مجموعه کاربری ها و فضاهای موجود در منطقه اسکان غیررسمی اسلام آباد در شهر زنجان در سال 1399 می باشد و وضع موجود را در این منطقه بررسی می کند. در این پژوهش اطلاعات به دست آمده با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP و توسط نرم افزارهای آماری Arc GIS، Expert choice مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته است و. یافته های حاصل از پژوهش نشان می دهد اوباشگری در شکل گیری فضاهای بی دفاع در نواحی شمالی منطقه اسلام آباد بیشتر رخ داده است. خیابان مدنی که خیابان اصلی این منطقه می باشد از وضعیت بهتری نسبت به قسمت های دیگر برخوردار است و هرچه به سمت خیابان اشرفی اصفهانی که در قسمت جنوبی این منطقه قرار دارد پیش رفته، اوباشگری و فضاهای بی دفاع کمتر می شود و وضعیت نسبتاً مناسب تر است. . در نتیجه منطقه اسلام آباد از نظر وضعیت اوباشگری و فضاهای بی دفاع به سمت یک نوع شکاف و اختلاف فضایی بین خیابان مدنی(با ظاهر و وضعیت کاملا مناسب) و خیابان های شمالی(وضعیت نامناسب) درحال حرکت است.

در دنیای مدرن امروز، گردشگری یکی از منابع مهم درآمد در میان کشورهای جهان محسوب میشود و گردشگری فرهنگی که از نیمه دوم قرن بیستم به طور قابل ملاحظه ای توجه همگان را برانگیخت، در این میان جایگاه ویژهای دارد. گردشگری موسیقی که یکی از دستاوردهای مهم گردشگری فرهنگی است، امروزه به صنعتی جهانی و موفق بدل گشته است. کشوری مانند ایران که سرزمین اقوام گوناگونی است و هرکدام دارای سبک خاصی از موسیقی و ساز مخصوص به آن میباشند، میتواند مقصد بسیاری از گردشگران باشد. موسیقی هر منطقه بیانگر خلقیات و حالات درونی مردمان آن منطقه میباشد و به گونه ای از طریق موسیقی میتوان پی به خصوصیات آن منطقه برد. هدف مقاله حاضر یررسی موسیقی مقامی تربت جام به عنوان راهی برای توسعه گردشگری موسیقی و تنوع بخشیدن به اشکال گردشگری فرهنگی در منطقه میباشد که در نهایت به حفظ و احیای موسیقی و فرهنگ بومی منطقه منجر میگردد. تربت جام با توجه به دارا بودن موسیقی غنی مقامی در جهت انجام مطالعات انتخاب گردیده است. روش تحقیق تحلیلی - توصیفی میباشد و برای جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد موسیقی مقامی تربت جام میتواند جاذب گردشگر و موجب رونق و تنوع بخشی به جاذبه های گردشگری منطقه باشد و گردشگری عامل و انگیز های میشود برای حفظ و احیایی موسیقی محلی و از آنجا که موسیقی زیرمجموع های از فرهنگ است، گردشگری موسیقی حفظ و احیای فرهنگی بومی منطقه را در پی دارد.

مقدمه: راهکارهای طراحی شهری در کاهش جرائم، مکرر مورد آزمون قرار گرفته است، اما کمتر تلاشی برای آزمون و انطباق این نظریات با شرایط ویژه شهرهای ایران صورت گرفته است. در میان بافت های مختلف شهری، بافت های فرسوده از نظر فعالیتی و کالبدی بستر مناسب تری برای رشد و شکل گیری مکان های جرم خیز هستند. از فنون کارآمد تحلیل بافت های شهری می توان به تئوری چیدمان فضا که به دنبال کشف ارتباط میان محیط انسان ساخت و زندگی اجتماعی ساکنان است، اشاره کرد. از این رو، با استفاده از این تکنیک می توان پاره ای از الگوهای رفتاری موجود در فضاهای شهری را شناخت و طرح های شهری را سازگار با این الگوها ارائه داد. پژوهش های مربوط به امنیت با استفاده از تکنیک چیدمان فضا بر این فرض بنا شده اند که با افزایش «نظارت طبیعی» در فضاهای عمومی می توان احتمال وقوع جرم را کاهش داد. در میان کلان شهرهای ایران، کرج به واسطه رشد سریع کالبدی، دارای ضعف های جدی در ساختار شهری است. این ضعف های کالبدی و فضایی در بافت های فرسوده این شهر بیشتر به چشم می خورد. از این رو، بافت فرسوده محله قلمستان به عنوان یکی از محلات قدیمی این شهر برای مطالعه و تحلیل انتخاب شده است. در این پژوهش تلاش شده است تا با سنجش پیکره بندی فضایی محله قلمستان کرج و شناخت ویژگی های فضایی و کالبدی، طرح هایی برای ارتقای امنیت ارائه شود و میزان اثربخشی این طرح ها در بهبود امنیت محله نیز با استفاده از تکنیک چیدمان فضا پیش بینی شود.مواد و روش هاپژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی تحلیلی است. روش گردآوری داده ها میدانی است. سنجش امنیت معابر بر اساس چک لیست، تکمیل پرسشنامه و عکس برداری صورت گرفته است. محدوده مطالعه بافت فرسوده محله قلمستان در مرکز شهر است. محله قلمستان از مناطق قدیمی شهر کرج است. تحلیل بافت فرسوده قلمستان به وسیله نرم افزار UCL.Depthmap انجام شده است. نمونه آماری در دو مرحله از پژوهش انتخاب شده است. در هر دو مرحله از فرمول کوکران با ضریب خطای 0/05 برای تعیین حجم نمونه استفاده شده است. پرسشنامه میان 348 نفر از اهالی قلمستان توزیع شد. تعداد کل معابر محله 102 و با همان ضریب خطا، حجم نمونه 43 محاسبه شده است. داده های چک لیست ها و پرسشنامه با استفاده از روش مُد وارد فاز تحلیل شدند. پس از حذف داده های ناسازگار به منظور تحلیل رابطه متغیرها از آزمون همبستگی در محیط نرم افزار Spss نسخه 23 استفاده شد. پس از ارائه پیشنهادهای طراحی بر اساس تحلیل های صورت گرفته و در آخر دوباره طرح های ارائه شده با روش چیدمان فضا و دوازده مؤلفه اصلی چک لیست سنجش شده است. یافته هاداده های مستخرج از پرسشنامه نشان داد وضعیت احساس امنیت شهروندان محله قلمستان معادل 57/25 درصد به دست می آید. ضریب همبستگی پیرسون میان میزان امنیت و میزان هم پیوندی 0/784 استخراج شده است، بنابراین بین درصد امنیت و میزان هم پیوندی رابطه معناداری برقرار است؛ به این معنا که با افزایش میزان هم پیوندی معابر محله قلمستان، میزان امنیت معابر نیز افزایش می یابد. همچنین بین درصد امنیت و میزان عمق رابطه معناداری برقرار است. این رابطه با توجه به میزان منفی ضریب همبستگی پیرسون به آن معناست که با افزایش میزان عمق معابر محله قلمستان، میزان امنیت معابر کاهش می یابد.نتیجه گیریتغییرات مؤلفه های چیدمان فضایی در طرح های پیشنهادی، نشان دهنده تغییرات مثبت امنیت در معابر قلمستان است. اصلاحات پیشنهادی با هدف بهبود در معابر با ضعف شدید انجام گرفته و در خصوص عدم تغییر سلسله مراتب اهمیت معابر علاوه بر حفظ انسجام نسبی بافت توانسته مؤلفه های مؤثر در امنیت را بهبود بخشد. در این طرح ها میزان امنیت به صورت میانگین 22/37 افزایش پیدا کرده است. افزایش میزان امنیت پس از انجام اصلاحات کالبدی در محدوده های مشخص شده تأیید می شود و می توان با اصلاح کالبدی در فضاهای شهری در بافت فرسوده بروز ناامنی و جرم را کاهش داد. 

رشد جمعیت و تغییر الگوی مصرف، موجب تولید روزافزون پسماندها و بروز آلودگی های زیست محیطی شده است. این موضوع به ویژه در جزیره کیش، با توجه به ویژگی های خاص جغرافیایی و گردشگری و دفن 60 درصدی پسماند های عادی، از اهمیت بیشتری برخوردار بوده و مدیریت اجرایی پسماند را با چالش جدی مواجه نموده است. در این راستا در این پژوهش با هدف ارایه سناریوی مناسب دفع پسماندها با رویکرد حداکثر تفکیک از مبداء و کاهش حداکثری دفن پسماندها، با استفاده از روش مدل پویای سیستمی، کلیه متغیرهای تاثیر گذار بر مدیریت پسماند شناسایی و روابط علی و معلولی بین آنها ترسیم، مدل سازی شده است. سپس با بهره گیری از نظرات خبرگان، کارشناسان و مدیران، 6 سناریو برای مدیریت اصولی پسماندها، با در نظر گرفتن شرایط واقعی و با افق 10ساله بر روی مدل پیاده سازی و با استفاده از نرم افزار ونسیم شبیه سازی و مقایسه شد. بر اساس پیش بینی های مدل، سناریو تلفیقی: ایجاد تاسیسات بازیابی مواد، هاضم،ریجکت سوز، واحد جداسازی پسماند خشک تفکیک از مبداء و پسماند حجیم و دفن حداقلی به عنوان سناریو برتر با رویکرد کاهش حداکثری دفن پسماند و امکان استفاده از محل دفن فعلی تا سال 1413 معرفی گردید.

وجود امنیت و احساس امنیت در شهرها یکی از مهم ترین نیازهای شهروندان می باشد که کاهش یا فقدان آن ها، به شدت بر کیفیت زندگی شهروندان و میزان استفاده آن ها از فضاهای شهری بخصوص فضاهای عمومی شهری تأثیر منفی می گذارد. در این میان وجود فضاهای بی دفاع در یک محله از مهم ترین عواملی می باشد که باعث کاهش و یا سلب امنیت و احساس امنیت شهروندان می شود. این مقوله در بافت های فرسوده و قدیمی شهری با توجه به شرایط فیزیکی و اجتماعی آن ها نمود بیشتری دارد. در همین راستا، هدف از این پژوهش بررسی فضاهای بی دفاع شهری در محله هرندی تهران می باشد. این تحقیق از نظر هدف جزء تحقیقات کاربردی و از نظر روش شناسی، توصیفی – تحلیلی می باشد و برای گردآوردی اطلاعات از روش اسنادی و میدانی استفاده شده است. در بخش میدانی به دو صورت مشاهده مستقیم و پرسش نامه ای در قالب مدل ارزیابی ایمنی به بررسی موضوع پرداخته شد. جهت تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شده است. ضریب آلفای کرونباخ برای پرسش نامه های طراحی شده  896/0 ( بالاتر از 7/0) می باشد. نتایج تحقیق نشان داده که وضعیت   ایمنی فضاها در سطح محله نامناسب می باشد (238/0 mean= ) . همچنین نتایج تحقیق نشان می دهد که در بین شاخص های موردبررسی شاخص حضور مردم در فضا (خلوتی بیش ازاندازه یا ازدحام) بیشترین تأثیر را در بی دفاع کردن فضاهای محله دارد (237/0 = B ). درنهایت جهت بهبود وضعیت ایمن سازی فضاهای بی دفاع در سطح محله راهکارهایی ارائه گردید.

شناسایی عوامل و مکان های مستعد برای جرم در شهرها و تلاش برای پیشگیری و کاهش میزان جرم در زمان کنونی که جمعیت شهرها افزایش می یابد اهمیت بسزایی دارد. از اینرو هدف این مقاله شناسایی عوامل مؤثر در افزایش جرم و همچنین رتبه بندی نواحی منطقه 6 تهران بر اساس این عوامل می باشد. روش تحقیق توصیفی– تحلیلی و پیمایشی است. در این تحقیق ابتدا برای جمع آوری اطلاعات در مورد عوامل مؤثر در افزایش جرم از پرسشنامه استفاده گردیده است. سپس معیارهای مورد نظر انتخاب شده و بر اساس رویکرد سلسه مراتبی (AHP) اهمیت و وزن هر یک از شاخص ها تعیین و برای رتبه بندی نواحی از نظر عوامل مؤثر در افزایش جرم از ابزار تصمیم گیری چند معیاری؛ VIKOR استفاده گردیده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که در منطقه 6 تهران مهمترین عوامل در افزایش جرم به ترتیب تأمین نشدن امنیت از طرف پلیس، نبودن روشنایی مناسب در شب و نحوه ی کاشت درختان در پیاده روها می باشد. ضعیفترین عوامل نیز در افزایش جرم در این منطقه اندازه محله ها و نحوه ی پراکندگی مساکن در آنها و پس از آن میزان خانوار های اجاره نشین و سطح تحصیلات ساکنین محدوده می باشد. نتایج رتبه بندی بر اساس شاخص های افزایش جرم با استفاده از مدل ویکور نشان می دهد که عوامل مؤثر در افزایش جرم در ناحیه 1 منطقه 6 تهران از دیگر نواحی بیشتر است و این ناحیه پتانسیل بیشتری برای وقوع جرم دارد. مقدار ویکور بدست آمده برای این ناحیه 0 می باشد. همچنین در این رتبه بندی ناحیه 6 با مقدار ویکور 0.9335 در آخرین رتبه قرار دارد و می توان نتیجه گرفت که عوامل مؤثر در افزایش جرم در این ناحیه نسبت به 5 ناحیه دیگر کمتر می باشد.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف مطالعه وضعیت سرمایه اجتماعی در استان زنجان انجام شده است. روش: یافته ها: بحث: نتایج این پژوهش حکایت از آن دارد که مردم استان می کوشند از شراکت در فعالیت اقتصادی و مالکیت بپرهیزند و در این امر، حزم اندیشی می کنند.نتایج تحلیل عضویت جامعه مورد مطالعه در شبکه های اجتماعی بر نقش شبکه روابط غیررسمی در تشکیل سرمایه اجتماعی در استان زنجان تأکید می کند. در زمینه کار گروهی، هم در شهرها و هم در روستاهای استان، تنها حدود نیمی از جامعه مورد مطالعه، تجربه کار گروهی داشته اند. انجام امور موظفی، برگزاری مراسم مذهبی و امور خیریه بیش از سایر جنبه ها در گسترش مناسبات اجتماعی در استان نقش داشته است. نتایج پژوهش نشان می دهد بیشترین تکیه گاه مردم زنجان، خانواده و سپس، دوستان بوده است. این امر نشان می دهد انتظار مردم زنجان از افراد کمتر و نزدیک تری بوده است و بده بستان در نظام بسته تری صورت گرفته و سرمایه اجتماعی کمتر، فرصت بالندگی و رشد یافته است. ساکنان استان توانسته اند به ترکیب متوازنی از ارزش های مادی و معنوی در هنجارهای مورد قبول دست یابند. دامنه اعتماد به دیگران در استان زنجان، به مراتب تنگ تر از شبکه روابط اجتماعی افراد بوده است؛ به گونه ای که سهم قابل توجهی از ساکنان، اعضای خانواده را قابل اعتماد ترین افراد به شمار آورده اند. این پژوهش اکتشافی، توصیفی و تحلیلی است و براساس دو روش کمّی و کیفی شاخص های مربوط به سرمایه اجتماعی در استان مورد سنجش قرار گرفته است. جامعه آماری این پژوهش، به روش نمونه گیری طبقه ای، تصادفی تعیین و تعداد ۱۲۵۰ نمونه براساس جمعیت شهرستان های استان انتخاب شده است. شیوه گردآوری اطلاعات، اسنادی و از طریق تکمیل پرسش نامه و مصاحبه بوده است. مهم ترین روش تجزیه و تحلیل داده ها، کای اسکوئر و آزمون تی استودنت بوده است.امروزه، دستیابی به توسعه پایدار در کنار سرمایه های مادی و انسانی، نیازمند سرمایه اجتماعی است که نقشی بسیار مهم تر از سرمایه فیزیکی و انسانی ایفا می کند و موجب استفاده بیشینه از منابع می گردد.

 فضا های بی دفاع از مهمترین عوامل القای احساس عدم امنیت در فضا های شهری است که منجر به کاهش آرامش روانی شهروندان و افزایش فرصت های بزهکاری در این فضا ها می شود. با ﻛﻨﺘﺮل و به کارگیری ﻣﻨﺎﺳﺐ عوامل ﻓیﺰیﻜی و اﺟﺘﻤﺎﻋی، این ﻓﻀﺎﻫﺎ بهبود کالبدی و ارتقای معنایی یافته و از آﺛﺎر ﻧﺎﻣﻄﻠﻮﺑی که منجر به وقوع اﻧﻮاع ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻫﺎ ﻣیشود، جلوگیری می کند. این پژوهش با بررسی فضا های بی دفاع شهری منطقه یک شهر تبریز، سعی دارد تا بر اساس دیدگاه پویایی فضا های شهری، الگویی برای بهسازی و ارتقای امنیت این فضا ها ارائه دهد. نوع پژوهش بر مبنای هدف، کاربردی و بر اساس ماهیت و روش توصیفی- تحلیلی است که بر مبنای داده های اسنادی و می دانی انجام شده است. جامعه آماری، محلات منطقه یک شهر تبریز انتخاب و در تحلیل داده ها از تکنیک VIKOR و تحلیل اهمیت-عملکرد IPA استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد محلات شرقی، کمترین و محلات غربی، بیشترین فضا های بی دفاع ترین محدوده مورد مطالعه را دارند. همچنین نتایج ماتریس ربعی اهمیت-عملکرد حاکی از آن است که نفوذپذیری و آسایش بصری و عملکردی؛ ارتقای امنیت اجتماعی و قابلیت های گردشگری؛ بکارگیری فناوری های نوین و پاسخگویی فضا به گروه های مختلف اجتماعی، مؤلفه هایی هستند که بالاترین اولویت در پویاسازی فضا های بی دفاع شهری را دارند. 

در پژوهش حاضر، با توجه به مطالعات انجام شده و برداشت های میدانی از برزن شش بادگیر در بافت قدیم شهر یزد به مواردی نظیر توجه به نظرات ساکنین برزن و افزایش ظرفیت های اجتماعی و نهادی آنها، توجه به ابعاد اقتصادی و ارتقاء ظرفیت های اقتصادی برزن، توجه به مؤلفه های عملکردی و تغییر و ایجاد کاربری های لازم جهت رفع کمبود خدمات و در نهایت بهبود شبکه های دسترسی، اشاره گردیده است. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی، میدانی و پیمایشی است. هدف اصلی تحقیق، بررسی راهکارهای بهبود و ارتقاء مؤلفه های اجتماعی، اقتصادی، عملکردی وکالبدی بافت برزن شش بادگیر شهر یزد از طریق شناسایی و ارزیابی مهم ترین معیارهای تأثیرگذار در امر احیاء و باززنده سازی این برزن و اولویت بندی آنها با استفاده از تکنیک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) به منظور ارتقاء سطح کیفی برزن می باشد. بر مبنای نتایج حاصل شده، وزن شاخص های پنج گانه عملکردی،کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و شبکه ی رفت و آمد به ترتیب 513/0، 261/0، 129/0، 063/0 و 033/0 است. بنابراین نتیجه گرفته می شود که اثر «عامل عملکردی» در احیاء و باززنده سازی محدوده مورد مطالعه از بقیه عوامل بیش تر بوده و بعد از آن سایر عوامل به ترتیب بر مبنای وزنشان تأثیرگذارند. همچنین، معیار «طول مدت اقامت بیش تر ساکنین» در قالب شاخص اجتماعی با وزن 318/0، معیار «اقتصاد خانوار» در قالب شاخص اقتصادی با یوزن 394/0، معیار «اسکلت ابنیه» در قالب شاخص کالبدی با وزن 328/0، معیار «انواع کاربری ها» در قالب شاخص عملکردی با وزن 637/0 و معیار «تعریض دسترسی های محله» در قالب شاخص شبکه رفت و آمد با وزن 565/0 بیش ترین تأثیر را در این زمینه دارند.

شهرهای هوشمند، به عنوان حوزه های شهری به هم پیوسته، توسعه یافته و ساخته می شوند و در آن عناصر تعبیه شده می توانند، بین خود و با کاربران ساکن در آن ها تعامل داشته باشند. در ساخت شهرهای هوشمند، اینترنت اشیا پتانسیل جمع آوری اطلاعات در مورد محیط شهری، ارائه خدمات جدید به شهروندان، تسهیل زندگی روزمره آن ها و افزایش قابلیت زندگی در شهر را دارد. در پژوهش حاضر، تلاش شده با مشارکت مدیران، مسئولان و خبرگان دانشگاهی، پیشران های کلیدی تاثیرگذار بر شهرهوشمند مبتنی بر اینترنت اشیا، شناسایی و در نهایت سناریوهای مؤثر بر شکل گیری شهر هوشمند مبتنی بر اینترنت اشیا تدوین شود. پژوهش، از نظر هدف کاربردی و از نظر روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی است. روش گردآوری داده ها و اطلاعات، کتابخانه ای، اسنادی و پیمایشی (مصاحبه) است. بابررسی منابع علمی 26 عامل مؤثر بر شهر هوشمند مبتنی بر اینترنت اشیا، شناسایی شد که در 6 بُعد دسته بندی شدند و در مجموع با 25 نفر، شامل مدیران سازمان های مرتبط و متخصصان دانشگاهی، مصاحبه انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها براساس تکنیک آینده پژوهی بوده است. از جمله: تحلیل ساختار، تحلیل اثرات متقابل براساس نرم افزارهای میک مک و سناریو ویزارد. نتایج نشان داد تعداد 8 سناریو ممکن، پیش روی استقرار شهر هوشمند مبتنی بر اینترنت اشیا وجود دارد که تعداد 1 سناریو در حالت سازگاری قوی و پایدار (ناسازگاری صفر) و 7 سناریو در حالت سازگاری ضعیف قرار دارند. سناریو اول که یک سناریو با جهت مثبت است، دارای امتیاز اثر متقابل 123 و ارزش سازگاری 2 است، در حالی که سناریو دوم که گویای شرایط نامطلوب برای آینده شهر هوشمند مبتنی بر اینترنت اشیا در کلانشهر مشهد است، دارای مجموع امتیاز اثر متقابل 20- و ارزش سازگاری 1- می باشد. سناریو سوم نیز دارای ارزش سازگاری 1- بوده و با امتبار مجموع اثر متقابل 27 می تواند از سناریوهای محتمل برای آینده شهر هوشمند مبتنی بر اینترنت اشیا در کلانشهر مشهد باشد.

شهر هوشمند یک اکوسیستم پیچیده فشرده از فناوری اطلاعات و ارتباطات است که در آن هدف جذاب تر و پایدارتر کردن شهرها و مکان های بی نظیر برای نوآوری و کارآفرینی است. فراگیر شدن حسگرهای دیجیتال و سیستم های کنترل دیجیتال برای مدیریت زیرساخت های شهری کاربردهایی متعدّدی را ممکن کرده است که در این میان، اینترنت اشیا به عنوان راهکاری برای ارائه خدمات جدید و افزایش سطح تعاملات تجلی یافته است که با پیشرفت و توسعه این فناوری مادر همه جوانب زندگی بشر متحول خواهد شد. هدف از پژوهش حاضر تحلیل فضایی شاخص های شهر هوشمند مبتنی بر اینترنت اشیا در سطح منطقه های سیزده گانه کلا نشهر مشهد است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی، به لحاظ ماهیت و روش، توصیفی_تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات در آن اسنادی (کتابخانه ای) و میدانی (پرسشنامه) است. حجم نمونه آماری شامل شهروندان ساکن منطقه های سیزده گانه کلانشهر مشهد است که با توجه به جمعیت 3062242 نفر در سال 1395، 171 پرسشنامه برآورد و به دنبال آن پرسشنامه ها با توجه به جمعیت هر منطقه به روش تصادفی توزیع شده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها و اطلاعات از نرم افزار SPSS، روش های تصمیم گیری چند معیاره مانند MEREC وCOCOSO و روش معادله های ساختاری (Smart PLS) بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که منطقه های 9، 1 و 4 به ترتیب بالاترین و منطقه های 3، 12 و 10 پایین ترین سطح برخورداری از شاخص های شهر هوشمند مبتنی بر اینترنت اشیا را در شهر مشهد دارند. بر اساس نتایج آزمون معادله های ساختاری PLS متغیر دولت هوشمند با ضریب تأثیر کل (523/1) بیشترین تأثیر را بر شهر هوشمند مبتنی بر اینترنت اشیا داشته است و سپس به ترتیب مؤلفه های اقتصاد هوشمند (256/1)، شهروند هوشمند (895/0)، محیط هوشمند (687/0)، تحرک هوشمند (622/0) و زندگی هوشمند (160/0) بر شهر هوشمند مبتنی بر اینترنت اشیا مؤثر بوده است.

الگوی تاب آوری بر قابلیت ها و شیوه های برخورد مردم و جوامع با بحران ها و بلایا تأکید دارد. این تحقیق با هدف تبیین تاب آوری شهر با استفاده از داده ها به بررسی الگویی مناسب جهت مقابله با بلایای بیولوژیکی، بیماری های واگیردار و کووید 19 پرداخته است. از نظر هدف این تحقیق، کاربردی و از نظر نوع، توصیفی و تحلیلی است. با استفاده از روش پرسشنامه ای و مصاحبه، داده ها شناسایی و دسته بندی شدند و درنهایت، پس از انجام فرآیند تحلیل تم با روش گرندد تئوری، درنهایت 40 تم اصلی به دست آمد. پژوهشگران تم های استخراج شده را در قالب 12 مفهوم کلی و 40 زیرمجموعه نام گذاری نمودند. شاخص های کالبدی-محیطی، زیرساخت بهداشتی، مدیریتی، شرایط فرهنگی و اجتماعی، نهادی، اقتصادی، اطلاعات مردم، ارزش آفرینی اجتماعی، عملکرد پیشگیرانه، افزایش سلامت جامعه و تسهیل خدمات رسانی بهداشتی شاخص های به کار رفته در این تحقیق جهت تحلیل عاملی انتخاب شدند. روابط متغیرهای به کار رفته در این تحقیق، در مدل پارادایمی و مفهومی تحقیق نشان داده شده است و داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزار 22 spss و لیزرل 8.8 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است. بر اساس نتایج به دست آمده، رابطه ی بین فرهنگی-اجتماعی و تاب آوری (88/0) دارای بیش ترین تأثیر است و کم ترین رابطه مربوط به رابطه ی بین مدیریتی و فرهنگی-اجتماعی (41/0) است. با توجه به خروجی لیزرل مقدار X2 محاسبه شده برابر با 34/1105 است که نسبت به درجه ی آزادی 731 عدد 51/1 به دست می آید و کم تر از 3 است. پایین بودن این شاخص، نشان دهنده ی تفاوت اندک میان مدل مفهومی با داده های مشاهده شده ی تحقیق است. مقدار RMSEA، 037/0 و کم تر از 08/0 است و نشان می دهد میانگین مجذور خطاهای مدل مناسب است. همچنین بر اساس روابط تحقیق، رابطه ی مثبت و معنادار بین متغیرهای تحقیق، تاب آوری شهر را نشان می دهند و مابین ابعاد الگوی تاب آوری برای مقابله با بیماری کووید 19 ارتباط معناداری وجود دارد.

سطح بندی نواحی گردشگری معیاری برای تعیین مرکزیت و همچنین تعیین زیرساخت های مورد نیاز و تعدیل نابرابری بین نواحی است. در همین راستا تشکیل سلسله مراتبی از نواحی گردشگری که بتواند چارچوب مؤثری برای توزیع گردشگر و ارائه خدمات مناسب و کارکرد مطلوب داشته باشد ضروری است. تحقیق حاضر که از نوع کاربردی است با ترکیبی از روش های توصیفی، تطبیقی و تحلیلی انجام گرفته است. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی توزیع فضایی زیرساخت های گردشگری در شهرستان خور و بیابانک و سطح بندی جاذبه های گردشگری در این شهرستان است. اطلاعات مورد نیاز به روش اسنادی و میدانی گرد آوری شده است. برای تحلیل الگوی فضایی از آزمون های مرکز متوسط و بیضی انحراف معیار و روش تخمین تراکم کرنل استفاده شده است و جهت تحلیل تناسب الگوی استقرار شبکه ی راه و زیرساخت های ارتباطی با توزیع جاذبه های گردشگری مدل تحلیل سلسله مراتبی AHP به کار گرفته شده است. یافته های پژوهش حاکی است که توزیع جاذبه های گردشگری با توجه به پهنای متعادل بیضی و استقرار نقطه مرکز متوسط در نزدیکی مرکز جغرافیایی شهرستان خور و بیابانک، تا حدی متعادل است. بررسی الگوی استقرار زیرساخت های ارتباطی و توزیع فضایی جاذبه های گردشگری نشان می دهد با کم شدن مساحت پهنه های رتبه بندی زیرساخت های ارتباطی از میزان جاذبه های گردشگری کاسته می شود. توزیع جاذبه های گردشگری در شهرستان خور و بیابانک با الگوی فضایی پراکنش زیرساخت های ارتباطی و شبکه ی راه تناسب ندارد و این موضوع نیازمند توجه ویژه است.