فریده ثابت قدم

پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه ی اثربخشی آموزش شفقت درمانی و واقعیت درمانی بر علائم روان تنی، استرس ادراک شده و کیفیت زندگی در کارکنان حوزه ی سلامت انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه ی پژوهش را تمام کارکنان زن و مرد شاغل در بیمارستان های آموزشی/ درمانی معین شهر اصفهان تشکیل داد. نمونه گیری به شیوه ی در دسترس انجام شد. بدین منظور 45 نفر از کارکنان بیمارستان های خورشید، عیسی بن مریم، امین و غرضی که داوطلب شرکت در پژوهش بودند، بر اساس معیارهای ورود به پژوهش انتخاب و به صورت تصادفی در 3 گروه آزمایش 1، گروه آزمایش 2 و کنترل (هر گروه 15 نفر) شمارش شدند. جلسات واقعیت درمانی (گلاسر، 1998) طی 8 جلسه 60 دقیقه ای برای گروه آزمایش 1 و جلسات شفقت درمانی گیلبرت (1996)، طی 8 جلسه 90 دقیقه ای برای گروه آزمایش 2 اعمال شد. در حالی که گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای دریافت نکرد. ابزار پژوهش شامل مقیاس شکایات روان تنی تاکاتا و ساکاتا (2004)، پرسشنامه استرس ادراک شده کوهن و همکاران (1983) و پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی (WHOQOL- BREF) بود که در مراحل پیش آزمون و پس آزمون توسط هر 3 گروه تکمیل شد. تحلیل داده ها در دو سطح توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و استنباطی (تحلیل کوواریانس) انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد که شفقت درمانی و واقعیت درمانی بر علائم روان تنی، استرس ادراک شده و کیفیت زندگی کارکنان حوزه ی سلامت اثربخش بود (p<0/05). این دو درمان (شفقت درمانی و واقعیت درمانی) اثربخشی یکسانی بر علائم روان تنی، استرس ادراک شده و کیفیت زندگی کارکنان حوزه ی سلامت دارند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که شفقت درمانی و واقعیت درمانی می تواند تأثیر مهمی در افزایش کیفیت زندگی، کاهش علائم روان تنی و استرس ادراک شده کارکنان حوزه ی سلامت داشته باشد