داوود کریمی دستجردی

شناسایی و ارزیابی فرصت ها جزئی اصلی برای آغاز فعالیت کارآفرینانه و موضوعی اصلی در راستای رشد بخش های مختلف گردشگری است. علایق مذهبی سالانه میلیون ها زائر و گردشگر مذهبی را به اماکن مقدس کشور رهسپار می سازد و شناسایی فرصت در زمینه گردشگری مذهبی داخلی می تواند موجب ارتقاء این صنعت و زمینه ساز رشد بین المللی ایران در بخش گردشگری و خدمات مرتبط با آن گردد. با توجه به محدود بودن مطالعات علمی در این حوزه، مقاله حاضرضمنمرور متون تخصصی ومصاحبه با خبرگان،نگاهی فرایندمحور را به خدمات گردشگری و تجربه گردشگران در نظر گرفت و موفق شد مدلی مفهومی با چهار سازه فرصت (مسیر سفر، مقصد گردشگری، جاذبه های خاص مذهبی و جذابیت های مدیریتی و نوآورانه) و 50 مؤلفه مؤلفه را به عنوان زمینه های فرصت در گردشگران مذهبی ارائه دهد. پرسش های این پژوهش، متغیرها و سازه های فرصت در گردشگری مذهبی را از منظر مقیاس مدل مفهومی طرح شده و مقیاس شناسایی فرصت آلویک (2002) بررسی کرده اند. داده ها در پیمایش طولی(سال های 1386 و 1391) به شناسایی و اولویت بندی فرصت های خُرد گردشگری مذهبی شهر مشهد و تحولات آنها پرداخته و نشان می دهد مقیاس فرصت برای تمامی مؤلفه های فرصت، در سطح خطای 0.05 معنی دار می باشد. معرفی مدل مفهومی شناسایی فرصت های گردشگری مذهبی و بررسی تحولات زمانی آنها در این مقاله، گامی برای آغاز نظریه پردازی در کارآفرینی گردشگری مذهبی خواهد بود.

با توجه به عدم توفیق سازمان های پژوهش و فناوری در ایفای نقش و رسالت خود و در نتیجه عدم اثربخشی آنها از یک سو و افزایش فشارها برای پاسخگویی از سوی دیگر، سازمان های پژوهش و فناوری نیازمند تقویت مدیریت راهبردی خود به منظور تبدیل شدن به سازمان های موثر، کارآمد و هدف گرا برای نوآوری و توسعه فناوری می باشند. براین اساس موضوعی که مطرح می شود این است که مفهوم راهبرد در سازمان های پژوهش و فناوری چیست و الگوی مناسب برای مدیریت راهبردی توسعه فناوری این سازمان ها چگونه است. این تحقیق براساس روش «تحقیق آمیخته» از نوع «طرح تحقیق آمیخته اکتشافی متوالی» انجام می گیرد. در مرحله اول براساس روش شناسی تئوری برخاسته از داده ها به تبیین مفهوم راهبرد در سازمان های پژوهش و فناوری و ارائه مدلی برای مدیریت راهبردی توسعه فناوری در سازمان های پژوهش و فناوری مستقل براساس مصاحبه های نیمه ساختار یافته با مدیران و افراد مرتبط، پرداخته شده است. مدل توسعه یافته مبتنی بر رویکرد توانمندی های پویا به مدیریت راهبردی و مدلی فرایندی است که در برگیرنده شش مقوله اصلی «تعیین حیطه فعالیت و چشم انداز»، «تعیین اهداف دانشی فناورانه سازمان»، «متوازن سازی فعالیت های اکتشاف و بهره برداری»، «ره نگاشت ترکیبی مسیرهای فناورانه»، «فرایندها، منابع و توانمندی های سازمان های پژوهش و فناوری» و «انتقال دستاوردها» است. سپس با استفاده از روش تحقیق مطالعه چند موردی، در مورد یافته های سه مطالعه عمیق موردی براساس مدل توسعه یافته در مرحله اول که در سازمان های پژوهش و فناوری منتخب مرتبط با صنعت نفت به اجرا درآمد به تبیین مدل پرداخته شد و براساس آن شواهدی برای پشتیبانی و تائید مدل توسعه یافته، گردآوری گردید.

در این پژوهش تلاش شده است تا موانع پیاده سازی تصمیمات راهبردی در سازمان های بخش خدمات درمانی ایران شناسایی شود. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه ی گردآوری داده ها، توصیفی/پیمایشی است؛ لذا با مرور ادبیات موضوع و بهره گیری از نظر خبرگان و کارشناسان، با استفاده از تکنیک دلفی، در نهایت تعداد 16 متغیر به عنوان موانع پیاده سازی تصمیمات راهبردی، شناسایی شدند. در ادامه با استفاده از تجزیه و تحلیل آماری و به کارگیری آزمون علامت، اصلیترین موانع که شامل 14 مورد بودند از میان این 16 مانع اولیه استخراج شدند. سپس اقدام به رتبه بندی این 14 مانع با استفاده از آزمون آماری فریدمن گردید. با مهار این متغیرها، میتوان احتمال شکست در پیاده سازی تصمیمات راهبردی را کاهش داد.

توسعه توانمندیهای تکنولوژیکی از روش های مؤثر در ارتقاء عملکرد رقابتی بنگاه ها است. انتقال مناسب تکنولوژی کمک میکند تا بنگاه ها در زمان کوتاه تری در مقایسه با توسعه درونی تکنولوژی، موقعیت رقابتی خود را در صنعت تقویت نمایند. موفقیت پروژه های انتقال تکنولوژی در بنگاه ها را میتوان بر اساس شاخص های متنوعی مانند ارتقاء عملکرد رقابتی بنگاه به واسطه انتقال تکنولوژی مورد سنجش قرار داد. این پژوهش با هدف ارزیابی تأثیر انتقال تکنولوژی تولید خودرو تندر90 بر عملکرد رقابتی قطعه سازان ایرانی با استفاده از مدل معادلات ساختاری به انجام رسیده است. بر اساس یافته های تحقیق، انتقال تکنولوژی اثر مستقیمی بر عملکرد رقابتی شرکت های فعال در پروژه تولید خودرو تندر90 داشته است و به افزایش کیفیت و کاهش هزینه تولید منجر شده است و از سوی دیگر در فرآیند انتقال تکنولوژی توجه بنگاه ها بیشتر بر ابعاد سخت افزاری و نرم افزاری تکنولوژی متمرکز بوده است.

تجزیه و تحلیل نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید ( SWOT) قادر به تعیین اهمیت هر یک از عوامل شناخته شده نیست و راهکاری را برای ارزیابی گزینه های تصمیم با توجه به این عوامل ارایه نمی دهد. اگر چه تجزیه و تحلیل SWOT عوامل مورد نظر را مشخص می کند، اما هر یک از عوامل معمولا به صورت خلاصه و خیلی کلی توصیف می شوند. به همین خاطر، تجزیه و تحلیل SWOT در مراحل ارزیابی و اندازه گیری دارای برخی از نقص ها می باشد. روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی ( AHP) بعضی از نقاط ضعف تجزیه و تحلیل SWOT را مرتفع می کند، اما وابستگی های ممکن میان عوامل را در نظر نمی گیرد. به همین دلیل به کارگیری شکل خاصی از تجزیه و تحلیل SWOT که وابستگی های ممکن میان عوامل را در نظر می گیرد، مناسب تر است. در پژوهش حاضر برای تجزیه و تحلیل کمی SWOT و در نظر گرفتن وابستگی های ممکن میان عوامل از روش فرآیند تحلیل شبکه ای ( ( ANP استفاده نموده است. وابستگی های ممکن میان عوامل SWOT، وزن های عوامل استراتژیک، وزن های عوامل فرعی و اولویت های استراتژی های جایگزین را تحت تأثیر قرار می دهند. هدف این تحقیق، اولویت بندی استراتژی های سازمانی برای اجراست. برای تدوین استراتژی ها از تکنیک SWOT و برای اولویت بندی ... .

در محیط ویژه‌ای که سازمان‌های صنعت فناوری اطلاعات فعالیت می‌کنند، رویکردهای مبتنی بر مدیریت ریسک می‌تواند در بسیاری موارد بسیار اثربخش باشند. در سطح استراتژیک سازمان، مدیریت ریسک به صورت یکپارچه مطرح است. پژوهش حاضر با هدف کمک به سازمان‌ها برای درک سیستمی چگونگی تأثیر ریسک‌ها و فعالیّت‌های مدیریت ریسک بر عملکرد سازمان, در قالب مدلی مفهومی تاثیر دسته‌بندی پیشنهادی ریسک‌های سازمانی بر عملکرد مالی را از طریق تاثیر بر سرمایه‌های نامشهود سازمان تبیین می‌نماید. استفاده از روش‌هایی مانند سنجش همبستگی و مدل‌سازی ساختاری پیشنهاد می‌کند که شناسایی ریسک‌های سازمانی بر ارتقاء وضعیت سرمایه‌های نامشهود سازمان (سرمایه‌های انسانی، سازمانی و اطلاعاتی) و تغییرات عملکرد مالی موثر است. همچنین پیشنهاداتی درباره اولویت‌های ریسک‌های سازمانی و سرمایه‌های نامشهود ارائه شده است.

مدیریت استراتژیک زنجیره‌های تامین در سال‌های اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده است. رویکرد پیکربندی زنجیره تامین برای مدیریت استراتژیک جریان مواد و اطلاعات زنجیره تامین مطرح می‌باشد. اکثر پیکربندی‌های ارائه شده تا به حال در بخش جهت‌گیری استراتژیک مبتنی بر عوامل محیطی و رویکرد کلاسیک ساختار-رفتار-عملکرد می‌باشد. بررسی پیکربندی‌های زنجیره تامین از نظر منابع و توانمندی‌های استراتژیک زنجیره‌های تامین می‌تواند مکمل مناسبی برای رویکرد‌های قبلی باشد. در این مقاله با استفاده از یک روش تحقیق کیفی و نظرخواهی از خبرگان صنعت خودرو تلاش شده است که پیکربندی زنجیره‌های تامین بر مبنای توانمندی‌های زنجیره تامین پیشنهاد شود. در این تحقیق از نظر خبرگان صنعت خودرو در پنج زنجیره تامین مربوط به شرکت دایملر، شرکت فیات، شرکت ایران خودرو، شرکت سایپا و مرکز بهمن موتور استفاده شده است. در نتیجه سه نوع زنجیره تامین بر مبنای توانمندی‌های زنجیره تامین و عوامل محیطی مشخص گردید: زنجیره‌های تامین بدون اتلاف، زنجیره‌های تامین مشتری محور و زنجیره‌های تامین نوآور.

مقاله حاضر تاثیرمتغیرهای وضعیتی بر فعالیت‌های مدیریت کیفیت و عملکرد سازمان‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهد. روش تحقیقی که منجر به این مقاله شده، توصیفی پیمایشی بوده که برای تجزیه و تحلیل داده‌های گردآوری شده از آزمون‌های آماری مقایسه میانگین‌ها استفاده شده است. بررسی و مطالعه تاثیرمتغیرهای وضعیتی به عنوان متغیرهای تعدیل کننده پیاده سازی فعالیت‌های سیستم مدیریت کیفیت و عملکرد سازمان‌ها نشان داد این متغیرها تاثیر معنی داری بر پیاده‌سازی فعالیت‌های مدیریت کیفیت و عملکرد سازمان‌ها ندارد که این مهم می‌تواند به عنوان تاییدی بر فراگیر بودن فعالیت‌های سیستم مدیریت کیفیت باشد.

QFD مکانیزمی است برای ترجمه صدای مشتری به ویژگی‌های محصول در مراحل مختلف طرح‌ریزی، مهندسی و ساخت محصول که به طور گسترده‌ای توسط شرکت‌های مدرن در سراسر جهان به‌کارگرفته شده است. به موازات اقبال به این تکنیک طیف گسترده‌ای از تلاش‌های آکادمیک معطوف به بهبود و تکمیل این تکنیک شده است. اکنون روش‌های سنتی تعیین اهمیت نسبی عوامل در QFD جای خود را به روش‌هایی با مبنای مستحکم ریاضی مثل AHP و ANP داده‌اند و تلاش‌های گسترده‌ای صرف ارایه روش‌های نظام‌مند برای تعیین مقادیر شاخص‌های فنی شده است. این مقاله، مدل جدیدی برای تعیین مقادیر شاخص‌های فنی بر مبنای بر نامه‌ریزی آرمانی ارائه می‌دهد که در آن اثرات متعارض شاخص‌های فنی بر خواسته‌های مشتری که پیشتر به آن توجه نشده، مورد ملاحظه قرار می‌گیرد.

سؤالی که اکثر محققان رشته مدیریت، سازمان و استراتژی به دنبال یافتن پاسخی برای آن هستند، این است که «چرا برخی از شرکت ها نسبت به شرکت های دیگر عملکرد بهتری دارند؟» در مقاطع مختلف زمانی محققان به عوامل متفاوتی در پاسخ به این سؤال توجه کرده اند. برخی در رویکرد ساختار صنعت، نقش عوامل بیرون از سازمان یا عوامل محیطی و نوع صنعتی که شرکت در آن فعالیت میکند را برجسته کرده اند و برخی با نقد رویکرد پورتری برای عوامل منحصر به فرد داخل شرکت ها و منابع و توانمندیهای استراتژیک شرکت ها (رویکرد منبع محور) نقش مهمی قایل شده اند. هم چنین در تکمیل رویکرد منبع محور در یافتن منشأهای مزیت رقابتی برخی از محققان، بررسیهای خود را از داخل مرزهای سازمان به نحوه ارتباط سازمان با ذینفعان بیرونی و به عبارت دیگر، منشأ مزیت رقابتی را در ارتباط های بین سازمانی (رویکرد رابطه ای) جستجو کرده اند. واحد تجزیه و تحلیل برخی دیگر از پژوهشگران از رابطه دودویی، رویکرد رابطه ای به ارتباط ها و تعامل های سازمان در یک شبکه از اتحادها (رویکرد شبکه اجتماعی) تغییر کرد. در این مقاله رویکردهای فوق الذکر مورد بررسی بیش تر قرار گرفته و تأکید و تمرکز هر یک از رویکردها برای تبیین مزیت رقابتی پایدار با یکدیگر مقایسه میشوند و ...