جمال کاظمی

اهتمام و توجه به ظواهر دینى که بُعد افقى و سطحى دین است، موجب افول معنویت در عصر حاضر شده و توجه به بعد معنویت که همان بعد ژرفاى دین است براى رهایى انسان از پوکى و پوچى ضرورت دارد.

دین که ماهیتى قدسى دارد و حامل پیام‏هاى جامع خداوند براى هدایت و فلاح انسان‏هاست، در دست روشنفکران دینى به پدیده‏اى صد در صد بشرى تبدیل شد؛ تا جایى که پیام و سخن خداوند در سایه و تحت‏الشعاع خواست و نظر انسان قرار گرفت. تفسیر همه روشنفکران دینى از خاتمیت، کم و بیش برگرفته از نظریه اقبال لاهورى است. او معتقد است که بشر پس از ختم نبوت از مرحله کودکى خارج شده و خود سررشته تصمیم و هدایت زندگى‏اش را به دست گرفته است.