علی حمزه پور

الگوی سنجش جامعه پذیری ارزشهای انقلاب اسلامی در دانشگاهها در ارتقاء ثبات اجتماعی سیاسیالگوی سنجش جامعه پذیری ارزشهای انقلاب اسلامی در دانشگاهها در ارتقاء ثبات اجتماعی سیاسیالگوی سنجش جامعه پذیری ارزشهای انقلاب اسلامی در دانشگاهها در ارتقاء ثبات اجتماعی سیاسیالگوی سنجش جامعه پذیری ارزشهای انقلاب اسلامی در دانشگاهها در ارتقاء ثبات اجتماعی سیاسیالگوی سنجش جامعه پذیری ارزشهای انقلاب اسلامی در دانشگاهها در ارتقاء ثبات اجتماعی سیاسیالگوی سنجش جامعه پذیری ارزش های انقلاب اسلامی در دانشگاه ها در ارتقاء ثبات اجتماعی سیاسی

در انقلاب هایی که راهبرد خود را بر فرهنگ بنا می نهند، نفوذ فرهنگی مهم ترین اقدام دشمن در چرخش تدریجی باورها و فرهنگ نظام سیاسی است . (مسأله) اهمیت آگاهی از نفوذ فرهنگی باعث حفظ اقتدار نظام در مقابل دسیسه های دشمن می شود و اگر الگوی نفوذ فرهنگی مورد بررسی قرار نگیرد، قدرت کافی برای مقابله با تهدیدها و ناامنی ها وجود نخواهد داشت و موجب آسیب پذیری فضای امنیتی کشور خواهد شد. بنابراین از دیدگاه رهبری، نفوذ فرهنگی و فکری از همه انواع دیگر  نفوذ خطرناک تر و مهم تر است. با توجه به اهمیت نفوذ فرهنگی، پژوهش حاضر، شناسایی فرایند استراتژیک انگلیس در نفوذ فرهنگی به جمهوری اسلامی ایران و ارائه راهکارهای مقابله با آن را مورد مداقه قرار خواهد داد. (روش) برای درک این فرایند، انجام یک مطالعه کیفی مورد نیاز است. جمع آوری اﻃﻼﻋﺎت مورد نیاز از راه مصاحبه های نیمه ساختار یافته انجام شد. انتخاب نمونه ها با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و با فن گلوله برفی انجام گرفت و برای اطمینان از اشباع نظری 13 مصاحبه انجام شد و یافته ها جهت تبیین فرایند مدیریت استراتژیک در 5 گام احصا شد. (یافته ها) بر این اساس مهمترین استراتژی های نفوذ فرهنگی انگلستان عبارت بودند از: نفوذ هوشمند و روشمند، سیطره بر نخبگان، تفرقه افکنی دینی، تفرقه افکنی ملی، مهندسی ترجیحات، باورها و پنداره ها (یورش های شناختی)، محدودسازی کنش گری و تغییر رفتار ج.ا ا .

ادبیات نفوذ، پس از اهتمام مقام معظم رهبری، به طور جدی وارد ادبیات سیاسی کشور گردیده و پژوهش هایی حول آن صورت پذیرفته است. پژوهش های موجود پیش از شناختن ماهیت و چیستی نفوذ فکری فرهنگی، معنا و مفهوم آن را بدیهی و آشکار تلقی کرده و از آن گذشته اند و به مثابه یک اصل مسلم، پای را در پله دوم قرار داده و به آسیب های نفوذ فکری فرهنگی و راه کار مقابله پرداخته اند؛ درحالی که بنابه مطالعات پژوهشگر، اصل چیستی نفوذ فکری فرهنگی مورد غفلت قرار گرفته است. ازمنظر نویسنده، نفوذ فکری فرهنگی مسئله ای پیچیده است تا جایی که فهم درست و عمیق آن، ممکن است این راه کارها را هم متحول کند. به همین منظور، این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی مفاهیم قدرت نرم، جنگ نرم، جنگ شناختی و ...، به تبیین نسبت این مفاهیم با نفوذ فکری پرداخته و نفوذ را تلاش یک قدرت خارجی برای تضعیف و تغییر ارزش های حیاتی یک جامعه که برای بقای یک نظام سیاسی ضروری هستند، تبیین می کند. در این راستا هر اندیشه ای که در مقابل طرح لیبرال دموکراسی قرار گیرد، برچسب بنیادگرایی خورده و باید ازطریق نفوذ فکری و فرهنگی، به اندیشه ای که با لیبرالیسم قابلیت هم نشینی و سازگاری داشته باشد، تغییر یابد. طرح هایی چون «شبکه مسلمانان میانه رو»، «شبکه رهبران جوان» و ... در این راستا پی ریزی شده اند.

در این مقاله ضمن مروری بر مفهوم امنیت و ابعاد آن، نسبت حقوق و امنیت و امنیت و نظم عمومی از نگاه درون دینی با تأکید بر سیاست های کیفری فقه اسلامی در دو زمینه جداگانه امنیت عمومی و در دو حوزه اساسی و مکمل امنیت فکری فرهنگی و امنیت سیاسی اجتماعی بررسی شده و در کنار آن نگاه تحلیلی به برخی مصادیق اصلی تهدیدکننده آنها از جمله ارتداد و محاربه و راهکارهای مقابله با آن، با تأکید بر مسئولیت حکومت دینی، شده است. سؤال اصلی پژوهش تبیین امنیت و نظم عمومی در اسلام با تأکید بر سیاست های کیفری فقه اسلامی است. روش انتخابی برای دستیابی به هدف، تحلیل محتوا و پژوهش اکتشافی در متون دینی است.

رسانه ها به عنوان مهم ترین منبع کسب اطلاعات انسان امروزی مطرح اند و نقش خطیری در شکل دادن به پندارهای افراد درباره جهان پیرامونی شان دارند؛ به گونه ای که با ارائه اطلاعات گوناگون به مخاطبان، دانش و نگرش آنها را تحت تأثیر قرار می دهند و موضوع آثار رسانه های همگانی با تأکید بر رسانه های جدید، از مهم ترین مسائل مورد توجه آنان است. باتوجه به افزایش ضریب نفوذ شبکه های ماهواره ای و اینترنت در جامعه و قرار گرفتن قشر عظیمی از جامعه در معرض آسیب های ناشی از آن، در این مقاله تلاش می شود براساس روش توصیفی-تحلیلی برآورد وضعیت مصرف رسانه ای جدید در ایران بررسی شود و با عنایت به بهره گیری از قوت های نظریه مختار ساخت یابی گیدنز و توجه ویژه به بسترهای داخلی و عوامل کارگزاری خارجی نفوذ فرهنگی، نفوذ فکری و فرهنگی و مشکلات امنیتی آن با تأکید بر مصرف رسانه ای مورد تبیین قرار گیرد. نتایج حاصل از این پژوهش عبارت است از تبیین مشکلات اساسی و بروز اشکال جدیدی از تهدیدها در فضای امنیت ملی کشور که تداوم آن می تواند منجر به تغییر رفتار عمومی جامعه و نوعی ملت سازی جدید مبتنی بر آرمان ها و ارزش های نظام سلطه و بروز تعارض بنیادین و مشکلات امنیتی و شکل گیری اعتراضات اجتماعی و شورش های اجتماعی و فتنه های عمیق شود.  

با توجه به تأثیرگذاری قطعی روش شناسی در شناخت علوم به معنای اعم، به ویژه علوم انسانی، مطالعات بنیادین برای کشف آن به عنوان مبادی دستیابی به علوم انسانی اسلامی در همه عرصه ها از جمله مطالعات و مکتب امنیتی به شمار می آید. روش شناسی مطلوب منبعث از آموزه های اسلامی، قابلیت و ظرفیت شناخت و کشف قوانین و سنت های لایتغیر الهی را فارغ از معرفت های فردی مبتنی بر نسب یگرایی با رویکرد استناد قطعی و مستحضر به حجیت دینی برای سایرین، خواهد داشت. مدعای این مقاله آن است که این شیوه در کشف حقیقت علم، همان روش اجتهادی پویا منبعث از منابع چهارگانه در شناخت قوانین اسلام است و این شیوه در مطالعات و مکتب امنیتی نیز حاکم است. این ایده با بهر هگیری از دیدگاه های ارائه شده در شیوه علمای اعلام و شاگردان حکمت متعالیه در تبیین رو ششناسی اجتهادی اسلام در حوزه علوم انسانی برای دستیابی به رو ششناسی در مطالعات امنیتی با تأکید بر مکتب امنیتی جمهوری اسلامی ایران، تبیین خواهد شد.

رهیافت ها و رویکردهای گوناگون در مطالعه موضوع امنیت برخاسته از نگرش های متفاوت، تعیین کننده بایدها و نبایدها، ضرور تها و اولویت های موضوع و مسائل آن است. پرسش اصلی مقاله این است که با توجه به تبیین مفهوم ویژه امنیت در اسلام، دستیابی به نظریه امنیت پایدار در اسلام چگونه قابل تحقق است. منابع مورد بررسی و استناد در پژوهش، آیات نورانی و تفاسیر فاخر قرآن کریم است. رویکرد این پژوهش اکتشافی است و بر این اساس با در نظر گرفتن گزاره های اصلی و کلیدی مفهوم امنیت در اسلام، موضوع، ابعاد و بنیان های نظری منبعث از آن برای دستیابی به مولفه های نظریه امنیت پایدار در اسلام مشتمل بر مبانی و مفهوم امنیت، منشا و منابع تولید امنیت، هدف از تولید امنیت، و روش تحصیل و حفاظت از امنیت، مورد واکاوی، تبیین و بررسی قرار می گیرد.