سید محمد برومند دانش

معمولاً برای نویسندگان این مسئله وجود دارد که تا چه میزان باید به منبع اقتباسی وفادار بود یا آن را تغییر داد. این پژوهش موضوع اقتباس را مورد بررسی قرار می دهد و با هدف بررسی و کشف شباهت ها و تفاوت های اقتباس در دو فیلم «تراژدی مکبث» و «سریر خون» سعی دارد تا تمایز در استفاده از روش های مختلف اقتباس را نشان دهد. همچنین، به جمع بندی درباره انواع روش های اقتباس که تاکنون پیرامون آن پژوهش شده است، می پردازد. هدف پژوهش حاضر تشخیص تفاوت و شباهت دو اقتباس سینمایی از یک اثر ادبی است که هرکدام از آثار سینمایی با روشی متفاوت دست به اقتباس زده اند. برای رسیدن به این هدف که به صورت کاربردی است، این پژوهش با روش توصیفی - تحلیل محتوا انجام شده است. با توجه به روش تحقیق، این پژوهش به دنبال یافتن پاسخ سؤالی اصلی خواهد بود و آن این است که تفاوت ها و شباهت های اقتباس در دو فیلم «تراژدی مکبث» و «سریر خون» چیست؟ درنهایت با بررسی شباهت ها و تفاوت های دو اثر سینمایی با منبع اصلی که از آن اقتباس شده، شیوه های اقتباس به کاررفته در این دو اثر مشخص خواهد شد. پس از بررسی مبانی نظری و یافته های پژوهش مشخص می شود که فیلم سینمایی «تراژدی مکبث» بسیار به نمایشنامه «مکبث» وفادار بوده است، به طوری که سعی در اجرای کامل نمایشنامه در قالب سینما داشته است؛ درحالی که فیلم «سریر خون» با به کارگیری روش های متفاوت در مسیر اقتباس، به اثری کاملاً متفاوت با منبع اصلی رسیده است؛ اثری که حتی می توان آن را برآمده از فرهنگ ژاپن دانست، اما در مضمون و روایت می توان نمایشنامه شکسپیر را تشخیص داد.

بیان مسئله: اسطوره و قهرمان از عناصری هستند که در هنر برای مخاطب جذابیت زیادی دارند. مخاطب می تواند آرزوها، ناتوانی ها و حتی انگیزه برای زندگی را از قهرمان بگیرد. اسطوره ها برای هر کشوری قسمتی از هویت آن محسوب می شوند. یافتن مؤلفه های یک قهرمان در هنر از یک سو به هنرمند و از سوی دیگر به مخاطب در خلق و کشف آن کمک می کند.هدف پژوهش: مؤلفه های قهرمان در هنر نقاشی به صورت علمی تبیین نشده است، لذا این پژوهش بر آن است تا با کمک گرفتن از مبانی نظری هنرهای دیگری چون داستان نویسی، سینما و...، قهرمان و اسطوره را در نقاشی تشخیص دهد و با بررسی گزاره های یافته شده در نقاشی «عبور واشنگتن از دلاور»، دریابد که قهرمان و اسطوره در هنر نقاشی چه ویژگی هایی دارند. به همین منظور فرض پژوهش بر این استوار است که احتمالاً نمود ویژگی های قهرمان و اسطوره در تمام هنرها یکسان باشد.سوال پژوهش:  برای بررسی این فرض سؤالی که مطرح می شود این است که چه مؤلفه هایی از کهن الگوی سفر قهرمان در نقاشی وجود دارد؟روش پژوهش: به همین منظور با مراجعه به منابع کتابخانه ای و استفاده از روش توصیفی-تحلیلی این پژوهش انجام شده است.نتیجه گیری: یافته ها نشان می دهد که خصوصیات شخصیت قهرمان و اسطوره در تمام هنرها ثابت است؛ تفاوت در چگونگی خلق قهرمان و محدودیت هایی همچون زمان در سینما ، تصویر در ادبیات، بُعد در نقاشی است که هر قالب هنری ایجاد می کند.