زهرا اخلاقی

افسانه ها از دیرباز به همراه بشر بوده اند. برای طول عمر این گونه داستانی دلائل متعددی بیان شده است از جمله نیاز انسان ها به نقل و شنیدن روایت؛ یکی از مهم ترین ویژگی های این قالب کهن داستانی، که باعث مانایی و پویایی آن شده است، انتقال سینه به سینه است که باعث می شود هرکس از هر منطقه جغرافیایی و از هر دوره زمانی، داستان را به نحوی روایت کند. درواقع افسانه ها همراه با زمانه راوی و مخاطب خود تغییر و خود را با آن سازگار می کنند. بسیاری از افسانه ها از سوی نویسندگان امروزی بازنویسی یا بازآفرینی می شوند و به عنوان داستان کودک به مخاطب عرضه می شوند؛ درحالی که درباره عرضه قصه ها به کودکان با سؤالی مهمی مواجهیم: آیا آموزه های قصه ها برای کودک مناسب است؟ به همین دلیل یکی از معروف ترین افسانه های ایرانی (قصه خاله سوسکه) که بارها چاپ شده است، انتخاب و آموزه های آن را با ویژگی های دریافتی گروه سنی مخاطب (4 تا 7 سال) بررسی کردیم و به این نتیجه رسیدیم که بیشتر آموزه های این افسانه برای کودک امروزی مناسب نیست؛ مگر اینکه همچون روند طبیعی تطور افسانه ها (تغییر همزمان با جامعه) بازآفرینی و مناسب سازی شوند.