علی ساوری

هدف پژوهش حاضر، ارزیابی جایگاه شاخص های حفاظت از محیط زیست در کتاب درسی جغرافیا(2) پایه یازدهم انسانی و رتبه بندی فصول کتاب بر اساس پرداختن به شاخص های مذکور می باشد. به این منظور متون و تصاویر کل فصل های کتاب به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شده و با کاربست نرم افزار MAXQDA12. کدگذاری شدند. ابزار پژوهش چک لیست محقق ساخته منطبق بر یافته های پژوهش حسین پور و دیگران (۱۳۹۸) بوده که روایی آن به شیوه محتوایی تأیید شده است. همچنین به منظور ارزیابی قابلیت اعتماد پذیری داده ها از شاخص ثبات استفاده شده است. سپس به منظور ارزیابی وزنِ هرکدام از ابعاد حفاظت از محیط زیست در کتاب، از تکنیک آنتروپی شانون استفاده شد که نتایج نشان داد ابعاد دانش و آگاهی حفاظت از محیط زیست، مسئولیت پذیری زیست محیطی، علاقه مندی و مشارکت در حفاظت از محیط زیست به ترتیب دارای بیشترین تا کمترین وزن بودند. در بخش بعدی به رتبه بندی فصل های کتاب بر اساس پرداختن به ابعاد و مولفه های حفاظت از محیط زیست با کاربرد تکنیک تاپسیس اقدام شد. نتایج نشان داد فصل های دوم، چهارم، اول و سوم از این نظر به ترتیب در رتبه های اول تا چهارم از نظر پرداختن به شاخص های محیط زیست قرار گرفتند. شاخص های حفاظت از محیط زیست، در فصل های کتاب به طور یکسان پراکنده نشده اند.

هدف پژوهش حاضر تحلیل روند مهاجرفرستی شهرستان های استان آذربایجان غربی به مرکز استان و نیز علل مؤثر بر این مهاجرت می باشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و جنبه ی کاربردی دارد. داده های مورد نیاز پژوهش، از داده های خام مهاجرت و سالنامه آماری استان آذربایجان غربی و از سایت مرکز ملی آمار استخراج شدند. ابتدا روند مهاجرفرستی شهرستان ها به مرکز استان مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته و برای تحلیل داده ها از آمار فضایی در محیط نرم افزار Arc Gis استفاده شد. تحلیل موران نشان داد داده های مهاجرفرستی دارای خودهمبستگی فضایی و الگوی توزیع خوشه ای هستند و به صورت تصادفی و پراکنده توزیع نشده اند. در نتیجه تحلیل لکه های داغ مشخص شد در بازه زمانی ۹۰- ۹۵ لکه های داغ در سطح دو شهرستان خوی و سلماس تشکیل شدند در حالی که در بازه زمانی ۹۰- ۸۵ این لکه های داغ علاوه بر خوی و سلماس، شهرستان ماکو را نیز در بر می گیرند. در گام بعدی، پس از ورود داده ها به نرم افزار Spss و اجرای آزمون T همبسته مشخص شد هیچ تغییر معناداری در کل میزان مهاجرفرستی شهرستان های استان به مرکزاستان ، طی دو بازه زمانی مذکور وجود ندارد. جهت بررسی علل موثر بر مهاجر فرستی شهرستان ها به مرکز استان، داده ها با تحلیل رگرسیون وزنی جغرافیایی (GWR)، مورد تحلیل قرار گرفتند. نیکوئی برازش مدل رگرسیونی با 5 متغیر مستقل ضریب شهرنشینی در مبدأ، تعداد متقاضیان کار، فاصله مبدأ ومقصد، تراکم جمعیت و میزان برخورداری از خدمات شهری، مناسب ارزیابی شد و الگوی خاصی از تأثیرگذاری مدل رگرسیونی در منطقه مورد مطالعه مشاهده گردید.