حمیدرضا عرفانی

امروزه با تبعیت از الگوی کلاسیک توسعه و پیروی کورکورانه از مدل های کلیشه ای توسعه شهری که نسبت به شرایط و خصوصیات بومی بی اعتنا است، نه تنها شرایط ناپایداری را در شهر ها پدید آورده، بلکه ناپایداری در معنا و مفاهیمی هم چون هویت شهرها را نیز به دنبال داشته است. از این رو یکی از مسایل مهم در شهر قروه نیز کم توجهی به مقوله هویت در طراحی و اجرای پروژه های سیما و منظر در این شهر است. طی یک مطالعه زمینه یابی از بین جامعه آماری شامل کارشناسان و مهندسین نظام مهندسی ساختمان شهرستان قروه در سال 1400 تشکیل می دهند که تعداد آنان 85 نفر است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران (1977)، 70 نفر تعیین گردید این پرسشنامه شاخص های هویت شهری را در ابعاد 1) کالبدی، 2) عملکردی(فعالیتی)3) ادراکی(ذهنی)، مورد سنجش قرار می دهد. روایی صوری پرسشنامه به تایید متخصصین رسیده است. در ضمن ضریب پایایی آن برای شاخص کالبدی810/0، عملکردی (فعالیتی)712/0 و ادراکی(ذهنی) 799/0 می باشد. داده های گردآوری شده با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و نیز آزمون t یک نمونه ای و آزمون فریدمن تجزیه و تحلیل شد. نتایج آزمون t یک نمونه ای نشان داد، از دیدگاه پاسخ گویان شاخص های کالبدی، عملکردی(فعالیتی) و ادراکی ذهنی در ارتقاء هویت شهری نقش دارد. از این رو می توان نتیجه گیری کرد که در تهیه طرح ها و برنامه های شهری جهت سامان دهی به وضعیت شهرها توجه به عوامل یاد شده می تواند به هویت بخشی به سیما و منظر شهری موثر واقع گردد.

معماری زمینه گرا رویکردی است، مبتنی بر ظرفیت های بالقوه موجود و تاکید بر این نکته که به جای توجه صرف به استانداردهای برگرفته از رهیافت های نوگرا که ناشی از دیدگاهی خطی است، از دیدگاه جامع نگر به طراحی نگریسته شود. در این پژوهش به بعد کالبدی از ابعاد رویکرد زمینه گرایی پرداخته گردید. این معماری با تأکید بر زمینه گرایی اشاره به ایجاد نوعی هماهنگی و یکپارچگی بین بنا و محیط پیرامون خود دارد که در جنبه های فیزیکی، منظر و فرمال خود قابل رویت است. هدف از این پژوهش کاربست تئوری زمینه گرایی در طراحی بیمارستان از یک سو در جهت کمک به بهبود درمان بیماران و از سوی دیگر ارتقاء منظر شهری می باشد. روش پژوهش از نوع توصیفی بوده و به صورت مطالعات کتابخانه ای انجام گرفته است. نتایج نشان داد، تاثیرات شاخص های به دست آمده از پژوهش شامل پوشش گیاهی، رنگ، کاربری، ترکیب احجام، فرم و شکل داخل محیط درونی بیمارستان و روابط فضایی مناسب می تواند تا حدودی از تنش ها و اضطراب بیماران کم کند. از سوی دیگر کاربست شاخص های به دست آمده از پژوهش شامل اقلیم، جنس مصالح، لفافه فضایی، تراکم، نوع اتصال به زمین، توپوگرافی، جهت گیری، خط آسمان در طراحی بیمارستان ، می تواند در ارتقاء کیفیت منظر شهری موثر واقع گردد.