صادق صالحی

صادق صالحی

مدرک تحصیلی: دانشیار، گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، مازندران، ایران.
پست الکترونیکی: s.salehi@umz.ac.ir

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۱۰۶ مورد.
۴۱.

برساخت اجتماعی خشکسالی در میان کشاورزان (مورد مطالعه: بخش مرکزی و غربی استان اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره دهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۳۷) 114 - 129

کلید واژه ها: بخش مرکزی و غربی استان اصفهان حکمرانی ناکارآمد خشکسالی ساختار کشاورزی نظریه زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۶ تعداد دانلود : ۴۶۳
پژوهش حاضر به تحلیل جامعه شناختی پدیده خشکسالی از منظر کشاورزان استان اصفهان بر اساس رویکردی تفسیری - برساختی پرداخته است. روش پژوهش از نوع کیفی است. داده ها از طریق انجام مصاحبه های عمیق نیمه ساخت یافته جمع آوری شد. حجم نمونه 35 نفر از کشاورزان بخش مرکزی و غربی استان اصفهان بود که بر مبنای نمونه گیری هدفمند از نوع حداکثرِ تنوع انتخاب شدند. مبنای اتمام مصاحبه ها اشباع نظری بوده است. برای تحلیل داده های حاصل از مصاحبه ها، از روش نظریه زمینه ای استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از آن بود که خشکسالی از دیدگاه کشاورزان یک پدیده چند لایه ای است که دارای عللی چندگانه است. به طور کلی، کشاورزان 4 عامل اصلی را به عنوان علل پدیده خشکسالی بیان نموده اند: «حکمرانی ناکارآمد آب»، «کشاورزی خودمدار»، «تغییرات اقلیمی»، «علل تقدیرگرایانه». این عوامل در تعامل با یکدیگر، پدیده خشکسالی را شکل می دهند. یافته های پژوهش حاضر می تواند در زمینه سیاست گذاری های مرتبط با کشاورزی و توسعه حکمرانی خوب در این زمینه مؤثر باشد.
۴۲.

مقایسه رفتارهای محیط زیستی بین گروه های قومی مطالعه موردی: اقوام آذری، تالش و گیلک در استان های گیلان و اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی سال سی ام پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۷۵) 47 - 62

کلید واژه ها: رفتارهای محیط زیستی گروه های قومی سرمایه فرهنگی نگرش محیط زیستی آگاهی محیط زیستی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۲ تعداد دانلود : ۴۸۳
رفتار محیط زیستی از مفاهیم جدید مطرح شده در بررسی های محیط زیستی جوامع مدرن است که طرح آن در بسیاری از رویکردهای محیط زیستی نشان دهنده اهمیت نقش این رفتارها در محیط طبیعی است. اقوام ایرانی به دلیل تفاوت های فرهنگی در رویارویی با محیط طبیعی رفتار زیست محیطی متفاوتی دارند. این طیف وسیع از برخورد نسبت به محیط زیست، از متغیرها و عوامل بی شماری تأثیر می گیرد که به طور عمده به محیط اجتماعی فرد مربوط می شود. هدف این پژوهش، مقایسه رفتارهای محیط زیستی بین اقوام آذری، تالش و گیلک است. پژوهش حاضر، به روش توصیفی - تحلیلی انجام شده و ازنظر هدف، کاربردی است. جامعه آماری آن شهروندان شهر اردبیل، تالش و رشت اند و از نمونه گیری متناسب با حجم استفاده شده است. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه استفاده شده به وسیله دانلپ و ون لیر (1978)، صالحی و امامقلی (1391)، مارکل (2013)، چو و کانگ (2016)، عقیلی و همکاران (1388) و صالحی و همکاران (1389) استفاده شده و روایی و پایایی آن محاسبه شده است. همچنین برای تحلیل فرضیه ها از فن معادلات ساختاری با استفاده از نسخه 22 نرم افزار ایموس استفاده شد. نتایج نشان می دهند رفتارهای محیط زیستی بین اقوام آذری، تالش و گیلک متفاوت اند. همچنین بین قومیت آذری و گیلک تفاوت معناداری وجود دارد؛ یعنی میانگین رفتارهای محیط زیستی قومیت آذری با قومیت گیلک تفاوت دارد. به علاوه بین رفتارهای محیط زیستی قومیت آذری و تالش تفاوت معناداری وجود ندارد. از یافته های دیگر بین رفتارهای محیط زیستی و قومیت این است که تفاوت معناداری بین میانگین رفتارهای محیط زیستی قومیت گیلک و تالش وجود دارد؛ به عبارت دیگر، رفتارهای محیط زیستی قومیت گیلک در مقایسه با قومیت تالش تفاوت معناداری دارند.
۴۳.

تأثیر ویژگی های اجتماعی - شخصیتی بر رضایت مشتریان (مورد مطالعه: رستوران میزبان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت گردشگری سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۴۳ 57 - 75

کلید واژه ها: ویژگی های اجتماعی - شخصیتی رضایت مشتریان رستوران میزبان بابلسر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۵ تعداد دانلود : ۳۳۷
درک نیازهای مشتری، بنیادی ترین الزامات برای بقای سازمان ها در جهان امروز است. با شناخت نیازهای مشتری و تلاش در جهت رفع نیازهای آن ها، گام اساسی در جهت رضایت مشتری برداشته می شود و به همین دلیل، سازمان های مشتری مدار، شناخت نیازها، تأمین نیازها و از همه مهم تر عوامل مؤثر بر تأمین رضایت مشتریان را در صدر مطالعات و بررسی های خود قرار می دهند. با توجه به نقش بسیار مهم نیروهای انسانی یک سازمان در جلب رضایت مشتری، تحقیق حاضر، در صدد بررسی ویژگی های اجتماعی- شخصیتی کارکنان بر رضایت مشتریان رستوران میزبان واقع در شهر بابلسر می باشد. پژوهش حاضر به روش پیمایش انجام شده و. جامعه آماری این تحقیق را مشتریان رستوران میزبان تشکیل می دهند. نتایج تحقیق نشان داد که رضایت مشتریان با پنج متغیر برون گرایی، سازگاری، وجدان کاری، پذیرندگی و ثبات عاطفی رابطه معنی داری دارد. تحلیل رگرسیونی نشان داد که متغیر پذیرندگی به نسبت دیگر متغیرها، پیش بینی کننده قوی تری است.
۴۴.

مشارکت محلی و توسعه بوم گردی (مطالعه موردی روستای جنت رودبار)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش محیط زیست و توسعه پایدار سال ششم بهار ۱۳۹۷ شماره ۳ 121 - 136

کلید واژه ها: گردشگری پایدار مشارکت محلی اکوتوریسم جامعه مبتنی بر گردشگری مازندران جنت رودبار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۴ تعداد دانلود : ۳۳۷
هدف از تحقیق حاضر دستیابی به پاسخ سؤالات زیر است: 1. نگرش جامعه محلی نسبت به طرح توسعه بوم گردی چیست؟ 2. اثرات و پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی بوم گردی برای جامعه محلی چیست؟ 3. میزان حمایت جامعه محلی از توسعه بوم گردی چه میزان است؟ 4. آیا امکان بوم گردی در منطقه جنت رودبار وجود دارد؟ چارچوب نظری مطالعه حاضر مبتنی بر مدل توسعه بوم گردی داس می باشد. برای انجام تحقیق حاضر از روش پیمایش و نیز روش مطالعه اسنادی استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر را کلیه ساکنان روستای جنت رودبار (شهرستان رامسر)، تشکیل دادند. داده های این تحقیق در بهار سال 1395 گردآوری شده است. نتایج تحقیق حاضر نشان داد: اولاً، نگرش جامعه محلی نسبت به بوم گردی کاملاً مثبت است؛ ثانیاً، جامعه محلی نسبت به اثرات و پیامدهای اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی و محیط زیستی طرح بوم گردی آگاه است و به خوبی نسبت به اثرات و پیامدهای مثبت و منفی شناخت دارد؛ ثالثاً، میزان حمایت جامعه محلی از طرح توسعه بوم گردی بسیار بالاست و نهایتاً، امکان توسعه بوم گردی بر اساس مدل داس در منطقه جنت رودبار وجود دارد که البته شکنندگی این مقصد گردشگری نیز قابل توجه است.
۴۵.

نقد معرفت شناختی نظریه نوسازی بوم شناختی با تأکید بر ادبیات غرب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) بهار ۱۳۹۷ شماره ۸۰ 137-163

کلید واژه ها: نوسازی بوم شناختی توسعه فنی اصلاح زیست محیطی معرفت شناسی اجتماعی روابط اقتصاد- زیست بوم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۹ تعداد دانلود : ۴۱۹
نظریه نوسازی بوم شناختی ازجمله نظریه های مسلط و پیشرو در جامعه شناسی محیط زیست می باشد. ایده اصلی این نظریه این است که در عصر مدرنیته متأخر، صنعتی شدن، توسعه فنی، رشد اقتصادی و سرمایه داری، نه تنها با پایداری بوم شناختی سازگارند، بلکه از محرک های اصلی اصلاح محیط زیستی محسوب می شوند. هدف از مقاله حاضر، نقد معرفت شناختی این نظریه از ابعاد مختلف می باشد. بدین منظور و با استفاده از معیارهای عمومی نقد در حوزه معرفت شناسی اجتماعی (مشتمل بر انسجام درونی و بیرونی نظریه) و نیز معیارهای اختصاصی نقد (شامل قیمومت پذیری، جزم اندیشی و بیگانگی نظری)، نظریه نوسازی بوم شناختی مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. سؤال اساسی تحقیق حاضر این است که با توجه به زمینه های اجتماعی شکل گیری نظریه نوسازی بوم شناختی، چه نقاط قوت و ضعفی را می توان بر آن مترتب دانست؟ نتایج بررسی حاضر نشان می دهد که در این نظریه، حفاظت از زیست بوم، بیشتر بر عهده فناوری گذاشته شده و ابعاد اجتماعی و سیاسی حفاظت زیست محیطی مورد غفلت واقع شده است. با بررسی و نقد ابعاد گوناگون نظریه نوسازی بوم شناختی، می توان گفت با توجه به این که تأکید عمده این نظریه بر روابط در حال تغییر اقتصاد- اکولوژی در کشورهای صنعتی است، بنابراین، نمی تواند به درستی ادعای اصلاح زیست محیطی در سایر نقاط جهان را داشته باشد.
۴۶.

مطالعه اخلاق مصرف؛ تعاملات شهروند-حکومت از منظری جامعه شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ 53-78

کلید واژه ها: اخلاق مصرف رویکرد نوین بازتابی مصرف سیاسی انفعالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۷ تعداد دانلود : ۵۱۷
تبیین های مختلفی در ارتباط با مصرف کالاها و خدمات ارائه می شود. اما این پژوهش، به تبیین جامعه شناختی مصرف با بهره گیری از رویکرد نوین بازتابی پرداخته و به بُعد اخلاقی آن در کنش های روزانه از سوی شهروندان توجه نموده است. دو هدف اساسی آن بررسی اخلاق در انتخاب های مصرف روزانه و همچنین تأثیرپذیری متقابل آن از تعاملات شهروندی حکومتی در شرایط جامعه مورد مطالعه است. داده های کیفی با استفاده از مصاحبه های عمیق نیمه ساخت یافته در حول محورهای اساسی تحقیق از ۲۰ نفر از شهروندان ارومیه ای جمع آوری شده اند. تحلیل داده ها با روش نظریه زمینه ای و با استفاده از شیوه کدگذاری باز، محوری و گزینشی به منظور دستیابی به مقوله هسته و مدل پارادایمی نشان داد علاوه بر عدم توجه به اخلاق در انتخاب های مصرف روزانه شهروندان، نوعی الگوی رفتاری اعتراضی به سیاست های حکومتی و ساختاری هم در بین مشارکت کنندگان در حال شکل گیری است که با عنوان مصرف بازتابی نام گذاری شده است. مقوله مصرف بازتابی نشانگر آن است که الگوی مصرف فعلی در بین شهروندان تنها نوعی واکنش حاصل از ناخرسندی از عملکرد حکومت در حوزه محیط زیست و بی توجهی به حفاظت از آن در تصمیم گیری های کلان است. مصرف بازتابی معرفی شده در این مطالعه نوعی مصرف سیاسی انفعالی است.
۴۷.

بی تفاوتی زیست محیطی به مثابه بی تفاوتی اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال هشتم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۲۵)

کلید واژه ها: نگرش یزد دانش بی تفاوتی اجتماعی بی تفاوتی زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی کاربردی و برنامه ریزی اجتماعی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی زیستی محیط شناسی
تعداد بازدید : ۱۲۱۷ تعداد دانلود : ۷۸۲
بی تفاوتی اجتماعی یکی از آسیبهای فرهنگی جدی جامعه ما در حوزه شهروندی است.یکی از انواع این نوع بی تفاوتی، بی تفاوتی زیست محیطی است.هدف از پژوهش حاضر، تحلیل بی تفاوتی زیست محیطی در میان شهروندان شهر یزد می باشد.روش تحقیق پیمایشی و اطلاعات با ابزار پرسشنامه گردآوری گردید.جامعه آماری این تحقیق ، کلیه افراد بالای 18 سال ساکن یزد و حجم نمونه 390 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب گردیده است. چارچوب نظری با تاکید بر نظریه های محیط گرا انتخاب شد. بعد از جمع آوری اطلاعات، فرضیه های تحقیق در دو سطح توصیفی و استنباطی از طریق نرم افزارهای spss مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان داد که بی تفاوتی زیست محیطی تحت تاثیر متغیرهای نگرش زیست محیطی، احساس مسئولیت، دانش زیست محیطی و اثربخشی می باشد و با افزایش این متغیرها، بی تفاوتی زیست محیطی کاهش می یابد. از بین متغیرهای جمعیت شناختی(جنسیت،تاهل،درآمد،سن و تحصیلات)، تنها رابطه متغیر تحصیلات با بی تفاوتی زیست محیطی معنادار می باشد و میانگین بی تفاوتی زیست محیطی افراد با سطح تحصیلات زیر دیپلم بیش از سایرین است. نتیجه تحلیل مسیر نشان می دهد که متغیرهای فوق 26 درصد از تغییرات بی تفاوتی زیست محیطی را تبیین می کنند.
۴۸.

توسعه بوم گردی با تأکید بر مشارکت جوامع محلی (مطالعه موردی: روستای جنت رودبار، شهرستان رامسر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی روستایی سال ششم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۱۹

کلید واژه ها: بوم گردی نگرش ساکنان اثرات و پیامدهای توسعه بوم گردی حمایت از بوم گردی جنت رودبار

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی جغرافیای رفتاری و فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی گردشگری روستایی
تعداد بازدید : ۱۴۳۱ تعداد دانلود : ۱۰۰۲
فایرلو و بو (۲۰۱۲)، معتقدند که گردشگری می تواند نقش مخرب در جوامع میزبان داشته و به عنوان تخریب گر محیط زیست طبیعی عمل نماید. در حالی که گردشگری جدید که در قالب بوم گردی مطرح می شود حساس به مسائل زیست محیطی و همچنین به فرهنگ محلی است و توجه ویژه ای به نگرش جوامع میزبان می دهد. برای دستیابی به بوم گردی محور، لازم است به نقش جامعه محلی و ساز و کارهای حمایت و مشارکت آنها توجه کافی صورت بپذیرد. رشد و توسعه گردشگری طی سال های گذشته در بسیاری از مناطق شمالی کشور، پیامدهای نامطوب و نامناسبی را به همراه داشته است. روستای جنت رودبار به عنوان یکی از روستاهای شهرستان رامسر، از جمله مناطق مورد توجه برای طرح های بوم-گردی است و تحقیق حاضر در صدد است تا به بررسی مساله توسعه بوم گردی در این روستا با تأکید بر مشارکت جوامع محلی بپردازد. در این راستا، تحقیق حاضر در صدد پاسخگویی به چهار سؤال اساسی ذیل می باشد: ۱- نگرش جامعه محلی نسبت به طرح توسعه بوم گردی چیست؟ ۲- اثرات و پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی بوم-گردی برای جامعه محلی چیست؟ ۳- میزان حمایت جامعه محلی از طرح توسعه بوم گردی چقد است؟ ۴- عوامل موثر بر میزان حمایت جامعه محلی از طرح توسعه بوم گردی کدامند؟
۴۹.

مطالعه تطبیقی الگوهای جهانی گفتمان زیست محیطی با وضعیت ایران (با تاکید بر مدلهای هانیگن، هرندل و براون، برول)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت شهری دوره ۱۶ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۴۸ ۱۷۲-۱۴۵

کلید واژه ها: گفتمان زیست محیطی جهانی مذاکرات مجلس شورای اسلامی گفتمان های جهانی برول هانیگن هرندل و براون توسعه و نوسازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳ تعداد دانلود : ۵۸
حفاظت از محیط زیست و پیشگیری از مخاطرات زیست محیطی از مهمترین برنامه های نهادهای سیاستگذاری در دنیای امروز محسوب می شود و به همین دلیل سیاستگذاری های زیست محیطی در اولویت برنامه های نهادهای ملی و بین المللی قرار گرفته است. در ایران، مجموعه ای از مذاکرات نمایندگان مجلس در قالب طرحها و لوایح به موضوع محیط زیست پرداخته است. این مذاکرات معمولا تحت تاثیر رویکردهایی است که در جامعه شناسی محیط زیست، گفتمانهای زیست محیطی نامیده می شوند. در این مقاله سعی شده است میزان انطباق مذاکرات زیست محیطی نمایندگان مجلس شورای اسلامی با الگوهای جهانی گفتمان زیست محیطی مورد بررسی قرار گیرد. تحقیق حاضر با رویکردی کیفی، مذاکرات نمایندگان مجلس شورای اسلامی را مورد بررسی قرار می دهد. روش مورد استفاده جهت تطبیق مذاکرات با الگوهای جهانی گفتمان زیست محیطی، روش اسنادی و تحلیل کیفی داده هاست، بدین گونه که اسناد و داده های تحقیق،که شامل مذاکرات نمایندگان 7 دوره اول مجلس شورای اسلامی می باشد، مورد مطالعه قرار گرفتند. بررسی مذاکرات نمایندگان نشان می دهد که بیشتر مذاکرات به ترتیب با الگوی برول و سپس هانیگن و نهایتا با الگوی هرندل و براون انطباق دارند، اما در عین حال مذاکراتی نیز وجود دارندکه متاثر از شرایط ایران بوده و انطباقی با الگوهای جهانی ندارند.
۵۰.

پدیدارشناسی تجربۀ گردشگران اماکن مذهبی (مورد مطالعه: اماکن زیارتی شهرستان هرسین)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه‏‏ ریزی و توسعه گردشگری سال ششم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲۰ 34 - 55

کلید واژه ها: گردشگری مذهبی زیارت پدیدارشناسی تسلی الزام اخلاقی تجربه استعلایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲ تعداد دانلود : ۸۱
تلاش این جستار تأملی پدیدارشناختی در تجربه های افرادی است که به قصد زیارت بارگاه امام زاده مهدی و امام زاده باقر به شهرستان هرسین در استان کرمانشاه سفر می کنند. تأمل در کم و کیف سفر این زائران مبین آن است که آنها سفرشان را ذیل وجه خاصی از گردشگری مذهبی معنا و دسته بندی می کنند. در این تحقیق، ضمن اتکاء بر مفاهیم و ادبیات گردشگری مذهبی، خاصه بر نظریه ابعاد دینداریِ گلارک و استارک، کوشش شده است تا سویه های معناساز، تمهیدات موجه ساز و آثار عملی تجربه سفرهای زیارتی تفسیر شود. برای این تفسیر به رویکرد پدیدارشناختی تکیه شده است. محققان ضمن حضور در این دو بارگاه به مشاهده مستقیم مناسک، آداب، قواعد و شعایر حاکم بر عمل زیارتِ زائران پرداخته اند و برای درک ژرف نگرانه رفتارها و تجربه های زیارتیِ آنها با تعدادی از آنها به شیوه ای هدفمند و با ملاک اشباع نظری مصاحبه عمیق کرده اند. نتایج این تحقیق نشان می دهد که از نگاه زائران، زیارت در بُعد عملی به معنای مشارکت در برخی مناسک فردی و جمعی است؛ در بُعد معرفتی به افزایش آگاهی مذهبیِ آنها (مثلاً دانستن شجره طیبه امام زاده) می انجامد؛ در بُعد اعتقادی، مسیر توسل آنها به «شفیع» و دستیابی شان به نعمات دنیوی و پاداش های اخروی را هموار می کند؛ در بُعد تجربی، تسلی، تسکین و آرامشِ قلب همراه با حسی از خضوع و خشوع را برای شان به ارمغان می آورد؛ و در بُعد پیامدی، نوعی الزام اخلاقی و پایبندی اجتماعی را در زندگی آنها ایجاد می کند. زائران به عنوان افرادی که از مبداء های گوناگون به قصد رسیدن به مقصد خاص و مقدسی دست به مسافرت می زنند کل این مسیر را به میانجی مضامین و ایماژهای استعلایی معنا و تجربه می کنند.
۵۱.

تحلیل عوامل اجتماعی- فرهنگی مؤثر بر گرایش روستاییان به کشاورزی پایدار (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان بابلسر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی روستایی سال پنجم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱۳

کلید واژه ها: کشاورزی پایدار کشاورزان بابلسر ارزش های زیست محیطی نگرش های طبیعت محور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵۴ تعداد دانلود : ۶۶۴
هدف: بخش کشاورزی سهم بالایی در اقتصاد کشورهای در حال توسعه دارد؛ ولی با توجه به گستردگی فعالیت های آن، نه تنها ابعاد اقتصادی و زیست محیطی آن مورد توجه سیاست گذاری های جهانی قرار می گیرد؛ بلکه ابعاد اجتماعی و فرهنگی آن نیز به اندازه دیگر ابعاد حایز اهمیت است. توجه هم زمان به سه بعد مذکور را معمولاً در قالب کشاورزی پایدار مطرح می-کنند، در حالی که غالب تحقیقات پیشین به دو بعد اول توجه کردند، مقاله حاضر بر بعد سوم؛ یعنی ابعاد اجتماعی تأکید کرده است. دو هدف اصلی این مقاله عبارت اند از: الف) شناخت میزان گرایش روستاییان نسبت به کشاورزی پایدار و ب) شناسایی عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر این گرایش. روش: ابزار گردآوری اطلاعات تحقیق، پرسش نامه محقق ساخته بود و میزان پایایی سؤالات بیش از 65 درصد برآورد شده است. جامعه آماری این تحقیق را روستاییان شهرستان بابلسر (مازندران)تشکیل می دهند. تعداد 140 نفر از کشاورزان به عنوان نمونه آماری برگزیده شدند. یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد روستائیان نسبت به کشاورزی پایدار گرایش کمی داشتند. بررسی وضعیت نگرش زیست محیطی و پایبندی روستاییان به ارزش های زیست محیطی نیز مطلوب بود. سطح اعتماد اجتماعی روستاییان و نیز میزان بهره گیری از منابع اطلاعاتی متوسط رو به پایین بود. در بین عوامل مورد بررسی، نگرش زیست محیطی، ارزش های زیست محیطی و سن بر گرایش به کشاورزی پایدار، بیشترین تأثیر را داشتند. راهبردها: بر اساس نتایج این تحقیق، به منظور بهبود نگرش های طبیعت محور بر تقویت هنجارهای اخلاقی و هنجارهای ذهنی اجتماعی کشاورزان تأکید شد. علاوه براین، حمایت اقتصادی نهادهای مرتبط در امر کشاورزی از روستاییان، استفاده از نظرات و دیدگاه های روستاییان در امر نوسازی مراحل کاشت، داشت و برداشت، تقویت مدیریت دانش افزایی افراد بومی و محلّی نسبت به مخاطرات زیست محیطی و آلودگی های زیست محیطی و تغییر باورهای مخالف فرآیند توسعه پایدار در روستا نیز حایز اهمیت است. اصالت و روش: دراین تحقیق سعی شده است برخی از عوامل اجتماعی و فرهنگی تأثیرگذار بر گرایش روستاییان به پایداری نظام های زراعی ارزیابی شوند، در حالی که در تحقیقات پیشین، بیشتر تأکید بر عوامل اقتصادی و معدودی از شاخص های اجتماعی؛ مانند تحصیلات بوده است.
۵۲.

به کارگیری مدل فرکلاف درگونه شناسی گفتمان های محیط زیستی ایران گفتمان های عدالت، حفاظت، مخاطره و نوسازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش محیط زیست و توسعه پایدار سال پنجم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲

کلید واژه ها: فرکلاف مذاکرات مجلس شورای اسلامی گفتمان عدالت محیط زیستی گفتمان حفاظت از محیط زیست گفتمان مخاطره گفتمان نوسازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۷ تعداد دانلود : ۵۳۹
در ایران، مجموعه ای از ارگانها مانند سازمان حفاظت محیط زیست و شورای عالی محیط زیست، اقدام به سیاستگذاری در حوزه محیط زیست می کنند، در این میان مجلس شورای اسلامی نقش مهمی در سیاستگذاری و جهت دهی به نهادهای مذکور دارد، بنابراین نمایندگان محترم مجلس در ادوار مختلف، مذاکراتی را در قالب طرح، لایحه یا سوال در حوزه محیط زیست ساماندهی می کنند. هدف مقاله حاضر با تأکید بر این مذاکرات، معرفی گونه شناسی گفتمان های محیط زیستی در ایران میباشد. روش مورد استفاده در این تحقیق، روش تحلیل گفتمان فرکلاف است که با رویکردی کیفی، مجموعاً 158 مذاکره محیط زیستی را از مجموع مذاکرات نمایندگان محترم دوره اول تا هفتم مجلس شورای اسلامی مورد بررسی قرار داده است. نمونه گیری مورد استفاده در این تحقیق، نمونه گیری نظری یا مبتنی بر هدف است، پس مذاکراتی وارد نمونه شدند که پیرامون حوزه محیط زیست باشند. نتایج پژوهش نشان می دهدکه چهار الگوی گفتمانی بر ادوار مجلس حاکم است. گفتمان غالب مجالس اول و دوم عدالت محیط زیستی، گفتمان غالب مجالس سوم تا پنجم حفاظت از محیط زیست و گفتمان غالب مجلس ششم و هفتم گفتمان مخاطره و نهایتاً گفتمان نوسازی، گفتمانی تاثیرگذار و سیال بوده که بر مذاکرات مجالس اول تا هفتم سایه افکنده است.
۵۳.

تحلیل جامعه شناختی سبک زندگی پایدار در بین دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش عالی ایران سال هشتم زمستان و بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۲۹) ۱۰۶-۹۲

کلید واژه ها: سبک زندگی پایدار نگرش زیست محیطی دانشجویان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۵ تعداد دانلود : ۱۰۸
سبک زندگی پایدار، نقطه شروع ارزیابی پیامدهای زیست محیطی است که بر چرخه زندگی ما وارد می شود؛ بنابراین، از دیدگاه سبک زندگی باید به اقداماتی که افراد انجام می دهند و پیامدهای زیست محیطی آن توجه داشت. در این تحقیق، میزان گرایش دانشجویان نسبت به سبک زندگی پایدار و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن موردبررسی قرار گرفت. سبک زندگی پایدار نوعی شیوه زندگی سازگار با محیط زیست و پایدارسازی منابع انرژی برای کاهش تولید کربن است. بررسی حاضر با رویکرد کمی انجام شده و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه بوده است. با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای از بین 10313 دانشجو، 415 نفر از دانشجویان دانشگاه های دولتی استان مازندران به عنوان نمونه موردبررسی انتخاب شدند. نتایج تحقیق نشان می دهد که سبک زندگی دانشجویان، ناپایدار بوده و میزان رعایت سبک زندگی پایدار برحسب جنسیت و محل سکونت دانشجویان متفاوت است. به عبارت دیگر، دانشجویان پسر بیش از دانشجویان دختر و شهرنشینان بیش از روستانشینان سبک زندگی پایدار داشتند. علاوه براین، نتایج تحقیق نشان داد که بین منابع اطلاعات زیست محیطی، نگرش زیست محیطی و دانش زیست محیطی و سبک زندگی پایدار رابطه مستقیم دارد. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که منابع اطلاعاتی و نگرش زیست محیطی بیشترین تأثیر را بر سبک زندگی پایدار دانشجویان دارا می باشد.
۵۴.

تبیین جامعه شناختی الگوی مصرف برق شهروندان مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱

کلید واژه ها: مازندران پیمایش رفتار مصرف برق دانش مصرف برق نگرش به مصرف انرژی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ سبک زندگی
تعداد بازدید : ۹۸۱ تعداد دانلود : ۵۰۹
مسئله انرژی و استفاده بی رویه از آن از مهم ترین مسائل محیط زیستی در جهان امروز قلمداد می شود. استفاده بیش ازحد از منابع انرژی بحران هایی نظیر آلودگی آب و هوا، و از بین رفتن انرژی های تجدیدناپذیر را به همراه دارد و درنتیجه، بسیاری دولت ها درصدد تغییر نحوه مصرف انرژی برآمده اند. هدف اصلی این تحقیق، بررسی نقش عوامل جمعیت شناختی و نگرش و دانش مصرف انرژی در تبیین رفتار مصرف برق است. مطالعه حاضر درباره مشترکان خانگی ساکن در مناطق شهری در سال 93 صورت گرفته است که تحت پوشش شرکت توزیع نیروی برق استان مازندران بوده اند. مطالعه با استفاده از روش پیمایشی صورت گرفته است. برای تعیین نمونه، از شیوه نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شده و 437 نفر از مشترکان نمونه تحت بررسی را تشکیل داده اند. ابزار این تحقیق پرسش نامه بوده است. یافته ها نشان می دهد که افراد تحت مطالعه رفتار مصرف برق مطلوبی داشته اند. علاوه براین، یافته ها نشان می دهد افراد از دانش مصرف انرژی نسبتاً خوبی برخوردارند. نتایج آزمون فرضیه ها نشان داد که از بین متغیرهای تحقیق، فقط بین متغیرهای تحصیلات و دانش مصرف انرژی با رفتار مصرف برق رابطه ای مشاهده نشده است. نهایتاً، دلایل فقدان رابطه بین تحصیلات و دانش مصرف انرژی و رفتار مصرف برق تببین شده است.
۵۵.

بررسی ارتباط بین ارزشهای محیط زیستی و رفتار پسماند خانواده (مطالعه موردی منطقه هفت شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره پنجم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۱۹)

کلید واژه ها: تهران بازیافت زباله های خانگی ارزش های محیط زیستی رفتار پسماند

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ سبک زندگی
تعداد بازدید : ۹۳۶ تعداد دانلود : ۳۶۲
امروزه رشد و گسترش شهرنشینی موجب مشکلات فراوان محیط محیط زیستی شده است. یکی از این مشکلات، عوارض محیط زیستی ناشی از پسماند است که با مشارکت اجتماعی افراد جامعه می توان تا حد زیادی از آن کاست. عوامل روانی اجتماعی گوناگونی بر مشارکت شهروندان در برنامه های مرتبط با پسماند تأثیر دارند. یکی از این عوامل ارزش های محیط زیستی شهروندان است؛ بنابراین، پژوهش حاضر ارزش های محیط زیستی و ارتباط آن را با رفتار پسماند بررسی کرده است. برای تبیین این موضوع از تعاریف ارزشی استفاده شده است. روش تحقیق پیمایشی بوده و از ابزار پرسشنامه برای جمع آوری داده ها استفاده شده است. 400 پرسشنامه با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای در سطح خانوارهای تهران تکمیل شده است. پاسخ ها از طریق نرم افزار SPSS پردازش و با استفاده از آماره های متناسب با سطح سنجش متغیرها تحلیل شده است. نتایج تحقیق نشان داده است شهروندان، ارزش های محیط زیستی تقریباً بالایی از خود نشان دادند (میانگین 58/4 از 5). علاوه براین، شهروندان تهرانی، بازیافت پسماند خانگی خود را در سطح بالایی ابراز داشته اند (میانگین 108/3 از 4). درنهایت، بین دو متغیر ارزش های محیط زیستمحیط زیستی و رفتار پسماند رابطة مثبت بسیار ضعیف وجود دارد، به گونه ای که فقط 5/1 درصد از بازیافت پسماند از طریق ارزش های محیط زیستی تبیین می شود. در پایان، دلایل وجود رابطة ضعیف بین ارزش های محیط زیستی و رفتار پسماند تبیین شده است.
۵۶.

ارزیابی ژئوسایت های گردشگری با روش فاسیلوس و نیکولاس (مطالعه موردی: روستاهای بخش چهاردانگه شهرستان ساری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره هفتم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۲۶)

کلید واژه ها: ژئوتوریسم ژئومورفوسایت روش فاسیلوس روش نیکولاس بخش چهاردانگه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳۳ تعداد دانلود : ۲۰۹۱
امروزه یکی از شاخص های جذب گردشگر وجود منابع طبیعی هر کشور است که گردشگری طبیعی را در منطقه به وجود آورده است. گردشگری طبیعی بر ژئومورفوسایت ها یا مکان های ژئومورفیک تأکید دارد که با ترکیب میراث فرهنگی و تاریخی و اکولوژیکی قابلیت هایی را درراستای برنامه ریزی گردشگری پایدار عرضه می کند. بخش چهاردانگه توانایی فراوانی در جذب گردشگر روستایی دارد. در این پژوهش برای ارزیابی ژئومورفوسایت های منطقه از نقشه های زمین شناسی و توپوگرافی و بازدیدهای میدانی و برای تجزیه وتحلیل میزان قابلیت های ژئوتوریستی منطقه از روش های نیکولاس و فاسیلوس استفاده شد. نتایج نشان داد از میان ژئوسایت ها چشمه های باداب سورت بیشترین امتیاز را کسب کرده است. بخش چهاردانگه به شناسایی و سرمایه گذاری های عمرانی در توسعه پایدار گردشگری و برنامه ریزی جامع برای حفظ و نگهداری محوطه ها نیاز دارد و باید علاوه بر ارزش های علمی و زمین شناختی منطقه نیازهای حفاظتی و قابلیت های کاربردی هر ژئومورفوسایت مدنظر قرار گیرد.
۵۷.

نقش هنجارهای فردی و اجتماعی در شکل گیری رفتار حامی محیط زیست(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش محیط زیست و توسعه پایدار سال چهارم بهار ۱۳۹۵ شماره ۳

کلید واژه ها: نگرش محیط زیستی رفتار محیط زیستی مناطق شهری مازندران هنجارهای فردی هنجارهای جمعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۱۱ تعداد دانلود : ۶۳۴
برای تحریک رفتار های حامی محیط زیست مردم درک بهتر هنجارهای فردی و جمعی که بر تمایل فرد برای کنش حامی محیط زیست تأثیرگذار است، ضروری است. بنابراین تحقیق حاضر در پی پاسخ به این سؤال است که این هنجارها تا چه حد تسهیل کننده رفتار محیط زیستی هستند و تا چه حد می توانند شکاف بین نگرش و رفتار محیط زیستی را کاهش دهند؟ مطالعه حاضر در بین ساکنان مناطق شهری استان مازندران در سال 1394 و با استفاده از روش پیمایشی صورت پذیرفته است. برای تعیین نمونه، از شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده شده و تعداد 467 نفر به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار این تحقیق پرسشنامه بوده و برای سنجش اعتبار و روایی سؤالات، به ترتیب از اعتبار صوری و ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد در جامعه مورد مطالعه هنجارهای فردی و جمعی از وضعیت مناسبی برخوردار نیستند. با این وجود این هنجارها علاوه براین که بر رفتارهای محیط زیستی تأثیرگذار هستند می توانند به کاهش شکاف بین نگرش و رفتار محیط زیستی کمک کنند. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که هنجارهای جمعی بیشترین تأثیر را بر رفتار محیط زیستی دارد و پیش بینی کننده قوی تری نسبت به سایر متغیرهاست. در نهایت به تبیین ضعف هنجارها در جامعه مورد مطالعه پرداخته شد.
۵۸.

شایستگی های فردی منابع انسانی و وفاداری کُنشی میهمانان در هتل های چهار ستاره استان مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت گردشگری سال یازدهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳۵

کلید واژه ها: رضایت ارزش ادراک شده صنعت هتلداری شایستگی های فردی منابع انسانی وفاداری کنشی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت بازرگانی مدیریت جهانگردی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت سازمانی و منابع انسانی مدیریت منابع انسانی
تعداد بازدید : ۱۰۹۳ تعداد دانلود : ۳۶۹
زمینه و هدف تحقیق: وفاداری میهمانان هتل، حاصل عالی ترین سطح رضایتمندی آنهاست که منوط به شایستگی منابع انسانی می باشد. تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش شایستگی های فردی منابع انسانی در وفاداری کُنشی میهمانان در هتل های 4 ستاره استان مازندران صورت پذیرفت. روش تحقیق: تحقیق حاضر کاربردی، توصیفی و مقطعی بوده است. جامعه ی آماری تحقیق شامل میهمانانی است که در زمان انجام تحقیق برای بار سوم است که در این هتل ها در طول سال 1394 اقامت نموده اند. با توجه به شرایط پژوهش، از روش نمونه گیری در دسترس استفاده شد. تعداد 247 نفر از این میهمانان در تکمیل پرسشنامه مشارکت نمودند. پایایی و روایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ، پایایی ترکیبی و روایی همگرا از طریق تحلیل عاملی، مورد تایید شد. فرضیه ها از طریق آزمون پیرسون، تحلیل رگرسیون، روش بارون و کنی و آزمون سوبل و گودمن بررسی شدند. تحلیل ها از طریق نرم افزار SPSS23 و Lisrel8.5 صورت پذیرفت. یافته های تحقیق: یافته ها حاکی از آن است که شایستگی های فردی منابع انسانی هم بطور مستقیم، و هم به واسطه ی متغیرهای رضایت میهمانان و ارزش ادراک شده می توانند بر وفاداری کُنشی میهمانان در هتل های 4 ستاره استان مازندران تاثیرگذار باشند.
۵۹.

سنجش تأثیر عوامل فرهنگی بر رفتار مصرف گاز خانگی (مورد مطالعه: مشترکان گاز خانگی شهری در مازندران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره چهارم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۱۶)

کلید واژه ها: مناطق شهری مازندران دانش زیست محیطی رفتار مصرف گاز نگرش و دغدغة زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری
تعداد بازدید : ۷۶۸ تعداد دانلود : ۳۲۱
به منظور اصلاح الگوی مصرف، در قانون بودجة سال 1393 مقرر شد قیمت گاز برای مصارف خانگی افزایش یابد تا در نتیجه اجرای مرحله دوم هدفمندی یارانه و افزایش قیمت های حامل انرژی (از جمله قیمت گاز خانگی)، رفتار مصرف گاز خانوارها اصلاح شود. تحقق نیافتن این پیش بینی بیانگر دخالت سایر عوامل از جمله عوامل فرهنگی است. پژوهش حاضر براساس چارچوب نظری و مطالعات تجربی پیشین، درصدد بررسی تأثیر متغیرهای فرهنگی (دانش، نگرش و دغدغه) بر رفتار مصرف گاز خانگی در استان مازندران است. این پژوهش به روش پیمایشی انجام شده و گردآوری داده های آن از طریق پرسشنامه صورت گرفته است. نمونة آماری شامل 437 نفر از مشترکان گاز خانگی مناطق شهری استان مازندران است. نتایج نشان می دهد از میان عوامل مختلف فرهنگی، با افزایش دانش، نگرش و دغدغه زیست محیطی افراد، رفتار مصرف گاز آن ها بهینه تر می شود. همچنین نتایج نشان داد از مجموع عوامل فرهنگی، عامل دانش و نگرش زیست محیطی به ایجاد دغدغه های زیست محیطی در افراد منجر نمی شود. در این پژوهش، دلایل احتمالی این مسئله، تبیین و در بخش پایانی مقاله، دو توصیة اساسی برای سیاستگذاری پیشنهاد می شود.
۶۰.

تحلیل جامعه شناختی مدیریت پسماند بیمارستانی با تأکید بر وضعیت توسعه یافتگی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲

کلید واژه ها: توسعه اقتصادی پسماند پزشکی پسماند بیمارستانی اولریش بک توسعه بهداشتی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی توسعه جامعه شناسی توسعه
تعداد بازدید : ۹۱۶ تعداد دانلود : ۵۵۷
پسماند بیمارستانی به دلیل خطرهای بالقوه ای که دارد هم سلامت بشر را تهدید می کند و هم باعث صدمه دیدن و آلودگی محیط زیست می شود. این تحقیق سرِ آن دارد که وضعیت مدیریت پسماند بیمارستانی در کشور را برحسب سطح توسعه اقتصادی و بهداشتی استان ها بررسی کند. چهارچوب نظری تحقیق مبتنی بر نظریه جامعه مخاطره آمیز اولریش بک است. به باور بک، ما در جامعه ای زندگی می کنیم که با مخاطره، به ویژه مخاطره هایی از جنس بوم شناختی و زیست محیطی شناخته می شود. در این تحقیق، برای جمع آوری داده ها از نتایج پژوهش های انجام شده در سراسر کشور در فاصله 1384-1391 درباره مدیریت پسماند بیمارستانی استفاده شد. داده ها با استفاده از برنامه اس. پی. اس. اس. تجزیه و تحلیل شدند. براساس نتایج تحقیق، بین رتبه اقتصادی استان ها و متغیرهایی مثل سرانه زباله بیمارستانی، میزان زباله عفونی و کیفیت مدیریت پسماند رابطه معنی داری به دست نیامد. بین دسترسی به شاخص های بخش بهداشت و درمان و مدیریت پسماند در دو بخش تفکیک و نگهداری پسماند رابطه وجود داشت و با دسترسی به این شاخص ها کیفیت مدیریت پسماند بهبود یافت، ولی در بخش دفع پسماند رابطه معنی داری به دست نیامد. بنابر یافته های ما، جامعه ایران را فارغ از سطح توسعه یافتگی می توان جامعه ای مخاطره آمیز دانست. مدیریت پسماند بیمارستانی معضل زیست محیطی مهمی به شمار می رود که مغفول مانده و نیازمند برانگیخته شدن حساسیت تصمیم گیرندگان و مسئولان است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان