ریحانه محلاتی

هدف از پژوهش حاضر مقایسه پیشرفت تحصیلی و  ابعاد سازگاری تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه دوم شهر یزد با توجه به ملیت- نوع مدرسه (در سه گروه ایرانی در مدارس تک ملیتی، ایرانی در مدارس چندملیتی و مهاجر در مدارس چندملیتی) و جنسیت آنان در سال 1394 بود. 474 دانش آموز به روش تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند و پرسش نامه سازگاری تحصیلی را تکمیل کردند. برای سنجش عملکرد تحصیلی از معدل پایان ترم اول، نمره کارپوشه های کلاسی و ارزشیابی تکوینی استفاده شد. داده ها با آزمون های MANCOVA و ANCOVA تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که اثرات اصلی ملیت- نوع مدرسه و جنسیت بر عملکرد و سازگاری تحصیلی معنادار است؛ به این شرح که عملکرد تحصیلی دانش آموزان ایرانی در مدارس تک ملیتی، بیش از دانش آموزان ایرانی و مهاجر در مدارس چندملیتی بود؛ در کل پسران عملکرد تحصیلی ضعیف تری داشتند؛ بین سازگاری تحصیلی دختران و پسران تفاوت معنادار نبود؛ بین کوشش تحصیلی و رضایت از تحصیل در هر سه گروه تفاوت معنادار، اما بین وضوح اهداف تفاوت معنادار نبود؛ اثر تعاملی ملیت- نوع مدرسه و جنسیت تنها بر بعد وضوح اهداف معنادار، اما بر رضایت از تحصیل و کوشش تحصیلی معنادار نبود؛ بین میانگین کوشش تحصیلیِ دانش آموزان ایرانی در مدارس چندملیتی و دانش آموزان مهاجر در همان مدارس تفاوت معنادار نبود، اما رضایت از تحصیل در دانش آموزان مهاجر بیشتر بود؛ کوشش و رضایت از تحصیل در دانش آموزان ایرانی در مدارس تک ملیتی کمتر از دانش آموزان مهاجر بود؛ در کل، وضوحِ اهداف در دختران ایرانی در مدارس تک ملیتی بالاتر از پسران و دختران ایرانی و پسران مهاجر در مدارس چندملیتی بود. به مشاوران تحصیلی توصیه می شود که نقش ملیت و جنسیت و محیط تحصیلی را در عملکرد و سازگاری تحصیلی دانش آموزان مورد توجه قرار دهند.