زهرا رزاززاده

واژه ربوبیت از ریشه « ربب » به معنای پرورش دادن و البته نمونه های قرآنی آن که از نظر معنایی هم راستا با این واژه است، در ساختار صرفی از ریشه « ربو » به شمار آمده؛ ربوبیت را اما از منظر قرآن می توان به دو نوع تکوینی و تشریعی تقسیم نمود و تکوینی را نوعی هدایت غیرمستقیم و نامحسوس که اختصاصی به انسان ندارد و تشریعی را ویژه انسان دانست که مشخصه بارز آن ارسال پیامبران و کتب آسمانی در امر هدایت است؛ البته ربوبیت را با همین مفهوم می توان به عام و خاص تقسیم نمود و ربوبیت عام را افزون بر پروراندن و تربیت همه انسان ها به یک اندازه به پرورش همه موجودات در نظام هستی تعمیم داد و ربوبیت خاص را نوع ویژه ای از تربیت الهی دانست و پرورش انسان های خاص مثل پیامبران را از این مقوله به شمار آورد. این پژوهش تلاش کرده تا مصادیق ربوبیت « ربّ العالمین » را که همگی به طور مستقیم یا غیرمستقیم در ارتباط با انسان است، نخست دسته بندی و سپس مفهوم یابی کند. بدین منظور لایه های معنایی هر یک را با توجه به سیاق آیات و در حوزه ربوبیت الهی تبیین نموده است. از نتایج این مطالعه اثبات خاص بودن انسان نزد خداوند است که ربوبیت ویژه الهی را نصیب او کرده، پیامبران را در بهترین شکل آن پرورش می دهد تا هدایت تشریعی سایر انسان ها را که از مصادیق ربوبیت است، از طریق ایشان جاری فرماید.

هدف پژوهش حاضر بررسی شکل گیری شخصیت عقلانی زنان از منظر قرآن و حدیث است.جامعه پژوهش، آیات وحیانی و تحلیل روایات اسلامی می باشد. نمونه پژوهش آیات قرآنی مرتبط با موضوع تربیت و عقل زنان بوده که بعد از واکاوی به بررسی شکل گیری شخصیت عقلانی زنان از منظر قرآن و حدیث پرداخته است. برای گردآوری اطلاعات از روش اسنادی و کتابخانه ای استفاده شد. بر اساس اطلاعات جمع آوری شده ،آیات و روایات مربوط به تربیت عقلانی زنان بررسی و تحلیل شد. نتایج حاصل از مطالعه در آیات وحیانی قرآن و روایات اسلامی نشان داد که، ویژگی های بارز زنان از قبیل ویژگی های جسمی، روحی و روانی که وظایف فردی و اجتماعی متفاوتی را در زندگی آینده آنان ترسیم می نماید، ناشی از تربیت عقلانی زنان می باشد و این تربیت عقلانی ،در شکل گیری شخصیت عقلانی آنها مؤثر است. پرورش ذهن و فکر و خرد زنان این فایده را داراست که اولا ابعاد وجودی او رشد و پرورش می یابد. وثانیا وسعت فکر و ترقی، او به جهت تربیت نسل، سبب پیشرفت جامعه خواهد شد.