عمران حیدری

چکیده در دهههای اخیر، گردشگری، جایگاه ویژه و منحصر به فردی در توسعه اقتصادی کشورها داشته و علاوه بر تاثیرگذاری بر فرآیند تولید و اشتغال، باعث بهبود در شاخصهای عدالت اجتماعی و ارتقای سطح زندگی و افزایش رفاه جامعه نیز شده است. رونق ﮔﺮدﺷﮕﺮی و توسعه کسبوکارهای مرتبط، بدلیل تاثیرگذاری در توسعه اقتصادی کشور، علاوه بر بازارهای داخلی، نیازمند معرفی و حضور در ﺑﺎزارهای متنوع خارجی (منطقهای و جهانی) است. بینالمللیسازی در صنعت گردشگری از جمله موارد موثر در سیاستگذاری و توسعه راهبردی این صنعت مهم است که می تواند موجب معرفی، توسعه و رونق گردشگری در کشور شده و به تبع آن علاوه بر خروج از اقتصاد تک محصولی، تاثیر بهسزایی در بهبود وضع اقتصادی فرد، جامعه و کشور داشته باشد.این تحقیق که به صورت توصیفی تحلیلی انجام شده، با هدف شناسایی مدلهای مختلف بینالمللیسازی کسبوکارها و ارائه بهترین روش در بین المللیسازی کسبوکارهای گردشگری تدوین شده است. برای دستیابی به این هدف، از طریق مطالعات و بررسی پیشینه تحقیقاتی مختلف، انواع نظریهها و مدلهای بینالمللیسازی شناسایی گردید و با استفاده از نرمافزار MAXQDA، پیادهسازی یافتهها (مدلها و نظریهها)، تکوین مقولهها و سپس تجزیه و تحلیل آنها، انجام شد.نتایج حاصل از تحقیق نشان میدهد که راهبردهای بینالمللیسازی کسبوکارها، مبتنی بر صادرات و حضور در بازارهای خارجی است و شاخصهای معرفی شده در این روشها، مناسب برای بینالمللیسازی صنعت گردشگری و عرضه خدمات و محصولات آن به گردشگر خارجی نمیباشد بلکه نیازمند تمرکز بر چشمانداز درونی و ارائه راهبرد جدید است.

در سال های اخیر، گردشگری به صنعتی قدرتمند و تجارتی پرسود تبدیل شده است. این تجارت نوظهور، باعث افزایش رقابت در بنگاه های اقتصادی برای تنوع بخشی به خدمات و محصولات در جهت جذب بیشتر گردشگران شده است. در بین انواع گردشگری، امروزه، گردشگری کشاورزی در بسیاری از کشورها مورد توجه ویژه قرار گرفته است. این نوع از گردشگری، علاوه بر این که می تواند محلی برای تفریح و آموزش گردشگران باشد، موجب ایجاد اشتغال، کسب درآمدهای مضاعف، سرمایه گذاری پایدار، رونق تولید، جلوگیری از مهاجرت و درنهایت سبب توسعه پایدار کشاورزی خواهد شد. با وجود ظرفیت های بالقوه روستاهای کشور، گردشگری کشاورزی، نتوانسته جایگاه مناسبی را به دست آورد و به گردشگر جهانی معرفی شود. بنابر اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ حاضر، با هدف بررسی و شناسایی چالش های بین المللی سازی کسب و کارهای گردشگری کشاورزی در کشور انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش کیفی، تعداد 23 نفر از خبرگان عرصه گردشگری کشاورزی کشور بود و فرآیند گردآوری داده ها با نمونه گیری گلوله برفی، از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد. کدگذاری داده ها، انتخاب مقوله ها و استخراج نتایج، توسط نسخه 2/2018 نرم افزار MAXQDA انجام شده و برای نیل به اعتبار پژوهش، داده های مستخرج، در گروه کانونی مورد بررسی و تحلیل نهایی قرار گرفت. یافته ها نشان داد که دو دسته چالش به صورت"مستقیم" و "غیر مستقیم" در بین المللی سازی کسب و کارهای گردشگری کشاورزی وجود داشت که شامل؛ عدم شناخت، فقدان آموزش، قوانین و مقررات، چالش های اختصاصی، راهبردی، ضعف در بازاریابی، شرایط فرهنگی سیاسی و مشکلات تورها بود. بررسی این چالش ها، از ناشناخته بودن گردشگری کشاورزی در کشور و عدم توفیق در بین المللی سازی این نوع از کسب و کارها حکایت دارد.