جواد شکاری نیری

جواد شکاری نیری

مدرک تحصیلی: استادیار گروه مرمت دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۵ مورد از کل ۱۵ مورد.
۱.

آذرگشنسب (شهر شیز)مجموعه ای با عملکرد علمی و دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تخت سلیمان آذرگشنسب مجموعه علمی دینی گنج شیزیکان آتشکده

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری گروه های ویژه هنر و دین
  2. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای کاربردی معماری کاربردی ایران و اسلام
تعداد بازدید : 473 تعداد دانلود : 258
گنزگ یا گنزا در آذربایجان نام آشنایی برای برخی مکان های مقدس است، این چنین فضاهایی به واسطه ی عملکردهای علمی و مذهبی و داشتن گنجینه های علمی و دینی به ویژه کتاب وکتابخانه، شهرت پیدا کردند. به همین دلیل گنج شیزیکان به محل تخت سلیمان فعلی، اطلاق گشته است؛ با این حال، بیشتر اوقات در اذهان مردم فقط جنبه های عبادتگاهی و مذهبی این مجموعه ها مورد توجه قرار می گرفته است. با اندک دقتی در مفهوم بیتی از حکیم توس معلوم می شود که: آتشکده ها صرفا محلی برای عبات نبوده است، بلکه در آن مکان ها، آموزه های علمی ای نیز رایج بوده است و ایرانیان از پیشروان تعلیم وتربیت در عرصه های دینی وعلمی بوده اند. به هر برزنی بر دبستان بدی همان جای آتش پرستان بدی در این مقاله با استفاده از آخرین مطالعات علمی انجام شده در مورد این مکان بسیار ارزشمند تاریخی، ابعاد ناشناخته ی جدید آن مورد بررسی قرار گرفته که نتایج ارزشمندی را در بر دارد. اثبات نام اصلی این آتشکده بر اساس مهرهای یافته شده در محل تخت سلیمان بسیاری از ابهامات را در مورد اصالت این مکان برطرف نمود وثابت نمود که آتشکده آذر گشنسب همین محل است. بقایای معماری این مکان که عمدتا از عصر پیش از اسلام و نیز الحاقات دوران اسلامی و تقدس بسیار آن برای پیروان دین زرتشت و اجرای مراسم آیینی سالانه در خرابه های آتشکده ی آذرگشنسب از نکات جالب توجه در مورد این مکان است.
۳.

یافته هایی از طرح شنب غازان ، پدیده شهری عصر ایلخانی به نام ابواب البر(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 956
در عصر جهانداری مغول ها یا دوره ایلخانی، پدیده نوینی در عرصه های معماری و شهرسازی موسوم به ابواب البر معمول می گردد که در این طرح مقبره بانی به عنوان عنصر سازمان دهنده سایر فضاهای اقماری مجموعه مشهود است. دو شهرک اقماری در قرن هفتم هجری در دو طرف تبریز بر اساس یک ایده منطقی شهر سازی احداث می گردد که یکی شنب غازان در سمت غرب و دیگری رشیدی در شرق تبریز است. وضعیت ساختمانی شنب غازان به رغم شهرت بسیار آن ، به دلیل از بین رفتن هر گونه آثار فیزیکی، در پرده ابهام است و حتی تفسیرهای متفاوتی از مفهوم نام آن ارائه می گردد. نگارنده بر اساس مطالعات متون آن عصر در مورد اوصاف معماری شنب غازان و تحلیل و مقایسه آنها با تصاویر مینیاتور و طرح هایی که توسط سیاحان اروپایی تهیه شده است؛ ضمن نقد نظر و طرح دونالد ویلبر موفق گردید با طرح نقشه هایی از کلیت آن ، نحوه استقرار فضاهای معماری آن را نیز روشن نماید.
۹.

تبیین کارکرد دفاعی سکونتگاه های زیرزمینی ایران (مطالعه موردی: شهر زیرزمینی گلستان نیر)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دفاع غیرعامل سکونتگاه زیرزمینی شهر زیرزمینی درینکویو گلستان نیر فضاهای مخفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 673 تعداد دانلود : 906
ایران، به لحاظ جغرافیایی، دریکی از نقاط مهم ارتباطی بین شرق و غرب قرار دارد. سکونت و استقرار در چنین موقعیتی، همواره، حملات پی درپی اقوام مختلف را همراه داشته است. ساکنان این سرزمین همیشه به اتخاذ تدابیری لازم برای تاب آوری در برابر امواج تهدیدات مختلف اقدام کرده اند. مردم ایران زمین سکونتگاه ها و شهرهای زیرزمینی را، که معمولاً ماهیت مخفی دارند، بیشتر مواقع، زیر یا کنار شهرها یا سکونتگاه های متعارف ایجاد می کردند تا در مواقع خطر به داخل آن ها پناه ببرند. هدف از اجرای این پژوهش بررسی نقش تهدیدات و موقعیت جغرافیایی در چگونگی شکل گیری شهرهای زیرزمینی در ایران است. پرسش تحقیق این است که نقش جغرافیا و اقدامات دفاعی در چگونگی شکل گیری سکونتگاه های زیرزمینی در ایران چه بوده است؟ از روش تحقیق توصیفی - تحلیلی، پیمایشی، و روش تجزیه و تحلیل مقایسه ای و تطبیقی برای دسته بندی و تحلیل داده ها استفاده شده است. نتایج تحقیقات میدانی و بررسی های اسنادی نشان می دهد موقعیت جغرافیایی و الزام های دفاعی از مهم ترین عوامل شکل گیری بسیاری از این سکونتگاه هاست.یکی از نمونه های بارز در این مورد شهر زیرزمینی گلستان در اطراف نیر اردبیل است. این شهر زیرزمینی همانند«درینکویو»در محیطی واقع است که چندین سکونتگاه یا روستای زیرزمینی صخره ای پیرامون آن قرار دارد و ماهیت متفاوتی با روستاهایی مثل میمند و کندوان دارند و فقط از فاصله بسیار نزدیک قابل تشخیص اند.
۱۰.

جستاری در معماری مسجد جامع گلبرگه، شاهکار هنر ایرانی در شبه قاره هند(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 858 تعداد دانلود : 810
مسجد جامع گلبرگه در شهر گلبرگه، پایتخت سلاطین بهمنی در ناحیه دکن هند به سال 769 هجری به دست «معمار رفیع قزوینی» ساخته شد. چگونه یک معمار ایرانی قرن هشتم در آن ناحیه دوردست حضور پیدا کرده و اثری شگرف خلق کرده است که هنوز پابرجاست؟ ویژگی های شاخص معماری و فنی این مسجد و علت پایداری آن با وجود ویرانی سایر بناهای شهر، پرسش هایی در مواجهه با این بنا پیش کشیده و پاسخ روشنی می طلبد. فرضیه تحقیق، پیدایش شیوه معماری ایرانی در آن ناحیه را نفوذ موج فرهنگی و هنری با حضور هنرمندانی مثل آن معمار در آن نقطه از جهان می داند؛ فرایندی که سبک ایرانی- دکنی را به نمایش گذاشته که متفاوت از معماری سبک مغولی هند است. روش تحقیق، تحلیلی- توصیفی است. نتایج پژوهش کاربرد اصول نیارش معماری ایرانی، از جمله: اصل تقابل نیرو، استفاده وسیع از سازه های طاقی کلمبو، طاق آهنگ، گنبد و... را در ساخت این بنا نشان داده و ریشه ترکیب عناصر معماری هندی ازجمله شیوه «پنچایاتانا» در این بنا را روشن می سازد. همچنین وجوه معماری مسجد جامع گلبرگه را همراه با طرح ها و تصاویر مربوط، بررسی می کند.
۱۱.

ربع رشیدی و تأملی بر طرح های بازآفرینی و مطالعات پیرامونی معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: وقف نامه ربع رشیدی دژ رشیدآباد نقشه سرهنگ قراجه داغی تناقضات طرح ویلبر شهرستان رشیدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 645 تعداد دانلود : 309
مطالعات میدانی در سایت ربع رشیدی تبریز، تناقضاتی را آشکار کرده و نظرات ارائه شده را با چالش جدی مواجه ساخته اند؛ که یکی، عدم انطباق اطلاعات نقشه های جغرافیایی موجود و چاپ شده با مکان مورد بحث بود، نکته دوم، عدم انطباق طرح های بازآفرینی ارائه شده در مکان موجود فعلی با واقعیت، مقیاس و اصل اوصاف ربع رشیدی در وقف نامه و سوانح الافکار و سایر اسناد و مدارک تاریخی است. مطالعات و بررسی های پژوهش حاضر، نتایج مطالعات قبلی را مورد تردید جدی قرار داده و چند سؤال ایجاد کرده اند؛ اول این که آیا مکان محصور فعلی موسوم به قلعه رشیدی، همان اصل ربع رشیدی بوده یا بخشی از آن مجموعه بزرگ بوده است؟ فرضیه اول پژوهش؛ ربع رشیدی موصوف در وقف نامه با وسعت بسیار، نمی تواند در مکان محصور و محدود چند هکتاری فعلی بگنجد. سؤال دوم؛ برج بزرگ جنوب قلعه که قبلاً رصدخانه فرض شده بود، بر خلاف معمول، چرا در پایین ترین قسمت ساخته شده است؟ فرضیه دوم؛ برج رصدخانه معمولاً در بالاترین سطح محدوده ساخته می شود، لذا برج مذکور، کاربری رصدخانه نداشته و فقط دفاعی بوده است. نتایج پژوهش مشخص نمودند که مکان موجود فعلی قلعه رشیدی بر خلاف تصور قبلی، نمی تواند کل ربع رشیدی باشد، بلکه جزئی از رشیدآباد است. نقشه های تاریخی و اسناد و روایت های مردم محل، این مکان را به عنوان قلعه رشیدی معرفی می کنند. پژوهش حاضر، طرح کامل برج و باروی قلعه دستکاری شده در عصر صفوی را به دست آورده و طرح سه بعدی آن را نیز بازآفرینی نموده است. کلیات اصیل طرح روضه ربع رشیدی و فضاهای معماری نیز با مراجعه به متن وقف نامه، به صورت جدول استخراج شده و به نمودار تبدیل شدند. با استفاده از آنها، نقشه روضه بر اساس یک مقیاس حدودی نزدیک به واقع، ترسیم شد. تحقیقات میدانی نشان داده که در سطح زمین، آثار چندانی از ربع رشیدی موصوف وقف نامه باقی نمانده اند. هدف از انتشار نتایج تحقیق، بیان واقعیت ها و حقایق ربع رشیدی به عنوان یکی از مهم ترین پدیده های علمی و آکادمیک ایران در قرن هشتم ه.ق بوده که بر اساس نقد اصولی و شناختی مستند، انجام شده است.
۱۲.

An Inquiry into Maragheh Observatory: The First International Scientific-Research Foundation of the Ilkhanid Era(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 748 تعداد دانلود : 760
The Maragheh observatory site was excavated in 1970. Prior to the excavation, there was very little known about this architectural masterpiece. The observatory was constructed on the top of a hill called "Rasad Dāghi". In fact, Samarkand and Jaipur observatories had derived the idea and astronomical units from the Maragheh construction. So, we can use those as comparisons while aiming to better understand and interpret the existing works in order to properly reconstruct the Maragheh observatory. Compared to similar monuments in India, the Maragheh observatory can be renovated only using the Maragheh architectural units. Comparing existing evidence of observation, including archaeological, historical and scientific evidence, will lead us to better understand the realities of the original design. With the reference to the architecture of the existing ancient observatories, the hypothesis was that through a comparative study, an architectural algorithm/pattern could be found and used to determine the shape and arrangement of the Maragheh observatory. The main objective here is to compare the historical and archaeological evidence of Iran's observation instruments with other countries in order to develop the knowledge of Archaeoastronomy. The sky and astronomical phenomenon provided the tools for time reckoning, calendar organization and celestial navigation that supported those human voyages.
۱۳.

نقش فرهنگ در شکل گیری خانه های بومی منطقه تالش(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تالش خانه های بومی فرهنگ و معماری معماری بومی اقلیم و معماری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 245 تعداد دانلود : 528
بررسی نقش فرهنگ در شکل گیری خانه های بومی منطقه تالش موضوع پژوهش حاضر است؛ اهمیت این موضوع به این سبب است که به نظر می رسد تاکنون درباره معماری این منطقه پژوهش درخوری انجام نشده است. بنابراین هدفِ این پژوهش شناختِ چگونگی تأثیر عناصر محتوایی فرهنگ منطقه در شکل دهی به فرم کالبدی و سازمان فضایی این خانه هاست و پرسش اصلی این است که نقش عوامل فرهنگی در شکل گیری خانه های این منطقه چه بوده است؟ این پژوهش از نوع پژوهش های کیفی است و در آن از روش تحقیق توصیفی تحلیلی استفاده شده است و گردآوری داده ها، به صورت میدانی و کتابخانه ای است. متغیر مستقل این پژوهش فرهنگ و متغیر وابسته آن معماری خانه های بومی است. جامعه آماری تحقیق، منطقه تالش و روش نمونه گیری آن سهمیه ای است. نتایج تحقیق نشان می دهد که آهنگ تغییرات فصلی و اشغال فضا در فصول سرد سال محدود به اتاق اصلی در طبقه پایین و در ایام نوروز و بهار، فضای ایوان و در تابستان، طبقات بالا و محوطه خانه است. مؤلفه هایی مانند وسعت بنا و محوطهِ خانه، نوع، تعداد و مساحت فضاهای خدماتی، نوع تزئینات و مصالح مصرفی و نیز استفاده یا عدم استفاده از استاد کار، در طبقه بندی خانه های بومی منطقه بر اساس طبقه اجتماعی مؤثر است، همچنین با توجه به چارچوب نظری تحقیق، عناصر فضا در این خانه ها را می توان به سه دسته ثابت (داخلی و خارجی)،  نیمه ثابت (چیدمان اثاثیه) و متحرک (روابط و آداب سکونت بر اساس جنسیت و سن) تقسیم بندی نمود.
۱۴.

نقش محیط و معیشت در شکل گیری خانه های بومی منطقه تالش(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 256 تعداد دانلود : 35
مقدمه: بررسی نقش محیط و بوم در شکل گیری خانه های بومی منطقه تالش موضوع این تحقیق می باشد، اهمیت این موضوع به این سبب است که به نظر می رسد هنوز تحقیق کافی در مورد معماری این منطقه صورت نگرفته است. هدف: هدف این پژوهش شناخت چگونگی تاثیر محیط و معیشت در معماری خانه ها است. پرسش اصلی این تحقیق این است که نقش عوامل محیطی و نوع معیشت در شکل گیری خانه های این منطقه چه بوده است؟ روش شناسی تحقیق: از روش تحقیق توصیفی و تحلیلی استفاده شده است و گردآوری داده ها به صورت میدانی و اسنادی بوده است. متغیر مستقلِ پژوهش، محیط و شیوه های معیشت و متغییر وابسته آن معماری خانه های بومی تالش می باشد. جامعه آماری تحقیق منطقه تالش و روش نمونه برداری سهمیه ایی است. قلمرو جغرافیایی پژوهش: منطقه شامل شهرستان های آستارا، تالش، ماسال، رضوانشهر و بخش هایی از شهرهای شفت، فومن و صومعه سرا در غرب استان گیلان مانند ماسوله، ماکلوان، گشت، امام زاده ابراهیم،... و بخش هایی از شهر های نمین و خلخال در استان اردبیل و شهرهای آستارا، لنکران، ماساللی، جلیل آباد، لریک، یاردیملی و سالیان در جمهوری آذربایجان است یافته ها و بحث: نتایج تحقیق نشان می دهد که تنوع فضاها، ایوان، تلار باز و فضاهای متخلخل لایه بیرونی برای نفوذ هوا به داخل، از ویژگی های خانه های جلگه است امّا در کوهپایه و کوهستان چنین نیست. تعداد فضاهای خدماتی بیرونِ بنای اصلی در حوزه کوهپایه به ترتیب بیشتر از جلگه و کوهستان ولی گستردگی و مساحت آن ها در محوطه خانه های جلگه بیشتر از کوهپایه و کوهستان است. میانگین مساحت طبقه همکف به کل در خانه های جلگه به ترتیب بیشتر از کوهستان و کوهپایه ولی میانگین مساحت ایوان در همکف و فضاهای طبقه اول در جلگه به ترتیب بیشتر از کوهپایه و کوهستان و میانگین مساحت فضاهای دامی و انبار در کوهستان به ترتیب از جلگه و کوهپایه بیشتر است.
۱۵.

بررسی وتطبیق نیارشی دو آرامگاه باباتوکل و میرمطهر در روستای بابالنگر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: منظر فرهنگی شناخت کالبدی فنون ساخت آرامگاه باباتوکل آرامگاه میرمطهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 843 تعداد دانلود : 184
موضوع پژوهش این مقاله بر مطالعه دو آرامگاه باباتوکل و میرمطهر واقع در روستای بابالنگر از توابع استان خراسان رضوی متمرکز است که نسبت به دیگر آثار موجودِ روستا، در وضعیت مناسب تری قرار دارند. این دو بنا از لحاظ فرهنگی و طبیعی در بستری غنی از ابنیه تاریخی در جوار خود بهره مند بوده اما تاکنون مورد بررسی و شناخت دقیق قرار نگرفته اند. چگونگی نیارش بناهای مورد بحث و دوره ها، ساختارهای تاریخی و بانیان احتمالی، پرسش های این پژوهش بود. شناخت هر چه بیشتر این دو آرامگاه موجب تصمیم گیری های موثرتری در آینده برای رفع آسیب ها و همچنین ماندگاری آن ها خواهد بود. هدف پژوهش مستندنگاری دو آرامگاه و بررسی پیشینه ی تاریخی آن ها و بررسی دوره بندی و الحاقات ابنیه و فنون ساخت و طراحی دو آرامگاه و مقایسه بایکدیگر برای حصول نتایج مورد انتظار است. با استفاده از روش های گردآوری و مطالعات اسنادی، میدانی، ویژگی های دو آرامگاه بررسی شد. مطالعات اسنادی شامل مطالعه کتاب ها، سفرنامه ها، وقف نامه ها، عکس ها، مقالات، مجله ها و نشریات، پایان نامه های مرتبط و سایر موارد تحقیقاتی است. مطالعات میدانی نیز از طریق حضور و بازدید از سایت، رولوه و اصلاح نقشه ها و تهیه عکس انجام گرفته و همچنین مصاحبه و گفتگو با صاحب نظران، کارشناسان و اهالی منطقه بود. روند پژوهش مشخص کرد که دوره ساخت بنا، مربوط به عصر تیموری است و شخصی با لقب «بلقیس زمان» بانی آن بوده است. هسته اولیه آرامگاه ها، مقبره ای چهارتاقی گنبددار با چهار بازشو بوده که در دوره های بعد سه بازشو بسته و دو ایوان در قسمت شرقی بنا اضافه شده است. نتایج بررسی ها، شباهت ها و تفاوت های دو آرامگاه در نوع قوس ها و پلان و پوشش ها و فنون اجرا و مصالح را نشان داد. یافته های پژوهش، نشان داد که آرامگاه میرمطهر با فاصله زمانی خاصی از آرامگاه باباتوکل ساخته شده و ایرادات سازه ای قبلی، در آن رفع گردیده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان