زهره پوراعتصامی

معماری بناهای مسکونی در دوره قاجاریه از محرمیت ها و رعایت فضاهای بیرونی و اندرونی و طرح های دلباز به همراه رعایت اصول ارتباطات و محرمیت ها، به معماری غرب گرای پهلوی اول و بخصوص پهلوی دوم رسید. این غرب گرایی به خصوص در ساختمان های مسکونی رخنه کرده تا جایی که فضاهای اندرونی، طرح های ترکی و اتاق سازی ها در اطراف حیاط به فراموشی سپرده شد و معماری ارزشمند ایرانی دست خوش سردرگمی و پریشانی شد. در این مقاله تلاش شده مسیر حرکتی معماری ساختمان های مسکونی از دوره قاجار تا پهلوی دوم مورد برسی قرار گیرد ،که این تحولات باعث تحول در فرم پلان ها در این دوره ها نیز بوده.روش پژوهش در نگارش این مقاله به صورت توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری داده ها به صورت اسنادی و کتابخانه ای بوده است.نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که معماری دوره قاجاریه که به حق اصول،مبانی و الگوهای قدیم معماری ایران را ارتقاء بخشیده درنهایت به معماری دوره پهلوی اول با الگو گیری از کشورهای شرقی و تلفیق با معماری سنتی و سپس به معماری دوره پهلوی دوم با الگوی غرب گرایی وبی هویتی رسیده است.

مقاله حاضر در جستجوی چگونگی تأثیر علم هرمنوتیک و مفهوم آن در معماری به وسیله ی روش های طراحی معماری وابسته به بستر یا متن پروژه می باشد. روش های طراحی ذکر شده در این پژوهش دارای مفهوم طراحی مشترکی هستند و آن مفهوم متن معماری می باشد. روش های طراحی معماری موردمطالعه در این تحقیق زمینه گرایی و توسعه گرایی می باشد. روش تحقیق کتابخانه ای در جمع آوری اطلاعات و سپس تحلیل و بررسی این اطلاعات و همچنین ارائه نمونه های موردی مربوط به روش های طراحی معماری مذکور، روش این پژوهش بوده است. از نتایج این تحقیق می توان به توصیف روش های طراحی زاینده در تولید فرم ها و کالبدهای معماری و شهرسازی از طریق تفسیر و خوانش متن موجود اشاره کرد. با استفاده از مفاهیم این روش ها می توان در بافت های تاریخی از روش های زیر در طرح معماری بهره برد 1. استفاده از آثار و بقایای قدیمی یا حتی توصیفات آن به عنوان ایده، ساختار یا زیرنقش طرح جدید 2. طراحی اثری حاوی روح، مفاهیم، کارکرد یا خاطرات بنای پیشین.