رقیه یوسف دخت

قرآن، کتاب هدایت و برنامه زندگانی بشر است؛ پیاده کردن دستورات آن برای انسان ها رستگاری، رشد و تعالی به ارمغان می-آورد. به همین دلیل در تعدادی از آیات الهی به بلا، آزمایش و نقش آن ها در زندگی و مسائل مرتبط به آن اشاره شده است که می توان با بررسی این آیات از جهت مفهوم آن، نشانه ها، ابزار، علل و عوامل پیروزی در آن به اهمیت و ضرورت آن پی برد و در راستای اصلاح خود و جامعه به کار گرفت که تأثیر بسزایی در ایجاد آرامش و شادی دارد و با پرداختن به این مسایل می-توان در بهبود زندگانی و هدفمند ساختنش قدم برداشت. در همین راستا، در این پژوهش سعی شده است با روش کتابخانه ای و با شیوه توصیفی- تحلیلی با اتکا به آیات قرآن کریم، روایات و احادیث به گردآوری اطلاعات و سپس به تحلیل بلا از منظر قرآن پرداخته شود.

مسجد یکی از شاخص ترین بناهای معماری اسلامی است، مطالعه و پژوهش درباره آن به سبب اینکه آغاز معماری در تمدن اسلامی با این بنا است، ضروری می باشد. مسجد جلوه ای از زیبایی های بصری و نمونه بارزی از تلفیق و ارتباط فرم های نمادین با باورهای عمیق اعتقادی در عرصه حیات مادی است که علاوه بر تأمین کالبد مکان عبادت با زبان کنایه و اشاره هنر از معرفت دینی و راز و رمز شریعت سخن می گوید، و از این رو اهمیت و قداست ویژه ای برخوردار است. مسجد در اصل منتسب به ذات اقدس خداوند است و در بیان معماری هنرمندانه آن از ماورایی ترین دریافت های بشری بهره گرفته می شود. در این نوشتار ضمن بیان معانی لغوی و اصطلاحی مسجد و تاریخچه آن، اهمیت و ضرورت، آداب و احکام مسجد و در نهایت به معماری و کارکردهای آن در تمدن اسلامی با استفاده از منابع کتابخانه ای و با روش توصیفی-تحلیلی پرداخته شده است.