مریم مسلمی

یکی از هدف های مهم روان شناسان صنعتی و دست اندرکاران سازمانی توصیف و تبیین رفتارهای سازمانی است. در این میان قلدری در محل کار مشکلی گسترده در زندگی کاری و یکی از خطرهای شغلی مربوط به محیط کار است که اگر نادیده گرفته شود، تشدید می شود. هدف از این پژوهش شناسایی و ارزیابی عوامل مؤثر بر قلدری در محل کار و روش تحقیق به کاررفته آمیخته از نوع اکتشافی بود. جامعه آماری پژوهش دستگاه های اجرایی شهر بندرعباس بودند. در بخش کیفی، با 12 نفر مصاحبه شد و با استفاده از روش تحلیل محتوا عوامل مؤثر شناسایی شدند. در بخش کمّی، تعداد 240 پرسشنامه گردآوری و برای ارزیابی داده ها از نرم افزار Spss استفاده شد. پایایی بازآزمون برای محاسبه پایایی مصاحبه های انجام گرفته به کار رفت و برای بررسی پایایی پرسشنامه از آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج نشان داد پنج عامل اصلی بر قلدری در محیط کار تأثیر می گذارند که برای هر یک از آن ها تعدادی زیرشاخص نیز شناسایی شد. این پنج عامل عبارت اند از: عوامل زمینه ای، عوامل فردی روان شناختی، عوامل شغلی حرفه ای، عوامل سازمانی، و عوامل رفتاری نگرشی. بین عوامل شناخته شده، عوامل زمینه ای بیشترین تأثیر و عوامل شغلی کمترین تأثیر را در بروز قلدری دارند.

تحقیقات نشان می دهد روانشناسان اجتماعی روش های روایتی را برای آزمون فرضیه های مربوط به پویایی روابط نزدیک و صمیمی و محبت آمیز در روابط زوجین به منظور بهبود کارکردهای خانوادگی و ارتقاء صمیمیت به کار برده اند . مسأله پژوهش پیش رو این است که روی آورد روایت درمانگری گروهی چه تأثیری در صمیمیت زوجین دارد. هدف از پژوهش بررسی اثربخشی آموزش مبتنی بر روی آورد روایت درمانگری گروهی در صمیمیت زوجین در قالب طرح نیمه تجربی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه است که نمونه مورد نظر شامل 16 زوج دانشجو به صورت داوطلبانه از دانشجویان متأهل دانشگاه آزاد شاهرود انتخاب و جایگزینی تصادفی (8 زوج گروه آزمایش و 8 زوج گروه کنترل) شدند. گروه آزمایش در 9 جلسه روایت درمانگری گروهی (اقتباس از برنامه درمان مایکل وایت و دیوید اپستون، 1990) شرکت کردند، در حالی که گروه گواه تحت هیچ مداخله ای قرار نگرفت. زوج های دو گروه در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون پرسشنامه نیازهای صمیمیت باگاروزی (2001) را تکمیل کردند. نتایج حاصل از آزمون تحلیل کواریانس چند متغیره نشان داد که روایت درمانگری گروهی تمام خرده مقیاس های صمیمیت زوجین در گروه آزمایش را به طور معناداری افزایش داده است (0/01> P ( . به معنای دیگر آموزش روایت درمانگری گروهی سبب بهبود ارتباط و افزایش صمیمیت در زوجین شد.

زمینه: پژوهش ها نشان می دهد تنیدگی های شغلی در دراز مدت به فرسودگی شغلی و فزون کاری منتهی می شود. به همین دلیل است که امروزه توجه به محیط های شغلی و شرایط کار کارکنان امری است که به منظور حفظ سلامت و بهداشت کارکنان مورد توجه قرار گرفته است. بنابراین آیا آموزش مدیریت چندوجهی تنیدگی می تواند بر فزون کاری و فرسودگی شغلی کارکنان اثر بگذارد؟ هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مدیریت چندوجهی تنیدگی لرن ( بارلو و همکاران، 2001) بر فزون کاری و فرسودگی شغلی کارکنان شرکت داروسازی انجام گرفت. روش: روش پژوهش شبه آزمایشی (پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه) بود که از میان کارکنان داوطلب، 30 نفر به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گواه (15 نفر) قرار گرفتند. برنامه چندوجهی مدیریت تنیدگی طی 18 جلسه 90 دقیقه ای و به صورت هفتگی اجرا شد و آزمودنی ها به پرسشنامه اعتیاد به کار WART (رابینسون، 1999) و فرسودگی شغلی MBI (مسلچ، 1981) پاسخ دادند. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس تک متغیره نشان داد که گروه به صورت معناداری روی فزون کاری (0/01 > P ) و فرسودگی شغلی(0/01 >P) تأثیر دارد. نتیجه گیری: این بدان معناست که کارکنانی که در برنامه آموزش مدیریت چندوجهی تنیدگی شرکت کردند در متغیرهای کاهش فزون کاری (گرایش های اجباری، کنترل، خودجذبی، ناتوانی در سپردن مسئولیت به دیگران و خودارزشی ضعیف) و فرسودگی شغلی نمرات بهتری در آزمون نهایی اخذ کردند.