حسین بقولى

زمینه: ایﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺗﻌییﻦ ﻣﻘﺎیﺴﻪ اﺛﺮﺑﺨﺸی درﻣﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘی ﻣﺒﺘﻨی ﺑﺮ ذهن آﮔﺎﻫی و درﻣﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘی رﻓﺘﺎری ﺑﻪﺷیﻮه ﮔﺮوﻫی در کﺎﻫﺶ ﻋﻼﺋﻢ احساس گناه ، ناامیدی و افکار خودکشی ﺑیﻤﺎران ﺑﺰرﮔﺴﺎل ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﺧﺘﻼل اﻓﺴﺮدﮔی اﺳﺎﺳی اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. روش پژوهش: در ایﻦ ﭘﮋوﻫﺶ از ﻃﺮح ﭘﮋوﻫﺶ ﺗﺠﺮﺑی ﭘیﺶآزﻣﻮن و ﭘﺲآزﻣﻮن و ﭘیﮕیﺮی ﺑﺎ ﮔﺮوه آزﻣﺎیﺸی و ﮔﺮوه کﻨﺘﺮل اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻧﻤﻮﻧﻪﭘﮋوﻫﺶ ﺗﻌﺪاد ۶۰ ﺑیﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼﺑﻪ اﺧﺘﻼل اﻓﺴﺮدﮔی اﺳﺎﺳیﺑﻮد. ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎ روش ﻧﻤﻮﻧﻪﮔیﺮی ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ از ﻣیﺎن ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎری اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ. ﺷﺮکﺖکﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎﮔﻤﺎرش ﺗﺼﺎدﻓی ﺑﻮﺳیﻠﻪ ﻗﺮﻋﻪ در یکی از ﺳﻪﮔﺮوه درﻣﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘی ﻣﺒﺘﻨی ﺑﺮ ذهن آﮔﺎﻫی، درﻣﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘی رﻓﺘﺎری و ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ اﺧﺘﺼﺎص یﺎﻓﺘﻨﺪ (ﻫﺮﮔﺮوه ۲۰ﻧﻔﺮ). درﻣﺎن MBCT در ﻃی ﻫﺸﺖ ﺟﻠﺴﻪ یک ﺳﺎﻋﺘﻪ (ﭘکیﺞﮔﺮوه درﻣﺎﻧیکﺎﺑﺎت زیﻦ) و CBT در ﻃی ﻫﺸﺖ ﺟﻠﺴﻪ یک ﺳﺎﻋﺘﻪ (ﭘکیﺞ ﮔﺮوه درﻣﺎﻧی ﺷﻨﺎﺧﺘی رﻓﺘﺎری ﻣﺎیکﻞﻓﺮی) اﺟﺮا ﮔﺮدیﺪ. ابزار پژوهش: پرسشنامه های؛ افسردگی ویلیام زانگ، شدت افسردگی بک-2، احساس گناه موشر، ناامیدی بک ، افکار خودکشی بک ﻧﺘﺎیﺞ: درﻣﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘی ﻣﺒﺘﻨی ﺑﺮ ذهن آﮔﺎﻫی ﺑﺮای ﻣﻮﻟﻔﻪ اﺣﺴﺎس ﮔﻨﺎه و افکار خودکشی از اﺛﺮﺑﺨﺸی ﺑیﺸﺘﺮی ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮد و در زﻣیﻨﻪ ناامیدی دارای ﺳﻄﺢﻣﻌﻨﺎداری یکﺴﺎﻧی در ﻣﻘﺎیﺴﻪ ﺑﺎ درﻣﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘی رﻓﺘﺎری ﺑﻮد. کﻠیﺪواژه:ﻣﻘﺎیﺴﻪ اﺛﺮﺑﺨﺸی، درﻣﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘی ﻣﺒﺘﻨی ﺑﺮ ذهن آﮔﺎﻫی، درﻣﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘی رﻓﺘﺎری

مقدمه: دانش آموزان پس از تحصیل، معمولا مهارت کافی برای ورود به جامعه را ندارند؛ که در این میان، برخورداری از یک ذهن خلاق، مبتکر و نوآور برای رشد و شکوفایی توانمندی دانش آموزان یک مزیت ارزشمند تلقی می شود.این پژوهش با هدف تهیه وتدوین الگوی یادگیری خلاق در ساختار برنامه درسی آموزش متوسطه شهر شیراز انجام شد. روش: با استفاده از نمونه ای از صاحب نظران مشغول به کار در 20 مدرسه دولتی شهرستان شیراز (384 نفر) تحقیق حاضر، با هدف تهیه و تدوین الگوی یادگیری خلاق در ساختار برنامه درسی آموزش دوره متوسطه بر روی در سال تحصیلی 98-99 اجرا شد. اعضای نمونه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. روش تحقیق این مطالعه از نوع زمینه یابی بود و در آن، آزمودنی ها به پرسشنامه محقق ساخته 42 سوالی در خصوص الگوی خلاقیت پاسخ دادند؛ از نرم افزار AMOS ویراست 24، برای آزمون برازندگی الگوی پیشنهادی استفاده شد. یافته ها: نتایج آزمون های آماری نشان دادند که الگوی خلاقیت در برنامه ریزی درسی شامل شش بعد مجزا (روش تدریس، محتوای درسی، آموزش دهنده، ارزشیابی، محیط فیزیکی و مدیریت) می باشد؛ همچنین، برنامه ریزی درسی دانش آموزان مقطع متوسطه در کشور، با توجه بر رویکرد خلاقیت نیاز به بازنگری دارد. نتیجه گیری: این تحقیق الگوی خلاقیت در برنامه ریزی درسی را تدوین نمود و تلویحاتی برای موفقیت در شکوفاسازی خلاقیت دانش آموزان مقطع متوسطه ارائه کرد.

مقدمه: اعتیاد به مواد مخدر با طیف گسترده ای از بیماری ها، اختلالات و ناتوانی ها در ارتباط است. هدف از انجام این پژوهش مقایسه اثربخشی درمان مصاحبه انگیزشی و ماتریکس با رویکرد شناختی - رفتاری بر افسردگی و بهبود کیفیت زندگی در مصرف کنندگان ماری جوانا بوده است. روش: روش پژوهش حاضر از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با سه گروه (دو گروه آزمایش، یک گروه درمان مصاحبه انگیزشی، یک گروه درمان ماتریکس با رویکرد شناختی - رفتاری و یک گروه کنترل) بود .جامعه ی پژوهش حاضر کلیه افراد وابسته به ماری جوانا شهر شیراز بودند. نمونه آماری از افراد وابسته به ماری جوانا مراجعه کننده به بیمارستان محرری شهر شیراز انتخاب شدند. افراد به صورت تصادفی در سه گروه (هر گروه 15 نفر) جایگزین شدند. جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه های کیفیت زندگی ویر شربورن و افسردگی بک استفاده گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که درمان ماتریکس و مصاحبه انگیزشی با گروه کنترل تفاوت معنادار داشتند، اما درمان ماتریکس با مصاحبه انگیزشی اثربخشی متفاوتی با هم نداشتند. نتیجه گیری: باتوجه به یافته های پژوهش حاضر می توان نتیجه گرفت که هر دو درمان را می توان به عنوان درمانهای مکمل داوریی در افراد وابسته به ماری جوانا به کار برد.

پژوهش حاضر با هدف تاثیر اثربخشی آموزش مبتنی بر تعهد و پذیرش بر خودتمایزیافتگی و سلامت اجتماعی در میان زنان سرپرست خانوار شهر شیراز به شیوه آزمایشی انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر، کلیه زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی کمیته امداد امام خمینی(ره) شهر شیراز بودند. تعداد نمونه 30 نفر که به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 15 نفر) قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه تمایز یافتگی خود اسکورن و دندی و پرسشنامه سلامت اجتماعی کییز بود که روایی و پایایی آنها در پژوهش های مختلف مورد تایید واقع شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کواریانس چندمتغیره استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که آموزش مبتنی بر تعهد و پذیرش بر افزایش واکنش هیجانی، بریدگی عاطفی و آمیختگی با دیگران تاثیر مثبت داشت. اما این آموزش بر موقعیت من تاثیر معنادار نداشته است. همچنین آموزش مبتنی بر تعهد و پذیرش بر سلامت اجتماعی زنان سرپرست خانوار تاثیر مثبت و معنادار داشت.

پژوهش حاضر به منظور ارائه یک الگوی علی جهت تبیین اختلال شخصیت مرزی انجام گرفته است.برای اینکار 160بیمار (58 مرد و 102 زن) مبتلا به اختلال شخصیت مرزی مراجعه کننده به مراکز درمانی شهر شیراز به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و پرسشنامه های پژوهش را تکمیل نمودند. این پرسشنامه ها شامل پرسشنامه تشخیص اختلال شخصیت مرزی لیشنرنیگ، پرسشنامه پرخاشگری باس و پری، پرسشنامه شرم از دیگران گاس و همکاران، پرسشنامه خودشیفتگی مرضی پینکاس و پرسشنامه روابط موضوعی بل و پرسشنامه عزت نفس روزنبرگ بودند.تحلیل داده ها با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری و تحلیل عامل تاییدی در نرم افزار (AMOS) انجام شد. ارزیابی مدل فرضی پژوهش نشان داد که این مدل شاخص برازش مناسبی دارد. یافته ها نشان داد که روابط موضوعی از طریق متغیر های میانجی پرخاشگری، عزت نفس، خودشیفتگی مرضی، عزت نفس  و شرم از دیگران بر تشخیص اختلال شخصیت مرزی در سطح اطمینان 99 درصد تاثیر معناداری دارد.با توجه به مثبت و معنا در بودن روابط  می توان نتیجه گرفت که این مولفه ها پیش بینی کننده اختلال شخصیت مرزی می باشند و بر این اساس می توانند چارچوب مناسبی برای سبب شناسی و تشخیص  این اختلال ارائه دهند.

اختلالات اسکیزوفرنیا و دوقطبی، از مهم ترین اختلالات روانشناختی محسوب می شوند. در این تحقیق باورهای فراشناختی، طرحواره های ناسازگار اولیه، و منبع کنترل، در بیماران مذکور مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. تعداد 30 بیمار دارای اختلال اسکیزوفرنیا و 30 بیمار دارای اختلال دوقطبی، جمعاً 60 نفر از بیماران بستری در بیمارستان ابن سینای شیراز، به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و با استفاده از پرسشنامه های: باورهای فراشناختی ولز 30 سوالی، طرحواره های ناسازگار اولیه یانگ 75 سوالی، و منبع کنترل راتر 29 سوالی؛ مورد آزمون قرار گرفتند، و داده ها با نرم افزار SPSS-25 تجزیه و تحلیل گردید تحلیل واریانس چند متغیریMANOVA و تحلی ل واریانس تک متغی ری ANOVA، نشان داد: افراد اسکیزوفرن؛ در طرحواره های شکست (P=0/04)، و وابستگی/بی کفایتی (P=0/01)؛ و بیماران دوقطبی، در طرحواره های ایثار (P=0/02) و استحقاق/خودبزرگ بینی (P=0/007) تفاوت آماری معنی داری دارند. در باورهای فراشناختی؛ فقط در بُعد خودآگاهی شناختی، بیماران دو قطبی نسبت به بیماران اسکیزوفرن، میانگین بالاتر و معنی داری (P=0/02) کسب نمودند. آزمون آماری t برای گروه های مستقل، نشان داد که؛ هر دو گروه بیماران دارای منبع کنترل درونی هستند، اما بیماران اسکیزوفرنیا نمرات بالاتری داشته و تمایل بیشتری به منبع کنترل بیرونی دارند.

مقدمه و هدف : ین پژوهش با هدف مقایسه اثر بخشی آموزش مبتنی بر یادگیری معکوس و آموزش مبتنی بریادگیری مشارکتی  بر پیشرفت تحصیلی، خود تنظیمی تحصیلی و درگیری تحصیلی دانش آموزان پایه ششم ابتدایی شهرستان لامرد  انجام شد. مواد و روش ها : کلیه دانش آموزان کلاس ششم مدارس ابتدایی شهرستان لامرد در سال تحصیلی 99-98 به عنوان جامعه آماری این پژوهش و 60 نفر دانش آموز کلاس ششمی که در سال تحصیلی 99-98 در آموزشگاه خیریه ابوفاضل لامرد مشغول به تحصیل بودند به عنوان نمونه آماری پژوهش در نظر گرفته شدند. اعضای نمونه پژوهش حاضر به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. اعضای نمونه در سه  گروه(گروه کنترل به تعداد 20 نفر، گروه آزمایش اول به تعداد 20 نفر وگروه آزمایش دوم به تعداد 20 نفر) گماشته شدند. روش پژوهش به صورت شبه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری صورت گرفت و برای مشخص کردن نرمال بودن داده ها از آزمون کولموگروف اسمیرنوف استفاده شد. یافته ها : . یافته های پژوهش نشان داد که اثر گذاری آموزش مبتنی بر یادگیری معکوس بر پیشرفت تحصیلی، خود تنظیمی و درگیری تحصیلی نسبت به آموزش مبتنی بر یادگیری مشارکتی بیشتر بوده است. بحث و نتیجه گیری: بین اثربخشی آموزش مبتنی بر یادگیری معکوس و آموزش مبتنی بریادگیری مشارکتی، بر  پیشرفت تحصیلی، خود تنظیمی و درگیری تحصیلی دانش آموزان پایه ششم ابتدایی شهرستان لامرد، تفاوتی معنادار وجود دارد.  

پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان شناختی- رفتاری و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افسردگی و علائم مثبت و منفی بیماران اختلال دو قطبی انجام پذیرفت. در این پژوهش آزمایشی، که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس به صورت پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل انجام گرفت، 36 نفر از مراجعه کنندگان به بیمارستانهای اعصاب و روان، که بر اساس ملاک های راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، تشخیص اختلال دو قطبی دریافت می کردند به طور تصادفی به سه گروه 12 نفری تقسیم شدند. گروه اول تحت 10 جلسه درمان شناختی-رفتاری، گروه دوم تحت 12 جلسه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکردند و در لیست انتظار قرار گرفتند. داده ها از طریق پرسشنامه های افسردگی دوقطبی و مقیاس علائم مثبت و منفی اسکیزوفرنی جمع آوری گردید. برای تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته ها نشان داد درمان شناختی-رفتاری و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در گروههای آزمایش باعث کاهش افسردگی و علائم مثبت و منفی شده است. در حالیکه در گروه کنترل چنین تغییری مشاهده نشد. همچنین بین درمان شناختی-رفتاری و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در کاهش افسردگی، اختلاف معناداری مشاهده نشد. اما رویکرد اکت، بر تنظیم علائم مثبت و منفی اثربخشی بیشتری داشته است. بنابر نتایج این درمانها در کاهش علائم اختلال دوقطبی اثر بخشند. لذا تدوین این مداخلات درمانی در کنار دارو درمانی  می تواند سبب کنترل و جلوگیری از عود علائم اختلال دوقطبی شود.

این پژوهش با هدف بررسی اثر بخشی آموزش راهبردهای تنظیم شناختی هیجان بر کاهش تعارضات زناشویی در کارکنان متاهل بیمارستان شهید بهشتی شیراز تدوین یافته و از میان بخش های مختلف بیمارستان از 200 نفر از کارکنان متاهلی که شرایط شرکت در پژوهش را داشتند، پرسشنامه تعارضات زناشویی اجرا گردید و 40 نفر از افرادی که نمره بالایی در تعارض زناشویی کسب نمودند در دو گروه 20 نفری، کنترل و آزمایش قرار گرفتند، سپس در گروه آزمایش آموزش راهبردهای تنظیم شناختی هیجان گراس در هشت جلسه یک ونیم ساعته انجام گرفت و بعد از آن از دو گروه آزمایش و کنترل، پس آزمون گرفته شد و نتایج بررسی گردید، برای تجزیه و تحلیل دادها، علاوه بر روش های آمار توصیفی نظیر میانگین و انحراف معیار از روش آماری تحلیل کوواریانس (مانکوا) استفاده شد و نتایج نشان دادکه آموزش راهبردهای تنظیم شناختی هیجان باعث کاهش تعارضات زناشویی در ابعاد مختلف آن، گردید.

پژوهش حاضر به منظور مقایسه همجوشی فکر- عمل، سبک های اسناد و کنترل توجه در افراد مبتلا به اختلال وسواسی- جبری و افسردگی صورت گرفت. این پژوهش از نوع پس رویدادی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی افراد مبتلا به اختلال وسواسی- جبری و افسردگی بود که به کلینیک های روان پزشکی و درمانگاه های تخصصی اعصاب و روان شهر شیراز مراجعه کرده و از طرف متخصصین تشخیص اختلال وسواسی- جبرییا افسردگی اساسی دریافت کردند. از جمعیت آماری فوق دو گروه 30 نفری مبتلابهاختلالوسواسی- جبری وافسردگی اساسی با روشنمونه گیری هدفمند به عنوانآزمودنیانتخابشدند. برای جمع آوری داده ها از ابزا رهای مقیاس تجدید نظر شده همجوشی فکر- عمل، پرسشنامه سبک های اسناد و مقیاس کنترل توجه استفاده شد. داده هایپژوهشبه وسیلهتجزیهوتحلیلواریانسچندمتغیری(مانوا) مورد بررسی قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که همجوشی فکر- عمل اخلاقی در افراد مبتلا به افسردگی و همجوشی فکر- عمل احتمال برای دیگران و خود در افراد مبتلا به اختلال وسواسی- جبری بیشتر بود. سبکاسناد برایرویدادهایمثبتدرافراد مبتلا بهاختلالوسواسی- جبریدرونی،پایداروکلی امادرافراد مبتلا به افسردگی بیرونی،ناپایدارواختصاصیبود. همچنین سبکاسنادبرایرویدادهایمنفی درهر دوگروه(گروه افسرده به میزان بیشتری)درونی،پایداروکلیبود.  به علاوه بینگروه هایوسواسی- جبری وافسردگی ازلحاظ کنترل توجه و ابعاد آن تفاوت معنی داری وجود نداشت.ازسویدیگر با توجه به میانگین ها هر دو گروه کنترل توجه کمی داشتند.