محمدعلی زکی

دانش آموزان نسبت به مواد درسی نگرش هایی دارند که بررسی و سنجش آن ها مورد توجه محققان بوده است. یکی از ارکان اساسی و مهم برنامه ریزی درسی درحوزه مطالعات اجتماعی مربوط به سنجش نگرش فراگیران درس مطالعات اجتماعی است. مسوولان آموزشی به روشنی، دقت و با تکیه بر داده های واقعی می توانند به برنامه ریزی درسی درست و معتبر در زمینه مطالعات اجتماعی نایل آیند. مقاله حاضر با اهداف ذیل انجام شد: سنجش نگرش دانش آموزان دختر و پسر دبیرستان های شهر اصفهان نسبت به درس مطالعات اجتماعی، میزان نگرش فراگیران برحسب جنسیت، میزان اضطراب امتحان درس مطالعات اجتماعی و بررسی ارتباط بین نگرش مورد نظر با اضطراب امتحان درس مطالعات اجتماعی. ابزار تحقیق شامل دو پرسش نامه در زمینه نگرش به درس مطالعات اجتماعی (آیکن، 1987:2005) و اضطراب امتحان درس مطالعات اجتماعی (ابوالقاسمی و همکاران، 1375) بود که پرسش نامه اول در بردارنده چهار پاره مقیاس احساس لذتمندی، انگیزش به یادگیری، اهمیت داشتن و احساس ترس و نگرانی به درس مطالعات اجتماعی می باشد. داده های پژوهش از بین 300 دانش آموز دختر و پسر دبیرستان های دو ناحیه آموزش و پرورش شهر اصفهان جمع آوری شد. پژوهش نشان داد که ابزار تحقیق از پایایی و روایی مطلوب برخوردار بود و علاوه بر آن نتایج توصیفی نشان داد که دانش آموزان از میزان متوسط نگرش به درس مطالعات اجتماعی و هم چنین اضطراب امتحان درس مطالعات اجتماعی برخوردارند. آزمون فرضیات مبین آن بود که تفاوت معناداری در نگرش به درس و همچنین اضطراب امتحان درس مطالعات اجتماعی بین دانش آموزان دختر و پسر وجود نداشته و علاوه بر آن روابط معناداری بین نگرش به درس و اضطراب امتحان درس مطالعات اجتماعی وجود داشته است. چهار مولفه نگرش به درس مطالعات اجتماعی روابط معناداری با اضطراب امتحان درس مطالعات اجتماعی از خود نشان داده اند

تعهد سازمانی معلمان یکی از موضوعات فراگیر و مهم در رفتار سازمانی در آموزش و پرورش است که موجب افزایش بهره وری و اثربخشی سازمانی مدارس می شود. مدل پیشنهادی تحقیق بر اساس مدلهای نظری مودی1 و همکاران(1982)، ماتیو2 و همکاران (1990) و می یر3و همکاران (2002) شامل متغیرهای هفتگانه سن، جنس، سالهای شغلی، تحصیلات، مقطع تحصیلی تدریس، رضایت شغلی و حمایت سازمانی انتخاب شد. برای آزمون مدل تحلیلی، تحقیقی از نوع پیمایشی انجام گرفت و داده های تحقیق با استفاده از ابزار پرسشنامه تعهد سازمانی معلمان کلیپ (2002) از بین معلمان مرد و زن مقاطع سه گانه شهرضا جمع.آوری گردید. این ابزار، ابعاد چهارگانه تعهد سازمانی معلمان را می سنجد. نتایج نهایی پژوهش بیان می کند که ابزار سنجش تعهدسازمانی معلمان، پایایی قابل قبولی دارد (74/0=(. کاهش 44 گویه پرسشنامه در چهار عامل، گویای روایی سازه ابزار تعهدسازمانی معلمان است. میزان تعهدسازمانی معلمان در سطح زیاد ارزیابی شده است. تفاوت معناداری در تعهدسازمانی معلمان به نفع معلمان مرد است. هم چنین روابط معناداری بین حمایت سازمانی و هم چنین رضایت شغلی با تعهدسازمانی (به ترتیب34/0= r و36/0= r) وجود داشته است. تحلیل مسیر برای آزمون تاثیرعوامل فردی، سازمانی و شغلی مؤثر بر تعهدسازمانی معلمان بیان می کند که بهترین مدل برای پیش بینی تعهدسازمانی معلمان شامل متغیرهای چهارگانه رضایت شغلی، حمایت سازمانی، جنس و مقطع تحصیلی تدریس است و سه متغیر سن، سالهای شغلی تدریس و میزان تحصیلات از مدل تحلیلی خارج می شود. تحلیل مسیر نشان می.دهد که متغیرهای جنس و مقطع تحصیلی هم به طورمستقیم و هم به طورغیرمستقیم بر تعهدسازمانی تاثیر دارد.

نظریه مبادله اجتماعی یکی از حوزه های نظری در جامعه شناسی معاصر است که بر اساس آن می توان به تحلیل نظام اجتماعی و فرایندهای اجتماعی مربوط به آن نایل آمد . حمایت سازمانی یکی از کاربردهای نظریه مبادله اجتماعی است که برای نخستین بار ایده آن توسط آیزنبرگر و همکاران ( 1986) به طور رسمی در ادبیات نظریات سازمانی وارد شد . پس از گذشت دو دهه ، تلاشهای بیشماری توجه خاص به تحلیل ماهیت و چگونگی شکل گیری حمایت سازمانی صورت گرفته است . علاوه بر آن بخشی دیگر از تولیدات علمی دانشمندان اختصاص به بررسی تاثیرات و پیامدهای حمایت سازمانی در حوزه های فردی و سازمانی و شغلی داشته اند ...

"وضوع این تحقیق بررسی آزمون تأثیر عوامل اجتماعی ، رضایت اجتماعی و عزت نفس بر پیشرفت تحصیلی است . به این صورت که با بررسی مدل های نظری فرضی و تحقیقات انجام شده ، سعی در ارائه مدل نظری مبتنی بر متغیرهای تعدیل کننده یعنی جنسیت ، طبقه اجتماعی و نوع مدرسه ومتغیرهای مستقل( عزت نفس و رضایت اجتماعی ) دارد. ابزار تحقیق ، پرسشنامه عزت نفس پُوپ ومقیاس رضایت اجتماعی محقق ساخته است که میزان روایی و پایایی آنها معنادار و قابل قبول است. گروه نمونه این پژوهش را تعداد 200 دانش آموزدختر و پسر پایه دوم دبیرستان های دولتی وغیرانتفاعی شهر شهرضا تشکیل می دهند. روشهای آماری پژوهش شامل آمارهای توصیفی، آماره آزمون t، تحلیل همبستگی، تحلیل عاملی، تحلیل ممیزی، تحلیل رگرسیون و تحلیل مسیر می باشد. داده های تحقیق توسط برنامه کامپیوتری spss در محیط windows کدبندی و استخراج شد و با توجه به انواع تحلیل های یک متغیره ، دومتغیره و چندمتغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . نتایج پژوهش نشان می دهدکه هرکدام ازپنج متغیرمستقل(جنس، نوع مدرسه، طبقه اجتماعی، عزت نفس و رضایت اجتماعی) روابط معناداری با موفقیت تحصیلی دارند و بیشترین تغییرات موفقیت تحصیلی بامتغیرهای متغیرهای جنس و نوع مدرسه و رضایت اجتماعی قابل تبیین است . اگر چه عزت نفس رابطه معناداری با موفقیت تحصیلی داشته، و لیکن با کنترل رضایت اجتماعی ، ازمیزان رابطه فوق بسیارکاسته شده است."

دانش آموزان نسبت به مواد درسی نگرش هایی دارندکه این نگرش ها در عملکردآموزشی آنها نقشی مهم ایفاء می کند. هدف مقاله مطالعه میزان نگرش دانش آموزان به درس ریاضی، نگرش آنها به اضطراب امتحان ریاضی وبررسی ارتباط بین نگرش به درس ریاضی واضطراب امتحان بود. پژوهش حاضر از نوع پیمایشی وابزارپژوهش دو قسمت داشت: 1)مقیاس نگرش به درس ریاضی که شامل 28گویه وچهارپاره مقیاس احساس لذّتمندی، انگیزش به یادگیری، اهمیت داشتنن واحساس ترس ونگرانی به درس ریاضی است؛ 2) پرسشنامه اضطراب امتحان. نمونه ای به حجم 200 دانش آموز دختر و پسر به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از میان دانش آموزان سال دوم رشته های انسانی وتجربی دبیرستان های شهر اصفهان انتخاب شد. نتایج نشان دهنده آن بود که بین هرکدام ازچهارپاره مقیاس و هم چنین کل نگرش به درس ریاضی با اضطراب امتحان درس ریاضی روابطی معنادار وجود داشته است (365/0-). میزان نگرش به درس ریاضی وهم چنین اضطراب امتحان درسطح متوسط ارزیابی شده است. درنگرش به درس ریاضی وهم چنین اضطراب امتحان در میان دانش آموزان دختر و پسر و هم چنین بین دورشته انسانی و تجربی تفاوتی معنادار وجود نداشته است.

موضوع این تحقیق بررسی آزمون تأثیر عوامل اجتماعی ، رضایت اجتماعی و عزت نفس بر پیشرفت تحصیلی است . به این صورت که با بررسی مدل های نظری فرضی و تحقیقات انجام شده ، سعی در ارائه مدل نظری مبتنی بر متغیرهای تعدیل کننده یعنی جنسیت ، طبقه اجتماعی و نوع مدرسه ومتغیرهای مستقل( عزت نفس و رضایت اجتماعی ) دارد. ابزار تحقیق ، پرسشنامه عزت نفس پُوپ ومقیاس رضایت اجتماعی محقق ساخته است که میزان روایی و پایایی آنها معنادار و قابل قبول است. گروه نمونه این پژوهش را تعداد 200 دانش آموزدختر و پسر پایه دوم دبیرستان های دولتی وغیرانتفاعی شهر شهرضا تشکیل می دهند. روشهای آماری پژوهش شامل آمارهای توصیفی، آماره آزمون t، تحلیل همبستگی، تحلیل عاملی، تحلیل ممیزی، تحلیل رگرسیون و تحلیل مسیر می باشد. داده های تحقیق توسط برنامه کامپیوتری spss در محیط windows کدبندی و استخراج شد و با توجه به انواع تحلیل های یک متغیره ، دومتغیره و چندمتغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . نتایج پژوهش نشان می دهدکه هرکدام ازپنج متغیرمستقل(جنس، نوع مدرسه، طبقه اجتماعی، عزت نفس و رضایت اجتماعی) روابط معناداری با موفقیت تحصیلی دارند و بیشترین تغییرات موفقیت تحصیلی بامتغیرهای متغیرهای جنس و نوع مدرسه و رضایت اجتماعی قابل تبیین است . اگر چه عزت نفس رابطه معناداری با موفقیت تحصیلی داشته، و لیکن با کنترل رضایت اجتماعی ، ازمیزان رابطه فوق بسیارکاسته شده است.

مهاجرت یکی از عوامل تغییر جمعیت است و دارای اثرات منفی و مثبت، دراز مدت و کوتاه مدت است و این اثرات تغییراتی را در ساختار اجتماعی و اقتصادی منطقه مهاجر فرست و مهاجر پذیر وارد می کند.در تحقیق حاضر به تاثیر مهاجرت بر ساخت اجتماعی و اقتصادی شهر شاهین شهر در مقایسه با خمینی شهر پرداخته شده است شاهین شهر از جمله شهرهای مهاجرپذیر است که سالانه افراد زیادی به این شهر مهاجرت می کنند و این باعث تغییر در ساخت اجتماعی و اقتصادی این شهر شده است.در این تحقیق به پیامدهای مهاجرت پرداخته شده است.جامعه آماری مورد مطالعه شهر شاهین شهر به عنوان یک شهر مهاجر پذیر و خمینی شهر به عنوان یک جامعه شاهد در نظر گرفته شده است. نوع تحقیق حاضر از نوع پیمایشی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است که از روسای خانوار دو شهر شاهین شهر و خمینی شهر پرسش شده است. تعداد نمونه در هر شهر 200 نفر است. در تحلیل داده ها از آزمون خی دو و آزمون t استفاده شده است.پژوهش نشان داده شده که مهاجرت بر ساختار اقتصادی ( سمت های شغلی، بخشهای اقتصادی، نوع فعالیت اقتصادی، مالکیت محل سکونت ) و هم چنین بر ساختار اجتماعی ( همبستگی اجتماعی، ارزشهای اجتماعی، سن ازدواج، نگرانی از آسیب ها و انحرافات اجتماعی، کاهش کنترل اجتماعی، همسان همسری، ازدواجهای درون گروهی، گرایش های سنتی و امکان ارتقاء اجتماعی) تاثیر می گذارد. نتایج به دست آمده نشان داده است که شاهین شهر دارای ساخت اجتماعی و اقتصادی متفاوت تری نسبت به خمینی شهر می باشد و این می تواند به دلیل این باشد که شاهین شهر یک شهر جدید مهاجر پذیر و خمینی شهر یک شهر بومی و قدیمی است که اهالی آن اکثراً غیر مهاجر هستند.

انتقال به دانشگاه یکی از حساس ترین وقایع زندگی جوانان و همراه با استرس های مختلفی است. سازگاری با دانشگاه لازمه عملکرد مناسب دانشجویان تلقی شده و با متغیرهای مختلفی ارتباط دارد. هدف مقاله حاضر بررسی سازگاری با دانشگاه و رابطه آن با حمایت اجتماعی دانشجویان است. اطلاعات تحقیق بر اساس تحقیق پیمایشی از میان 200 دانشجوی دختر و پسر دانشگاه اصفهان جمع آوری شده و ابزارهای پژوهش شامل پرسش نامه سازگاری با دانشگاه بیکروسریک (1986، 1989و1999) و مقیاس چندگانه حمایت اجتماعی ادراک شده زیمت، داهلم، زیمت و فرالی (1988 و1990) می باشد. پایایی ابزار برای کل، پسران و دختران به ترتیب 873/0، 846/0و 895/0 محاسبه شده است. میزان سازگاری با دانشگاه در سطح متوسط و سازگاری فردی (عاطفی و هیجانی) درسطح زیاد ولی سازگاری سه حوزه آکادمیک، اجتماعی و دلبستگی نهادی در سطح متوسط ابراز شده است. حمایت اجتماعی نسبتاً زیاد است. رابطه معناداری بین سازگاری با دانشگاه و حمایت اجتماعی وجود دارد (38/0 =r). تفاوت معناداری بین دختران و پسران در سازگاری با دانشگاه و همچنین حمایت اجتماعی وجود نداشته است.

" اهمیت نقش فناوری اطلاعات(IT) در جامعه موجب افزایش تمایل محققان اجتماعی به فعالیت علمی شده است. محققان برای تجزیه و تحلیل مکانیسم و چگونگی استفاده از فناوری اطلاعات و هم‌چنین عوامل مؤثر برآن از مدل پذیرش فناوری دیویس(TAM،1985،1989،2000 ) استفاده می‌کنند. نگرش به کامپیوتر، یکی از متغیرهای مدل مذکور است. مقاله حاضر سعی در بررسی مؤلفه‌های نگرش نسبت به کامپیوتر و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن دارد. بر این اساس، نتایج گزارشی علمی ارائه می شودکه با استفاده از روش تحقیق پیمایشی Survey Research) )انجام شده و اطلاعات آن از بین 300 دانشبر دختر و پسرآموزشگاه‌های کامپیوتر شهر اصفهان(1384) جمع‌آوری گردیده است. ابزار پژوهش، پرسشنامه نگرش به کامپیوتر لویدوگریسارد(1984و1985) می‌باشدکه به سنجش چهار مؤلفه حس اطمینان، احساس نسبت به برقراری ارتباط، اضطراب و حس سودمندی درباره کامپیوتر می‌پردازد. پس از جمع‌آوری داده‌های پژوهش، جهت انجام تحلیل‌های توصیفی (یک متغیره و دومتغیره) تحلیل استنباطی (دومتغیره:آزمون T و ضرایب همبستگی R پیرسون و تحلیل چندمتغیره: تحلیل عاملی و تحلیل رگرسیون و تحلیل مسیر) از برنامه آماری SPSS. 11 استفاده خواهد شد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که نگرش آزمودنی به کامپیوتر در سطح زیاد ابراز و ارزیابی شده و تفاوت معناداری در نگرش به کامپیوتردر بین مردان و زنان و هم‌چنین بین مجردان و متاهلان مشاهده نگردیده است. رابطه معناداری بین سن، کار با کامپیوتر در خانه و تجربه استفاده ازکامپیوتر با نگرش به کامپیوتر وجود داشته و لیکن رابطه معناداری بین شغل و تحصیلات با نگرش به کامپیوتر وجود نداشته است. تحلیل رگرسیون معرف آن بوده که چهار متغیر کار با کامپیوتر در خانه، تجربه کار با کامپیوتر، سن و جنس در مدل وارد می شوند. بیشترین تغییرات نگرش به کامپیوتر با چهار متغیر مذکور قابل تبیین است. "

مدیریت به صورت علم، آن هم در ابعاد و حوزه های گوناگون مورد پژوهش متخصصان این امر قرار گرفته که در این راستا، سبک های مدیریت پدید آمده و این پرسش مطرح شد که هر یک از این سبک ها تا چه حد می تواند اثربخشی داشته باشد.این پژوهش به بررسی رابطه سبک های مدیریت با اثر بخشی مدارس مقطع ابتدایی شهرستان ملارد تهران پرداخته است. پژوهش حاضر از نوع میدانی بوده، روش تحقیق پیمایشی و از نوع تبیینی است. جامعه ی آماری پژوهش را تمامی آموزگاران مقطع ابتدایی شهرستان ملارد تشکیل می دهند که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، 292 آموزگار انتخاب شدند. پرسشنامه های مورد استفاده شامل پرسشنامه سبک های مدیریت و پرسشنامه اثربخشی سازمانی مدرسه بود که برای مؤلفه های اثربخشی نوآوری، تعهد سازمانی، رضایت شغلی و روحیه مدنظر قرار گرفت. نتایج آزمون نشان داد که بین سبک های مدیریت با اثربخشی سازمانی مدارس مقطع ابتدایی ارتباط مستقیم وجود دارد و بین مدیران مدارس دخترانه و پسرانه ابتدایی در زمینه ی سبک های مدیریتی و اثربخشی سازمانی مدرسه تفاوت وجود دارد. همچنین با افزایش سن و سابقه ی کار پاسخگویان، اثربخشی سازمانی مدرسه نیز افزایش یافته و تفاوت معناداری در اثربخشی سازمانی مدارس به نفع زنان مشاهده شده است. علاوه برآن تحصیلات تأثیر چندانی بر اثربخشی سازمانی مدرسه نداشته است.

این مقاله نتیجه پژوهشی پیمایشی در حوزه ابزار جمع آوری اطلاعات به عنوان مقیاس خودکارآمدی کاربران کامپیوتر (کاسیدی وآیچاس،2002) بوده است. پرسشنامه مربوطه، تاکنون در پژوهش های متعددی (برای نمونه کاچلهورفروخاین،2009) استفاده شده است. داده های پژوهش از میان 200 دانشجوی دختر و پسر دانشگاه های اصفهان و دانشگاه آزاد اسلامی شهرضا جمع آوری شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی (یک متغیره و دو متغیره) و آزمون فرضیات پژوهش دو متغیره (آزمون تی وضرایب همبستگی آر پیرسون ) و تحلیل چند متغیره (تحلیل رگرسیون و تحلیل عاملی) استفاده شده است. توضیح آنکه گسترش روزافزون اثرات و کارکردهای مختلف کامپیوتر، اینترنت و فنآوری اطلاعات در حوزه های گوناگون سیاست، اقتصاد، آموزش، فرهنگ و غیره، زمینه مناسبی برای تجزیه و تحلیل مکانیسم چگونگی استفاده از فنآوری اطلاعات و کامپیوتر را فراهم کرده است. مدل پذیرش فنآوری دیویس(1985و 1989) یکی ازشایع ترین مدل های تبیین چگونگی استفاده ازفنآوری اطلاعات وکامپیوتر است که اندیشمندان بیشماری سعی در آزمون آن مدل بر اساس بسترهای فرهنگی مختلف داشته اند. ونکاتش و دیویس (2000) با مرور مطالعات پیشین به اصلاح و ارائه ""مدل پذیرش فناوری اطلاعات2""پرداخته اند و در مدل اصلاحی پیشنهادی بر عوامل فردی تاکید کرده اند که خودکارآمدی کامپیوتریکی، یکی از آن عوامل محسوب میشود. خودکارآمدی کامپیوتر یک متغیر مهم و اساسی در موفقیت رفتار فنآوری کاربران کامپیوتر است. اگرچه چندین پژوهش در ایران در حوزه اینترنت، کامپیوتر و فنآوری اطلاعات انجام شده، اما کمتر به موضوع خودکارآمدی کامپیوتر بر اساس مدل پذیرش فنآوری اطلاعات توجه شده است. از این رو، هدف اساسی پژوهش حاضر سنجش خودکارآمدی کامپیوتر و تعیین تاثیر عوامل مختلف برآن است.

جهانگردی به مثابه رشته‌ای علمی، دارای سابقة کوتاه دانشگاهی درایران می‌باشد. کارکرد دانشگاه‌ها در زمینة جهانگردی به دو بخش مشخص آموزشی (تربیت نیروی ماهر و متخصص) و پژوهشی (انجام طرح‌‌های تحقیقاتی و انجام پایان‌نامه) بخش‌پذیر است. اهمیت کارکرد پژوهشی دانشگاه‌ها، محققان را بر آن می‌دارد تا به بررسی و تحلیل محتوای پایان‌نامه‌های تحصیلات تکمیلی درحوزة جهانگردی بپردازند. هدف اساسی مقالة حاضر، بررسی گرایش‌های پژوهشی درتحقیقات جهانگردی ایران است که به تحلیل محتوای 155 پایان‌نامة تحصیلات تکمیلی دانشگاه‌های دولتی ایران طی سال‌های 85-1344خواهد پرداخت. داده‌های پژوهش با مراجعه به پایگاه اینترنتی پژوهشگاه اطلاعات ومدارک علمی ایران (وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری) استخراج و جمع‌آوری گردیده است. جهت تجزیه و تحلیل‌های آماری از برنامة «Spss» در محیط ویندوز و روش‌های آماری شامل تحلیل توصیفی (یک متغیره و دو متغیره) استفاده گردید. متغیرهای مستقل پژوهش شامل جنس، تعداد صفحات، رشتة تحصیلی، نوع دانشگاه و زمان دفاع از پایان‌نامه می‌باشند. گرایش‌های پژوهشی جهانگردی به عنوان متغیر وابسته درنظر بوده که درقالب 22 موضوع فرعی و 11 گرایش (موضوع) اصلی طبقه‌بندی شده‌اند. نتایج نهایی پژوهش بیانگر آن است که بیشترین گرایش‌های پژوهشی در تحقیقات جهانگردی در ایران، به چهار موضوع اختصاص داشته است: مجموعه و مجتمع‌های جهانگردی، توسعة جهانگردی، ابعاد و اثرات اقتصادی جهانگردی و برنامه‌ریزی جهانگردی. کمترین و بیشترین تحقیقات جهانگردی درایران، به ترتیب مربوط به دوران دفاع مقدس (2درصد) و سال‌های 1376 تاکنون می‌باشد (67درصد).