محمدمهدی دوالی

از عوامل مهم در دوام و بقای یک نظام و حکومت، داشتن مدیران و کارگزاران شایسته و کاردان است که از نقشی اساسی در حوزه های تصمیم سازی و تصمیم گیری برای جامعه برخوردار هستند. اندیشه، رفتار و عملکرد این مدیران می تواند در ارتقای رفتار و ارزش های اسلامی جامعه و ایجاد اعتماد بین مردم و حاکمان و رفع مشکلات جامعه تاثیر بسزایی داشته باشد. بر این اساس، توجه به شایستگی های درونی و بیرونی مدیران در انتخاب و انتصاب شان ضروری به نظر می رسد. در این پژوهش، تلاش شده است معیارهای شایستگی بر مبنای سیره علمی و عملی حضرت امام رضا (ع) ، به روش توصیفی تحلیلی استخراج و در نهایت مدل پنج وجهی (دانش، مهارت، خودمفهومی، ویژگی، انگیزه) در قالب دو دسته شایستگی های نرم و سخت به عنوان الگوی نهایی معرفی شود.

هدف: هدف این تحقیق، شناسایی معیارهای گزینش مدیران شایسته دانشگاهی بر اساس آموزه های اسلامی به منظور انتخاب و انتصاب مدیران لایق و کارامد بود. : روش: پژوهش از نظر هدف، کاربردی است و از آنجا که موضوع پژوهش مبحث کیفی است و دیدگاه خردگرایانه کمّی نمی تواند مبنای تحقیق قرار گیرد، رویکرد کیفی به شیوه تکنیک دلفی در دستور کار پژوهش قرار گرفت. با تشکیل پانل صاحب نظران دانشگاهی، متشکّل از خبرگان و نخبگان دانشگاه پیام نور، روش دلفی طی دو راند(دور) اجرا شد. : یافته ها: بر اساس تحلیل عاملی اکتشافی، 22 شاخص مستخرج از منابع اسلامی پس از تأیید خبرگان، در سه دسته معیارهای اخلاقی، مکتبی و سازمانی تقسیم بندی شدند. : نتیجه گیری: انتخاب و انتصاب مدیران شایسته اسلامی، به خصوص برای مراکز آموزش عالی و دانشگاهی، باعث خواهد شد نهادی که مرکز تعلیم و تربیت مدیران آینده کشور است، نیروهای علمی لایق و کارامد را تحویل جامعه دهد و از این طریق بتواند زمینه های اصلاح، آبادی و پیشرفت را برای مملکت فراهم آورد</em>

انتخاب مدیران شایسته دانشگاهی موضوعی ضروری در نظام آموزش عالی کشور است؛ چراکه آنان از مهره های اصلی تصمیم گیری این نظام آموزشی محسوب می شوند و انتخاب شایسته ترین آنها نیازمند معیارها و شاخص هایی است که هدف پژوهش، شناسایی معیارهای شایسته گزینی مدیران دانشگاهی به منظور انتخاب و انتصاب مدیران لایق و کارآمد است. روش پژوهش مورداستفاده از نوع ترکیبی (کیفی کمی) است  که با بررسی مبانی نظری و مصاحبه با خبرگان و استفاده از فن دلفی 54 شاخص مورد تأیید قرارگرفته و براساس تحلیل عاملی اکتشافی 47 شاخص در شش دسته تقسیم بندی و نهایتاً با آزمون عاملی تأییدی و آزمون معادلات ساختاری، فرضیه های تحقیق مورد بررسی و تأیید قرار گرفت.  نتیجه تحقیق بیانگر آن است که برای انتخاب و انتصاب مدیران دانشگاه، مؤلفه های شایسته گزینی آنان شامل: هوش مدیریتی، دانش تجربی، مهارت اجتماعی، توانایی سازمانی، نگرش حرفه ای و ارزش مکتبی است.

بنادر به عنوان دروازه تجارت بین المللی کشور نقش مهمی در زنجیره حمل ونقل دریایی ایفا می کنند. چگونگی انتخاب بنادر توسط دیگر اعضای زنجیره حمل ونقل دریایی یکی از چالش های اعضای زنجیره حمل ونقل دریایی است. هدف این تحقیق، ارائه راه کارهایی به شرکت های حمل ونقل بین المللی جهت انتخاب بندر مناسب است. در این راستا با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی، عملکرد سه بندر شهید رجایی، امام خمینی و چابهار، اندازه گیری شده و در نهایت به بررسی شیوه های بهینه حمل ونقل درون سرزمینی پرداخته شده است. یافته های تحقیق و نتایج به دست آمده از این قرار هستند: معیارهای نرخ حمل ونقل دریایی، فراوانی خطوط مواصلاتی، نرخ حمل ونقل زمینی، شهرت، امنیت و ایمنی خطوط مواصلاتی و فراوانی خطوط کشتیرانی به عنوان پنج معیار، بیشترین وزن را در انتخاب بندر دارند. نتیجه تحقیق حاضر حاکی از این است که عوامل درون سرزمینی در انتخاب بندر توسط شرکت های حمل ونقل بین المللی، بیشترین تأثیر را دارند که در برنامه ها و استراتژی های آینده بنادر باید بیشتر مورد توجه قرار گیرند تا به ارتقاء جایگاه بنادر در منطقه و بهبود ارائه خدمات به مشتری منجر شود.

خشنودی شغلی نگرشی است که موجب بهبود بهره وری، افزایش انگیزه و توانمندی کارکنان می شود، لذا شناخت عوامل مؤثر بر آن و توجه به مهارت شغلی می تواند زمینه افزایش خشنودی شغلی را فراهم نماید. هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر مهارت شغلی بر خشنودی شغلی با نقش میانجی فرسودگی شغلی می باشد. جامعه آماری این تحقیق شامل کارکنان اقماری دکل های حفاری 61 و 69 فتح متعلق به شرکت ملی حفاری ایران بود. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، 109 نفر انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها با استفاده از پرسش نامه های استاندارد بوده است. جهت سنجش روایی از آزمون روایی محتوایی و روایی سازه و برای سنجش پایایی نیز از آزمون های آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی در نرم افزار پی.ال.اس استفاده گردید. یافته ها رابطه مهارت شغلی با خشنودی شغلی و فرسودگی شغلی و رابطه فرسودگی شغلی با خشنودی شغلی را تأیید کرد. همچنین، یافته ها حاکی از آن بود که مهارت شغلی از طریق نقش میانجی گر فرسودگی شغلی، بر خشنودی شغلی کارکنان ملی حفاری ایران اثر غیرمستقیم دارد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که با توجه به مشخص شدن رابطه بین خشنودی شغلی با فرسودگی شغلی و مهارت شغلی، مدیران برنامه هایی جهت افزایش خشنودی شغلی کارکنان و احساس خودکارآمدی اجرا نمایند و زمینه کاهش فرسودگی شغلی را فراهم نمایند.

هدف این پژوهش شناسایی و اولویت بندی پیشایندهای عدم اشتراک گذاری دانش در بین کارکنان شرکت مجتمع صنعتی رفسنجان بوده است. این پژوهش از نظر هدف، پژوهش کاربردی و بر اساس ماهیت و روش یک پژوهش توصیفی- پیمایشی می باشد. در این پژوهش ابتدا با استفاده از مطالعات کتابخانه ای عوامل شناسایی شده و در ادامه با استفاده از پرسشنامه به تائید و اولویت گذاری پرداخته شده است. خبرگان تحقیق حاضر 13 نفر بودند که به صورت غیراحتمالی انتخاب شدند و شامل مدیران و کارکنان ارشد شرکت مجتمع صنعتی رفسنجان بوده اند. با استفاده از نرم افزارهای SPSS 23 و Expert Choice به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شد و از نرم افزار روش فرآیند سلسله مراتبی برای اولویت بندی عوامل استفاده شد. یافته های حاصل از داده های تحقیق نشان داد که پیشایندهای عدم اشتراک گذاری دانش عبارتند از: موانع فناورانه که دارای چهار زیرمولفه است و عدم وجود سامانه ها مهمترین زیرمولفه موثر بر عدم اشتراک گذاری دانش است. موانع سازمانی از جمله عوامل موثر دیگر است که دارای یازده زیرمولفه است و زیرمولفه عدم وجود مسئله یابی و حل مسئله موثرترین عامل بر عدم اشتراک دانش است. موانع مدیریتی نیز از جمله موانع عدم اشتراک دانش است که شامل شش زیرمولفه است و عدم حمایت از به اشتراک گذاری دانش جزو مهمترین عوامل موثر بر آن است. موانع فردی نیز از جمله موانع عدم اشتراک گذاری دانش است که شامل یازده زیرمولفه است و بی اعتمادی مهمترین زیرمولفه موثر بر عدم به اشتراک گذاری دانش شناسایی شده است. با توجه به نتایج می توان گفت که موانع فناورانه و نبود زیرساخت ها و فناوری ها مورد نیاز از جمله مهمترین عوامل موثر بر عدم اشتراک گذاری دانش است در حالی که عوامل فردی کمترین تاثیر را داشته یعنی کارکنان در عدم به اشتراک گذاری دانش کمترین تاثیر را دارند.

وابستگی عاطفی مشتریان به برند در موفقیت ها و شکست های شرکت نقش مهمی دارد. برندها باید با مشکلات و اقدامات ناشی از احساسات منفی مصرف کنندگان کنار بیایند. هدف این پژوهش بررسی نقش میانجی نفرت برند در رابطه بین اضطراب برند بر عقده از برند و نقش تعدیل گر محبت به برند در رابطه بین نفرت از برند و عقده از برند و همچنین، شناخت ساختار بروز رفتارهای عقده گونه است که از احساسات منفی نفرت و اضطراب نشئت می گیرند. این پژوهش ازنظر هدفْ کاربردی و ازنظر ماهیت روش توصیفی همبستگی است. همچنین، ازنظر شیوه گردآوری داده ها از نوع پیمایشی است. جامعه آماری 384 نفر از مصرف کنندگان محصولات خودروسازی سایپا بوده است. برای اندازه گیری مؤلفه های پژوهش از پرسشنامه استاندارد الکترونیکی که از پرسشنامه های استاندارد اضطراب برند مند و بولتون (2011)، نفرت از برند جانسون و همکاران (2011)، عقده از برند جانسون و همکاران (2012) و محبت به برند از پرسشنامه تامسون و همکاران (2005) استفاده شده است. به منظور آزمون فرضیات از مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شده که با نرم افزار Smart-PLS پردازش شده است و یافته ها نشان از تأثیر معنادار اضطراب برند بر نفرت از برند و همچنین نفرت از برند بر عقده از برند دارند. همچنین، نشان داده شد که نفرت از برند بر رابطه بین اضطراب برند و عقده از برند تأثیر میانجی گرانه معناداری دارد. علاوه براین، محبت به برند هم به عنوان تعدیل گر نمی تواند بر رابطه بین نفرت از برند و عقده از برند اثری معنادار داشته باشد. در این پژوهش، شدت احساسات منفی به برند خودروسازی سایپا و احتمال اقدامات مخرب علیه آن برجسته شد.

مصرف کنندگان محصولات مراقبت شخصی برای استفاده از محصولات طبیعی راغب تر شده اند؛ اما پدیده اخبار جعلی منجر به محتاط شدن آنان در خرید این محصولات شده است. در پژوهش حاضر از رویکرد زنجیره یادگیری اجتماعی برای بررسی اثر های خطرها و مزایای درک شده بر قصد خرید محصولات مراقبت شخصی طبیعی با تحریک گشودگی در برابر تغییر استفاده شده و از طرف دیگر، به بررسی رفتار مصرف کنندگانی که قصد خرید دارند در برابر باور و عمل به اخبار جعلی به عنوان پیامد رفتاری پرداخته شده است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از حیث جمع آوری داده ها توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش کلیه مشتریان محصولات مراقبت شخصیِ طبیعی در شهر اصفهان است. در این پژوهش برای جمع آوری داده ها از روش نمونه گیری دردسترس استفاده شده است. همچنین، برای اندازه گیری گشودگی در برابر تغییر از پرسشنامه Cloudy et al. (2015) و Wang et al. (2008)، اندازه گیری مزایا و خطر های درک شده از پرسشنامه Westaby (2005)، اندازه گیری قصد خرید از پرسشنامه Shaharudin et al. (2010) و اعتماد برند از پرسشنامه Chaudhuri & Holbrook (2002) استفاده شده است. در این پژوهش از یک نظرسنجی آنلاین با 384 پاسخ دهنده و برای آزمون فرضیه ها نیز از مدل سازی معادله های ساختاری و از نرم افزارSMART-PLS4  استفاده شده است. همچنین، پایایی پرسشنامه ها با آلفای کرونباخ و شاخص CR بررسی و روایی آن با روش های واگرا و همگرا بررسی شده است. یافته ها نشان داد که گشودگی دربرابر با تغییر با مزایا و خطر های درک شده مرتبط است. علاوه بر این، ارتباط مزایا و خطر های درک شده (به سهم خود با تمایل به باور و عمل به اخبار جعلی مرتبط است) با قصد خرید و اثر تعدیل کننده اعتماد برند بر رابطه قصد خرید- باور و عمل به اخبار جعلی تأیید شد.

در دهه اخیر موضوع فناوری اطلاعات و نوآوری بر عملکرد جزء اولویت های سازمان ها قرار گرفته، همچنین کارآفرینی سازمانی عاملی است که می تواند در این بین کمک مؤثری در راستای بهبود تاثیر فناوری اطلاعات و نوآوری بر عملکرد سازمان داشته باشد. هدف از انجام این پژوهش بررسی تاثیر فناوری اطلاعات و نوآوری بر عملکرد با میانجی گری کارآفرینی سازمانی است. روش تحقیق در این پژوهش از نوع توصیفی پیمایشی و جامعه آماری تحقیق حاضر را 423 نفر از کارکنان بانک سرمایه در شهر تهران تشکیل می دهند که تعداد 202 نفر از آن ها به روش نمونه گیری تصادفی ساده مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه استاندارد بوده و روایی سازه از طریق تحلیل عاملی بررسی شد؛ تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از طریق مدلسازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Smart-PLS انجام شد. طبق یافته های این تحقیق ، فرضیه مربوط به میانجی گری کار آفرینی در رابطه با نقش فناوری اطلاعات بر عملکرد، مورد تائید قرار نگرفت ، اما بقیه ی فرضیه ها تائید شد. نتایج بیانگر آن است عامل کارآفرینی سازمانی می تواند به عنوان یک میانجی جزئی در رابطه بین نوآوری و عملکرد تاثیر مثبت داشته باشد و به عنوان یک میانجی به بهبود عملکرد در بانک سرمایه کمک کند و با ایجاد مزایای رقابتی در شرایط پیچیده کنونی با حفظ و رشد مشتری خود ، شرایط برتری را در بین رقبا کسب نماید.

امروزه فلات زدگی یکی از واژه های بسیار شایع و آشنایی است که بسیاری افزاد به نحوی با آن درگیرند. فلات زدگی تأثیر بدی روی منابع انسانی ادارات دولتی و شرکت ها دارد. انجام تحقیقات پژوهشی روی فلات زدگی در سازمان ها می تواند مدیران را جهت بکارگیری استراتژی های درست مدیریت منابع انسانی راهنمایی کند. این تحقیق با هدف بررسی تأثیر میزان سازگاری شغلی بر فلات زدگی شغلی و نقش تعدیل گر خودکارآمدی شغلی برفلات زدگی صورت گرفته است. با توجه به فرضیه ها و سؤالات مورد نظر دراین تحقیق از روش کمی و پرسش نامه ای با استفاده از روش الگویابی معادلات ساختاری استفاده شده است.  جامعه آماری 400 نفر می باشد که با استفاده از جدول کوکران تعداد 196 نفر از معلمین جزیره کیش انتخاب شده اند. در این مطالعه از پرسش نامه های سازگاری شغلی دیویس و لافکوایست (1978)، فلات زدگی شغلی میلیمن  (1992)، و خودکارآمدی ریگز و نایت (1994) استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار پی.ال.اس براساس روش رگرسیون چندمتغیری و تکنیک حداقل مربعات جزئی مورد تحلیل قرار گرفتند. برازش مدل از نظر معیارهای روایی و پایایی مورد تایید قرار گرفتند. نتایج  نشان داد که تأثیر سازگاری شغلی بر فلات زدگی شغلی با نقش تعدیل گر خودکارآمدی شغلی تأیید نشد. تأثیر سازگاری شغلی بر فلات زدگی شغلی و خودکارآمدی بر فلات زدگی مورد تأیید قرار گرفت.  براساس نتایج می توان بیان نمود که مدیران سازمان باید تلاش کنند تا یکنواختی و جنبه های کسالت آور محیط کار برطرف شود و یک محیط گرم و صمیمی ایجاد کنند. با افزایش حمایت های اجتماعی مدیر از کارکنان و ارائه پاداش های عادلانه موجب جلوگیری از فلات زدگی شغلی و ایجاد سازگاری با محیط شوند.

فاصله گذاری اجتماعی یک استراتژی مهم برای کنترل شیوع بیماری همه گیر کووید19 است، بنابراین درک تأثیر رفتاری فاصله اجتماعی ضروری است. این تحقیق به بررسی فاصله اجتماعی به عنوان یک ارزیابی شناختی بر شدت استفاده از سایت های شبکه های اجتماعی در طول  پاندمی کووید19 پرداخته است. این مطالعه بر روی 384 کاربر سایت های شبکه های اجتماعی در ارومیه انجام شده است. مدل با استفاده از مدل معادلات ساختاری با نرم افزار smartpls به صورت تجربی بررسی شد. نتایج نشان داد که ارزیابی شناختی از فاصله اجتماعی بر شدت استفاده از شبکه های اجتماعی تأثیر مثبت و معنادار دارد. نقش میانجی تمایل به خرید الکترونیکی نیز بر این رابطه معنادار بود. همچنین نقش تعدیلی جنسیت و سن نیز بر رابطه ارزیابی شناختی از فاصله اجتماعی  و شدت استفاده از شبکه های اجتماعی  تأیید شدند. این یافته ها برای سازمانها، شرکتها و مؤسسات تولیدی و آموزشی قابل توجه است. اهمیت شناسایی زیر مجموعه افرادی که نیاز به حمایت اجتماعی دارند تا برای کنترل فاصله اجتماعی ناشی از بیماری همه گیر به شبکه های اجتماعی جهت خرید، اعتماد کنند را برجسته می کند.

فرسودگی شغلی، خستگی مفرط عاطفی است که بعد از سال ها درگیری و تعهد درخصوص خدمت کردن به سازمان یا اشخاص، در فرد دیده می شود. عوامل متعددی از جمله صفات شخصیتی می تواند بر این موضوع اثر بگذارد. هدف از پژوهش حاضر شناخت تأثیر صفات تاریک شخصیت بر فرسودگی شغلی هنرمندان با نقش تعدیل گر هوش هیجانی است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها از نوع توصیفی-پیمایشی است. برای جمع آوری اطلاعات و داده های مورد نیاز از بررسی های اسنادی، مطالعات کتابخانه ای و میدانی استفاده شد که در بخش میدانی از پرسشنامه استاندارد مثلث تاریک شخصیت جانسون و وبستر (2010)، پرسشنامه هوش هیجانی شوت و همکاران (1998) و پرسشنامه فرسودگی شغلی مسلش و جکسون (1986) استفاده گردید. برای روایی پرسشنامه ها از روش محتوایی و پایایی آنها با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه و مورد تأیید قرار گرفت. نمونه گیری به روش تصادفی ساده و بر اساس فرمول کوکران تعداد 208 پرسشنامه بین هنرمندان اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان درگز توزیع گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه های پژوهش به روش مدل یابی معادلات ساختاری، نرم افزار های SPSS و Smart PLS مورد استفاده قرار گرفت. یافته های حاصل از آزمون فرضیه ها نشان داد که صفات تاریک شخصیت بر فرسودگی شغلی هنرمندان تأثیر معناداری دارد. همچنین هوش هیجانی بر فرسودگی شغلی هنرمندان تأثیر معناداری دارد. اما هوش هیجانی نقش تعدیلی در تأثیر صفات تاریک شخصیت بر فرسودگی شغلی هنرمندان ندارد. لذا، نتیجه به دست آمده نشان داد که از نظر هنرمندان، متغیر هوش هیجانی اهمیت ویژه ای دارد که خود می تواند به صورت یک متغیر مستقل بر فرسودگی شغلی اثر گذاشته و آن را کاهش دهد.