هادی صمدی

در فلسفة علوم اجتماعی، عده ای بر شباهت علوم اجتماعی و طبیعی، از حیث موضوع و روش و هدف تأکید دارند و عده ای دیگر به تفاوت های بنیادین میان آنها، در این جنبه ها قائل اند. مهم ترین استدلال های دو دسته برای ادعاهای خود، فهرست وار در این مقاله آمده است. از جمله موضوعات مورد اختلاف که در اینجا بیان شده است، میتوان به آزمایشی بودن یا نبودن علوم اجتماعی، وجود داشتن یا نداشتن قوانین کلی در علوم اجتماعی، و تفاوت های پیش بینی و تبیین در علوم طبیعی و علوم اجتماعی اشاره کرد. آیا موضوعات مورد مطالعه در علوم اجتماعی، ویژگیهای منحصر به فردی مانند معنادار بودن دارند که آنها را به لحاظ ماهیتی، از پدیده های مورد مطالعه در علوم طبیعی متمایز کند؟ آیا از روش های به کار رفته در علوم طبیعی که کارامدی خود را در حیطة مطالعة پدیده های فیزیکی و زیستی نشان داده اند، میتوانیم در مطالعة پدیده های اجتماعی استفاده کنیم؟ اگر پاسخ مثبت است، آیا باید چنین کنیم؟ یا میتوان اهداف متفاوتی، در دو حیطة علوم اجتماعی و طبیعی در نظر گرفت که مانع این کار شود؟ مقالة حاضر به پاسخ های متفاوتی که اشاره میکند در ادبیات فلسفة علوم اجتماعی، به این پرسش ها داده شده است.

ارتباط تکامل و فلسفه به قدمت خود نظریة تکامل است. مقالة حاضر علاوه بر اشاراتی به تعامل میان فلسفه و تکامل به ارتباط میان فلسفه با سایر بخش‌های زیست‌شناسی از جمله ژنتیک و اکولوژی می‌پردازد. هیچ نظریه‌ای در تاریخ علم به اندازة نظریة تکامل با تمامی جنبه‌های جامعه تعامل نداشته است بنابراین فلسفه به عنوان فعالیتی که به تفکر دربارة تمامی جنبه‌های جهان می‌پردازد از این نظریه غافل نمانده است. ارتباط زیست‌شناسی و فلسفه، ارتباطی دو سویه بوده است. از یک سو، فلسفه به ساختار زیست‌شناسی، ایضاح مفاهیم آن و مشخص کردن پیش‌فرض‌های متافیزیکی و غیرتجربی آن می‌پردازد و از سوی دیگر زیست‌شناسی و خصوصاً نظریة بنیادین آن یعنی نظریة تکامل باعث ایجاد نحله‌های فکری جدیدی در فلسفه شده است و پرسش‌های فراوانی برای فلاسفه خصوصاً فیلسوفان اخلاق، علم، دین، علوم اجتماعی و معرفت‌شناسان ایجاد کرده است.

تا حدود چهل و پنج سال پیش تجربه‌گرایی، فلسفة حاکم بر جهان غرب بوده است. اما طی چهار دهة گذشته حاکمیت مطلق تجربه‌گرایی تا اندازه‌ای به نفع فطرت‌گرایی از بین رفته است. یکی از دلایل اصلی این امر، یافته‌‌های تجربی‌ای بوده که در زمینة «زبان‌آموزی» به دست آمده است. درواقع آنچه تجربه‌گرایان بر آن تأکید داشتند و حتی افرادی مانند کواین را بر آن داشت تا سخن از «معرفت‌شناسی طبیعت‌گرایانه» به میان آورند، خود تا حد زیادی بر فطری بودن برخی از تصورات، باورها و حتی معارف آدمی تأکید دارد. مقالة حاضر به برخی از این یافته‌های تجربی می‌پردازد.

مطالعات پیشین نشان داده اند برنامه جامع گرم کردن فیفا +11 به میزان قابل توجهی آسیب های ورزشی بازیکنان فوتبال را کاهش می دهد، اما اطلاعات محدودی در مورد تأثیر این برنامه بر تعادل پویای بازیکنان فوتبال وجود دارد؛ بنابراین هدف این پژوهش کنترل شده تصادفی خوشه ای،بررسی اثر برنامه +11 بر تعادل پویای بازیکنان فوتبال نوجوانان پسر 14 تا 16 سال است. 66 بازیکن نوجوان (34 نفر گروه تمرین، 32 نفر گروه کنترل) 14 تا 16 ساله، بدون آسیب اندام تحتانی از چهار باشگاه در این مطالعه شرکت کردند. تیم ها به صورت تصادفی به دو گروه کنترل و تمرین تقسیم شدند. گروه تمرین به مدت 30 هفته برنامه جامع گرم کردن فیفا +11 شامل: تمرینات پلیومتریک، قدرتی، ثبات مرکزی، تعادلی و دویدنی را انجام دادند. این تمرینات در هر هفته دست کم دو بار به عنوان گرم کردن پیش از تمرین اجرا شدند. گروه کنترل تمرینات معمول خود را انجام دادند. تعادل پویای بازیکنان به وسیله آزمون تعادل ستاره اندازه گیری شد. بازیکنان هر دو گروه یک هفته پیش از شروع فصل و یک هفته پس از پایان فصل مسابقات (به فاصله 30 هفته) آزموده شدند. از آزمون آماری تحلیل واریانس اندازه های تکراری 2 × 2 برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. متغیر بین گروهی، گروه (دو سطح کنترل، تمرین) و متغیر درون گروهی، زمان (دو سطح پیش آزمون، پس آزمون) در نظر گرفته شد. از آزمون های تی وابسته و مستقل نیز برای بررسی اختلاف درون گروهی و بین گروهی استفاده شد. افزایش معنا داری در میزان دستیابی در جهت های قدامی، قدامی داخلی، داخلی، خلفی داخلی و خارجی آزمون ستاره در بازیکنان گروه تمرین در پس آزمون در مقایسه با گروه کنترل مشاهده شد (05/0 >P). این مطالعه نشان داد برنامه تمرینی جامع گرم کردن +11 می تواند موجب افزایش توانایی تعادل پویای بازیکنان نوجوان فوتبال شود.

بی ثباتی عملکردی مچ پا از شایع ترین عوارض ناتوان کننده اسپرین حاد مچ پاست که غالباً به دور ماندن ورزشکار از فعالیت ورزشی منجر می شود. هدف از این کارآزمایی بالینی تصادفی سازی شده بررسی اثر شش هفته تمرینات عصبی-عضلانی تحت نظارت با تخته تعادل و تخته لغزان بر کنترل وضعیتی پویا و عملکرد اندام تحتانی ورزشکاران مبتلا به بی-ثباتی عملکردی مچ پاست. 28 دانشجوی تربیت بدنی ورزشکار پسر مبتلا به بی ثباتی عملکردی که به طور داوطلبانه در این مطالعه شرکت داشتند، به صورت تصادفی به دو گروه تمرین (14=n) و کنترل (14=n) تقسیم شدند. برنامه تمرینی شامل شش هفته تمرینات عصبی-عضلانی پیش رونده تحت نظارت، با استفاده از تخته تعادل و تخته لغزان بود. عملکرد اندام تحتانی با استفاده از پرسشنامه های اندازه گیری توانایی مچ پا و پا در فعالیت های روزانه و ورزشی و کنترل وضعیتی پویا با استفاده از آزمون تعدیل شده ستاره، اندازه گیری شدند. امتیازات آزمون ستاره تعدیل شده در هر سه جهت قدامی، خلفی داخلی و خلفی خارجی در گروه تمرین، در مقایسه با گروه کنترل بهبود معنی داری نشان داد (05/0 > P). همچنین آزمودنی های گروه تمرین، در مقایسه با گروه کنترل بهبود معنی-داری در امتیازات پرسشنامه های اندازه گیری توانایی مچ پا و پا در فعالیت های روزانه و ورزشی نشان دادند (05/0 > P). انجام شش هفته تمرینات پیش رونده تحت نظارت عصبی-عضلانی با استفاده از تخته تعادل و تخته لغزان به طور معنی داری عملکرد اندام تحتانی اندازه گیری شده و کنترل وضعیتی پویا ورزشکاران مبتلا به بی ثباتی عملکردی مچ پا را بهبود می بخشد.

هدف از این پژوهش عبارت است از بررسی رابطه میان ماکزیمم میزان فعالیت الکترومیوگرافی (شاخصی از قدرت) و خستگی (شاخصی از استقامت) عضلات ارکتور اسپاین با میزان انحناهای سینه ای و کمری در افراد غیرورزشکار. در تحقیق حاضر 22 مرد غیرورزشکار با میانگین قد 09/4±78/175سانتی متر، میانگین وزن 6/4±04/72 کیلوگرم، و میانگین سن 7/3±4/25 سال به صورت تصادفی انتخاب شدند. ابتدا میزان انحنای سینه ای و کمری این افراد با استفاده از دستگاه اسپاینال ماوس اندازه گیری شد. سپس، حداکثر میزان فعالیت الکترومیوگرافی عضلات ارکتور اسپاین با دستگاه الکترومیوگرافی سطحی در حین انجام آزمون انقباض حداکثری اکستانسورهای تنه سنجیده شد. در نهایت، آزمون نگه داشتن افقی تنه انجام شد و شاخص خستگی عضلات ارکتور اسپاین با محاسبه شیب فرکانس میانه از روی سیگنال های خام الکترومیوگرافی به دست آمد. نتایج نشان دادند بین ماکزیمم میزان فعالیت الکترومیوگرافی عضلات ارکتور اسپاین (قدرت) با میزان انحنای سینه ای رابطه معناداری وجود ندارد، اما بین شاخص خستگی این عضلات با میزان انحنای سینه ای رابطه معنادار مثبتی مشاهده شد (022/0P=، 535/0r=). علاوه بر این، مشخص شد که رابطه معنادار و مثبتی میان ماکزیمم میزان فعالیت الکترومیوگرافی عضلات ارکتور اسپاین (قدرت) با میزان انحنای کمری وجود دارد (043/0=P، 527/0=r)، ولی میان شاخص خستگی این عضلات با میزان انحنای کمری رابطه معناداری مشاهده نشد. با توجه به این نتایج پیشنهاد می شود هنگام مواجهه با ناهنجاری کایفوز به استقامت عضلات اکستانسور پشت و در هنگام تجویز تمرینات درمانی برای اصلاح قوس کمری به قدرت و ضعف عضلات اکستانسور پشت توجه بیشتری شود.

یکی از مهم ترین درمان های توصیه شده به بیماران مبتلا به کمردرد مزمن است و تا به حال تمرینات مختلفی برای درمان این بیماران پیشنهاد شده است. هدف از پژوهش حاضر عبارت است از مقایسه درد، ناتوانی، و عوارض روانی ناشی از کمردرد مزمن پیش و پس از یک دوره ورزش ثبات دهنده. بدین منظور 16 زن مبتلا به کمردرد مزمن با دامنه سنی 20 تا 40 سال به طور داوطلبانه در این تحقیق شرکت کردند. شدت درد، ناتوانی، و سلامت روانی تمامی آزمودنی ها به ترتیب با استفاده از پرسشنامه های کبک، اوسوستری، و فهرست کنترل R-90-SCL سنجیده شد. این اندازه گیری ها پس از 14 جلسه پی درپی ورزش ثبات دهنده تکرار گردید. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون t زوجی نشان داد میزان درد و ناتوانی بیماران به ترتیب 9/50 و 2/50 درصد کاهش یافت. همچنین، میزان افسردگی و اضطراب نیز کاهش داشت (001/0=P). با توجه به یافته های این تحقیق می توان نتیجه گرفت که ورزش های ثبات دهنده در ارزیابی ذهنی بیماران نسبت به درد، سطح ناتوانی، افسردگی، و اضطراب نقش مثبتی دارد.

پیچ خوردگی خارجی مچ پا شایع ترین ضایعه لیگامانی در ورزشکاران است و یکی از پیامد های ناتوان کننده پیچ خوردگی مچ پا بی ثباتی عملکردی است. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر شش هفته تمرینات عصبی-عضلانی تحت نظارت بر روی حس وضعیت و عملکرد اندام تحتانی ورزشکاران مبتلا به بی ثباتی عملکردی مچ پا بود. 28 ورزشکار پسر مبتلا به بی ثباتی عملکردی که داوطلبانه در این مطالعه شرکت داشتند، به طور تصادفی به دو گروه چهارده نفره تمرین و کنترل تقسیم شدند. عملکرد اندام تحتانی با استفاده از پرسشنامه های اندازه گیری توانایی مچ پا و پا در فعالیت های روزانه و ورزشی و حس وضعیت مفصل با گونیامتر حس عمقی مچ پا اندازه گیری شد. تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد، میانگین خطای مطلق بازسازی زاویه مفصل در حرکت اینورشن در گروه تمرین در مقایسه با گروه کنترل بهبود معنا داری نشان داد (05/0 >P). همچنین آزمودنی های گروه تمرین نسبت به گروه کنترل بهبود معنا داری در امتیازهای پرسشنامه های اندازه گیری توانایی مچ پا و پا در فعالیت های روزانه و ورزشی نشان دادند (01/0 >P). انجام شش هفته تمرینات پیش رونده تحت نظارت عصبی-عضلانی با استفاده از تخته تعادل و تخته لغزان به طور معنا داری عملکرد اندام تحتانی اندازه گیری شده و حس وضعیت مفصل ورزشکاران مبتلا به بی ثباتی عملکردی مچ پا را بهبود می بخشد.

مقاله حاضر هفت بخش دارد. در بخش اول، مقدمه ای در مورد رویکرد معناشناختی ارایه می شود. بخش دوم به تفاوت های رویکردهای سنتی و معناشناختی اشاره می کند. در رویکرد معناشناختی، مدل ها نقشی اساسی دارند. جوهر اصلی این دیدگاه این است که نظریه ها چیزی بیشتر از مجموعه ای از مدل ها نیستند و بنا بر این، شاخصه نظریه ها و فهم اینکه آنها چگونه جهان را بازنمایی می کنند، در صورتی که چنین کنند، به مفهوم مدل وابسته است. در بخش سوم، به نقش مدل ها در این رویکرد اشاره شده و در بخش چهارم، به معرفی دو شاخه معروف تر رویکرد معناشناختی یعنی ساختارگرایی و حالت - فضا پرداخته می شود. بخش پنجم به این موضوع می پردازد که بر خلاف تصور رایج در مورد غیر واقع گرایانه بودن دیدگاه معنایی می توان همانند فیلسوفانی نظیر ساپی و گی یر تعبیری واقع گرایانه از این رویکرد داشت. بخش ششم به نقدهایی که به رویکرد معناشناختی وارد آمده، و بخش آخر به برخی رویکردهای جایگزین اشاره می کنند.

" مقدمه: این پژوهش به منظور بررسی ارتباط بین کایفوز و عوامل روان شناختی دانشجویان پسر دانشگاه تهران انجام شد.روش کار: روش پژوهش در این تحقیق نوع توصیفی بوده که به روش همبستگی اجرا شده است. جامعه ی آماری تحقیق حاضر دانشجویان پسر دانشگاه تهران بود که از بین آن ها 54 نفر که دارای کایفوز بودند به صورت داوطلبانه در این تحقیق شرکت کردند. برای اندازه‏گیری کایفوز میان مهره اول تا دوازدهم سینه­ای(T1 تا T12) از دستگاه ماوس ستون فقرات و برای ارزیابی خود بیمار پنداری، افسردگی و اضطراب نمونه ها به ترتیب از پرسش نامه‏ MMPI تعدیل شده (82/0 =α)، آزمون افسردگی بک (85/0= α ) و آزمون اضطراب صفتی اشپیل برگر(87/0= α) استفاده شد.یافته­ها: نتایج این تحقیق با استفاده ازضریب همبستگی پیرسون نشان داد که میان خود بیمار پنداری (51/0=r ،12/0= P)، افسردگی (56/0=r ، 42/0= P) و اضطراب(36/0-=r ، 30/0= P) و کایفوز ارتباط معنی‏داری وجود ندارد نتیجه­گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که وجود کایفوز در دانشجویان به تنهایی نشان‏دهنده وجود اضطراب، افسردگی و خود بیمار پنداری نمی‏باشد. "

حس عمقی و تعادل از عوامل مؤثر بر ارتقایعملکرد و پیشگیری از آسیب های ورزشی اند، اما تأثیرشرکت در فعالیت های مختلف ورزشی بر این حس کمتر مطالعه شده است؛بنابراین هدف این پژوهش مقایسةحسوضعیتمفصلزانودربازیکنان مرد نخبهفوتبال، فوتسالوفوتبال ساحلی بود. بدین منظور 53 نفر از بازیکنان تیم های ملی جوانان فوتبال (23 نفر)، فوتسال (16 نفر) و فوتبال ساحلی (14 نفر)، با میانگین سنی به ترتیب 70/0±96/17، 20/1±13/19 و 24/3±69/24 سال؛ میانگین وزن 92/5±78/69، 22/7±44/66 و 04/6±69/76 کیلوگرم و میانگین قد 24/6±78/174، 71/4±176 و 70/4±92/182 سانتی متر در این مطالعه شرکت کردند. حسوضعیتمفصلزانویپای غالباینبازیکنانازطریقبازسازیزوایای 30 و 60 درجه فلکشنبا چشمان بسته و در زنجیرهحرکتی بسته ارزیابیشد. برایاندازه گیریاین زوایاازالکتروگونیامتراستفادهشد.خطای مطلق آزمودنی (بدون در نظر گرفتن جهت خطا) در بازسازی زوایای هدف آموزش داده شده، به عنوان متغیروابستهدرنظرگرفتهشدند.به-منظور تحلیلداده ها از آزمون تحلیل واریانس یک سویه و آزمون تعقیبیتوکی استفاده شد. نتایج نشان داد بین میانگین حسوضعیت مفصل زانوی بازیکنان فوتبال، فوتسال و فوتبال ساحلی در زاویه 30 درجه تفاوت معنی داری وجود ندارد(05/0 P>)، اما در میانگین حس وضعیت مفصل زانوی این سه گروه در زاویه 60 درجه تفاوت معنی داری مشاهده شد]04/0 p,45/3=(49 ,2)[F. نتایج آزمون تعقیبی توکی نیز نشان داد میانگین خطای مطلق در بازسازی زاویه 60 درجه بازیکنان فوتبال ساحلی(28/1, SD=20/2M=) به طور معنی داری از خطای مطلق بازیکنان فوتبال (1/2 =SD,92/3 =M)کمتر است. با وجود این، تفاوت معنی-داری در باز سازی این زاویه توسط بازیکنان فوتسال (94/1 =SD,48/3=M)در مقایسه با دو گروه دیگر مشاهده نشد.نتایج این پژوهش نشان می دهد حس وضعیت مفصل زانو در بازیکنان رشته های فوتسال و فوتبال ساحلی در زاویه 60 درجه فلکشن تفاوت معنی داری با هم دارند، اما بین سه گروه در زاویه 30 درجه تفاوتی مشاهده نشد. این نتایج می تواند به مربیان، بدن سازان و کادر پزشکی تیم های فوتبال، فوتسال و فوتبال ساحلی برای طراحی تمرینات مؤثر بر ارتقای حس عمقی کمک نماید.

تز سنجش‏ناپذیرى علمى از زمان ارائه‏ى آن توسط کوهن و فایرابند، تزى ضدواقع‏گرایانه انگاشته شده است. در این مقاله استدلال مى‏گردد که این تز از زمان ارائه‏ى آن تا به حال دست‏خوش تحولاتى بوده است و تنسیق آخرى که کوهن از آن ارائه مى‏نماید منافاتى با واقع‏گرایى علمى ندارد. این‏که چگونه مرجع یک واژه‏ى علمى مشخص مى‏گردد محل مناقشه‏ى فلاسفه بوده است. در این مقاله از نظریه‏اى براى ارجاع دفاع مى‏گردد که متضمن تلائم تز سنجش‏ناپذیرى و واقع‏گرایى علمى باشد.