سالار سیدمجیدی

تمایزیافتگی خود، پدیده ای بافتارمند، فرهنگی و وابسته به شرایط محیطی و اجتماعی است که در فرآیندی پویا و تحت تأثیر شرایط و عوامل مختلفی شکل گرفته و تجربه می شود. با توجه به همین موضوع، این پرسش مطرح شد که مؤلفه های زیربنایی در شکل گیری تمایزیافتگی خود چیست؟ بدین منظور از رویکرد کیفی، طرح نظام مند نظریه برخاسته از داده ها در سطح نظم دهی مفهومی بهره گیری شد. از طریق نمونه گیری نظری و با توجه به اشباع نظری در گردآوری داده ها با 17 نفر مصاحبه نیمه ساختاریافته اجرا شد. تحلیل داده ها با استفاده از مرحله اول شیوه کدگذاری استراوس و کوربین انجام پذیرفت. پس از تحلیل داده ها، 112 کد اولیه شناسایی شد، سپس در فرآیند ادغام و مقایسه، 28 زیرمقوله تدوین شده و در قالب 3 مقوله اصلیِ استقلال فکری، هویت طلبی و منزلت اجتماعی دسته بندی و معرفی گردید. یافته ها نشان می دهند که تمایزیافتگی خود، به شکل افکار، رفتارها و نگرش های مستقلانه و منحصر به فرد به همراه هویت طلبی با تأکید بر توانمندی ها و منزلت اجتماعی و رفتارهای مقتضی پدیدار شده و جریان می یابد. در نتیجه، در شکل گیری تمایزیافتگی خود، مؤلفه های زیربنایی عمدتاً به صورت استقلال فکری تجربه می شود اما هویت طلبی و منزلت اجتماعی بخشی دیگری از این مؤلفه ها را به خود اختصاص داده اند که در فرهنگ ایرانی تجربه می شوند. یافته های مطالعه حاضر علاوه بر غنی سازی دانش بومی و راهنمایی برای پژوهش های آتی، شناخت عمیق تر این ویژگی روان شناختی را در بستر فرهنگی فراهم نمود که می تواند پیامدهای عملی ویژه ای نیز در مشاوره و خانواده درمانی با توجه به مباحث چندفرهنگی داشته باشد.

هدف پژوهش حاضر بررسی تعیین اثربخشی آموزش گروهی مدل ABC الیس بر تعلل ورزی دانشجویان بود. روش تحقیق از نوع نیمه آزمایشی با گروه کنترل و با طرح پیش آزمون و پس آزمون انجام شد. جامعه آماری تحقیق حاضر را کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز تشکیل دادند. برای انتخاب نمونه آماری از روش نمونه گیری غیرتصادفی هدفمند استفاده شد و تعداد نمونه برای هر یک از گروه ها 15 نفر در نظر گرفته شد. ابزار تحقیق پرسش نامه تعلل ورزی تحصیلی سولومون و راث بلوم بود و همچنین برای گروه آزمایش شش جلسه یک ونیم ساعته آموزش گروهی بر اساس مدل ABC الیس ترتیب داده شد. برای تحلیل داده ها (آزمون فرضیات) از آزمون تحلیل کواریانس یک راهه استفاده شد؛ تحلیل کلیه محاسبات این پژوهش با استفاده از نرم افزار تجزیه وتحلیل آماری (SPSS) انجام گرفت. یافته های تحقیق حاکی از آن است که آموزش گروهی مدل ABC الیس بر کاهش میزان تعلل ورزی دانشجویان مؤثر بوده است.