زهرا افشارکهن

این مقاله با هدف بررسی تأثیر برنامه درسی ریاضی آمیخته به طنز بر خلاقیت ریاضی دانش آموزان پایه ششم دوره ابتدایی نگاشته شد. مقاله حاضر به تحلیل و گزارش نتایج کمی یک مطالعه بزرگتر که با روش آمیخته صورت گرفته، می پردازد. خلاقیت ریاضی دانش آموزان بر اساس عملکرد آن ها پس از اجرای بسته آموزشی ریاضی آمیخته به طنز، طراحی شده توسط محققین بر اساس مفاهیم کتاب ریاضی پایه ششم، مورد تحلیل قرار گرفت. مقایسه نتایج پیش آزمون و پس آزمون نشان داد که تلفیق محتوای مفاهیم ریاضی با انواع طنز آموزشی بر رشد خلاقیت دانش آموزان تأثیر مثبت دارد. پیشنهادهایی جهت استفاده از این یافته ها در حوزه برنامه ریزی درسی چون طراحی محتوای آموزشی آمیخته به طنز آموزشی متناسب با ویژگی های فراگیران و تلفیق طنز آموزشی با برنامه های درسی در سطوح و رشته های مختلف، توسط تولید کنندگان برنامه های درسی ارائه شده است.

هدف این مقاله، بررسی آخرین یافته های پژوهشی به قصد دستیابی به مفاهیم مشترک و دیدگاههای جدید در مورد طنز آموزشی به منظور تبیین لزوم کاربست عملی آن در ارتقای کیفیت آموزش در نظام آموزشی کشور است. پژوهش حاضر به روش سنتزپژوهی صورت گرفته که در آن با استخراج مؤلفه ها و نکات مشترک تعدادی از تحقیقات مرتبط با طنز طبق اصول تلفیق، سنتزی از داده ها و یافته ها مورد بازآرایی، بازاندیشی و تحلیل قرار گرفته است. یافته ها نشان می دهند که طنز آموزشی ظرفیت بالایی برای کاربست در محیطهای آموزشی دارد و می تواند به غنی سازی برنامه های درسی به طرق گوناگون از جمله تلطیف فضای آموزشی، ارتقای روحیه دانش آموزان، رفع خستگی، افزایش توجه و اعتماد به نفس و بهبود روابط دانش آموزان با معلمان کمک کند. شایان ذکر است که معلمان از دیرباز به طور معمول در کلاسهای درس خود از انواع طنزهای کلامی و غیرکلامی برای پیشبرد بهتر فرایند آموزش و افزایش میزان شادی و نشاط دانش آموزان و ارتقای سطح توجه آنان استفاده کرده اند در حالی که ممکن است از دید آنان، شوخ طبعی به عنوان یک موضوع علمی مورد توجه قرار نگرفته باشد، اما ادعای پژوهش حاضر این است که توسعه فرهنگ طنز به منزله یک روش آموزشی می تواند به عنوان یک کاتالیزور و تسهیلگر به کمک معلم بشتابد و دستیابی به اهداف آموزشی را تسهیل و تسریع کند. در نهایت، پیشنهادهایی برای استفاده این یافته ها در حوزه آموزش و بهبود کیفیت یادگیری ارائه شده است.