رضا صیدخانی

هدف اصلی این پژوهش بررسی توانمندی بورس اوراق بهادار تهران با تدوین شاخص رتبه بندی کیفیت افشا و اطلاع رسانی در هدایت صحیح سرمایه گذاران در مواقع بروز تضاد بین سودهرسهم و جریان های نقدی عملیاتی در ارزیابی عملکرد شرکت ها می باشد. برای تحقق این هدف، شرایط مختلفی از جمله: وجود یا عدم وجود بحران درسطح شرکت و بازار را با توجه به حضور یا غیاب شاخص مذکورکنترل نمودیم. فرضیه های پژوهش برمبنای یک نمونه آماری بزرگ و متشکل از 4048 مشاهده دردسترس از یک دوره بلندمدت 1384 تا 1396، براساس روش رگرسیون چندمتغیره مورد آزمون قرارگرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که درحضور شاخص رتبه بندی کیفیت افشای تدوین شده توسط بورس اوراق بهادار تهران، سهامداران در تصمیم گیری ها و انجام سرمایه گذاری های خود حتی درشرایط وجود بحران های شرکتی و فراشرکتی مصمم هستند و درسنجش عملکرد چنین شرکت هایی معیار سودهرسهم بر معیار جریان نقدی عملیاتی برتری مطلق دارد. اما، درصورت عدم حضور شاخص رتبه بندی کیفیت افشا، طبیعتاً سهامداران به دلیل عدم اطمینان به وجود آمده در ارزیابی ها احتیاط بیشتری نموده و ملاک ارزیابی خودرا از سنجش عملکرد مبتنی بر سودها به جریان های نقدی عملیاتی تغییر خواهندداد.

انتخاب شاخص مناسب جهت ارزیابی عملکرد همواره یکی از مباحث چالش برانگیز در حوزه مطالعات بازار سرمایه بوده است. اثبات توانایی سود حسابداری یا مشتقات آن در ارزیابی عملکرد شرکت ها و برتری آن در رقابت با سایر معیارها یکی از دغدغه های اساسی پژوهشگران حسابداری و سرمایه گذاران می باشد. باآن کهسودمنبعاصلیتأمینجریان وجه نقد و زایشثروتاست،امانتایجبسیاری از تحقیقاتنشان داده است کهظاهراً جریان های نقدی عملیاتی درارزیابی ها اهمیتبیشتریدارد. بر این اساس، هدفاصلیاین پژوهشبررسیتوانمندی و برتریجریان های نقدی عملیاتی در ارزیابی عملکرد نسبت به سودهرسهممی باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه شرکت های غیرمالی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد که با توجه به مدل تشخیص ورشکستگی زمیجوسکی به دو گروه سالم و درمانده مالی تفکیک گردیده و دوره زمانی نیز به دو دوره نرمال و بحرانی تقسیم شده است. بر مبنای نمونه انتخابی و استفاده از آزمون های رگرسیونی چندگانه، یافته هایپژوهشنشان می دهدکه در حضور شاخصکیفیتافشا،معیارسودهرسهمبرمعیار جریان نقدی عملیاتیبرتریمطلقدارد؛ اما درصورتعدم حضور کیفیتافشا، طبیعتاًبه دلیل عدم اطمینان به وجود آمده، سنجشعملکردمبتنی برجریان هاینقدی عملیاتینسبت به سود هر سهم اهمیت بیشتری می یابد Choosing the right index to evaluate performance has always been one of the most challenging topics in the field of capital market studies. Proving the ability of accounting profits or its derivatives to evaluate corporate performance and excellence in competing with other criteria is one of the major concerns of accounting researchers and investors. While profits are a major source of cash flow and wealth generation, the results of many studies have shown that operating cash flows seem to be more important in valuations apparently. Therefore, the main purpose of this study is to investigate the capability and superiority of operating cash flow (OCF) in performance appraisal on earning per share (EPS). The statistical population of the present study includes all non-financial corporations listed in Tehran Stock Exchange . According to Zmijewski’s bankruptcy model, the firms of the sample are divided into two groups: safety (healthy) and financial distressed companies and research’s time period is divided into two parts as normal and crises period. Based on the selected sample and the use of multiple regression tests, the research findings show that before disclosure quality index, the EPS criterion outperforms the OCF criterion. However, in the absence of disclosure quality, naturally due to uncertainty, performance measurement based on operating cash flows becomes more important than the EPS.

این مطالعه به بررسی و تبیین جایگاه حسابرسی عملیاتی در نظام اقتصادی ایران می پردازد. در این راستا، ابتدا سطح شناخت جامعه از موضوع حسابرسی عملیاتی و درادامه نیز حساسیت و تأکید آنها بر اجرای حسابرسی عملیاتی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرارگرفته است. جامعه ی آماری تحقیق حاضر متشکل از: اساتید حسابرسی دانشگاه ها، هیئت مدیره و مدیران عامل، حسابرسان معتمد بورس اوراق بهادار، کارشناسان، مشاوران و تحلیلگران مالی می باشد. در این تحقیق، نمونه ای به حجم 116 نفر برای مطالعات مقطعی در سال1390 انتخاب شده است. اطلاعات جمع آوری شده ازنمونه درقالب 15 متغیر سامان یافته است که جهت آزمون فرضیه ها از آزمون نسبت و نرم افزار استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که کل طبقات تشکیل دهنده ی جامعه آماری درارتباط با موضوع حسابرسی عملیاتی ازیک شناخت اولیه برخوردار هستند و همچنین این افراد بر پیاده سازی واجرای حسابرسی عملیاتی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران حساسیت و تأکید بسیار دارند.