مرتضی رحیمی

مرتضی رحیمی

مدرک تحصیلی: دانشیار دانشگاه شیراز

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۵۱ مورد.
۲۱.

بررسی فقهی حقوقی شرط ضمان مرتهن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزه های فقه مدنی پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۸

کلید واژه ها: امانت عین مرهون اذن حق مالکی مقتضای عقد مخالفت با کتاب و سنت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 150 تعداد دانلود : 951
با توجه به شهرت عدم ضمان امین، آیا شرط ضمان مرتهن که امین است، نافذ است؟ در این مورد سه دیدگاه حائز اهمیت هستند. برخی چنین شرطی را بر خلاف مقتضای عقد رهن دانسته و از این رو علاوه بر بطلان شرط، عقد رهن را نیز باطل دانسته اند. برخی دیگر با وجود فاسد دانستن شرط مزبور، به صحت عقد رهن باور دارند. برخی نیز چنین شرطی را صحیح دانسته اند. در رهن، حق مالکی مرتهن در وضع ید او بر مال مرهون، شرعی است. اطلاق برخی از روایات نشانگر آن است که مرتهن ضامن نیست؛ خواه ضمان وی شرط شود یا شرط نشود. همچنین اصل برائت نیز بر عدم ضمان مرتهن دلالت دارد؛ لذا شرط ضمان مرتهن مخالف شرع بوده، اما مخالف مقتضای عقد نیست؛ زیرا امانت در رهن مقتضای اثر ذاتی عقد نیست که شرط خلاف آن منافی با مقتضای عقد باشد. روش تحقیق در این مقاله توصیفی تحلیلی است.
۲۲.

بررسی جانشینی فرزندانِ فرزندان به جای والدین در ارث(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فقه و حقوق اسلامی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱۴ 31-60

کلید واژه ها: ارث فرزند صلبی فرزندِ فرزند والدین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 222 تعداد دانلود : 548
اختلاف در معنای واژه «ولد» دیدگاه های مختلفی پیرامون ارث فرزندانِ فرزندان را موجب شده است، زیرا از دیدگاه برخی از فقها واژه «ولد» افزون بر فرزند صلبی به نحو حقیقت فرزندِ فرزند را نیز دربر می گیرد. برخی دیگر نیز آن را مجازاً شامل فرزندانِ فرزندان می دانند و در مواردی مانند وقف بر فرزندان، خلع زن در مقابل حضانت یکی از فرزندانش نیز این اختلاف وجود دارد. از همین رو، شیخ صدوق برخلاف مشهور، ارث بردن نوادگان میت را به وجود نداشتن والدین میت منوط کرده است. همچنین بر خلاف دیدگاه مشهور، سید مرتضی بر این باور است که دخترِ پسر میت به اندازه دخترِ میت و پسرِ دخترِ میت به اندازه پسر میت ارث می برند. درباره میزان ارث فرزندانِ دختر در صورت اجتماعشان با فرزندانِ پسر نیز به همین دلیل اختلاف است. واژه «ولد» در کتب لغت و آیات و روایات بسیاری به صورت حقیقت در معنای فرزندانِ فرزندان به کار رفته و در لغت به صورت «کسی که از فرد دیگری نشئت یافته» تعریف شده است. این تعریف، فرزندانِ فرزندان را نیز شامل شده است و عرف و شرع نیز آن را تأیید کرده اند. همچنین حقوق دانان با عبارت «کسی که به واسطه یا بی واسطه از دیگری به وجود آمده باشد» در تعریف واژه «ولد»، کاربرد آن را در معنای فرزند زاده تأیید کرده و همانند دیدگاه مشهور فقها، زنده بودن والدین میت را موجب محرومیت فرزندزادگان از ارث ندانسته اند. در عین حال با توجه به روایات، فرزندانِ دختر و فرزندانِ پسرِ میت سهم متفاوتی دارند.
۲۳.

بررسی امکان وصی شدن زن از دیدگاه مذاهب فقهی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴۸ 57 - 66

کلید واژه ها: وصی زن مذاهب فقهی قضاوت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 857 تعداد دانلود : 555
مذاهب فقهی اسلامی درباره شرط مذکر بودن وصی به عنوان یکی از ارکان وصیت عهدی اختلاف نظر دارند. اکثر ایشان وصی شدن زن را جایز دانسته اند. بررسی دلایل موافقان و مخالفان وصی شدن زن، از جمله عدم جواز وصی شدن زن به دلیل عدم جواز قاضی شدن وی، حائز اهمیت هستند، برخی از روایات امامیه از وصی شدن زن نهی نموده اند، این نوع روایات از فرضی سخن می گویند که زن واجد شرایط لازم وصی شدن، مانند بلوغ، عقل و غیره نباشد. برخی از فقهای امامیه، این نوع روایات را بر تقیه حمل نموده اند، اما به دلیل آنکه بیشتر قریب به اتفاق مذاهب فقهی اهل سنت، وصی شدن زن را جایز دانسته اند، حمل این روایات بر تقیه مورد تردید است. گرچه برخی از اهل سنت، مانند عطا و شافعیه در یکی از اقوالشان وصی شدن زن را با استناد به دلایلی، مانند عدم جواز قاضی شدن زن و غیره رد نموده اند، اما قول ایشان «شاذ» بوده و ادله ای، مانند وصی شدن حفصه توسط عمر، پذیرش شهادت زن، قیم شدن هند در نفقه فرزندانش و غیره، صحت وصی شدن زن را تأیید می کنند. برخی از مذاهب فقهی اهل سنت وصی شدن زن برای ازدواج فرزندان را صحیح ندانسته و برخی از ایشان آن را به تربیت فرزندان محدود نموده اند.
۲۴.

جستاری در آیات فقهی «کتب ضلال»(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهش های قرآنی سال بیست و دوم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۸۳)

کلید واژه ها: آیات حفظ کتب ضلال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 471 تعداد دانلود : 978
واژه «کتب ضلال» در قرآن و روایات به کار نرفته است، بلکه اولین بار شیخ مفید به آن اشاره نموده و صاحب جواهر برای اولین بار درباره حکم آنها، به آیاتی استناد نموده است. پس از صاحب جواهر، به دلیل اختراع صنعت چاپ و ظهور رسانه های گروهی جدید، فقهای زیادی به آن توجه نموده و به آیاتی پیرامون آنها استناد کرده و برخی نیز حرمت استفاده از ماهواره را از آنها نتیجه گرفته اند. از همین رو گرچه واژه «آیات فقهی کتب ضلال» توسط فقها به کار نرفته، اما به دلیل استناد فقها به آن آیات، اصطلاح مزبور درست است. آیات مزبور جهت حفظ کتب ضلال، تألیف و نگارش آنها و تکسب به آنها مورد استناد قرار گرفته اند. اما قصد اضلال به وسیله آن کتاب ها و وقوع گمراهی، شرط حرام بودن حفظ کتب ضلال هستند، ازاین رو حفظ کتب ضلال به خودی خود حرام نیست. از سویی قرآن مسلمانان را به شنیدن سخنان دیگران و پیروی از بهترین سخنان (قرآن) فرا خوانده است. با این وجود، نگارش و نشر کتب مزبور و تکسب به آنها حرام بوده و پاسخ به شبهات آن کتاب ها ضروری می باشد.
۲۵.

بررسی مبانی فقهی شفعه در اموال منقول از دیدگاه مذاهب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های فقهی دوره سیزدهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ 889 - 912

کلید واژه ها: تقسیم پذیر شفعه ضرر غیرمنقول منقول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 374 تعداد دانلود : 998
در فقه اسلامی درباره تعریف مال منقول و غیرمنقول دو مبنا به چشم می خورد که یکی از آن دو در ماده 12 ق.م. پذیرفته شده است. مال منقول و غیرمنقول در فقه اسلامی، آثار و احکام متفاوتی دارند، از جمله آن آثار در شفعه نمودار می شوند که بر اساس آن، مشهور فقهای شیعه و اهل تسنن در اموال غیرمنقول شفعه را روا دانسته اند و در اموال منقول از عدم جواز شفعه سخن گفته اند. قانون مدنی ایران نیز همین نظر مشهور را اختیار کرده است. با وجود دیدگاه مشهور، جواز شفعه در اموال منقول منطقی به نظر می رسد؛ زیرا دلایلی که برای حکم عدم جواز شفعه در اموال منقول مورد استناد مشهور قرار گرفته اند، خالی از اشکال نیستند و دلایل عمده ای چون روایات و لزوم رفع ضرر و دفع مشقت و حرج در اموال منقول به وسیله شفعه، جواز شفعه در اموال منقول را توجیه می کنند. این تحقیق با روش توصیفی - تحلیلی و با تکیه بر روش اجتهاد انجام گرفته است.
۲۶.

آیین دوست یابی در سخنان امام رضا(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ رضوی سال چهارم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۱۵ 133-164

کلید واژه ها: دوستی دوست شاخص ها حقوق دوست امام رضا (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 256 تعداد دانلود : 924
اشاره امام رضا (ع) به حقوق دوست ، آداب دوستی و ویژگی های دوست نشانگر توجه آن حضرت به استحکام پایه های دوستی از یک سو و مقابله با آثار سوء همنشین و دوست بد از سوی دیگر است. از آن جا که تهاجم فرهنگی همه وجوه سبک زندگی اسلامی از جمله سبک دوستی اسلامی را نشانه گرفته ، بیان آیین دوست یابی اسلامی در حفظ سبک دوستی مد نظر اسلام مفید است. بیان سبک برخورد با برادر مؤمن و حقوق وی و نیز تشویق به گرفتن برادر (دوست) برای خدا ، ایمان و باور دینی نشانگر اهمیت ایمان در سبک دوستی اسلامی می باشد. این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی انجام شده درباره این که در سخنان امام رضا (ع) به چه شاخص های دوستی اشاره شده پرداخته است تا به ترویج سبک آیین دوست یابی اسلامی کمک کند.
۲۷.

عبادتگاه های اهل کتاب در آینة فقه امامیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ادیان و عرفان سال چهل و نهم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱

کلید واژه ها: بیع بازسازی تغییر تعمیر تعرض کنائس و معابد

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه کلیات مذاهب فقهی شیعه
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی ادیان دیگر
تعداد بازدید : 826 تعداد دانلود : 29
از نظر اسلام معابد اهل کتاب مهم و جهاد برای حفظ آنها مفید است. معابد به دلیل ذکر و یاد خدا از شعائر هستند و تعرض به آنها حرام است. اسلام نماز خواندن در آنها را جایز می داند و برای تغلیظ سوگند از آنها بهره گرفته و در صورت از بین رفتن اهالی آنها، استفاده از وسایلش را در مسجد مجاز می شمارد و در صورت تبدیل آنها به مسجد حداقل های تغییر ضروری را مثل ایجاد محراب مجاز می داند و خلاصه اینکه پاره ای از احکام مساجد را بر آنها بار کرده است. سخت گیری برخی از فقها دربارة معابد، بیشتر به دلایل لزوم دوری از اعانه بر معصیت و ظلم و گمراهی است، وگرنه برخی از فقها وقف بر اهل کتاب را به دلایل انسان دوستی و امکان تولد مسلمان از ایشان مجاز دانسته اند.
۲۸.

نقش عذر خواهی و بخشش در پایداری زندگی اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال هفتم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۲۶)

کلید واژه ها: بخشش خطا عذر خواهی پذیرش عذر پایداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 442 تعداد دانلود : 182
تحقیق حاضر که به روش توصیفی تحلیلی انجام شده به پرسش " عذر خواهی و بخشش در پایداری زندگی اجتماعی چه نقشی دارد؟"پاسخ گفته و در تبیین پاسخ آن اشاره نموده که اسلام برای کاهش تنشها همواره مسلمانان را به صلح و دوستی، پرهیز از کینه و دشمنی، حل کردن اختلافات با تکیه بر فضایل اخلاقی از جمله بخشش و عذرخواهی ترغیب نموده است. نگارش رساله هایی، چون الفت نامه، مصادقة الاخوان و... توسط عالمان اسلامی در همین راستا می باشد. در فرهنگ اهل بیت عذر خواهی مؤمنان از پیامدهای زیانبار دنیوی و اخروی جلوگیری نموده و پذیرفتن عذرِ دیگران پرتویی از اخلاق خدا، گام نهادن جای پای پیامبران و اولیای خدا و بستر تکامل آدمی و موجب صلح و همدلی بین مردم و محبوبیت انسان نزد خدا دانسته شده است. اهمیت عفو و بخشش تا بدانجاست که به موجب روایات، خداوند از مؤمن نیازمند همانند عذر خواهی برادر از برادر عذرخواهی می کند و مزد عذر خواهی را بر ذمه گرفته و آن را از صفات متقین بر شمرده و به مسلمانان منحصر نکرده است، همچنین به موجب روایات در مواردی معصومان از مردم عذر خواهی کرده اند، که از جمله آن ها می توان به عذر خواهی پیامبر از برخی از اصحاب صفه اشاره نمود. قبول عذر و بخشش در پایداری زندگی اجتماعی نقش بسزا دارد، زیرا اگر همه مردم در گرفتن حقوق خویش دقیق و جدی باشند و از کوچک ترین لغزش دیگران چشم نپوشند، زندگی، بسیار تلخ شده و روح صفا و صمیمیت به کلی از بین خواهد رفت. عذر خواهی در صورتی یک فعل اخلاقی و مطلوب است که با آداب و شرایط لازم، همچون منت نگذاشتن و... صورت گیرد و عذر خواهی بجا باشد، از این رو عذر خواهی از کارهای خوب، عذر خواهی از کسی که برای دیگران حقی قائل نیست و فاقد روحیه ادب و احترام به دیگران است و... مطلوب نبوده و یک فعل غیر اخلاقی می باشد، همچنین با وجود مطلوب بودن عذر خواهی و پذیرش عذر دیگران، وادار نمودن دیگران به عذر خواهی اخلاقی نیست. هدف از تحقیق حاضر تبیین اهمیت عذر خواهی و بخشش و تشویق به پایداری زندگی اجتماعی است
۲۹.

آداب دانش اندوزی در سخنان امام رضا(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ رضوی سال سوم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱۱ 133-162

کلید واژه ها: علم آداب پرسش خود شناسی نیت تعلم (دانش آموزی)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 469 تعداد دانلود : 370
امام رضا (ع) امتیازهای زیادی برای علم برشمرده و طلب و دریافت معارف دینی را تنها از افرادی که واجد شرایط خاص هستند، مجاز دانسته اند، در عین حال اشاره نموده اند که طلب و دریافت دیگر علوم از هر کس که آن را دارا باشد مطلوب است. بررسی حاضر در پاسخ به پرسش «امام رضا (ع) چه آدابی را شرط تحقق امتیازهای علم دانسته اند؟» اشاره نموده که ایشان بر ضرورت انگیزة الهی در دانش اندوزی تأکید نموده و مواردی، مانند خشیت از خداوند، خدمت نمودن به مردم و انجام کارهای خوب را از نشانه های انگیزة الهی برشمرده اند، عمقی بودن تعلیم و تعلم و نیز پرسش برای طلب علم را مورد تأکید قرار داده و شرم جاهل از پرسش و شرم پاسخ دهنده از گفتن «نمی دانم» را در فرض عدم آگاهی وی نکوهش کرده اند. از دیدگاه آن حضرت، معلم باید دارای ویژگی های خاصی باشد و متعلم نیز باید خویشتن خود را بشناسد. هدف از نوشتار حاضر که به روش توصیفی و تحلیلی انجام شده آن است که آداب دانش اندوزی و امتیازهای علم از منظر فرهنگ رضوی بیان و با رعایت آن آداب، به توسعة علم و دانش تشویق شود.
۳۰.

بررسی حکم و مبانی فقهی رشوه در غیر قضاوت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های فقهی دوره یازدهم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴

کلید واژه ها: قضا رشوه حاکم شر حاکم عرفی غیرقضا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 560 تعداد دانلود : 921
در حرمت رشوه شک و تردیدی نیست، اما در صدق عنوان «رشوه» بر پرداخت های در غیرقضاوت تردید کرده اند. این تردید ناشی از وجود دو نوع روایات در این موضوع بوده است، زیرا برخی روایات تنها پرداخت های در قضاوت را مصداق رشوه و حرام دانسته اند و برخی دیگر هر نوع پرداختی، خواه در قضاوت باشد یا غیر آن را نهی کرده اند. روایات یادشده متعارض نیستند، زیرا علت آنکه برخی از روایات رشوه را به باب قضاوت مختص کرده اند آن است که چنین رشوه ای بیشتر مورد ابتلا بوده است و عدم توجه فقها به رشوه در حکم عرفی و شاهدان در قضاوت شرعی، تعمیم رشوه در قضاوت و غیر آن را تقویت می کند. قریب به اتفاق فقها، پرداخت مال در غیر قضاوت در وقتی که به قصد انجام دادن حرام و باطل باشد را حرام دانسته اند، اما تردید برخی از ایشان در صدق عنوان رشوه بر چنین پرداخت هایی موجب شده است که حرمت آن را از طرق دیگر، چون اعانه بر گناه، فساد و ... نتیجه بگیرند.
۳۱.

بررسی حدیث «حب الوطن من الایمان»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حدیث پژوهی سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱۲

کلید واژه ها: ایمان وطن سند حب وطن مفهوم وطن

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات فقه الحدیث نقد الحدیث
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی انسان و جامعه در روایات انسان در روایات
تعداد بازدید : 464 تعداد دانلود : 741
وطن از دیرباز مورد توجه بوده، در اسلام از طریق آیات و روایات از وطن و دوست داشتن آن سخن گفته شده است، از جمله عبارت معروف «حب الوطن من الایمان» منقول از پیامبر(ع) است. این عبارت توجه دانشمندان اسلامی را به خود جلب کرده است، مشکل حل چگونگی ارتباط ایمان با دوست داشتن وطن موجب آن شده که دانشمندان اهل تسنن آن را حدیثی دروغی و جعلی بدانند، از سویی دانشمندان زیادی از شیعه و اهل تسنن با ارائه معانی چندی از وطن، همچون بهشت، اصل خویش، سرزمین اسلامی و... در حل مشکل معنای عبارت مزبور کوشیده اند. بر فرض پذیرش دروغی بودن عبارت یادشده و وجود نداشتن راهی برای حل مشکل معنای عبارت مزبور، جواز حب وطن که از طریق آیات و روایات نتیجه گرفته شده، مورد پذیرش دانشمندان شیعه و اهل تسنن قرار گرفته است. از سویی، دانشمندان شیعه با استناد به عبارت مزبور، مواردی همچون جواز دوست داشتن وطن و... را نتیجه گرفته اند. در تحقیق حاضر، عبارت مزبور از سه زاویه سند، مفهوم و فقه مورد بررسی قرار گرفته است.
۳۲.

پژوهشی در صحّت وقف حقوق مالی

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه میان رشته ای فقهی (پژوهشنامه فقهی سابق) سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۵) 29 - 46

کلید واژه ها: مال مالیت وقف حقوق مالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 913 تعداد دانلود : 886
چنانچه از برخی متون فقهی برمی آید، موضوع اصلی وقف، مال است و از این روی، هرچه که عنوان مال بر آن صادق باشد، وقف آن ممکن خواهد بود. این در حالی است که تعاریف گوناگون از مال و نیز سیر تطور مالکیت نشان می دهد که بر خلاف گذشته، مال به مواردی همچون طلا و نقره و نیز موارد عینی و قابل ذخیره محدود نمی شود، بلکه مواردی مانند اعیان، منافع و حقوق مالی را نیز شامل می شود. با این وجود باید پذیرفت که هر مالی قابل وقف نیست، بلکه مالِ موضوع وقف به شرایط عمومی همانند ملک بودن، مقدور التسلیم بودن، مالیّت داشتن و... نیاز دارد. علاوه بر شرایط عمومی برای مالِ موضوع وقف، شرایطی مانند عینی بودن، لزوم بقای عین و... نیز بیان شده که این موارد، شرایط یاد شده در وقف همچون حقوق مالی و مشابه آنها را با تردید مواجه ساخته است. در تحقیق حاضر تلاش شده تا موضوع وقف مال با تأکید بر مالیّت حقوق مالی، تعلق حق به مال و تردید در لزوم عین بودن مالِ موضوع وقف، مورد بررسی قرار گرفته و صحّت چنین وقفی از منظر حقوقی سنجیده شود.
۳۳.

مفهوم و مصادیق خیانت ازدیدگاه امام رضا(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ رضوی سال اول زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ 110-143

کلید واژه ها: خیانت امانت غش غلول نفاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 143 تعداد دانلود : 573
در فرهنگ اسلامی، خیانت و نیز «نفاق» که در آغاز هم معنای خیانت بوده و در روایت ها از آن با عنوان «رأس خیانت» تعبیر شده به شدت مذمت و تقبیح شده است. نگرش مزبور نشانگر تشویق فرهنگ اسلامی به صفا و صمیمیت رفتاری مسلمانان با یکدیگر است. تشویق و امر به امانت داری به مثابه رفتار مقابل خیانت، در آموزه های اسلامی، گامی در راستای پیشگیری از ابتلای افراد به این رذیلت و پالودن دامن جامعه اسلامی از این آسیب بنیان برانداز است. سؤالی که در اینجا مطرح می شود آن است که امام رضا (ع) به عنوان هادی و پیشوای منصوب از جانب خداوند برای راهنمایی مردم به خیر و نیکی چگونه مردم را از این آسیب بازداشتند به ویژه آنکه جامعه اسلامی در دوران امامت آن حضرت، در اختناق شدید به سر می برد و زر و زور و تزویر بر آنان مستولی شده بود. در نوشتار حاضر، مفهوم و مصادیق خیانت از دیدگاه امام رضا (ع) بررسی و رهنمودهای راهگشای آن حضرت در این باره تبیین شده است. اهمیت طرح این بحث در آن است که حفاظت از مرزهای فرهنگی و دینی همانند مرزهای جغرافیایی، امری ضروری است و جلوگیری از رواج رفتار مذموم خیانت، در حقیقت حفاظت از مرزهای فرهنگی جامعه، استحکام بخشیدن به قوام روابط اجتماعی و مرزبانی از سلامت معنوی مردم است.
۳۴.

نقش رزق حلال در استحکام نهاد خانواده در سیره و سخن امام رضا(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ رضوی سال اول تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ 125-153

کلید واژه ها: خانواده استحکام روزی حلال مال تقدیر معیشت درآمد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 160 تعداد دانلود : 922
در سخنان و سیره امام رضا (ع) از رزق حلال و عناوین مرتبط با آن سخن به میان آمده و مفهوم رزق حلال ترسیم شده است. از سویی خانواده با عناوین چندی مورد اشاره قرار گرفته و از استحکام آن سخن به میان آمده و به توسعه و رفاه آن تشویق شده است. در مقالة حاضر ضمن بیان مواردی که به رزق حلال اشاره دارند رابطه رزق حلال و استحکام بنیان خانواده تبیین شده است ، زیرا نظر به اهمیت خانواده، اسلام راهکارهای زیادی برای استحکام آن بیان داشته همچنین از عوامل سست کنندة آن نهی نموده است، لذا متونی که به استحکام نهاد خانواده تشویق می کنند، به مراتب بیشتر از متون، مشوق تشکیل خانواده هستند. در سخنان و سیره امام رضا(ع) برای استحکام بنیان خانواده، بر روزی حلال تأکید شده که از طرق عناوینی، همچون صله رحم، رعایت حقوق متقابل، محبت به دیگران و خوشحال نمودن ایشان، پرهیز از حسد، رضایتمندی، قناعت، ساده زیستی و پرهیز از تکلف و..در استحکام بنیان خانواده نقش بسزایی دارد.
۳۵.

تفسیر بیضاوی در آینه فقهای مذاهب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی (فروغ وحدت سابق) سال هشتم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۳۲

کلید واژه ها: تفسیر قرآن فقها مذاهب فقهی بیضاوی انوار التنزیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 156 تعداد دانلود : 190
عبدالله بیضاوی از دانشمندان نامدار فارس، از خود آثاری بر جای نهاده که از بین آنها کتاب «انوار التنزیل» ایشان بیشترین توجه دانشمندان گوناگون اعم از متکلم، محدث، مفسر و فقیه را به خود جلب نموده است. در این میان توجه فقهای مذاهب اسلامی به کتاب مزبور به شکل حاشیه، شرح و تعلیق به علل گوناگون از جمله تاریخ فقه حائز اهمیت است. از بررسی فقهایی که تفسیر بیضاوی را مورد توجه قرار داده اند، برمی آید که به ترتیب فقهای حنفی، امامی و شافعی بیشترین سهم را در توجه به تفسیر مزبور دارند و فقهای حنبلی و مالکی به ترتیب کمترین سهم را در این باره دارند که این امر می تواند ناشی از نقل گرایی حنبلیها در مقابل عقل گرایی حنفیها و زیادی پیروان ایشان باشد. شیخ بهایی از عالمان عصر صفویه اولین فقیه امامی است که بر تفسیر بیضاوی حاشیه نوشته و آن را شرح کرده است. پس از شیخ بهایی، دیگر فقهای امامیه نیز به تفسیر مزبور توجه نموده اند که در مقایسه با فقهای شافعی، شمار آنها بیشتر است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان