حمید رضازاده

هدف این مقاله شبیه سازی و مقایسه سه نوع نظام بازنشستگی اندوخته کامل، پرداخت جاری و کسور تعریف شده و تأثیر آنها بر اقتصاد ایران است. بدین منظور، یک مدل تعادل عمومی نسل های همپوشان بر اساس داده ها و متغیرهای اقتصاد ایران طراحی و کالیبره شد. نتایج نشان داد نظام بازنشستگی اندوخته کامل از لحاظ میزان موجودی سرمایه، تولید و رفاه مصرف کننده نسبت به نظام های دیگر عملکرد بهتری دارد. هم چنین، یافته ها نشان داد از میان این سه نظام، نظام پرداخت جاری، کم ترین میزان موجودی سرمایه، تولید و رفاه مصرف کننده را دارد. بنابراین بر اساس نتایج پیشنهاد می شود، نظام بازنشستگی فعلی کشور در قالب سیاست مالی اصلاحی به نظام بازنشستگی اندوخته کامل تغییر یابد.

هدف این مقاله تعیین سیاست بازنشستگی بهینه با توجه به سیر سالمندی جمعیت کشور ایران، از طریق محاسبه نرخ جایگزینی بهینه و شبیه سازی انتقال به نرخ مذکور است. برای این منظور یک مدل نسل های همپوشان، دارای پنج بخش اصلی جمعیت، خانوار، بنگاه های تولیدی، دولت و نظام بازنشستگی، طراحی و کالیبره شد. داده های جمعیتی مربوطه ازگزارش سازمان ملل استخراج شده و متغیرهای مربوطه پیش بینی گردید. در مرحله اول مقدار بهینه نرخ جایگزینی با توجه به سیر سالمندی جمعیت برای سال 1430 شمسی محاسبه شد. نتایج نشان داد نرخ جایگزینی در محدوده 15 درصد بهینه خواهد بود. همچنین نتایج نشان داد با تعدیل نرخ جایگزینی به نرخ بهینه، میزان کسورات شاغلین نیز در بلندمدت کاهش خواهد یافت.در مرحله بعد فرض گردید که دولت طی یک سیاست مالی که در سال 1400 اعلام و اجرایی میگردد، نرخ جایگزینی، و بالطبع کسورات شاغلین، نظام بازنشستگی را طی یک برنامه چهل و پنج ساله به مقدار بهینه تعدیل میکند. بر این اساس مسیر پویای انتقال به نظام بازنشستگی بهینه شبیه سازی شد و نتایج نشان داد با تغییر به سیاست بهینه، موجودی سرمایه، عرضه نیروی کار، تولید و رفاه افزایش و نرخ کسورات کاهش می یابد.