محمد دزفولی

محمد دزفولی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۹ مورد از کل ۹ مورد.
۱.

بازخوانی اعتقادی قصیده «لامیه التُّرک» ملّاباشی در مدح امام امیرالمؤمنین علی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ملاباشی فضلعلی ایروانی (قرن14) لامیه الترک ادبیات شیعی مدایح امیر المؤمنین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 400 تعداد دانلود : 64
لامیات اصطلاحاً به تعدادی قصیده عربی گفته می شود که با حرف رَویّ لام، قافیه آنها به پایان می رسد. شعرای مشهور شیعی، لامیات فراوانی را خصوصاً در مدح امیرالمؤمنین 7 ، به سه زبان عربی و فارسی و ترکی به جای نهاده اند. یکی از آنها قصیده ای است معروف به لامیه الترک یا لامیه السَّفَر سروده فقیهی عالی مقام ملقب به ملاباشی . مقاله حاضر ضمن ارائه ابیات این قصیده 42 بیتی به صورت اعراب گذاری شده، اولا ًبه ارائه ترجمه ای رسا که تا پیش از این، صورت صواب نیافته بود پرداخته و ثانیاً با نگاه اعتقادی به فرازهای قصیده به تحقیق این باورها در میان مستندات روایی امامیه پرداخته تا نشان دهد شعرای شیعی در عرصه مدح گویی امامان، خصوصا امیرالمومنین 7 - بطورغالب- وامدارآموزه های وحیانی بوده اند و ره به عقاید ناصواب نپیموده اند.
۲.

بررسی محتوایی مولدیه های ابن زمرک اندلسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ادبیات اندلس ابن زمرک مدح النبی - مولدیه تخلص

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 895 تعداد دانلود : 886
ابن زمرک، شاعر و وزیر دولت بنی الاحمر در اندلس، اشعار بسیاری در مدح رسول اکرم (صلی اللّه علیه) دارد. این اشعار، از آن جهت که در جشن های حکومتی میلاد پیامبر خوانده می شد، مولدیه نامیده شد. بررسی این مولدیه ها نشان می دهد ابن زمرک مضامینی قالبی و مشخص را محور شعر خود قرار می دهد که در همه مولدیه ها تکرار می شوند. در این مولدیه ها، بعد از مقدمه تغزلی، شاهد دو تخلص هستیم: نخست تخلص از مقدمه به مدح پیامبر و سپس تخلص از مدح پیامبر به مدح امیری که برگزارکننده جشن میلاد پیامبر بود. در تخلص نخست، وصف ناقه و قافله های رهسپار حج دست مایه شاعر برای گذار از مقدمه و انتقال به موضوع اصلی است. در بخش اصلی، پرداختن به حقیقت محمدی، مسئله قدیم بودن پیامبر، فاتح رسل بودن او و خبر دادن کتاب های آسمانی از آمدنش، ذکر معجزات و شفاعت خواهی از ایشان مهم ترین محورهای مدح به شمار می روند. در تخلص به مدح امیر، شاعر واژه «اللّه» را محور قرار می دهد و با آن، بخش مدح نبی را به بخش مدح امیر پیوند می زند. تکرار مفاهیم و تکنیک های پردازش و نیز ترتیب مشخص چینش مطالب در ساختمان مولدیه های ابن زمرک، از معایب این مولدیه هاست.
۳.

شرح ابن ابی الحدید بر نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: نهج البلاغه نقد ابن ابی الحدید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 457 تعداد دانلود : 787
ازتعمق دانشمندان، سخن پردازان و شارحان بزرگ دنیا، در اقیانوس بیکران نهج البلاغه قرن ها می گذرد، اما هنوز جان کلام مولا امیرالمومنین امام علی(ع) به کمال، توصیف و تبیین نشده است، چراکه نهج البلاغه ، دانشنامه الهی، درون کلام خالق و والاتر از کلام مخلوق است و دوامتیاز ویژه دارد: یک فصاحت و بلاغت و دیگری چند بعدی بودن آن؛ گنجینه ای بی پایان که از امیر بی بدیل ملک سخن علی بن ابی طالب(ع)سرزده است؛همو که فرمود: «به راستی ما فرماندهان سپاه سخنیم؛ریشه دخت سخن در میان ما دویده و جا گرفته و شاخه هایش برسرما آویخته است»(خطبه 233). به خاطر چنین ویژگی های بی نظیری است که شارحان بی شماری تلاش کرده اند نهج البلاغه را به دقت مورد بررسی و کنکاش قراردهند؛کنه سخن مولا را به فراخور معرفت خود دریابند و به خواننده منتقل نمایند. ابن ابی الحدید یکی از ده ها شارح بزرگترین شاهکار ادبی بشر میان عرب و عجم می باشد که در تفسیر« اخو القرآن» قلم فرسایی کرده است.این مقاله برآنست ضمن معرفی معروفترین شرح نهج البلاغه (شرح ابن ابی الحدید)و شخصیت خالق آن، روش وی در این اثر را مورد نقد و بررسی قرار دهد و به این سوال پاسخ دهد که : آیا شرح بیست جلدی ابن ابی الحدید، به واقع، تبیین دقیق کلام نورانی و روشنگر امیرالمومنین امام علی – علیه السلام – هست یا نه.
۵.

قصیده شافیه ابوفراس حمدانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: اهل البیت (ع) قصیده شافیه ابوفراس حمدانی بنی عباس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 13 تعداد دانلود : 46
بنی عباس در سال 132 ه با شعار حکومت خاندان پیامبر(ص) قدرت را در سرزمینهای اسلامی به دست گرفتند . اما پس از تحکیم پایه های حکومت خود ‘ دست به کشتار نوادگان پیامبراکرم (ص) در گستره زمین و درازای زمان زدند . ابوفراس شاعر‘ گوشه ای از این جنایات بنی عباس را فهرست وار در لابه لای قصیده ای 60 بیتی گنجانده است و بدین گونه دلهای دردمند شیعیان اهل بیت پیامبر(ص) را شفا بخشیده است که این قصیده را از همین روی ((قصیده شافیه )) نامیده اند . در این مقاله ‘ به ترجمه کامل و شرح لازم و مناسب اشعار ‘ و ذکر حوادث تاریخی آن ‘ پرداخته شده است
۶.

معرفی ترجمه ای کهن از قرآن کریم اثر:نظام الدین نیشابوری‹قرن هشتم هجری قمری›

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 901 تعداد دانلود : 415
نظام نیشابوری از دانشمندان قرن هشتم هجری است که کتابهای متعددی در زمینه های علوم عربی و قرآنی از خود بر جای نهاده که از جمله ی آنها ترجمه است از قرآن کریم به زبان فارسی،که دراین مقاله سعی شده است تاضمن اثبات نگارش چنین ترجمه ای از سوی نظام ،به معرفی ویژگیهای این ترجمه نیز پرداخته شود.
۷.

فرهنگ عبارت های عربی در شعر فارسی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها مجموعه های کتابخانه ای و منابع کتابخانه ای و اطلاعاتی انواع منابع اطلاعاتی فرهنگ ها
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی صنعت و تجارت کتاب نقد و بررسی کتاب
تعداد بازدید : 587 تعداد دانلود : 621
بیشتر شاعران فارسی زبان ،کموبیش با زبان وادبیات عربی،آشناییوانس داشته اند؛به همین جهت در آثار آنها عباراتی به زبان عربی به چشم می خورد که استفاده ی از انها برای همگان میسر نیست ونیاز به ترجمه وتوضیح دارد . این عبارت های عربی به همراه ترجمه ی آنها ،اخیراًدرکتابی با نام‹‹فرهنگ عبارت های عربی در شعر فارسی ››توسط آقای محمدرضا عادل گردآوری وبه وسیله ی انتشارات امیرکبیر،دردومجلد با بهای 40000 ریال چاپ شده است .انتظار میرفت چنین کتابی از دقت بالایی برخوردار و فاقد غلط های ترجمه ای باشد ،اما گردآورنده ی آن در ترجمه ی عبارت های عربی دچار خطاهای فاحشی شده که بخشی ازآنها را که مربوط به حرف الف است در این مقاله ملاحظه می نمایید.مانند: اَعِنّی یا وَدود یعنی :ای دوست مرا یاری رسان .اما در کتاب این چنین ترجمه شده است :ای دوست مهربان به من توجه کن. اُحْثُ التُرابَ فی وَجْهه یعنی:به چهره ی چابلوس،خاک بپاش.امادر کتاب چنین ترجمه شده است:خاک را در چهره اش جستجو کن .
۸.

تطور غزل در عصر اول عباسی(232-132 ه)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 819 تعداد دانلود : 167
غزل در شعر عرب‘ازجاهلیت تا بنی امیه‘همواره در مقدمه قصائد می آمده است که به آن نسیب یا تشبیب و یا تغزل می گفتند. اما از آغاز خلافت عباسیها‘ تحول و دگرگونی ویژه ای یافت و تا حدودی مستقل شد. در این دوره‘غزل گرایش های مختلفی پیدا کرد.ازجمله: 1- غزل حسی 2- غزل عفیف 3- غزل مذکر 4- غلامیات 5- غزل تقلیدی در مقاله حاضر به طور اختصار پیرامون سه گرایش نخستین بحث به میان آمده‘ و در پایان چنین نتیجه گیری شده است که تحولات و دگرگونی هایی که در این عصر در حوزه ادبیات و شعر پدید آمد ‘ بخشی از آن نتیجه تمدن و شهرنشینی بود و بخش عظیم دیگر‘بازتاب و انعکاسی از وضع دربار وسیاست ومسائل انحرافی و اخلاقی واجتماعی وانحطاط دینی خلفای عباسی به شمار می رفت که جلوه گاه آن تمام اشعار این دوره‘بویژه گونه های انحرافی غزل‘همچون غزل مذکر است که از ناحیه تنی چند از خلفاء‘از جمله امین عباسی مورد حمایت واقع میشد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان