جواد آقامحمدی

هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش الگوی تربیتی والدین در تربیت دینی فرزندان است. روش پژوهش در محدوده روش های توصیفی - پیمایشی و نوع تحقیق، کاربردی است. جامعة آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه شهرستان دیواندره تشکیل داده اند. نمونة آماری پژوهش شامل 215 نفر است که با استفاده از فرمول کوکران و به روش تصادفیِ ساده به صورتی که همه اعضا شانس مساوی برای انتخاب شدن داشته باشند، صورت گرفته است. ابزار اندازه گیری تحقیق، به جز منابع کتابخانه ای از قبیل کتب، فصلنامه، مجلات و پایان نامه، از پرسشنامه ای که محقق تهیه کرده برای سنجش نظرات سود برده شده است. روش تجزیه و تحلیل داده ها به دو صورت توصیفی و تحلیلی و در قالب آماره «تی» و «ضریب همبستگی» استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهند که نگرش مذهبی والدین در تربیت دینی فرزندان تأثیر مستقیم داشته و رعایت آداب دینی از سوی والدین با تربیت دینی فرزندان آنها رابطه معناداری دارد. نتایج پژوهش رابطه بین ساده زیست بودن والدین با تربیت دینی فرزندان را در سطح قابل قبولی نشان داد. همچنین بین سطح سواد والدین و تربیت دینی فرزندان آنها اختلاف معناداری مشاهده نشده است.

آموزش، محور توسعه و مدار تحول در جامعه و ابزاری مهم برای رسیدن به پیشرفت اجتماعی و اقتصادی کشورها است. رشد روزافزون جمعیت و تقاضای فزاینده برای آموزش و ارتقای کیفیت و کارایی آن از یک سو و محدودیت شدید منابع مالی دولتی و سیر نزولی سهم آموزش و پرورش از درآمد ملّی از سوی دیگر، منجر به عدم تعادل میان ظرفیت امکاناتی آموزش و پرورش در مقابل انتظارات متعدد و متنوع جامعه شده است و بر طبق نظریات اقتصاد مبتنی بر بازار آزاد و سرمایه انسانی، ضرورت واگذاری ارائه خدمات در این حوزه به بخش خصوصی را موجب می گردد. مقاله حاضر با هدف شناسایی علل، چالش ها، روش ها و بازخورد های حاصل از خصوصی سازی آموزش در جوامع گوناگون، به شیوه مروری و با رویکرد انتقادی، به بررسی پژوهش های انجام گرفته در این زمینه می پردازد. نتایج بررسی ها نشان داد که خصوصی سازی آموزش، علاوه بر کاهش فشار بر بودجه دولت وکارآیی بیشتر در استفاده از منابع مالی و امکانات، موجب افزایش کیفیت آموزش خواهد شد. لکن، نیاز های مختلف موجود در کشور های توسعه یافته و در حال توسعه به این معنا است که انگیزه های مشارکت در خصوصی سازی آموزش با هم تفاوت دارند و شکل خصوصی سازی پذیرفته شده، متناسب با شرایط اقتصادی و جمعیتی هر کشور، خاص همان کشور است.

هدف این مقاله بررسی انتقادی مبانی هستی شناختی تعلیم و تربیت پویشی وایتهد با تکیه بر آرای علامه طباطبایی است. وایتهد یکی از تأثیرگذارترین فلاسفة قرون اخیر در غرب بود که نظریاتش تأثیری مستقیم بر تعلیم و تربیت داشت و موجب تولد تعلیم و تربیت پویشی شد. او توانسته است با نقد تصور مکانیکی دکارت و نیوتن مقابله کند و با طرح سیلان در واقعیت و تعامل خداوند با هستی های بالفعل قدمی فراتر بگذارد و تحولی در عرصة تعلیم و تربیت بنا نهد؛ بااین حال مبانی هستی شناختی تعلیم و تربیت پویشی با نقدهایی روبه رو هستند. هستی های بالفعل از دیدگاه وایتهد مستقل و در سیلان اند و خلاقیت آنها تا جایی گسترده است که توسط ارادة خداوند هم محدود نمی شود. از سویی خداوند نیز به منزلة یک هستی مستقل دارای ذات ازلی است، ولی دارای ذات تبعی نیز هست؛ یعنی در تعامل با جهان، در حال تکامل است. بررسی آرای علامه طباطبایی نشان می دهد که ایشان توانسته با تکیه بر مبانی هستی شناختی همانند اصالت وجود و تشکیک در وجود، از سویی نتایج مثبت فلسفة پویشی را در خود داشته باشد و از سوی دیگر برداشت درخوری از خداوند و ارتباط او با جهان به دست دهد و این برداشت می تواند مبانی مستحکم هستی شناختی برای تدوین اهداف و اصول تعلیم و تربیت را فراهم آورد.

هدف پژوهش حاضر بررسی توجه به جایگاه شاخصه های مدیریت اسلامی در انتخاب مدیران مدارس شهرستان دیواندره است. روش پژوهش در محدوده روش های توصیفی−پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش مشتمل بر همه دبیران و معلمان مقاطع مختلف تحصیلی اند و نمونه آماری تعداد 278 نفر از ایشان هستند که با استفاده از روش تصادفی طبقه ای انتخاب شده اند. ابزار اندازه گیری تحقیق، به جز منابع کتابخانه ای از پرسشنامه محقق ساخته برای سنجش نظرها استفاده شده است. روش تجزیه و تحلیل داده ها به دو صورت توصیفی و استنباطی (t) بوده است. مبنای نظری تحقیق مبتنی بر آیات و روایات و سند ارزشمند نهج البلاغه می باشد. یافته های پژوهش نشان می دهند که در انتخاب مدیران مدارس به شاخصه های ارزش مداری، حسن شهرت، مهارت و تخصص مدیران کمتر توجه شده است و دبیران و معلمان آنها را در حد نامطلوبی ارزیابی کرده اند. این در حالی است که از دید آنان مدیران مدارس از شاخصه های برجسته ای چون وجدان کاری و انضباط اداری، اجتماعی و اقتصادی برخوردارند و در انتخاب مدیران مدارس به این مؤلفه ها توجه کافی شده است.

این پژوهش گردشگری بدون تماس را به عنوان یک رفتار محافظت کننده سلامتی ناشی از ادراک گردشگران از ریسک ابتلا به کووید- 19 برجسته می کند. بر اساس چارچوب های مدل باور سلامتی و نظریه رفتار برنامه ریزی شده، این پژوهش به بررسی تأثیر ادراک از ریسک ابتلا به کووید -19 بر نیت رفتاری نسبت به گردشگری بدون تماس می پردازد. به منظور دستیابی به هدف پژوهش، نمونه ای از 246 گردشگری که در طی شیوع موج دوم کووید-19 در شهریور و مهرماه 1399 اقدام به بازدید از جاذبه های گردشگری شهر آمل کردند به روش در دسترس انتخاب شد و با استفاده از پرسشنامه آنلاین که در شبکه های اجتماعی مرتبط با گردشگری توزیع شد نسبت به جمع آوری اطلاعات اقدام شد. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی، شیوه جمع آوری اطلاعات پیمایشی و به لحاظ بررسی روابط بین متغیرها، همبستگی با تأکید بر مدل سازی معادلات ساختاری است. نتایج آزمون فرضیه ها با به کارگیری نرم افزارهای SPSS و Smart PLS 3.0 حاکی از آن است که ادراک از ریسک ابتلا به کووید- 19 بر نگرش نسبت به گردشگری بدون تماس، هنجارهای ذهنی و کنترل رفتاری درک شده گردشگران تأثیر مثبت دارد. همچنین، نگرش نسبت به گردشگری بدون تماس، هنجارهای ذهنی و کنترل رفتاری درک شده گردشگران بر نیت رفتاری گردشگران نسبت به گردشگری بدون تماس نیز تأثیر مثبتی دارد. بینش به دست آمده از این پژوهش مکانیسمی را برای رفتارهای محافظت کننده سلامتی ناشی از ادراک افراد از ریسک در مواقع بحران های بهداشت جهانی و پیامدهای آن برای مقاصد گردشگری فراهم می کند تا استراتژی های مناسبی را برای مقابله با اثرات همه گیری در پیش گیرند.

هدف پژوهش حاضر واکاوی مؤلفه های مربوط به ایثار اجتماعی مبتنی بر آموزه های قرآنی و معارف اسلامی و تعیین جایگاه آن ها در اسناد تحولی آموزش و پرورش ایران بوده است. روش تحقیق در محدوده روش های توصیفی از نوع تحلیل محتوا بود. جامعه آماری در بخش کیفی متون و مطالعات تجربی صورت گرفته در حوزه ایثار و در بخش کمی اسناد تحولی(مبانی نظری تحول بنیادین، برنامه درسی ملی و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران) جمعا 507 صفحه بدون مقدمه، صورت جلسات و منابع بودند که تمامی آن ها به عنوان نمونه آماری به روش سرشماری(کامل شماری) انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. جهت سنجش میزان پرداخت و تحلیل سؤالات بخش کمی از آمار توصیفی استفاده شد. جهت استخراج مؤلفه های مربوط به ایثار اجتماعی به منابع و متون اسلامی به ویژه قرآن کریم و نهج البلاغه مراجعه گردید و مؤلفه های ایثار اجتماعی شناسایی و در قالب چک لیستی مورد بررسی قرار گرفت. روایی سیاهه وارسی یا همان چک لیست توسط جمعی از خبرگان و پایایی آن با استفاده از روش اسکات(5/89) که به روش توافق بین صاحب نظران مشهور است، بدست آمد. یافته های پژوهش در بخش کیفی نشان از شناسایی 10 مؤلفه کلیدی مربوط به ایثار اجتماعی در متون و منابع اسلامی بود که عبارتند از: شهادت طلبی، مقدم داشتن دیگران بر خود برای رضای خود، گسترش روحیه گذشت و فداکاری در جامعه، دوستی و محبت در جامعه، بذل مال با هدف فقرزدایی در جامعه، ایجاد روحیه اتحاد و همبستگی در جامعه، ترجیح منافع ملی بر منافع فردی و گروهی، عزت طلبی، خدمت گزاری به خلق و گسترش عدالت طلبی در جامعه و در بخش کمی پس از بررسی داده ها مشخص گردید که در اسناد تحولی جمعا 901 مورد به مؤلفه های ده گانه ایثار اجتماعی اشاره شده است که در این بین گسترش عدالت طلبی در جامعه با 228 مورد و مقدم داشتن دیگران بر خود با 16 مورد به ترتیب بیشترین و کمترین میزان انعکاس را به خود اختصاص داده اند.

هدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه خانواده مبتنی بر اخلاق مداری و مؤلفه های آن در برنامه درسی مدارس ابتدایی از منظر معلمان است. روش پژوهش در محدوده روش های توصیفی و نوع تحقیق، کابردی است. جامعه آماری پژوهش را همه معلمان مقطع ابتدایی شهرستان «دیوان دره» تشکیل داده اند. نمونه آماری پژوهش شامل 210 نفر که با استفاده از روش تصادفی طبقه ای به طوری که همه اعضا شانس مساوی برای انتخاب شدن داشته باشند، صورت گرفته است. ابزار اندازه گیری تحقیق، به جز منابع کتابخانه ای، از پرسشنامه محقق ساخته برای سنجش نظرات استفاده شده است. روش تجزیه و تحلیل داده ها به دو صورت توصیفی (درصد، فراوانی، میانگین، انحراف معیار) و تحلیلی(t) استفاده گردیده است. یافته های پژوهش نشان می دهند که میزان توجه به مفهوم خانواده مبتنی بر اخلاق مداری در برنامه درسی ابتدایی از دیدگاه معلمان آن دوره تحصیلی، در ابعاد تربیتی و آموزشی و همچنین در بعد مدیریتی نامطلوب ارزیابی شده است. همچنین نتایج پژوهش نشان دهنده این است که در ابعاد حقوقی و تکلیفی و عاطفی، توجه کافی و لازم شده و از دید نمونه آماری مطلوب ارزیابی شده است.   

هدف از این پژوهش شناسایی مؤلفه ها و روش های به کار رفته در پژوهش های مدیریت اسلامی در جهت گزینش مدیران سازمان ها براساس معیارهای اسلامی موجود در پژوهش ها و به روش سنتزپژوهی بود. رویکرد روش شناختی در این پژوهش کیفی با استفاده از راهبرد سنتزپژوهی و روش تحلیل محتوا بود. با رجوع به پایگاه های معتبر داده ها و اطلاعات تعداد 157 مقاله در فاصله سال های 1380−1396 در زمینه مدیریت اسلامی یافت شد که تعداد زیادی از آنها غیرمرتبط با اهداف پژوهش حاضر و از سوی نویسندگان غیردانشگاهی منتشر شده بودند و از بین آنها تعداد 43 مقاله به عنوان نمونه و به صورت هدفمند انتخاب گردید. یافته های پژوهش نشان داد که مهم ترین شاخص های شناسایی شده در حوزه پژوهش های مدیریت اسلامی عبارت بودند از: اخلاق مداری، دینداری و خدامحوری، عدالت طلبی، نرمخویی و رفتار نیکو، سعه صدر، تقوی، تدبیر و اندیشه ورزی، صداقت، تواضع و فروتنی، شجاعت، ساده زیستی، تخصص گرایی، امانتداری، بخشش، مشورت و همفکری، قانون گرایی، شایسته سالاری. از دیگر یافته های پژوهش حاضر می توان به روش تحقیق کیفی به عنوان روش غالب در پژوهش های مدیریت اسلامی اشاره کرد. از 43 مقاله بررسی شده تعداد 15 مقاله به صورت فردی و 28 مقاله به صورت گروهی منتشر شده و در این بین مردان بیشترین مشارکت را در این پژوهش ها برعهده داشته اند. بیشترین منابع مورد استفاده در پژوهش های مدیریت اسلامی مربوط به قرآن کریم و نهج البلاغه بوده است.

هدف از پژوهش حاضر تحلیل استنادی مقالات منتشر شده دوفصلنامه اسلام و مدیریت بوده است. روش تحقیق در این پژوهش تحلیل استنادی است و برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی(فراوانی، درصد و میانگین) و نرم افزار اکسل استفاده شده است. از ابتدای آغاز به کار نشریه در سال 1391 تا سال 1396 جمعا 79 مقاله تالیف شده است که میانگین تعداد مقالات برای هر شماره 58/6 و میزان کل استنادها 2777 که میانگین استناد برای هر شماره 231 منبع می باشد. طبق یافته های پژوهش، در بین منابع اطلاعاتی کتب(اعم از فارسی، لاتین و عربی) با بیش از 54 درصد و از نظر وضعیت زبانی منابع فارسی با 55 درصد بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داده اند. بیشترین تعداد مقالات مربوط به مردان با 144 و 87 درصد و مابقی مربوط به زنان با 22 مقاله و 13 درصد بوده است. بیشترین مقالات متشر شده به صورت گروهی با 52 مقاله و 66 درصد می باشد. از نظر مدرک تحصیلی بیشترین مقالات با 56.6 درصد توسط افرادی تالیف شده اند که دارای مدرک تحصیلی دکتری و پرکارترین نویسنده در بین نویسندگان مقالات دوفصلنامه اسلام و مدیریت دکتر جعفر ترک زاده با 3 مقاله بوده است. از نظر مضامین و عناوین پژوهشی کار شده بحث اخلاق، فرهنگ سازمانی در سه سطح فردی، گروهی و سازمانی و شایسته سالاری و شایسته گزینی بیشتر مورد اقبال نویسندگان بوده است. از نظر رویکرد روش شناختی، روش کیفی رویکرد غالب و تحلیل محتوا ابزار پرکاربرد نویسندگان مقالات دوفصلنامه اسلام و مدیریت بوده است.

هدف پژوهش حاضر واکاوی شاخصه هویت ملی، ابعاد و مؤلفه های آن در اسناد تحولی آموزش و پرورش ایران بوده است. روش تحقیق در محدوده روش های توصیفی از نوع تحلیل محتوا بود. جامعه آماری شامل اسناد تحولی (مبانی نظری تحول بنیادین، برنامه درسی ملی و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران، "جمعاً 507 صفحه بدون مقدمه")، صورت جلسات و منابع بودند که تمامی آن ها به عنوان نمونه آماری به روش سرشماری (کامل شماری) انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. جهت سنجش میزان پرداخت و تحلیل سؤالات، از آمار توصیفی و فرمول سه مرحله ای آنتروپی شانون استفاده شد. جهت استخراج ابعاد و مؤلفه های هویت ملی، به دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی (کارگروه تدوین شاخص های فرهنگی مصوب 1389) مراجعه شد. روایی سیاهه وارسی یا همان چک لیست توسط جمعی از خبرگان و پایایی آن با استفاده از روش اسکات (5/93) که به روش توافق بین صاحب نظران مشهور است به دست آمد. یافته های پژوهش نشان داد که در اسناد تحولی آموزش و پرورش جمعاً 361 مورد به ابعاد شش گانه شاخصه هویت ملی اشاره شده بود که در این بین به بُعد فرهنگ و میراث فرهنگی با 112 مورد بیشترین توجه و به بُعد سرزمینی با 11 مورد کمترین توجه شده بود. مهم ترین نتیجه پژوهش حاضر این بود که در اسناد تحولی آموزش و پرورش به صورت متوازن به ابعاد شاخصه هویت ملی توجه نشده است.  

هدف این پژوهش، بررسی میزان توجه به شاخصه اخلاق و مؤلفه های آن در کتب علوم اجتماعی در دوره متوسطه نظری است. روش تحقیق، توصیفی – تحلیلی است و عناوین و مصادیق هر یک از مؤلفه های داده با استفاده از چک لیستی از معیارهای شاخصه اخلاقی در ابعاد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و عمومی جمع آوری شده است. جامعه آماری شامل کلیه کتب علوم اجتماعیِ مقطع متوسطه نظری، رشته ادبیات و علوم انسانی است که در مجموع چهار کتاب در نظر گرفته شده است؛ بنابراین، از روش سرشماری به عنوان نمونه استفاده شده است. برای سنجشِ میزان پرداخت و تحلیل سؤالات از آمار توصیفی سود برده شده است. در نهایت پس از بررسی کلی این نتایج، به این نکته پی می بریم که میزان توجه به شاخصه اخلاق در بُعد سیاسی در کتب علوم اجتماعی دوره متوسطه 27درصد، در بُعد اجتماعی (خانوادگی و شهروندی) 49درصد، در بُعد اقتصادی 10درصد و در بُعد عمومی 14درصد است که بین شاخصه اخلاق در ابعاد مختلف توازن خاصی برقرار نبوده و نیست و می طلبد مسئولان تعلیم و تربیت در بازنگری های آتی خود به آن توجه نمایند.

هدف تحقیق حاضر بررسی نظر معلمان در مورد جایگاه هویت اسلامی و مؤلفه های آن در متون درسی مدارس ابتدایی است. روش تحقیق در محدوده روش های توصیفی پیمایشی و نوع آن کاربردی است. جامعه آماری تحقیق را کلیه معلمان مقطع ابتدایی جمعاً 571 نفر و نمونه آماری تحقیق مطابق جدول مورگان برابر 230 نفر برآورد شده است. روش نمونه گیری تصادفی ساده و ابزار اندازه گیری تحقیق پرسشنامه محقق ساخته بوده است. از دو روش توصیفی و تحلیلی (تی استودنت) جهت تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات استفاده شده است. مبنای نظری تحقیق مبتنی بر گفتار و دیدگاه امام علی(ع) است و برای تک تک مؤلفه ها و شاخص ها از نگاه تیزبین و مبتنی بر خرد ایشان استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که میزان توجه به شاخصه هویت اسلامی در برنامه درسی از دیدگاه معلمان در بعد اعتقادی و رفتاری بیشتر از حد میانگین و در بعد تاریخی در حد میانگین و در بعد سیاسی و فرهنگی کمتر از حد میانگین است.

هدف از پژوهش حاضر، تبیین مؤلفه هایاخلاق مدیریتی و میزان انعکاس آن ها در اسناد تحولی آموزش و پرورش ایران به منظور ارائه الگویی جهت انتخاب مدیران دانشگاه فرهنگیان بوده است. پژوهش حاضر از جهت هدف، از نوع تحقیقات کاربردی و از نظر روش با توجه به ماهیت تحقیق و نوع سوال، کیفی از نوع تحلیل محتوا بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل اسناد تحولی آموزش و پرورش ایران(سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، سند برنامه درسی ملی و مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران) بود که هر سه سند به عنوان نمونه آماری به روش سرشماری انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. یافته های پژوهش که پس از دو مرحله مرور منابع و متون مرتبط و پیشینه و تأیید 4 نفر از صاحب نظران صورت گرفت، حاکی از شناسایی 15 مؤلفه کلیدی اخلاق مدیریتی بود که عبارتند از: عدالت طلبی، تقوی، بصیرت و دوراندیشی، امانت داری، قانون گرایی، تواضع و فروتنی، صداقت و راستگویی، ساده زیستی، شایسته سالاری، مهرورزی، شجاعت، دین داری، سعه صدر، مشورت و مشارکت در تصمیم گیری، و مسئولیت پذیری. یافته دیگر پژوهش حاضر این است که در اسناد تحولی جمعاً 2979 بار به مؤلفه های اخلاق مدیریتی اشاره شده است که در این بین مؤلفه دین داری با 810 مورد و مؤلفه مهم شجاعت با 19 مورد در هر سه سند به ترتیب بیشترین و کمترین میزان فراوانی را به خود اختصاص داده اند

امروزه، یکی از چالش های اصلی در حرفه ترجمه در ایران آموزش مترجمان کارآمد از طریق روش های علمی و روزآمد است، در حالی که روش های تدریس زبان دوم عموماً پیشرفت پرشتاب تری را ترسیم کرده اند. تحقیق حاضر تلاشی است بین رشته ای در راستای بررسی امکان اعمال برخی از این دستاوردهای آموزشی به روش های تدریس ترجمه با تأکید ویژه بر روش تدریس تکلیف محور[1]. به همین منظور، ابتدا مؤلفه های تدریس تکلیف محور با اتکا به پیشینه تحقیق، پرسش نامه آزاد با هفده مدرس ترجمه، و تکنیک دلفی با شش متخصص، تبیین و نشان داده شد که انتقال این روش تدریس به آموزش ترجمه می تواند در قالب شش مؤلفه اصلی شامل بافتارمندی، تعامل، تعادل معنا و ساختار، فرایندمحوری، فراگیرمحوری و خودارزیابی با 22 زیرمجموعه صورت پذیرد. سپس، برای کارآزمایی این روش تدریس، براساس همین مؤلفه ها یک کارگاه سه ساعته تدریس تکلیف محور ترجمه طراحی و برگزار شد و چالش ها و چشم اندازهای آن با ثبت نظرات و بازخوردهای شرکت کنندگان از طریق مصاحبه گروهی و نیم ساختاریافته به ترتیب پیش و پس از کارگاه، موردارزیابی قرار گرفت. تحلیل محتوایی داده ها نشان داد که هرچند این روش خالی از خلل نبوده، اما به صورت کلی مورداستقبال شرکت کنندگان قرار گرفت. مهم ترین مزیت عنوان شده، ماهیت مشارکتی و دانشجومحور این روش و پرتکرارترین انتقاد نسبت به آن چالش برانگیزی و زمان گیر بودن طراحی و اجرای آن بود. ماحصل تحقیق حاضر می تواند الگویی باشد در تهیه برنامه درسی یا طرح درس های به روزتر در رشته ترجمه و محرکی برای آزمودن روش های جدید تدریس ترجمه. [1] Task Based Language Teaching (TBLT)

یکی از مباحث مهم بشریت اصول و روش های مدیریتی است. هر ملتی در سایه مدیریت کارآمد و پویا، سعادت واقعی را به دست خواهد آورد. مباحث سنتی و جدید مدیریت بر پارادایم «سود و افزایش تولید» استوار است و با وجود موفقیت هایی که دنیای غرب از این موضوع به دست آورده، هنوز دارای معضلات شدید و متعددی است که تک بعدی نگریستن و بی توجهی به معنویات از جمله مشکلات آن به شمار می آید. با این وصف، این مقاله با هدف بررسی شایستگی ها و صلاحیت های لازم برای مدیران به منظور تصدی پست های مدیریتی در نظام اسلامی با تأکید بر آیات و روایات تهیه و تدوین شده است. روش تحقیق این مقاله «توصیفی تحلیلی» است و از منابع و متون کتاب خانه ای برای گردآوری و بررسی اطلاعات استفاده شده است. مبنای نظری تحقیق حاضر، آموزه های اسلامی و متون و منابع معتبر بوده است. یافته های تحقیق حاضر در زمینه کسب شایستگی ها و شاخصه های لازم برای مدیران در نظام اسلامی، که مستخرج از متون معتبر و اسناد ارزشمندی همچون قرآن کریم و نهج البلاغه بوده ، عبارت است از: ایمان به قادر مطلق، داشتن تربیت اخلاقی و ایمانی، شرح یا سعه صدر، مسئولیت پذیری، اهتمام به ارشاد در مسیر سعادت، محبت رحیمانه، قانونمندی و پرهیز از خودمحوری و قانون گریزی، عدالت محوری و ظلم ستیزی، حسن شهرت، داشتن بصیرت و دوراندیشی، تخصص، اعتدال و میانه روی و رعایت انضباط اقتصادی.

هدف از اجرای پژوهش حاضر، واکاوی مؤلفه های مؤثر بر آموزش کارآفرینی در سازمان های آموزشی با تأکید بر سازمان ها و مراکز آموزش عالی به منظور ایجاد نگرش کارآفرینانه با استفاده از دیدگاه خبرگان بوده است. بدین منظور، با استفاده از رویکرد کیفی با 15 نفر از صاحب نظران بر اساس نمونه گیری هدفمند از نوع حداکثر تنوع مصاحبه نیمه ساختاریافته صورت گرفت. داده ها با استفاده از تحلیل محتوای مضمون طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی تجزیه وتحلیل شدند. برای بررسی اعتبار داده ها از نظر خبرگانی که در این پژوهش همکاری کرده بودند، بهره گرفته شد. مؤلفه های شناسایی شده در اختیار آنان قرار گرفت و ضمن مشورت های لازم، اقدام های اصلاحی روی آن انجام گرفت. پایایی مصاحبه با روش توافق درون موضوعی 92/0 به دست آمد که نشان از پایایی مطلوب داده ها است. بر اساس یافته ها پس از دو مرحله مرور منابع و پیشینه و مصاحبه های نیمه ساختاریافته با خبرگان و کارشناسان، هفت مؤلفه اثرگذار بر آموزش کارآفرینی در جهت ایجاد نگرش کارآفرینانه شناسایی شد که عبارت اند از: ویژگی های فردی و شخصیتی فراگیران، ویژگی ها و صفات شخصیتی و فردی مدرسان، فضا و تجهیزات آموزشی، شیوه و سبک رهبری مدیران مراکز آموزشی، محتوا و برنامه درسی، شیوه و سبک آموزش آموزشگران، برنامه های اجرایی و کاربردی.