حمیدرضا حاجی بابایی

حمیدرضا حاجی بابایی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۸ مورد از کل ۱۸ مورد.
۱.

ویژگی های «مدرسه ای که دوست دارم» با توجه به سند تحول بنیادین در آموزش و پرورش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نوآوری های آموزشی سال یازدهم تابستان ۱۳۹۱ شماره ۴۲ 51 - 74

کلید واژه ها: مدرسه ای که دوست دارم تحول بنیادین آموزش و پرورش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۰۴ تعداد دانلود : ۲۴۴۲
    هدف این مقاله ارائه مدل مفهومی از مدرسه با شاخص ها و مولفه هایی مبتنی بر نقشه جامع علمی کشور و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است. ارکان اصلی این مدرسه مدیر، معلم، دانش آموز و برنامه آموزشی و درسی است ومولفه های اصلی آن مدیریت و رهبری توانمند و آگاه، برنامه های درسی مناسب، فضای بانشاط، نیروی انسانی توانمند، تجهیزات و فناوری کافی و مناسب است که در تداوم فعالیت آن نقش اساسی دارند. این مدرسه زمینه ساز تحقق مراتب حیات طیبه در دانش آموزان و کانون عرضه خدمات و فرصت های تعلیم و تربیت1 به فراگیران بوده، تکوین وتعالی پیوسته هویت آنان بر اساس نظام معیار اسلامی را  ضمانت می نماید. مدرسه ای که در ارتقای کیفیت آموزشی وپرورشی و رشد وشکوفایی استعدادهای دانش آموزان موفقیت کامل داشته و به تعبیر دیگر همه فراگیران، معلمان، اولیاء و اهالی محله، این مدرسه را دوست خواهند داشت . چنین مدرسه ای باید بتواند مکانی مناسب برای تربیت انسانی مؤمن و متخلق به اخلاق اسلامی فراهم نماید و زمینه ساز تحقق همه جانبه ی عدالت تربیتی در کشور، ارتقاء دهنده بهره وری منابع در مدارس، افزایش دهنده مشارکت جامعه در رشد و تعالی تعلیم و تربیت مدرسه و یاری کننده کشور در دستیابی به رتبه نخست تربیت در منطقه و جهان اسلام بر اساس چشم انداز 20 ساله باشد. وجود چنین مدرسه ای موجب افزایش رضایت دانش آموزان، اولیاء و مسئولین از عملکرد نظام آموزش و پرورش، بر اساس ضوابط و مقررات آن خواهد شد. شاخص ها و محورهای مورد نظر در این مقاله همگی مبتنی بر اسناد بالادستی کشور احصاء گردیده است.  
۲.

تبیین مفهوم لذت و اقسام آن از منظر غزالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انسان پژوهی دینی سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۲۸

کلید واژه ها: غزالی لذت عقلی لذت باطنی لذت حسی لذت بدنی لذت ظاهری ادراک ملایم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۹۸ تعداد دانلود : ۶۲۰
غزالی لذت را به ادراک ملایم تعریف کرده و برای آن اقسام مختلفی بیان می­کند که عبارتند از: لذت حسی و قلبی، لذت حسی و غیر حسی، لذت ظاهری و باطنی، لذت حسی و عقلی، لذت عقلی و بدنی. او چگونگی تکوین و تکامل لذات در انسان را ضمن پنج مرحله تبیین می­کند و پنج عاملِ تفاوت از ناحیه قوه مدرکه، تفاوت از ناحیه ادراکات، تفاوت در معانی مدرَکه، تخالف نوعی و تخالف از حیث قوت و ضعف را به­عنوان ملاک­های تمایز لذات بیان می­کند. ابوحامد در تعریف لذت متأثر از فارابی است و عدم توجه او به دو تعریف ارائه­شده از سوی ابن­سینا مبین نقص کار ایشان است. اقسام مختلف لذت از نگاه غزالی را می­توان به یک تقسیم واحد برگرداند. عدم تمایز میان عقل و قلب از سوی او در بیان اقسام مختلف لذت، امری ناصواب است.
۳.

نقش تربیتی صراط مستقیم در قرآن و حدیث(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اخلاق سال هشتم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۲۹

کلید واژه ها: صراط مستقیم قرآن هدایت تربیت وحدت انبساطی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن اخلاق و تربیت در قرآن
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق دینی
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی کلیات فلسفه‌ تعلیم و تربیت
  5. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی اخلاق و تربیت در روایات
تعداد بازدید : ۱۳۰۵ تعداد دانلود : ۴۳۶
قرآن تربیت را به معنای تهذیب و فزونی مقام معنوی به کار برده که پیگیری تربیت و نقش صراط مستقیم در آن، میدان وسیع تحقیقی نخواهد داشت؛ ولی کاربردهای این اصطلاح از ریشه «ر ب ب»، که در معنای مصدری آن، معادل پرورش گرفته شده و مالکیت و تدبیر در آن نهفته است، با مفهوم «ربیت» و «ربانیت» و تبیین ربوبی شدن و ربوبی نمودن انسان از طریق صراط مستقیم، به زیبایی به تصویر کشیده شده است. صراط مستقیم، راهِ دارای وحدت و منطبق با حقیقت است و هدایت به آن، هدایت به مراتب یا تثبیت در مراتب آن خواهد بود. قرآن با نشان دادن صراط مستقیم به منزله دین کامل، تربیت را شناخت خدای جهان و رب یگانه دانستن او و نیز پذیرش اوامر و نواهی وی و عمل به آنها معرفی می نماید. از این منظر، به هر میزان که انسان ربوبی شود، در مسیرتربیت قرار می گیرد. بر همین اساس، اعمال عبادی، علمی، اجتماعی، جسمی و عاطفیِ متربی، براساس نقش تربیتی صراط مستقیم که منطبق با ربوبیت توحیدی است. سوال اصلی ما در این پژوهش این است که نقش اصلی صراط مستقیم در تربیت انسان چیست؟از یافته های این پژوهش این است که نقش صراط مستقیم، ربوبی شدن و ربوبی ساختن انسان است که هدف خلقت به شمار می رود.
۴.

راهبرد تربیتی آزمایش الهی در آیات قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تفسیری سال ششم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۲۳

کلید واژه ها: هستی شناختی آزمایش الهی اهداف آزمایش الهی راهبرد تربیتی انسان شناختی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن اخلاق و تربیت در قرآن
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی کلیات فلسفه‌ تعلیم و تربیت
تعداد بازدید : ۹۵۳ تعداد دانلود : ۴۱۱
هدف مقاله حاضر بررسی فلسفه وجودی آزمایش الهی و نقش آن به عنوان یک راهبرد تربیتی در آیات قرآن است. برای تحقق هدف، باید انسان شناختی، هستی شناختی و رابطه مفهومی آنها در آیات قرآن بررسی شود تا بر اساس تحلیل محتوا و استنتاج به تعریف تربیت و اصول آن دست یافت و از ملاک ها و معیار های رسیدن به این هدف به عنوان راهبرد تربیتی استفاده کرد. بر اساس این تحلیل رابطه انسان و خداوند رابطه ربوبی است، خداوند انسان را آفریده و هدفی را برای او تعیین نموده است که از طریق رابطه ربوبی انجام می پذیرد؛ یعنی بر اساس شناختی که از ربوبیت خدا و مربوبیت انسان حاصل می گردد که همان تربیت، باید ها و نباید هایی است که در قالب تکلیف و هدایت تشریعی قرار می گیرد و بر اساس این تکلیف و هدایت، استعداد های نهفته انسان به فعلیت می رسد و قابلیت ثواب و عقاب پیدا می کند. آزمایش الهی سنتی حتمی، قطعی، همگانی و دارای مراتب است و استعداد های نهفته و بالقوه، معیار لیاقت و شایستگی نیستند بلکه باید بر اساس آزمایش الهی به فعلیت برسند. با این توصیف هدف و فلسفه آزمایش الهی رساندن انسان به قرب الهی؛ یعنی مربوبیت و عبودیت عبد بر اساس راهبرد تربیتی است.
۵.

تأثیر رحمت الهی بر کاهش فشارهای روانی مطرح شده از سوی الیس(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: نسیم خرد سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۶)

کلید واژه ها: ایمان رحمت الهی فشار روانی آلبرت الیس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۶ تعداد دانلود : ۳۶۹
یکی از مشکلات بشریت، فشارهای روانی زیان بار است که بسیاری از بیماری های روانی و جسمانی را در انسان پدید می آورد. از دیدگاه آلبرت الیس، عوامل فکری مانند باورهای نادرست و توقعات زیاد دنیوی از خود، مردم، اوضاع اجتماعی و طبیعیت، موجب ایجاد فشارهای روانی است. یکی از راه های درمان این فشارها، ایمان به رحمت الهی است. رحمت الهی یعنی خداوند تنها روزی دهنده و منعم در عالم هستی است. البته نعمت های ثابت و پایدار روانی و رفاهی، فقط به کسانی تعلق می گیرد که به خداوند و زندگانی پس از مرگ ایمان داشته و به دستورها و توصیه های الهی عمل می کنند. روش این پژوهش، اسنادی تحلیلی است که با استفاده از منابع معتبر تفسیری و روان شناسی، چگونگی تأثیر ایمان به رحمت الهی بر درمان عوامل فکری فشارهای روانی زیان بار را بیان می کند.
۶.

راهبرد تربیتی آرامش توحیدی خانواده از منظر قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تفسیری سال هشتم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳۱

کلید واژه ها: تفسیر تربیتی سیمای آرامش سیمای خانواده راهبردهای تربیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۱ تعداد دانلود : ۳۷۷
در این مقاله آرامش توحیدی در خانواده  به عنوان یک راهبرد تربیتی در قرآن بررسی گردیده است. در آیات قرآن هدف از تشکیل خانواده آرامش معرفی شده است و خدای متعال آینه تمام نما، واقعی و انحصاری آرامش است. انسان در جستجوی گمشده خویش به سوی او شتافته و آرام می گیرد. آرامش این نماد کمال از  طریق حکمت تحقق می یابد. آنگاه که تزکیه و تعلیم صبغه بینشی و بصیرتی پیدا کند، آرامش با معرفت توحیدی تجلی و در قلب و رفتار انسان به نمایش در می آید. قرآن کریم راهبرد تربیتی خانواده یکی از هنرهای تربیتی هنرکده هستی را در سیمای آفاقی و انفسی به نمایش گذاشته است. رمز این هنرنمایی، تربیت از طریق معرفت به هستی و آرامش در خانواده است؛ زیرا تربیت هدف اصلی خلقت است. در این تصویرپردازی همه راهبردها به راهبرد کلان توحید معرفتی و ربوبی منتهی می گردد و راهبرد تربیتی خانواده راهبردی مقدس از راهبرد کلا ن و بیانگر هدفدار بودن آفرینش است که نتیجه کاربردی آن توجه دادن به نقش قرآن در آرامش فردی و اجتماعی است
۷.

معرفی و کاربست روش «الگوپردازی بنیادین» در مطالعات سبک زندگی اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه سبک زندگی سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۱ 75 - 101

کلید واژه ها: سبک زندگی سبک زندگی اسلامی الگوپردازی سبک زندگی اسلامی روش شناسی مطالعات سبک زندگی اسلامی روش الگوپردازی بنیادین در مطالعات سبک زندگی اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۲ تعداد دانلود : ۱۸۰
برای ارائه مدل های روزآمد سبک زندگی اسلامی، به رویکردهای پژوهشی مسئله محور و اکتشافی نیازمندیم؛ چراکه روش های سنتی مطالعه های اسلامی به تنهایی توان پاسخگویی به این نیاز را ندارند. در مقاله پیش رو، با رویکردی تحلیلی- توصیفی، به معرفی روشی میان رشته ای، به منظور به کارگیری در الگوپردازی سبک زندگی اسلامی پرداخته شده است. روش پایه در این پژوهش، روش کیفی نوینی است که با روش های سنتی مطالعات اسلامی به صورت متوالی ترکیب می شود. برپایه این راهبرد، پژوهشگر در مرحله نخست، با استفاده از روش نظریه سازی داده بنیاد، که رویکردی توصیفی و منطقی استقرایی دارد، به کشف و ترسیم الگوی سبک زندگی موجود در قالب پدیده اجتماعی مدنظر، از میدان پدیده می پردازد. در مرحله بعد، روح سبک زندگی اسلامی از منابع معتبر دینی و نیز یافته های یقینی تجربی، برابر با الگوی واقعی به دست آمده، استخراج می شود. سپس، پژوهشگر با حرکتی بازگشتی، روح استخراج شده را در کالبد الگوی سبک زندگی موجود می دماند و درنهایت، الگویی روزآمد از سبک زندگی اسلامی پدیده منظور ارائه می دهد. مسئله محوری و مراجعه پرسشگرانه به دین براساس نیازهای واقعی، از برتری های روش پیشنهادی است. مهم ترین وجه نوآوری این روش برخورداری هم زمان از داده های میدانی و داده های اسنادی اسلامی و ایجاد ارتباط بین «آنچه هست» و «آنچه باید باشد» است.
۸.

چالش ها و راهکارهای توانمند سازی اجتماعی زنان در قرآن و روایات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زن و خانواده دوره نهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۲۱) 58 - 79

کلید واژه ها: توانمند سازی اجتماعی مسولیت اجتماعی مشارکت اجتماعی خودباوری زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۶ تعداد دانلود : ۲۳۹
شناسایی چالش ها و موانعی که در مقابل توانمندسازی اجتماعی زنان، در تناسب با خلقت و هدف آفرینش زنان، از منظر قرآن کریم و روایات وجود دارد؛ هدف این نوشتار است. مساله اساسی اهمیت توانمندسازی زنان در برنامه های توسعه و اجرای این طرح ها در شهرها و روستاهای ایران اسلامی بر طبق مبانی غربی و فارغ از مبانی اسلامی است. در حالی که می توان راهکارهایی در جهت توانمندسازی اجتماعی زنان متناسب با ایجاد تمدن نوین اسلامی از منابع اسلامی ارائه نمود. صاحب نظران مسلمان در حکم تکلیفی فعالیت اجتماعی زنان، اختلاف دارند، که بعد از بررسی مبانی قرآنی و روایی، ضرورت مشارکت اجتماعی زنان و لزوم توانمندسازی اجتماعی زنان صحیح تر به نظر می رسد. تحقیق به روش تحلیل محتوای کیفی، به مشکلات زنان در ابعاد فردی، خانوادگی و اجتماعی زن برای مشارکت اجتماعی در منابع اسلامی پرداخته است. این مشکلات اعم از ضعف اعتقادی و شخصیتی یا عدم تبیین حقوق و تکالیف خانوادگی و یا اختلاط در جامعه، مورد شناسایی در متون اسلامی قرار گرفته اند. قرآن کریم و روایات راهکارهای توانمندسازی اجتماعی زنان را در قالب تبیین تکلیف و عبادت الهی، ارائه ی الگوهای مطلوب زنانه در مشارکت اجتماعی، تعیین شرایط حضور زنان، برجسته سازی اولویتها و ... بیان نموده اند.
۹.

فرایند ترمیمی پدیده های اجتماعی در مهندسی تمدن نوین اسلامی (ارائه یک نمونه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی دوره ۳ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۶) 41 - 68

کلید واژه ها: مهندسی تمدن تمدن نوین اسلامی فرایند ترمیمی پدیده های اجتماعی اشتغال زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۶ تعداد دانلود : ۲۰۹
تمدن نوین اسلامی وضعیتی آرمانی است که در آن همه ظرفیت های تمدنی دین اسلام به فعلیت می رسند. پدیده های اجتماعی از جمله ظرفیت های تمدنی هستند که می توانند در جهتی همسو و یا مخالف جهت تحقق تمدن نوین اسلامی نقش آفرین باشند، از این رو لازم است که از تمام ظرفیت های آن ها در جهت همسو با تحقق تمدن نوین اسلامی بهره برد. هدف از این پژوهش ارائه روشی ضابطه مند در برخورد با پدیده های اجتماعی موجود، به منظور همسوسازی حداکثری این پدیده ها در راستای تحقق تمدن نوین اسلامی است. از این رو، به معرفی مهندسی ترمیمی پدیده های اجتماعی پرداخته، از باب نمونه، فرایند آن را در برخورد با پدیده اشتغال زنان و طراحی الگوی سبک زندگی اسلامی کنشگران این پدیده در هر مرحله اجرا نموده است. روش پیشنهادی بر چهار گام امکان سنجی مهندسی ترمیمی پدیده، ترسیم واقع گرایانه مدل موجود پدیده، ترمیم مدل موجود و اعتبارسنجی مدل مرمت شده استوار است.
۱۰.

آسیب شناسی دیدگاه هرمنوتیکی محمد مجتهد شبستری در برداشت از قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی سال ۶ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیایی ۲۲)

کلید واژه ها: آسیب شناسی هرمنوتیک تفسیر قرآن کریم محمد مجتهدشبستری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۵ تعداد دانلود : ۱۵۰
محمد مجتهدشبستری هرمنوتیک را مبنای برداشت از قرآن قرار می دهد و معتقد است با پیشرفت علوم در عرصه جهانی، روش های گذشتگان در فهم قرآن پاسخگوی مسلمانان نیست. بر اساس نظر مجتهدشبستری، قرآن به عنوان یک متن تاریخی مقدس باید با هرمنوتیک که با حقیقت چگونه فهمیدن سروکار دارد، فهمیده شود و غفلت از مباحث هرمنوتیکی در برداشت از قرآن، اختلافات تفسیری فراوانی را به وجود می آورد. وی بر این اساس اقدام به ارائه برداشت های تفسیرگونه از قرآن کریم نموده که با آسیب های جدی روبروستاین پژوهش با هدف بررسی این آسیب ها و با روش تحلیلی- انتقادی آسیب های مبنایی و روشی دیدگاه هرمنوتیکی مجتهدشبستری در برداشت از قرآن را مورد بررسی قرار می دهد. اندیشه هرمنوتیکی مجتهدشبستری به دلیل عدم ارائه تعریف و ماهیت مشخص به تعارض درونی دچار شده و آسیب مبنایی دارد. همچنین عدم اتخاذ رویکرد واحد در استفاده از هرمنوتیک در مسأله مؤلف محوری، استفاده نابه جا از پیش داوری و پیش فرض و تأثیرپذیری از عوامل بیرونی باعث آسیب روشی در برداشت از قرآن شده است. بنابراین مجتهدشبستری رویکرد واحدی در استفاده از هرمنوتیک نداشته و همین امر نسبی گرایی به دنبال دارد. به همین دلیل نمی توان دیدگاه هرمنوتیکی او را به عنوان مبنا یا روش تفسیری برای قرآن در نظر گرفت.
۱۱.

تجربه دینی از دیدگاه محمد مجتهدشبستری در بوته نقد(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: نقد و نظر سال بیست و ششم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۱۰۴) 97 - 126

کلید واژه ها: تجربه دینی وحی داده عقلی داده حسی محمد مجتهد شبستری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۸ تعداد دانلود : ۲۰۶
تجربه دینی یکی از مسائل مهم در فلسفه غرب پس از رنسانس است که تحولاتی را در اندیشه معرفتی برخی از نواندیشان مسلمان ایجاد نمود. محمد مجتهدشبستری نیز متأثر از همین تحولات، تجربه دینی را به عنوان هسته اصلی همه ادیان قرار می دهد و معتقد است عقاید، اعمال و احکام دینی تابعی از تجربه های دینی هستند. تجربه دینی از نگاه او دارای معقولیت و معرفت بخشی است و آیات قرآن نیز باید با رویکرد تجربه دینی فهمیده شود. از آنجا که این رویکرد تأثیر قابل توجهی در برداشت از قرآن کریم دارد، بررسی دیدگاه مجتهدشبستری ضروری به نظر می رسد. این پژوهش با هدف تحلیل و ارزیابی تجربه دینی از دیدگاه مجتهدشبستری و با روش تحلیلی انتقادی ضمن بررسی ادعای او به این نتیجه دست یافت که تجربه دینی محصول فلسفه مسیحیت است و تطبیق آن بر اسلام نادرست است. وحی نبوی بر خلاف تجربه دینی امری اختصاصی است و با آن تفاوت ماهوی دارد. داده های احساسی به دلیل خطاپذیری، حجیت و معرفت بخشی ندارند. تجربه های دینی مقید به سنت ها هستند و خود نمی تواند مبنایی برای معقولیت باورهای دینی باشد. تجربه های دینی به دلیل ماهیت احساسی در قالب مفاهیم قرار نمی گیرد و نمی تواند معیاری برای فهم قرآن باشد.
۱۲.

تحلیل گونه های تزاحم اشتغال زنان و تکالیف مبتنی بر زوجیت با تأکید بر شاخصه های تقدیم اهم از منظر امامیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال نهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۵ 9 - 32

کلید واژه ها: اشتغال زنان تزاحم تکالیف برون رفت از تزاحم تزاحم اشتغال زنان با تکالیف مبتنی بر زوجیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۲ تعداد دانلود : ۲۱۱
اشتغال زنان در تعریف امروزی، غالبا با ویژگی هایی ازجمله انجام فعالیت در زمان مشخص، دریافت مزد در قبال ساعات کار و وجود فاصله با محل زندگی همراه است که از زمینه های بروز تزاحم در تکالیف و حقوق می باشد. براى حل تزاحم در اصوص فقه، مرجّحاتى وجود دارد که فقیه کلیات آنها را اجتهاد می کند، اما از آنجا که تطبیق در مقام امتثال، برعهده مکلف است تشخیص تکلیف اهم همواره از دغده های زنان شاغل متشرع بوده است. پژوهش حاضر با رویکردی تکلیف محور و باهدف شناسایی گونه های تزاحم اشتغال زنان با تکالیف مبتنی بر زوجیت و ارائه راهکارهای رفع تزاحم بر مبنای قاعده تقدیم انجام شد. بدین منظور منابع مکتوب مربوطه به روش اجتهادی- تحلیلی بررسی گردید. براساس نتایج، با مقابل هم قرار دادن انواع چهارگانه اشتغال زنان از منظر احکام تکلیفی با شش تکلیف مبتنی بر زوجیت، در دو بستر اصلی جریان تزاحم واجب-واجب و مستحب-مستحب، 41 مورد تزاحم ممکن الوقوع شناسایی و تکلیف اهم در هر یک معرفی شد.
۱۳.

تأثیر ایمان به رحمت الهی از دیدگاه قرآن بر کاهش جنبه های شناختی فشارهای روانی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۶ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ 157-169

کلید واژه ها: اسلام ایمان دین و روان شناسی فشار روانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۹ تعداد دانلود : ۱۵۸
سابقه و هدف: یکی از راه های کاهش فشارهای روانی زیان بار، ایمان به رحمت الهی است. در باره رحمت الهی و جنبه های شناختی فشارهای روانی، تحقیقات بسیاری صورت گرفته است؛ اما تاکنون پژوهشی درباره چگونگی تأثیر ایمان به رحمت الهی از دیدگاه قرآن بر کاهش جنبه های شناختی فشارهای روانی نگاشته نشده است. ازاین رو، هدف از این پژوهش، بیان، تحلیل و اثبات چگونگی تأثیر ایمان به رحمت الهی از دیدگاه قرآن بر کاهش جنبه های شناختی فشارهای روانی زیان بار بود. روش کار: روش این پژوهش، اسنادی-تحلیلی است و کلیدواژه های فشارهای روانی، استرس، اضطراب، افسردگی، ترس، اندوه، آرامش، رضایتمندی و شادی؛ و هم خانواده ها، مترادف ها، متضادها و معادل های انگلیسی و عربی آنها در آن به کار برده شده است. علاوه براین، از منابع اسلامی مانند قرآن کریم، نهج البلاغه، صحیفه سجادیه، اصول کافی، المیزان، تسنیم، میزان الحکمه و نرم افزار جامع الاحادیث و جامع التفاسیر استفاده شده است؛ و به منابع روان شناسی مانند تألیفات کارل راجرز و آلبرت الیس (انگلیسی و فارسی)، کتب دانشگاهی، کتب سازمان سمت و پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در زمینه روان شناسی، بهداشت و سلامت روانی، مشاوره، درمانگری و آسیب شناسی روانی نیز استناد شده است. مؤلفان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی درباره این پژوهش گزارش نکرده اند. یافته ها: باورهای نادرست نسبت به عوامل آرامش؛ شادی و رفاه و توقعات الزامی و نادرست و غیرواقعی از خود؛ مردم و شرایط اجتماعی و طبیعی از مهم ترین جنبه های شناختی فشارهای روانی زیان بار است. این باورها و توقعات الزامی در صورت برآورده نشدن، تهدید یا ازبین رفتن موجب فاجعه سازی؛ و این فاجعه سازی موجب ایجاد ترس ، اندوه و خشم های شدید یا مزمن و بیماری ها و اختلالات روانی، عصبی و جسمی می شود. رحمت الهی یعنی خداوند بر اساس رحمت خویش، به ایمان آورندگان خود لطف ویژه دارد. نتیجه گیری: یکی از راه های پیشگیری و کاهش اختلالات و فشارهای روانی زیان بار، ایمان به رحمت الهی است.
۱۴.

قوّامیت مردان و تأثیر آن بر فعالیت اجتماعی زنان از منظر قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف قرآنی (آفاق دین) سال سیزدهم بهار ۱۴۰۱شماره ۴۸ 159 - 186

کلید واژه ها: قوامیت مردان فعالیت اجتماعی زنان قرآن کریم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۷ تعداد دانلود : ۱۹۸
فعالیت اجتماعی زنان از جمله مسائلی است که امروزه با پیشرفت بشر و گسترش روابط انسانی، اهمیت بسیاری یافته است. زیرا زنان به عنوان نیمی از جامعه می توانند نقش های مؤثری در اجتماع داشته باشند. از سوی دیگر خانواده از منظر قرآن کریم، دارای جایگاه ویژه ای است به گونه ای که برای رعایت مصالح خانوادگی و اجتماعی، دستورات خاصی را جهت تنظیم روابط همسران وضع کرده است. قوامیت مردان بر زنان که در آیه شریفه « الرجال قوامون علی النساء» بیان شده به عنوان یکی از این دستورات است که به نظر برخی صاحبنظران با فعالیت اجتماعی زنان در تعارض است. این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی وبا هدف تحلیل و بررسی مفهوم قوامیت و تأثیر آن بر فعالیت اجتماعی زنان، این موضوع را مورد بررسی قرارداده و با توجه به معنای لغوی و تفسیر صحیح از آن، قوامیت را نه به معنای رئیس بودن بر زن بلکه به عنوان ابزاری در اختیار مردان می داند که بتوانند به وسیله آن، امور خانواده را اداره کنند بنابراین قوامیت نمی تواند مانعی برای فعالیت اجتماعی زنان محسوب شود. زیرا قوامیت براساس قرائن موجود در آیه آیات دیگر اختصاص به خانواده دارد و تا زنان می توانند در هر نوع فعالیت سیاسی، اقتصادی و علم آموزی مشارکت داشته باشند تا زمانی که فعالیت اجتماعی آنان به نقش خانوادگی آنها آسیب نزند.
۱۵.

نقد باورداشت حاکمیت تفکر پدرسالاری بر آیات قرآن کریم با تأکید بر دیدگاه محمد بامیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تفسیری سال ۱۴ بهار ۱۴۰۲ شماره ۵۳ ۱۱۶-۹۷

کلید واژه ها: آیات اجتماعی دایره المعارف لیدن پدرسالاری قوامیت محمد بامیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵ تعداد دانلود : ۱۵۰
ازجمله شبهات مطرحِ ناظر به روح کلی حاکم بر آیات قرآن کریم، سیطره تفکر پدرسالاری در آیات اجتماعی است. یکی از مدخل های دایرهالمعارف لیدن که به این موضوع پرداخته، مدخل «پدرسالاری» اثر محمد بامیه، نویسنده و پژوهشگر در حوزه اسلام است. وی با هدف کشف دیدگاه قرآن مجید درباره پدرسالاری، اشارات قرآن به پدرسالاری را به سه موضوعِ نقش های اقتدار پدرسالارانه در مناسبات عادی اجتماعی، پدر به منزله شخصیت دینی آرمانی و صفات پدرسالارانه و الوهیت تقسیم می کند و با استناد به آیات قرآن و برخی منابع، نظراتی را در این سه بخش مطرح می نماید. پژوهش حاضر با هدف نقد چنین باورداشتی، به تبیین دیدگاه حقیقی قرآن نسبت به پدرسالاری، می پردازد. یافته ها حاکی است برتری و تبعیت محض که دو مؤلفه اصلی پدرسالاری در نگاه غربی است، در قرآن و اسلام جایگاهی ندارد و اسلام نسبت به مدیریت پدر در خانواده، دیدگاه مستقلی دارد که با توجه به دو مفهوم قوامیت و ولایت شکل می گیرد؛ در نتیجه مشخص می شود در مدخل مذکور علی رغم وجود برخی گزارش های صحیح، ادعاهای نادرستی، مانند مطلوب بودن پدرسالاری در قرآن کریم مطرح شده است که با استناد به آموزه های وحیانی رد می شود و مدخل مذکور به دلیل وجود اشکال هایی مانند برداشت های سطحی و نادرست از آیات، خلط مبحث و عدم استفاده مکفی از منابع معتبر اسلامی، دچار ضعف علمی است.
۱۶.

ساحت ها و بایسته های تربیتی سند تحول آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزشی و آموزشگاهی دوره ۱۲ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۳۶) 37 - 63

کلید واژه ها: اخلاق تربیت حیات طیبه سبک زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴ تعداد دانلود : ۸۴
  سند تحول بنیادین آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران گام نخست سیاست گذاری نظام اسلامی جهت تحقق آرمان های اخلاقی نظام تعلیم و تربیت کشور انقلاب اسلامی ایران بود که نشان دهنده عمق مبانی تعلیم و تربیت در دین مبین اسلام و اسناد بالادستی از جمله قانون اساسی است. مفاهیم و جلوه های اخلاق و تربیت سند تحول بنیادین آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران، همگی ریشه در ایمان به خدای متعال و سبک زندگی توحیدی (حیات طیبه) دارد و سیره نظری و عملی انسان های تربیت یافته مکتب الهی رسول گرامی اسلام (ص) و اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) به خوبی در آن منعکس شده است. لیکن در مقام اجرا، برای مؤثر واقع شدن تعالیم و زحمات تربیتی متربیان باید به نکات ظریفی چون توجه تام به هدف انسان سازی، لزوم توجه و تمهید به تزکیه معلمان و مربیان، ایمان و عمل مربیان مدارس به تعالیمی که به متربیان آموزش می دهند، توجه به تجربه و تمرین عملی برای درونی کردن تعالیم اخلاقی به کودکان و نوجوانان و در نهایت، پاسخ به شبهات و افکار انحرافی در حوزه تعلیم و تربیت، توجه کنند.
۱۷.

راه طی شده متز در معنای زندگی و نقدِ « نظریه بنیادین»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های مابعدالطبیعی دوره جدید سال سوم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۶ 39-68
تعداد بازدید : ۱۷۴ تعداد دانلود : ۱۶۹
یکی از دغدغه های اصلی تدئوس متز، مبحثِ معنای زندگی می باشد. او با سیر در نظریه های پیشین درباره معنای زندگی، در پی وجوه اشتراکِ این نظریه هاست. وی با تاکید براینکه هیچ کدام از آنها کامل نیست درصدد پاسخ به این پرسش بر می آید که آیا می توان نظریه ای کامل ارائه داد که دربردارنده تمام نظریاتِ پیشین باشد و در عین حال از کاستی های آنها مصون باشد؟ از این رو در راستای نیل به این هدف به شناخت، واکاوای و انتقاد بر نظریات پیشین پرداخته و سپس به جستجوی اینکه ویژگی های یک نظریه کامل چیست؟ می پردازد. متز نظریه خود را «نظریه بنیادی» می نامد و آن را کامل ترین نظریه تاکنون، درباره معنای زندگی می داند. وی برای رسیدن به نظریه نهایی خود سه تقریر ارائه می دهد که هر تقریر به ترتیب کامل و کامل تر می شود. نگارندگان در این مقاله، پس از بررسی آراء متز، به نقد پاره ای از اندیشه های او می پردازند. آنچه امتیازِ ویژه نظریه متز می باشد، توصیفِ فراگیر آن از موضوعات معنابخش به عنوان شرایط بنیادین وجود بشری است. اگر با «رویکرد نقادانه» به نظریه متز بنگریم آراء او قابل نقد می باشد لکن با اینهمه چنانکه رویکرد همدلانه به اندیشه های متز داشته باشیم پژوهش ها و تلاش های فکری او را برای ارتقاءِ شرایطِ بنیادین زندگی، موثر و سازنده دانسته و همچون او، جست و جوی معناداری را، معنابخش به زندگی می دانیم. شماره ی مقاله: ۲
۱۸.

ارائه الگوی شایستگی مدیران فرهنگی از دیدگاه نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال ۸ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۲۸) 103 - 128

کلید واژه ها: الگوی شایستگی مدیران فرهنگی نهج البلاغه مدیریت اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵ تعداد دانلود : ۳۸
هدف: جمهوری اسلامی ایران به عنوان پرچمدار تمدن نوین اسلامی، باید توجه ویژه ای به فرهنگ، خصوصا مدیران فرهنگی که نقش آن ها کارساز و حساس است داشته باشد؛ از مهم ترین کتاب هایی که می تواند به مدیران فرهنگی جهت دهد، نهج البلاغه است. در نهج البلاغه عرصه های مدیریت، شیوه های حکمرانی و رسالت های آنها در کلام امیر المومنین(ع) به نحو شایسته تبیین شده است. از این رو هدف این پژوهش ارائه الگوی شایستگی مدیران فرهنگی از دیدگاه نهج البلاغه می باشد.  روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی ازنوع روش، کیفی وچارچوب نظری به روش کتابخانه ای از نهج البلاغه شامل خطبه ها، نامه ها، حکمت های امام علی(ع)به وسیله فیش برداری استخراج و با تحلیل مضمون، داده های به دست آمده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت، سپس جهت اعتبار بخشی داده ها با مصاحبه نیمه ساختاریافته از جامعه مشارکت کنندگان، شامل 15 نفر از خبرگان فرهنگی و اساتید دانشگاهی که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند، دسته بندی و تحلیل نهایی داده ها انجام شده است. یافته ها: یافته های پژوهش حاضر از  نهج البلاغه که مستخرج از نرم افزار اطلس تی آی 8 می باشد، حاکی از آن است که تعداد 3 بُعد شامل: بُعد فرهنگ فردی، با مولفه های خود مدیریتی وخود کارآمدی، دینمداری، تقویت اخلاقی، تقویت معنوی ومثبت اندیشی بُعد مهارت های تخصصی با مولفه های آینده نگری، توانایی و هنر مدیریت، مهارت وحمایت از کارکنان و بُعد ارزش های دینی با مولفه های شجاعت وقاطعیت داشتن مدیران آینده، درست کاری، حق الناس و مردم دوستی و آرمان داشتن از طریق مصاحبه با جامعه خبرگان پژوهش دسته بندی و تحلیل نهایی گردید. نتیجه گیری:  براس اس تحلیل وترکیب داده های نظ ری و تجربی مدل مفهومی آن در انتهای پژوهش آورده شده است. 

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان