یدالله امیری

با وجود این که در دوره ای از تاریخ برخی اندیشمندان مذهب را عامل عقب ماندگی جوامع می دانستند، باید گفت مذهب الهی پیش برنده سرمایه ای است که برای فرد و اجتماع حاصل می شود و انباشت آن موجب بهبود وضعیت اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی جامعه می شود. از این رو می توان مذهب را در دو بعد سرمایه مذهبی فردی و سرمایه مذهبی اجتماعی عامل محرک و برانگیزاننده توسعه جامعه تلقی کرد. هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر سرمایه مذهبی بر رفتار شهروندی سازمانی است. جامعه آماری شامل 270 نفر از کارکنان سازمان تأمین اجتماعی شهر اصفهان است. حجم نمونه آماری به روش تصادفی ساده و براساس جدول گرجسی و مورگان 159 نفر تعیین شد. برای گردآوری اطلاعات از پرسش نامه محقق ساخته سرمایه مذهبی و پرسش نامه رفتار شهروندی سازمانی نصراصفهانی و همکاران (1394) استفاده شد. روایی پرسش نامه ها براساس روایی محتوا و پایایی براساس آلفای کرونباخ مورد تأیید قرارگرفت که مقدار ضریب پایایی برای پرسش نامه ها به ترتیب 76/0 و 82/0 به دست آمد. آزمون فرضیات از روش معادلات ساختاری به کمک نرم افزار Amos انجام شد. نتایج نشان داد که سرمایه مذهبی با ضریب مسیر46/0 بر رفتار شهروندی سازمانی تأثیر دارد، همچنین براساس نتایج فرضیات فرعی ابعاد سرمایه مذهبی شامل احکام، عقاید و اخلاقیات به ترتیب با ضریب مسیر 52/0، 39/0 و 47/0 بر رفتار شهروندی سازمانی تأثیر دارند.

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر رهبری معنوی اسلامی بر عملکرد سازمانی انجام شده است. جامعه آماری تمام کارکنان شرکت گاز استان لرستان (200 نفر) بود که بر اساس جدول مورگان 127 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای جمع­آوری اطلاعات از دو پرسشنامه محقق ­ساخته رهبری­ معنوی­ اسلامی و عملکرد سازمانی استفاده شده است. برای تأیید روایی پرسشنامه از روش روایی صوری استفاده شده است. برای تعیین پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده ­شد که بر این ­اساس ضریب آلفای پرسشنامه رهبری ­معنوی ­اسلامی 86/0 و پرسشنامه عملکرد سازمانی 77/0 به دست آمد که نشاندهنده پایایی پرسشنامه پژوهش است. تجزیه­ و تحلیل اطلاعات جمع­آوری­شده با استفاده از نرم­افزارهای spss20 وamos20 صورت پذیرفت. با استفاده از روش معادلات ساختاری فرضیات پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. نتایج فرضیه اصلی پژوهش نشان­داد که رهبری­ معنوی­ اسلامی با مقدار ضریب مسیر 76/0 و مقدار (CR) 930/4 بر عملکرد سازمانی تأثیر دارد؛ هم­چنین نتایج فرضیات فرعی­ پژوهش نشان ­داد که ابعاد رهبری­ معنوی اسلامی شامل: یادخدا، توکل، اخلاص، تقوا و معادگرایی به ترتیب با مقدار ضریب مسیر 74/0، 85/0، 79/0، 69/0 و 66/0 بر عملکرد سازمانی تأثیر دارد.