حمیده حاجی سیدرضی

زمینه: بررسی های متعدد نشان می دهند که ساختار مقاله های علمی روان شناسی، به ویژه از لحاظ روش شناختی، از استاندارد لازم برخوردار نیست. برای دستیابی به استاندارد ساختن روش مقاله ها مانند طرح پژوهش، مشخصه های گروه های نمونه، ابزارها و روش های آماری، نیاز به تحلیل ساختاری، شکل بندی و بررسی مؤلفه ها و مواردی دارد که باید در این بخش ارائه شود. هدف: هدف این پژوهش، بررسی مقاله های علمی رشته های مختلف روان شناسی است تا از این طریق، وضعیت مقاله ها برپایه علائق پژوهشگران، شناسایی خلاء ها و در عین حال انباشتگی پژوهشی و ناهماهنگی ها و کاستی های مربوط به روش شناسی مشخص گردند. بدین منظور، 1126 مقاله اصیل مجله های علمی - پژوهشی روان شناسی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در بازه زمانی 1386 تا 1389 مرور شد. 9 فارغ التحصیل کارشناسی ارشد روان شناسی داده ها را استخراج و توسط نویسندگان بازبینی شدند. روش: طرح پژوهش حاضر توصیفی بود. داده ها در قالب جدول های فراوانی ارائه شدند. یافته ها: نتایج بیانگر آن بودند که فراوانی برخی از طرح های پژوهشی، گروه های نمونه، ابزارها و روش های آماری بسیار کم و یا هیچ است و در مقابل، برخی دیگر از طرح ها، ابزارها و روش ها به طور گسترده ای در پژوهش ها به کار رفته اند. نتیجه گیری: یافته ها با مبانی روش شناسی که انجمن های معتبر علمی منتشر کرده اند، مقایسه شدند و پیشنهادهایی برای ارتقا ساختار و شیوه نگارش بخش روش مقاله ها ارائه شد .

به منظور بهبود روش های فرزندپروری مادران و کاهش مشکلات رفتاری کودکان بر اساس برنامه «فرزندپروری کودک نافرمان» (لانگ و فورهند، 2002) مطالعه ای شبه آزمایشی از نوع گروه های نامعادل انجام شد. گروه نمونه شامل 25 مادر (میانگین سنی 30 سال) مراجعه کننده به خانه های سلامت و اسباب بازی منطقه 10 شهرداری تهران، دارای کودک 4-6 سال و داوطلب شرکت در پژوهش بود که به دو گروه (آزمایش 13 و گواه 12 نفر) تقسیم شدند. در مرحله پیش آزمون، دو گروه سیاهه رفتاری والدین و نیز سیاهه رفتاری کودک آیبرگ را تکمیل کردند. 6 جلسه برنامه آموزش والدین در طول 2 ساعت برای گروه آزمایش اجرا شد. نتایج حاصل از مقایسه میانگین پس آزمون گروه ها با تحلیل کوواریانس، نشان داد برنامه آموزش والدین، بهبود روش های فرزندپروری و بعد کنترل قاطعانه مادران گروه آزمایش را به دنبال داشت. تفاوت معناداری در دیگر ابعاد روش های فرزندپروری و مشکلات رفتاری کودکان بین گروه های آزمایشی و گواه مشاهده نشد. یافته های پژوهش بر پایه مفهوم روش ها و ابعاد فرزندپروری، نقش تفاوت های فرهنگی، شیوه و مؤلفه برنامه های آموزش والدین و نیز عامل زمان و ابزار مورد بحث قرار گرفته است.