امیرمحمد کلابی

پژوهش حاضر شناسایی و طراحی مولفه های موثر بر پایداری مدل های کسب وکارِ رشد و ثبات یافته در صنعت ICT  می باشد. در این پژوهش چارچوب پژوهشی آمیخته اکتشافی (کیفی-کمی) انتخاب شده است. نمونه ی آماری مرحله کیفی 9 نفر از مدیران شرکت های حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات که شرکت آن ها در چرخه عمر کسب وکار به مرحله رشد و ثبات رسیده و نمونه آماری مرحله کمی نیز 277 نفر از مدیران و کارشناسان و خبرگان این حوزه در میان 270 شرکت منتخب از 960 شرکت حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات، می باشند. ابزار گردآوری داده ها در مرحله کیفی مصاحبه نیمه ساختاریافته و در مرحله کمی پرسشنامه محقق ساخته است. برای تجزیه و تحلیل داده های کیفی روش تحلیل محتوا و برای داده های کمی از روش تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی به کمک نرم افزارهای معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد تمامی ابعاد و مولفه های مدل پایداری مورد تایید واقع شدند و عوامل موثر بر پایداری مدل کسب وکار به ترتیب نوآوری، خلق ارزش مشترک، رهبری مشارکتی، عوامل اقتصادی و حاکمیت شرکتی می باشند.

امروزه بهترین راه پویایی برای مقابله با تغییرات محیطی که باعث ایجاد شکاف عمیق بین نیازهای کشور و عملکرد شرکتها میشود، بازطراحی مدلهای کسب و کار است. با توجه به اهمیت بازطراحی مدلهای کسب و کار در کسب مزیت رقابتی و افزایش عمر شرکتها، هدف این پژوهش شناسایی آمیخته بازطراحی مدلهای کسب و کار با رویکرد کارآفرینی سازمانی میباشد. رویکرد این پژوهش کیفی و پژوهش بر حسب هدف توسعهای است. نمونه آماری شامل 13 نفر از مدیرانی است که تجربه کارآفرینی در شرکتهای فعال در صنعت گردشگری را داشتهاند. ابزار گردآوری دادهها، مصاحبه میباشد که به منظور تجزیه و تحلیل دقیق دادهها، شیوه تحلیل محتوا اتخاذ شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که 4 مؤلفه اصلی آمیخته بازطراحی مدل کسب و کار شرکتها با تمرکز بر فرایندها، ساختاراصلی و براساس مدل سوددهی، در چارچوب 4Cs عبارتند از: فرهنگ سازمانی، مسئولیت اجتماعی شرکتی، خلق ارزش مشترک و ظرفیتها.

شیوع ویروس کووید 19 درجهان و تأثیر آن بر صنعت گردشگری، اهمیت نوسازی استراتژیک کارآفرینانه برای ادامه فعالیت شرکت ها در این صنعت امری حیاطی مبدل کرده هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل موثر بر نوسازی استراتژیک کارآفرینانه در دوران پسا کرونا می باشد؛ بنابراین از منظر هدف توسعه ای -کاربردی است و رویکردی کیفی و همچنین از منظر گردآوری داده ها توصیفی-پیمایشی است. این پژوهش در دو فاز صورت گرفته که در فاز اول با استفاده از روش فراترکیب 23 مقاله از 142 نمونه مورد بررسی دقیق قرارگرفته و داده ها براساس تحلیل محتوا، کدگذاری شده است. بر اساس مطالعات انجام شده و داده های به دست آمده پروتکل های مصاحبه طراحی و با ده نفر از خبرگان در این صنعت انجام شد و با روش کدگذاری باز، محوری مورد تحلیل قرار گرفت. بر اساس یافته ها: خلاقیت و نوآوری، منابع انسانی، رهبری و قابلیت ها و راهکارهایی کاربردی جهت تسهیل نوسازی استراتژیک کارآفرینانه در این دوران ارائه گردید.

علی رغم تاکید بر مفهوم نوسازی استراتژیک بعنوان یکی از ابعاد اصلی کارآفرینی سازمانی، تحقیقات این حوزه تلاشی برای مفهوم پردازی و بافت پردازی آن مطابق با بافت کارآفرینی سازمانی ننموده اند. لذا مسأله اصلی پژوهش حاضر بافت پردازی و بعبارتی شناخت گستره مفهوم، توالی وقایع، شیوه های کنش و روابط مابین، و مفهوم پردازی و بعبارتی شناخت چیستی و چگونگی مفهوم نوسازی استراتژیک مطابق با ادبیات کارآفرینی سازمانی و توسعه مفهوم نوسازی استراتژیک کارآفرینانه است. جهت نیل به این هدف راهبرد پژوهشی کیفی موردی اکتشافی و مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته با 9 تن از فعالان سازمان های برجسته صنعت کاشی و سرامیک، به منظور پی بردن به معنایی افراد ذی ربط در بافت مربوطه به این مفهوم نسبت می دهند اتخاذ شده است. تجزیه و تحلیل اطلاعات به روش کدگذاری باز، محوری و گزینشی انجام شده و در نهایت یافته ها حاکی از آن است که مفهوم نوسازی استراتژیک کارآفرینانه در صنعت کاشی و سرامیک دربردارنده شش زیر مقوله فرعی "تشخیص/کشف/خلق فرصت ها"، "پویایی در نوسازی قابلیتها"، "نوسازی اهداف و کارکردهای سازمانی"، "بیش فعالی در بهره برداری از فرصت ها و ارتقا سطح نوآوری"، "رصد مداوم بازار"، و " پذیرش عدم اطمینان به عنوان یک پدیده دائمی" است.

پژوهش حاضر با درک اهمیت شناخت و به خصوص الگوی پیچیدگی شناختی در فرایند تصمیم گیری کارآفرینانه به شناسایی ابعاد اثرگذار بر سطح پیچیدگی شناختی کارآفرینان تصمیم گیرنده، می پردازد. رویکرد پژوهشی در این تحقیق، روش آمیخته است. روش پژوهش در بخش کیفی، راهبرد گروه های کانونی و در بخش کمّی، توصیفی- پیمایشی می باشد. نمونه آماری در گروه کانونی اول، کارآفرینان برتر ایران در سال 1388-1389، در گروه کانونی دوم، خبرگان و اساتید حوزه کارآفرینی و تصمیم گیری، و در بخش کمی، کارآفرینان برتر استان تهران در دو سال نامبرده هستند. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی مصاحبه های کانونی نیمه ساختاریافته و در بخش کمّی پرسشنامه، محقق ساخته بود. در تجزیه و تحلیل داده های کیفی از روش تحلیل محتوا و در بخش کمی از شاخص های آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده گردید. نتایج بیانگر آن است که الگوی پیچیدگی شناختی کارآفرینان تصمیم گیرنده به واسطه برهم کنش سه شاخص تصاویر شناختی، ساختارهای دانشی و نقشه های ادراکی شکل می گیرد و ابعاد تأثیرگذار بر سطح پیچیدگی شناختی آنها شامل دو بعد شخصیتی و محیطی است که شاخص های بعد شخصیتی عبارتند از: تحمل ابهام، مخاطره پذیری، خودباوری، تمایل به شناخت و هوش هیجانی و شاخص های بعد محیطی عدم قطعیت، پیچیدگی محیط، پراکندگی اطلاعات و ابهام در قلمرو مسأله هستند.

این پژوهش، با درک نقش و اهمیت فرایند تصمیم گیری کارآفرینانه و با توجه به ضعف مطالعات پیشین در پرداختن به بعد کیفیِ این مقوله به مفهوم پردازی فرایند تصمیم گیری کارآفرینانه در کسب و کارهای کوچک و متوسط کارآفرین می پردازد. بدین منظور با به کارگیری راهبرد کیفی مطالعه موردی به بررسی موضوع یادشده در میان کارآفرینان برتر سال 1388پرداخته شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که فرایند تصمیم گیری کارآفرینانه درکسب و کارهای کوچک و متوسط کارآفرین با تکیه بر راهبردهایی متشکل از جستجوی اطلاعات، شناسایی راهکارهای تصمیم گیری موجود و ممکن، بررسی و ارزیابی موقعیت شرکت به لحاظ محیطی، ارزیابی ریسک موجود در هر یک از راهکارهای تصمیم، رویارویی با مشکلات و تنگناها و بررسی پیشنهادهای سایرین، به کارگیری تجربه و دانش شخصی، و تکیه بر شهود و جهت گیری های ذهنی اتخاذ می گردد.