عاطفه زارعی

عاطفه زارعی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۸ مورد.
۲.

کارکرد عنوان و نشانی اینترنتی در بهبود ربط نتایج بازیابی اطلاعات(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازیابی اطلاعات عنوان موتورهای کاوش صفحات وب کلیدواژه نشانی اینترنتی میزان ربط

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی اینترنت و موتورهای کاوش
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی مدیریت اطلاعات ذخیره و بازیابی اطلاعات
تعداد بازدید : 867 تعداد دانلود : 505
هدف: پژوهش حاضر به مقایسه میزان ربط نتایج حاصل از محدودسازی عبارت جست وجو به عنوان و نشانی اینترنتی توسط کارشناسان گروه های فنی مهندسی، علوم پایه و اقتصاد در استانداری همدان می پردازد. همچنین میزان حضور کلیدواژه های مورد جست وجو در عنوان و نشانی اینترنتی وب سایت های این گرو ه ها را مورد مقایسه قرار می دهد. روش: جامعه آماری این پژوهش90 نفر از کارشناسان خبره استانداری همدان در سه گروه فنی مهندسی، علوم پایه و اقتصاد هستند که در حال انجام پروژه های تحقیقاتی و مطالعاتی برای توسعه استان بودند. آنان با استفاده از قسمت جست وجوی پیشرفته موتور کاوش گوگل، کلیدواژه های (یک و چند واژه ای) مورد نظر خود را، در قسمت نشانی اینترنتی و عنوان صفحات وب جست وجو کردند و میزان ربط نتایج بازیابی شده را در چک لیست هایی که به همین منظور تهیه شده بود، تعیین نمودند. برای دسته بندی و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد با افزایش تعداد کلیدواژههای مورد جست وجو، میزان هم خوانی عنوان و نشانی اینترنتی کاهش مییابد و هر چه هم خوانی بین عنوان و نشانی اینترنتی بیش تر باشد میزان ربط بالاتر می رود. بین تعداد کلیدواژههای موضوعی موجود در عنوان و نشانی اینترنتی گروه های مورد بررسی تفاوت معناداری وجود دارد. موتورهای کاوش با افزایش وزن دهی به کلیدواژه های موجود در نشانی اینترنتی می توانند نتایج مرتبط تری را رتبه بندی کرده و در اختیار کاربران قرار دهند.
۴.

بررسی سیر تاریخی تعلیم و تربیت ایران و نقاط قوت و ضعف آن در سه دوره باستان، اسلامی و معاصر

کلید واژه ها: تعلیم و تربیت دوران باستان دوران اسلامی دوران جدید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 785 تعداد دانلود : 933
نظر به اهمیت تعلیم و تربیت، این پژوهش با هدف بررسی تاریخ تعلیم و تربیت در ایران انجام گردید. پژوهش حاضر به روش کیفی با بررسی اسناد، مقالات و پژوهش های معتبر و مرتبط با موضوع، انجام گرفته است. نتایج تحقیقات به دست آمده نشان می دهد: هدف از تعلیم وتربیت در ایران باستان دانش اندوزی و فراگیری ادب به منظور تصاحب صفات و کردار نیک بود تا فرد بتواند در اجتماع عضو مفیدی باشد. این سنت بعدها نیز در دورههای اسلامی گرامی ماند و دستورات قرآن که ضمن آن مقام معلم و دانش گرامی شمرده شده بود، سرمشق مسلمانان و الهامبخش آنان قرار گرفت. با تأسیس دارالفنون اولین گام در راستای تعلیم و تربیت نوین برداشته شد و سپس باعث تأسیس مدارس جدید در ایران شد. با پیروزی انقلاب اسلامی تلاش های زیادی به منظور تعلیم و تربیت اسلامی انجام گرفت. در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش که در سال 1390 تصویب شد چشم انداز و اهداف تعلیم و تربیت در افق 1404 هجری شمسی تبیین شده است. با توجه به سیر تاریخی تحولات تعلیم و تربیت و افقی که سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ترسیم کرده می توان راه کارهایی برای بهبود نظام تعلیم و تربیت کشور ارایه داد.
۵.

کارایی رسانه های اجتماعی در کتابخانه های دانشگاهی: مطالعة موردی دانشگاه های دولتی تهران

کلید واژه ها: تهران رسانه های اجتماعی کارایی رسانه های اجتماعی کتابخانه های مرکزی دانشگاه ها

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی شبکه های اطلاعاتی و کامپیوتری
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها(به طور عام) انواع کتابخانه ها دانشگاهی
تعداد بازدید : 680 تعداد دانلود : 841
هدف این پژوهش شناسایی رسانه های اجتماعیِ مورد استفاده در کتابخانه های دانشگاه های دولتی در شهر تهران و بررسی میزان کارایی و سودمندی آن ها برای کاربران و ارائة خدمات برای ارتقا و پیشبرد اطلاعات علمی و تبادلات علمی است. این پژوهش از نوع کاربردی و با روش پیمایشی تحلیلی انجام شده و جامعة آماری آن کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران است. برای جمع آوری داده ها پرسشنامة الکترونیکی تهیه شد و تحلیل و بررسی داده ها نیز با استفاده از نرم افزار spss انجام گرفت. داده ها و اطلاعات به دست آمده نشان داد که بسیاری از رسانه های اجتماعی جایگاه مناسبی در کتابخانه های دانشگاهی ندارند و از آن ها استفادة چندانی نمی شود و حتی برخی از کتابخانه ها نیز اطلاع چندانی از کاربرد آن ها ندارند. این مسئله ممکن است به علت برخی محدودیت ها یا کمبود برخی زیرساخت ها باشد که باعث شده از انواع رسانه های اجتماعی مورد نظر در پژوهش اخیر به جز چند نوعِ شناخته شده استفادة چندانی در کتابخانه های دانشگاهی نشود و کارایی آن ها نیز چندان محرز نباشد. برای این مشکل پیشنهاد می شود که کتابداران شناخت بیشتری از رسانه های اجتماعی داشته باشند و برای تحقیقات علمی برخی محدودیت ها از این رسانه ها برداشته شود. لازم به ذکر است که مقاله حاضر در هشتمین همایش ملی اتحادیه انجمن های علمی دانشجویی علم اطلاعات و دانش شناسی ایران (ادکا) با عنوان ""رسانه های اجتماعی در مراکز اطلاع رسانی"" که با حمایت مادی و معنوی انتشارات سوره مهر در آبان ماه سال جاری برگزار گردید، ارائه شده و برای اولین بار در شماره های هفدهم و هجدهم فصلنامه کتاب مهر منتشر می گردد.
۶.

رتبه بندی و مطالعه میزان سودمندی شاخص های سند چشم انداز1404 نهاد کتابخانه های عمومی کشور از منظر کارشناسان و اعضای هیئت علمی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کتابخانه های عمومی سند چشم انداز رتبه بندی شاخص ها ارزیابی شاخص ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 383 تعداد دانلود : 422
هدف : هدف از این پژوهش شناسایی رتبه بندی شاخص های سند چشم انداز 1404 نهاد کتابخانه های عمومی کشور و بررسی میزان سودمند آنها است . روش: برای انجام این پژوهش از روش پیمایشی استفاده شده است. ابتدا گویه های شاخص های سند چشم انداز مشخص و بر اساس مدل اولیه پرسشنامه ای تنظیم شد. جامعه آماری پژوهش را اعضای هیئت علمی رشته و کارشناسان منابع و کارشناسان امور کتابخانه های نهاد کتابخانه های عمومی کشور تشکیل دادند که نمونه ای از آنها به تصادف انتخاب شد. داده های حاصله با استفاده از نرم افزار آماری SPSS 22 تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها : یافته ها نشان داد که نمره شاخص های امانت، مجموعه و کارکنان از نمره معیار بالاتر است و با آن تفاوت معنی دار دارد. نمره شاخص های عضویت و فضای کتابخانه ای نیز از نمره معیار بالاتر بود ولی با آن تفاوت معنی داری نداشت. همچنین در رتبه بندی شاخص ها، شاخص امانت، مجموعه و کارکنان با یکدیگر تفاوت معنی داری نداشتند و در یک رتبه قرار گرفتند. شاخص های عضویت و فضای کتابخانه ای نیز تفاوت معنی داری با هم نداشتند و در رتبه بعدی قرار گرفتند. با وجودی که نمره تمامی شاخص ها از نمره معیار بالاتر بود با این حال این شاخص ها بی نیاز از تغییر نیست و ویرایش و بازنگری در برخی از گویه های هر شاخص برای تحقق اهداف سند چشم انداز لازم به نظر می رسد. اصالت/ارزش : ارزش مقاله پژوهش حاضر در نشان دادن رتبه و میزان سودمندی شاخص ها برای ارزیابی و کنترل سند چشم انداز نهاد کتابخانه های عمومی کشور است.
۷.

ارائه الگوی به کارگیری فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات در کتابخانه های دیجیتالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الگوی فناوری معنایی مدل سازی معادلات ساختاری بازیابی اطلاعات ابزارهای معنایی کتابخانه های دیجیتالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 903 تعداد دانلود : 359
هدف: ارائه الگوی مفهومی کاربرد فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات کتابخانه های دیجیتالی. روش شناسی: پژوهش حاضر کاربردی و ابزارگردآوری داده ها سیاهه وارسی بود که براساس نظر متخصصان و با روش دلفی در 3 بخش معماری فناوری معنایی، ابزارهای فناوری معنایی، و فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری واریانس محور و مدل سازی کمینه مربعات جزئی (PLS-SEM) استفاده شد. درادامه، از ترکیب دیدگاه اعضای پنل دلفی و متخصصان، نرم افزار الگوی نهایی پژوهش تدوین شد. برای تأیید نهایی الگو و اعتبارسنجی آن از مصاحبه نیمه ساختاریافته و آمار توصیفی استفاده شد. یافته ها: برازش هر دو بخش الگوریتم داده ها و نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان دهنده مطلوبیت و مقبولیت ساختار مکنون در سطح شاخص ها و مؤلفه هاست. مقدار نیکویی برازش مدل از دیدگاه اعضای پنل دلفی برابر با 589/0 و مقدار نیکویی برازش مدل از دیدگاه متخصصان نرم افزار برابر با 387/0 به دست آمد که این عدد با توجه به سه مقدار 01/0، 25/0، و 36/0 به عنوان مقادیر ضعیف، متوسط، و قوی برای  GOFنشان از برازش کلی قوی مدل دارد. بنابراین، می توان از آن به عنوان الگویی مناسب برای به کارگیری فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات کتابخانه های دیجیتالی بهره گرفت.
۸.

تأثیر کتاب درمانی به شیوه گروهی بر میزان تاب آوری و امید به زندگی در بهبود وضعیت سلامت کودکان مبتلا به سرطان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امید به زندگی تاب آوری کتاب درمانی گروهی کودکان سرطانی همدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 821 تعداد دانلود : 769
هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین تأثیر مداخله آزمایشی کتاب درمانی به شیوه گروهی بر تاب آوری و امید به زندگی در بهبود وضعیت سلامت کودکان مبتلا به سرطان در مرکز بیمارستان بعثت شهر همدان است. روش : روش این پژوهش، نیمه تجربی با استفاده از طرح پژوهشی پیش آزمون- پس آزمون با دوگروه کنترل و آزمایش است. در گروه آزمایش، جلسات کتاب درمانی به شیوه گروهی بر گزار شد و مداخله ای بیش از اقدامات معمول در محیط پژوهش انجام نشد. نمونه جامعه پژوهش متشکل از 30 نفر از کودکان مبتلا به سرطان 10 تا 14ساله بود که در مرحله اولیه بیماری قرار داشته و حداقل یک دوره شیمی درمانی را گذرانده بودند. این نمونه به صورت تصادفی به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم شد. ابزار پژوهش شامل دو پرسش نامه تاب آوری کانر و امید به زندگی اشنایدر بود. تحلیل داده های پژوهش با استفاده از آزمون تی مستقل و تحلیل کوواریانس در نرم افزار آماری SPSS انجام شد. یافته ها: نتایج آزمون تی مستقل نشان داد بین میانگین نمرات دو مؤلفه تاب آوری و امید به زندگی در گروه کنترل و آزمایش تفاوت وجود دارد. همچنین، نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد تأثیر کتاب درمانی به شیوه گروهی بر امید به زندگی در کودکان سرطانی 6/43 درصد و تأثیر کتاب درمانی به شیوه گروهی بر تاب آوری 1/64 درصد بود. اصالت/ارزش: این مقاله نخستین پژوهشی است که در زمینه تأثیر کتاب درمانی به شیوه گروهی بر میزان تاب آوری، و امید به زندگی در بهبود وضعیت سلامت کودکان مبتلا به سرطان انجام شده است. کتاب درمانی با توجه به اثرات مثبت آن می تواند به عنوان یکی از خدمات کتابخانه های عمومی برای اقشار دارای مشکلات خاص در جامعه و همچنین به عنوان یک خدمت بالینی و جذاب در آموزش و پرورش برای کودکان دارای مشکلات خاص ارائه شود.
۹.

شناسایی و داده کاوی عناصر نشر در استفاده از مجوزهای کریتیو کامنز در نشریات دسترسی باز پایگاه دوآج برای حمایت از حقوق مالکیت فکری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حقوق مالکیت فکری داده کاوی مجوزهای کریتیوکامنز (کالاهای عمومی خلاقانه) نشریات دسترسی باز (پایگاه دوآج) ناشران محل نشر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 393 تعداد دانلود : 684
هدف : هدف از این مقاله شناسایی و داده کاوی عناصر نشر در استفاده از مجوزهای کریتیو کامنز در نشریات دسترسی باز پایگاه دوآج برای حمایت از حقوق مالکیت فکری است. روش: روش پژوهش داده کاوی توصیفی و جامعه آماری نشریات نمایه شده در پایگاه دوآج 9389 عنوان تا اوایل سال 2016 است. داده های مورد نیاز از پایگاه دوآج به صورت فراداده و با فرمت CVS شامل ناشران و 128کشور عضو این پایگاه ذخیره شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار رپیدماینر نسخه 7 و از مدل جدیدی بر اساس روش شناسی استاندارد کریسپ و الگوریتم درخت تصمیم C5.0 استفاده شد. یافته ها : نتایج حاصل از داده ها نشان داد که 46.44 از نشریات از مجوزهای کریتیوکامنز استفاده نکرده اند. بیشترین مجوزهای استفاده شده در این پایگاه، مجوز تخصیص است. ناشران در مجموع بیشتر از مجوز تخصیص با 28.88 درصد (711) عنوان و کمتر از مجوز اختیار- غیراشتقاقی0.4 درصد (37) عنوان استفاده کرده اند که ناشران دانشگاهی با 35.07 درصد بالاترین رتبه را در استفاده از این مجوزها به دست آورده است و از بین کشورها، مصر با 11.39 درصد رتبه اول، بریتانیا با 8.64 درصد رتبه دوم و برزیل با 8.33 درصد رتبه سوم را کسب نموده اند. در بین قاره ها، اروپا در استفاده از مجوزها رتبه اول را کسب کرده است. الگوریتم درخت تصمیم C5.0 با دقت 69.20 ، صحت 64.90 درصد و با خطای 35.10 درصد (صحت-1= نرخ خطا) برای ناشران کشورهایی نظیر آمریکا، برزیل، مصر، بریتانیا، لهستان مجوز تخصیص را پیش بینی کرده است که نشان دهنده تأیید یافته های مذکور است. نتیجه : استفاده از انواع مجوزها به خصوص مجوز تخصیص توسط کشورها و ناشران نشانگر پذیرش این مجوز ها از سوی جامعه و تداوم و تقویت فرایند توسعه دانش همراه با شتاب فزاینده ای در جهت تولید علم است.
۱۰.

طراحی الگوی آماری کتابخانه های ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آمار کتابخانه ها الگوی آماری کتابخانه های ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 416 تعداد دانلود : 683
هدف: ارائه الگوی آماری کتابخانه های ایران روش پژوهش: رویکرد پژوهش آمیخته است. پیشینه آمار کتابخانه ها در ایران و جهان با نمونه گیری هدفمند شناسایی، مرور نظام مند، و تحلیل اسنادی شد. جستجوی پایگاه های اطلاعاتی فارسی و لاتین با کلیدواژه «آمار کتابخانه ها» منابع مرتبط شناسایی، و تکراری ها با غربالگری حذف شد. با ارزیابی 138 منبع در ایران و 223 منبع در جهان انتخاب، و بررسی شد. اقلام اطلاعاتی آمار کتابخانه ها از آن ها استخراج شدند. با روش کمی دلفی اقلام الگوی آماری کتابخانه های ایران با اجماع نظر متخصصان با نمونه گیری غیراحتمالی اعتباریابی و تکمیل شد. با روش کیفی گراندد تئوری توصیف و طبقه بندی الگوی آماری کتابخانه های ایران در واحد گزارش گیری، کاربرد، واحد اندازه گیری با مصاحبه از مصاحبه شونده ها با نمونه گیری مبتنی بر هدف و ابزار پرسشنامه باز انجام شد. کدگذاری باز طبقه های اصلی اقلام و مقوله های واحد گزارش گیری، کاربرد، واحد اندازه گیری شناسایی؛ با محوری، رابطه طبقه و مقوله ها استخراج؛ با انتخابی، توسعه نظام مند طبقه و مقوله های الگوی آماری کتابخانه های ایران ارائه شدند. یافته ها: الگوی آماری کتابخانه های ایران 59 قلم؛ پنج طبقه مجموعه ها، خدمات، منابع انسانی، منابع مالی، و زیرساخت؛ مقوله واحد گزارش گیری عهده دار گردآوری آمار کتابخانه های ایران در کتابخانه های دانشگاهی، تعاونی، عمومی، مدارس، تخصصی، و استانی؛ مقوله کاربرد الگوی آماری کتابخانه های ایران در پنج سطح بین المللی، منطقه ای، ملی، استانی، و محلی؛ و مقوله واحد اندازه گیری جلد، عنوان، افزوده، موجودی، وجین، نفر، ساعت، ریال، مترخطی، و مترمربع شناسایی شد. درنهایت، الگوی آماری کتابخانه های ایران ارائه شد. نتیجه گیری: الگوی آماری کتابخانه های ایران در راستای ایجاد نظام گردآوری آمار کتابخانه ها؛ و زیربنای تدوین استاندارد آمار کتابخانه های ایران است.
۱۱.

پیشنهاد مؤلفه های شبکه اجتماعی کتاب محور بومی با استفاده از مدل معادلات ساختاری مبتنی بر شبکه های اجتماعی کتاب محور بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شبکه های اجتماعی کتاب محور گودریدز لایبرری تینگ انابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 785 تعداد دانلود : 977
مقدمه: شبکه های اجتماعی کتاب محور به عنوان یکی از انواع شبکه ها مورد توجه واقع شده است. لذا با رشد و گسترش فناوری ها کتابخانه ها علاوه بر خدمات سنتی باید با این نوآوری ها همگام شوند. هدف از این پژوهش پیشنهاد مؤلفه های شبکه اجتماعی کتاب محور بومی با استفاده از مدل معادلات ساختاری مبتنی بر شبکه های اجتماعی کتاب محور بین المللی است. روش شناسی: این پژوهش از نوع آمیخته بوده و از دو روش کمی و کیفی استفاده شده است. ابتدا شبکه های اجتماعی کتاب محور که در سایت الکسا جزء رتبه های برتر بازیابی هستند شناسایی شد، سپس به منظور تهیه سیاهه ای در خصوص مؤلفه های شبکه های اجتماعی کتاب محور به بررسی این سایت ها پرداخته شد و عناصر تشکیل دهنده آن ها مورد بررسی قرار گرفت. ابزار گردآوری داده ها چک لیست محقق ساخته متشکل از 14 معیار و 73 مؤلفه بود که به روش دلفی نهایی گردید و برای ارزیابی مورد استفاده قرار گرفت و در نهایت با استفاده از معادلات ساختاری بارعاملی مؤلفه های پیشنهادی جهت استفاده در الگوی بومی مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: یافته های این پژوهش نشان داد که همه مؤلفه های مورد بررسی در این پژوهش دارای اهمیت بوده و باتوجه به بارعاملی به دست آمده تمامی معیارهامی تواند در الگوی پیشنهادی مورد استفاده قرار گیرد. همچنین شاخص های مورد بررسی نشان داد که مدل ارائه شده از برازش مناسبی برخوردار است. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که تمامی مؤلفه های شناسایی شده این نوع شبکه ها برای طراحی ضروری است و چنانچه این شبکه ها بر اساس معیارهای به دست آمده طراحی شود از کارایی لازم برخوردار خواهد بود. از نتایج حاصل از این پژوهش و مؤلفه های شناسایی شده آن می توان در طراحی شبکه اجتماعی کتاب محور بومی استفاده نمود. تاکنون پژوهش پیرامون طراحی شبکه اجتماعی کتاب محور بومی انجام نگرفته است.
۱۲.

شناسایی عوامل و مؤلفه های مؤثر بر فعالیت های داوطلبانه درکتابخانه های ایران با ارائه الگوی نظری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فعالیت های داوطلبانه کتابخانه ها نظریه زمینه ای نیروهای داوطلب سمن ها اِن جی اُ ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 61 تعداد دانلود : 822
هدف : هدف این پژوهش، شناسایی عوامل و مؤلفه های مؤثر بر فعالیت های داوطلبانه در کتابخانه های ایران و ارائه الگوی پیشنهادی است. روش پژوهش : پژوهش، از نوع کاربردی با رویکرد کیفی است که با استفاده از روش نظریه زمینه ای یا داده بنیاد انجام شده است. جامعه آماری شامل استادان علم اطلاعات و دانش شناسی، مدیران، متولیان فرهنگی، مدیران کتابخانه ها، کتابداران و صاحب نظران برخی از حوزه های مرتبط با فعالیت های داوطلبانه بود. به منظور گردآوری داده ها 47 نفر از افراد واجد شرایط، به روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شدند. معیار اصلی برای تعیین حجم نمونه، رسیدن به نقطه اشباع نظری بود. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه ساختاریافته بود. تجزیه و تحلیل در سه مرحله اصلی کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی با استفاده از نرم افزار مکس کیودا انجام شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد، فعالیت های داوطلبانه در کتابخانه های ایران متأثر از عوامل حمایت و بسترسازی، شناسایی انگیزه فعالیت های داوطلبانه، جذب و حفظ نیروهای داوطلب به کتابخانه است. موانع جذب نیروهای داوطلب شامل موانع اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، مدیریتی، حقوقی و قانونی هستند. همچنین، باورهای شخصی و روان شناختی و عوامل تأثیرگذار اجتماعی به عنوان عوامل مداخله گر بر فعالیت های داوطلبانه تأثیر دارند. بر اساس مدل پیشنهادی ایجاد و اصلاح قوانین، تبلیغ و اطلاع رسانی و آموزش از راهبردهای توسعه جذب نیروهای داوطلب در کتابخانه های ایران است. نتیجه گیری: حضور نیروهای داوطلب در کتابخانه های ایران، دارای پیامدهای مثبت و منفی می باشد که پیامدهای مثبت آن به مراتب بیشتر از پیامدهای منفی آن است. برای توسعه فعالیت های داوطلبانه، نیاز به نقشه راه و الگویی است که بتواند با ایجاد و اصلاح قوانین و جلب حمایت نهادهای دولتی و غیردولتی زمینه حضور مؤثرتر نیروهای داوطلب را در کتابخانه های کشور فراهم سازد.
۱۳.

کاربرد فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات در نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فناوری معنایی ابزارهای معنایی کتابخانه های دیجیتالی بازیابی اطلاعات نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 443 تعداد دانلود : 398
هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی میزان کاربرد فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات در نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی ایران انجام شد. روش: این پژوهش از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی و به صورت توصیفی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل 8 نرم افزار کتابخانه دیجیتالی سیمرغ، پیام مشرق، پارس آذرخش، پیام حنان، رسا، تبیان، سامان و پاسارگاد بود. ابزارگردآوری داده ها سیاهه وارسی است که در زمینه کاربرد فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات در نرم افزارهای کتابخانه های دیجیتالی بر اساس نظر متخصصان و با روش دلفی در سه بخش معماری فناوری معنایی، ابزارهای فناوری معنایی، فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات و سطوح پیاده سازی آن ها مورد استفاده قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارSPSS 25، آنالیز واریانس و انحراف معیار استفاده شد. یافته ها : یافته های پژوهش نشان داد که کتابخانه های دیجیتالی از نظر کاربرد فناوری معنایی در معماری فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات وضعیت مطلوبی ندارند و نیازمند لایه هایی فراتر از طراحی اولیه خود هستند. همچنین در خصوص ابزارهای معنایی و استفاده از مؤلفه های فناوریی معنایی و سطوح پیاده سازی آن ها نیز عملکرد مناسبی نداشته و با توجه به اهمیت این بخش در بازیابی اطلاعات، نیاز به بازنگری جدی از سوی طراحان نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی دارند.
۱۴.

واکاوی عوامل بازدارنده تأثیرگذار در پیاده سازی سامانه های مدیریت دانش در سازمان های دانش مدار (مطالعه موردی سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت دانش سامانه مدیریت دانش سازمان کتابخانه ها موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 121 تعداد دانلود : 129
مقدمه: دانش به عنوان عامل اساسی رقابت و ابزار نوآوری در دنیای اقتصادی مدرن و دانش مدار به کالایی ارزشمند تبدیل شده است و نیازمند مدیریت صحیح است. شناسایی عوامل و موانع برای پیاده سازی سامانه مدیریت دانش و عدم شکل گیری و پیاده سازی سامانه های مدیریت دانش از اصول اولیه و پیش نیاز پیاده سازی سامانه مدیریت دانش در یک مجموعه است. روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف از نوع اکتشافی است. همچنین این پژوهش با استفاده از رویکرد تفسیری و با روش کیفی از نوع مطالعه موردی انجام شده است. جامعه پژوهش حاضر شامل کلیه کارکنان سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی که در مجموع 350 نفر می باشند. نمونه گیری به صورت هدفمند از نوع گلوله برفی از میان متخصصان آشنا به حوزه مدیریت دانش که قبلاً در این رابطه به پژوهش پرداخته اند انجام شد. تعداد افراد نمونه با توجه به رسیدن به اشباع نظری داده ها 7 نفر از کارکنان بودند. در این پژوهش برای گردآوری داده ها از مصاحبه های عمیق و نیمه ساختار یافته استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از تحلیل مضمون یا مبتنی بر تِم با کمک نرم افزار تحلیل داده های کیفی مکس کیودا (MAXQDA) نسخه 10 استفاده شد. یافته ها: پس از تحلیل داده ها و کدگذاری چند مرحله ای مصاحبه انجام شده توسط چند پژوهشگر برای رسیدن به بهترین مضامین، دلایل فقدان سامانه مدیریت دانش در سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی در سه مقوله اصلی عوامل سازمانی، عوامل انسانی و عوامل فنی دسته بندی شدند. برآیند نظر مصاحبه شوندگان نشان داد، دو عامل محوری باعث شکل نگرفتن سامانه مدیریت دانش در سازمان شده است که بقیه عوامل از این دو عامل نشأت گرفته اند که عبارتند از (عامل سازمانی) و (عامل انسانی). نتیجه : برآیند نظر مصاحبه شوندگان نشان می دهد، عامل سازمانی و پس از آن عامل انسانی، بیشترین فراوانی را از نظر اثرگذاری بر فرایند پیاده سازی سامانه مدیریت دانش دارند. همچنین عامل فنی فراوانی کم تری را در این بین داشته است. «عدم احساس نیاز» به عنوان زیرمجموعه عامل نخست (سازمان) با توجه نظرات کارشناسان، از همه موارد اهمیت بیشتری داشت و همه مصاحبه شوندگان روی آن تأکید داشته اند. از نظر مصاحبه شوندگان، گرچه زیرساخت های فناوری همه سامانه مدیریت دانش نیست، ولی جزء جدایی ناپذیر آن است. از دید آنها با ابزارهای سنتی نمی توان دانش رو به تزاید را مدیریت کرد و باید از ابزارهای نوین و زیرساخت های فناوری، اعم از سخت افزاری و نرم افزاری استفاده کرد. برای رسیدن به مرحله کاربست دانش، نیاز به تغییرات جدی در نگاه و سیاست گذاری است که با آموزش کارکنان و مدیران می توان به این مهم دست یافت. نقش مشاوران و متخصصان که بدنه علمی و تخصصی سازمان هستند، برای مشاوره، توجیه و اقناع مدیران بسیار حائز اهمیت است.
۱۵.

مجموعه سازی منابع کتابخانه ای ایران: تحلیل محتوای آثار در 5 دهه اخیر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تهیه و سفارش کتاب خط مشیء کتابخانه گزینش کتاب مجموعه سازی مجموعه گستری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 374 تعداد دانلود : 162
مقدمه: به منظور تحلیل کیفی و کمّی محتوای متون مجموعه سازی علم اطلاعات و دانش شناسی در ایران، منابع موجود از آغاز پیدایش متون مجموعه سازی تا ابتدای دهه 90، شناسایی، مقوله بندی و مورد بررسی قرار گرفته است. روش شناسی : مقاله مروری تحلیلی حاضر، به روش کتابخانه ای و با استفاده از تحلیل محتوای متون، انجام گرفته است. به این منظور، عبارت ها و کلیدواژه هایی همچون «مجموعه سازی در کتابخانه ها»، «انتخاب و تهیه مجموعه کتابخانه»، «مجموعه گستری»، «تهیه و سفارش کتاب»، «گزینش کتاب»، «خط مشی کتابخانه»، و «مجموعه سازی در کتابخانه های ایران»، در تمامی پایگاه های علمی ایران در حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی، مورد جست وجو قرار گرفت و در نهایت، بر اساس متون بازیابی شده، سه دسته عمده، یعنی کتاب ها، مقاله ها و پایان نامه های این حوزه در طی 5 دهه، 40، 50، 60، 70، و 80، مقوله بندی و در هر دهه با توجه به مؤلفه های موضوعی موردنظر در این پژوهش، تحلیل محتوا شد. یافته ها: در مجموع بیش تر آثار منتشرشده (58/40)، به موضوع نیازسنجی اختصاص دارد. پس از آن به ترتیب موضوعات فناوری ها (66/26 درصد)، ابزارهای انتخاب (20/18 درصد) و خط مشی ها (61/14 درصد) مورد توجه نویسندگان حوزه مجموعه سازی بوده است. حدود نیمی از کل آثار منتشرشده در حوزه مجموعه سازی در 5 دهه اخیر، مربوط به مقاله هاست (195 اثر). 119 اثر (52/30 درصد) مربوط به پایان نامه هاست و 76 اثر (48/19 درصد) نیز کتاب های منتشرشده در این حوزه را شامل می شود. بیش تر کتاب های انتشاریافته در حوزه مجموعه سازی تألیفی هستند و مقاله های انجام شده در این حوزه، بیش تر به نیازسنجی و ارزیابی منابع و مجموعه های کتابخانه های مختلف اختصاص دارد. به نظر می رسد نتایج تمامی پایان نامه های انجام شده در این حوزه، به صورت مقاله علمی منتشر نشده است. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش که منتج به اطلاع از چگونگی انجام پژوهش ها و آثار منتشرشده در این حوزه خواهد شد، ضمن پی بردن به فرصت ها و پر نمودن شکاف های موجود در حوزه مجموعه سازی، می تواند همچون نقشه راه پژوهشگران، مؤلفان و ناشران عمل کند. هم چنین، بازخورد این تحلیل ها و ارزیابی ها، با نشان دادن نقاط قوت و ضعف وضعیت موجود، موجب ارتقاء کمی و کیفی مطالعات و نیز انتشارات و تناسب آن ها با نیازهای آموزشی و پژوهشی در این حوزه خواهد شد.
۱۶.

اکولوژی اطلاعاتی مقوله های موضوعیِ مجله های علم اطلاعات و دانش شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اکولوژی اطلاعات فعل وانفعال ها مقولههای موضوعی علم اطلاعات و دانششناسی مجله های علم اطلاعات و دانششناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 150 تعداد دانلود : 670
زمینه و هدف : «اکولوژی اطلاعاتی» به تأثیر محیط بر عناصر اطلاعاتی یا تأثیر عناصر اطلاعاتی بر محیط و تعامل میان عناصر اطلاعاتی در بستر و محیط اشاره می کند. در این پژوهش از این اصطلاح به عنوان فعل وانفعال ها  (واکنش) مقوله های موضوعی استفاده شده است. بنابراین، در شناسایی اکولوژی اطلاعاتی، فعل وانفعال ها مقوله های موضوعیِ علم اطلاعات و دانش شناسی با مقوله های موضوعی دیگر، فناوری اطلاعات و ارتباطات در سال های 1380-1390 به تفکیک مجله های علم اطلاعات و دانش شناسی، شناسایی شده است. روش شناسی : روش پژوهش تحلیل محتوای کمّی است که به شناسایی مقوله های موضوعی 2510 مقاله در 9 مجله علم اطلاعات و دانش شناسیِ نمایه شده در پایگاه ISC  پرداخته شد. ابزار گردآوری داده ها «طرح طبقه بندی مقوله های موضوعیِ علم اطلاعات و دانش شناسی بود که به وسیله پنل دلفی در دو مرحله تأیید شد. روش آماری تجزیه وتجلیل داده ها برای پاسخ به سؤال های پژوهش، فراوانی و درصد فراوانی و مشخص شدن تفاوت ها، از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه  (ANOVA) استفاده شده است. یافته ها : نتایج حاصل از داده ها نشان داد تمامی مقوله های موضوعیِ علم اطلاعات و دانش شناسی با مقوله های موضوعیِ دیگر فعل وانفعال داشته اند و فعل وانفعال مقوله های موضوعی با فناوری اطلاعات و ارتباطات سهم بیشتری را به خود اختصاص داده است. در مقابل، فعل وانفعال مقوله های موضوعی دیگر در حوزه های مختلف علوم، سهم کمتری را دربرگرفته است. همچنین نتایج دیگر تحقیق حاکی از مقایسه فعل وانفعال های مقوله های موضوعی در فناوری اطلاعات و ارتباطات به تفکیک مجله ها نشان داد فعل وانفعال مقوله های موضوعی با فناوری اطلاعات و ارتباطات در مجله های «کتابداری و اطلاع رسانی آستان قدس رضوی»، «پژوهش نامه مدیریت و پردازش اطلاعات»، «تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی _ دانشگاه تهران»، «تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه عمومی» و «اطلاع شناسی» در دوره زمانی دوم  (1385-1390) بیشتر از دوره زمانی اول  (1380-1384) است و در مجله «مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات  (فصلنامه کتاب)» در دو دوره زمانی، فعل وانفعال مقوله های موضوعی با فناوری اطلاعات و ارتباطات به طور یکسان وجود دارد و تفاوتی بین دو دوره زمانی وجود نداشت. همچنین داده ها نشان داد مجله های «دانش شناسی»، «پژوهش نامه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه فردوسی مشهد» و «مطالعات کتابداری و علم اطلاعات» در دوره دوم زمانی متأثر از فناوری اطلاعات و ارتباطات هستند. بنابراین، نتایج نشان دهنده اکولوژی اطلاعات مقوله های موضوعی علم اطلاعات و دانش شناسی است که تحت تأثیر محیط  (بوم) خود هستند و در جهت تکامل و تداوم در محیط زیستی خود در تعامل با محیط و مسائل مختلف مرتبط، به ویژه فناوری اطلاعات و ارتباطات هستند.
۱۷.

مؤلفه های مدیریت راهبردی کتابخانه های عمومی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کتابخانه های عمومی مدیریت راهبردی اجرای راهبرد کنترل راهبرد ارزیابی راهبرد ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 367 تعداد دانلود : 163
هدف: بررسی دیدگاه خبرگان درخصوص مؤلفه های مدیریت راهبردی کتابخانه های عمومی ایران. یافته ها می تواند به ارائه خدمات کارآمد و دستیابی به اهداف و چشم انداز کتابخانه های عمومی کمک کند و ابزار مناسبی برای عملیاتی کردن مدیریت راهبردی کتابخانه های عمومی باشد. روش: با استفاده از تکنیک دلفی، نظر ۲۰ نفر از متخصصان مدیریت راهبردی و علوم اطلاعات، که به صورت هدفمند در سه نوبت انتخاب شدند، به دست آمد. برای بررسی نرمال بودن داده های فردی از آزمون شاپیرو - ویلک استفاده شد. داده ها با سطح معنی داری کمتر از آلفا ۰/۰۵ و با اطمینان ۰/۹۵ ناپارامتریک (غیرنرمال) بودند. با توجه به کیفیت و توالی طیف لیکرت و موارد ناپارامتریک، از آزمون های دوجمله ای ناپارامتریک استفاده شد که در جدول نتایج آزمون دوجمله ای، نسبت داده ها در دو گروه مشخص شده است. همچنین اگر سطح معنی داری به دست آمده کمتر از آلفای ۰/۰۵ بود، با اطمینان ۰/۹۵ معنی دار درنظر گرفته شد. سطح معنی داری بیشتر از آلفا ۰/۰۵ با اطمینان ۰/۹۵ معنی دار نبود و حذف شد. همچنین برای تعیین میزان هماهنگی بین دیدگاه های بیان شده از آزمون کندال استفاده شد. این ضریب با علامت w نشان داده می شود؛ یعنی مقداری بین ۰ تا ۱. اگر ضریب کندال صفر بود، به معنای نبود توافق کامل و اگر یک بود، به معنای توافق مطلق بود. نتیجه گیری : در ۷۸ مؤلفه اساسی برای مدیریت راهبردی شناسایی و تصویب و در یک چارچوب ارائه شد. فرایند و چارچوب، درک عمیق تری از فرایند توسعه، اجرا و ارزیابی شناسایی می کنند.
۱۸.

بررسی پژوهش های معماری سازمانی در ایران: یک مرور نظامند(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: معماری سازمانی سازمان های دولتی معماری فناوری اطلاعات معماری کسب و کار معماری اطلاعات معماری سیستم های اطلاعاتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 369 تعداد دانلود : 710
هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل کمی و کیفی پژوهش های معماری سازمانی در ایران است که در پایگاه های داده داخلی طی دو دهه گذشته منتشر شده اند. روش پژوهش: این پژوهش از نوع مروری نظام مند است که 70 پژوهش از طریق جستجو در 4 پایگاه داده داخلی بازیابی شدند که در نهایت 70 پژوهش به عنوان مطالعه اولیه انتخاب شد. یافته ها: جهت تحلیل کمی، پژوهش ها از نظر توزیع فراوانی در پایگاه های داده، سال انتشار، نوع سازمان، روش پژوهش و موضوع پژوهش بررسی شدند. به منظور تحلیل کیفی پژوهش های هدف در 7 سطح سیاست ها، بازیگران و ساختارهای حکومت؛ چارچوب ها و روش های معماری؛ اصول و استانداردهای معماری؛ پیاده سازی ها؛ نظارت؛ امکانسنجی و پژوهش های چندموضوعی گروه بندی شدند. یافته ها نشان داد پژوهش ها در ایران توجه بیشتری به"چارچوب ها و روشهای معماری" و "نظارت بر معماری سازمانی" در مقایسه با سایر سطوح دارند. نتیجه گیری: این پژوهش مبانی علمی قابل توجهی برای سازمانهایی که به دنبال روش و ابزار مناسب برای مدیریت و نظارت در زمینه معماری سازمانی هستند، فراهم می کند که در صرفه جویی به لحاظ هزینه و زمان تأثیر بسزایی دارد.
۱۹.

واکاوی تأثیرگذاری بازاریابی محتوایی بر قابلیت های پویایی سازمان ها (مطالعه موردی: نهاد کتابخانه های عمومی کشور)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

تعداد بازدید : 911 تعداد دانلود : 926
هدف : پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیرگذاری بازاریابی محتوایی بر قابلیت های پویایی سازمان هادر نهاد کتابخانه های عمومی کشور انجام شده است. روش پژوهش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر رویکرد، پژوهشی  پیمایشی- توصیفی است. جامعه آماری شامل تمام مدیران، کارکنان ستادی و کتابداران کتابخانه های عمومی سراسر کشور به تعداد 7000 نفر است که با استفاده از فرمول کوکران و با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب تعداد 364 نفر به عنوان حجم کل نمونه تعیین شد و با توجه به خطای نمونه گیری(05/0) و نیز احتمال عدم بازگشت برخی از پرسشنامه ها، 375 پرسشنامه توزیع گردید که 366 پرسشنامه وصول و تحلیل شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه های محقق ساخته بازاریابی محتوایی و قابلیت های پویایی سازمان رضایی(1395) استفاده گردید. داده ها به وسیله نرم افزارهای SPSS و PLS3.8  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: حاکی از آن است که  وضعیت بازاریابی محتوایی در سطح متوسط و قابلیت های پویایی سازمان نیز دارای وضعیتی مطلوب است. همچنین ضریب تأثیر بازاریابی محتوایی بر قابلیت های پویایی سازمان ها برابر 816% محاسبه گردید. و همچنین بازاریابی محتوایی بر قابلیت های پویایی سازمان در نهاد کتابخانه های عمومی کشور تأثیر معناداری داشته است. نتیجه گیری: قابلیت های پویایی سازمان در نهاد کتابخانه های عمومی کشور تحت تأثیر الگوی بازاریابی محتوایی قابل تبیین و الگوی ارائه شده دارای برازش مناسبی است. به طوری که ضمن تولید محتوای سودمند و مرتبط با نیاز و ترجیحات مخاطبان خود ابزار قدرتمندی را برای جلب اعتماد و نیز تغییر نگرش مخاطبان نسبت به خدمات ارائه شده ایجاد نموده ونیز با توسعه قابلیت های پویا می توانند مزیت رقابتی خود را افزایش داده و در نتیجه عملکرد آنها بهبود یابد.  
۲۰.

شناسایی مؤلفه های مناسب الگوی آمیخته بازاریابی کتابخانه های عمومی ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

تعداد بازدید : 88 تعداد دانلود : 487
هدف : این پژوهش با هدف شناسایی مؤلفه های مناسب الگوی آمیخته بازاریابی برای کتابخانه های عمومی ایران بر اساس اصول و الگوهای بازاریابی انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش کاربردی و به روش پیمایشی در پاییز 1397 انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته است که شامل 47 گویه در 12 قسمت و در مقیاس 5 درجه ای لیکرت قرار دارد. جامعه آماری،کارشناسان نهاد کتابخانه های عمومی ایران در مراکز استان هاست که در زمان انجام پژوهش 248 کارشناس بودند. نمونه گیری انجام نشد و پرسش نامه بین جامعه آماری به طور کامل توزیع شد. داده ها در دو بخش آمار توصیفی و آمار استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. به منظور تایید و ترسیم الگوی بازاریابی کتابخانه های عمومی ایران از معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Smart Pls استفاده شد. یافته ها: طبق نتایج آزمون رتبه ای فریدمن و با استفاده از نرم افزار PLS نسخه 2، الگوی بازاریابی کتابخانه های عمومی ایران ترکیبی از 3 عنصر محصول، مکان و فعالیت های تشویقی و ترغیبی از مدلP4، 3 عنصر افراد، شواهد فیزیکی و فرایند از مدلP7، عنصر کیفیت و بهره وری از الگوی مدیریت منسجم خدمات P8، عنصر وب سایت از الگوی S4، عنصر امنیت و شخصی سازی و تعامل کاربران با اعضا از مدل I7 است.    نتیجه گیری: الگوی آمیخته بازاریابی مناسب کتابخانه های عمومی، ترکیبی از مؤلفه های آمیخته بازاریابی سنتی و غیرسنتی (اینترنتی) که هم در برگیرنده 4 مؤلفه از بازیابی سنتی P4 و هم مؤلفه های قابل استفاده برای کتابخانه های عمومی از سایر الگوهای آمیخته بازاریابی است. که از نظر کارشناسان مؤلفه قیمت جایگاهی در بازاریابی کتابخانه های عمومی ندارد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان