علیرضا فقیهی

علیرضا فقیهی

مدرک تحصیلی: استادیار گروه علوم تربیتی داتشکده علوم انسانی دانشگاه ازاد اسلامی واحد اراک

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۵۷ مورد.
۱.

میزان مؤلفه های هوش سازمانی در سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی

کلید واژه ها: هوش سازمانی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی هوش هوش هیجانی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم تربیتی برنامه ریزی آموزشی
تعداد بازدید : ۱۷۸۱ تعداد دانلود : ۹۰۷
هدف از انجام این پژوهش شناسایی میزان هوش سازمانی در سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی بوده است. همچنین با توجه به مؤلفه هوش سازمانی، وضعیت هر یک از مؤلفه ها به تفکیک تعیین گردیده است. روش مورد استفاده از نوع توصیفی ـ پیمایشی و جامعه مورد مطالعه کارکنان سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی بودند. جامعه آماری 312 نفر از کارکنان با مدرک تحصیلی لیسانس و بالاتر را شامل می شود که با استفاده از فرمول کوکران نمونه ای به حجم 228 نفر از بین آنان انتخاب گردید. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته با 95 سؤال بود که روایی صوری و محتوایی آن تایید و پایایی آن 97/0 به دست آمد. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی شامل فراوانی، درصد و میانگین و آمار استنباطی شامل آزمون T یکسویه استفاده گردیده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که هوش سازمانی جامعه مورد مطالعه با میانگین تجربی 82/2 از میانگین نظری 3 پایین تر است. بالاترین میانگین به دست آمده مربوط به مؤلفه بینش راهبردی با 17/3 و کمترین مربوط به ساختار سازمانی و تغییرگرایی با 66/2 بوده است. با توجه به یافته های تحقیق راهکارهایی برای بهبود هوش سازمانی سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ارائه شده است.
۲.

تحلیل محتوای کتب دینی دوره راهنمایی بر مبنای ارائه احکام شرعی موردنیاز دانش آموزان دختر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل محتوا احکام شرعی کتب دینی بلوغ و نوجوانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶۷ تعداد دانلود : ۶۸۷
در مقاله حاضر محتوای کتاب های درسی دینی دوره راهنمایی تحصیلی از نظر میزان ارائه احکام شرعی موردنیاز دانش آموزان دختر مورد بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش، توصیفی و از نوع تحلیل محتوا بوده است. جامعه آماری شامل سه کتاب دینی پایه های اول، دوم و سوم می باشد که هر سه به عنوان نمونه انتخاب و بررسی شده اند. ابزار جمع آوری داده ها چک لیست محقق ساخته بوده و داده های پژوهش، به کمک آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. از مهم ترین یافته های این تحقیق می توان به این نکات اشاره نمود: در سه کتاب دینی دوره راهنمایی مطلبی در ارتباط با احکام تکلیف آورده نشده و احکام تقلید هم تنها به صورت خیلی مجمل در کتاب پایه سوم مطرح شده است و مواردی از احکام که نیاز به تأکید بیشتری دارند، ازجمله احکام محرم و نامحرم، کمتر مورد توجه قرار گرفته و بیشتر به احکام عبادی پرداخته شده است.
۴.

اعتبار سنجی مولفه های آموزش چند فرهنگی برای طرح در برنامه درسی دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آموزش چند فرهنگی برنامه درسی دوره ابتدایی مولفه های چند فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۶۲ تعداد دانلود : ۶۰۸
این پژوهش با هدف بررسی و تدوین مولفه های موثر بر آموزش چند فرهنگی در دوره ابتدایی از دیدگاه معلمان انجام گرفته که از نظر مقصد و هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت و شیوه اجرا، روش پژوهش توصیفی - پیمایشی را بکار برده است. جامعه آماری پژوهش را معلمان و کارشناسان دوره  ابتدایی قزوین در سال تحصیلی 94-93، تشکیل می دهند که با بهره گیری از فرمول نمونه گیری کوکران و به روش تصادفی طبقه ای تعداد 323 نفر به عنوان نمونه آماری مورد نظر انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه محقق ساخته ای مشتمل بر 47 پرسش است که پایایی پرسش نامه با روش آزمون دوباره (89/0  Re =) و همسانی درونی آن با محاسبه ضریب آلفای کرانباخ ( 92/0 ) بدست آمد. اعتبار محتوا نیز با کسب نظرات پانزده نفر از استادان رشته های ادبیات فارسی، علوم تربیتی و علوم اجتماعی دانشگاه و هم چنین، نظرات استادان راهنما و مشاور و اصلاح جزئی بخش هایی از پرسش نامه، تامین شد. اعتبار سازه پرسش نامه نیز با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی( تحلیل مولفه های اصلی) انجام گرفت که پس از تحلیل عاملی اکتشافی به 33 پرسش کاهش یافت. یافته های تحلیل عاملی اکتشافی بیانگر آن است که محتوای ترکیبی و یکپارچه، چگونگی خلق دانش و فهم تاثیر پذیری از ویژگی های قومی، کاهش تعصب، عدالت و برابری آموزشی، تقویت و اعطای قدرت به فرهنگ مدارس و پرداختن به حقوق اقلیت های دینی و قومی، به ترتیب مهم ترین مولفه های موثر در آموزش چند فرهنگی بودند که عامل محتوای ترکیبی و یکپارچه، از اهمیتی بیش تر نسبت به سایر عوامل برخوردار بود.
۵.

ارزیابی برنامه درسی دوره متوسطه (شاخه کار و دانش) با نظر به موضوع کارآفرینی از دیدگاه متخصصان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کارآفرینی کارشناسان برنامه درسی کار و دانش

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم تربیتی برنامه ریزی درسی اصول و روشها
  2. حوزه‌های تخصصی علوم تربیتی برنامه ریزی درسی متوسطه
تعداد بازدید : ۱۰۹۵ تعداد دانلود : ۶۷۰
پژوهش حاضر با هدف ارزیابی برنامه درسی دوره متوسطه شاخه کار و دانش با نظر به موضوع کارآفرینی از دیدگاه متخصصان انجام شده است. روش تحقیق پیمایشی و جامعه آماری را کارشناسان و متخصصان برنامه درسی شاخه کار و دانش (194 نفر) تشکیل می دهند. . 123 نفر به عنوان نمونه بر اساس جدول مورگان بصورت تصادفی انتخاب شدکه تنها 87 نفر از افراد نمونه پرسشنامه ها را برگشت دادند. ابزار ارزیابی برنامه کارآفرینی آلن گیب برای دستیابی به داده ها استفاده شد. مقدار t تک گروهی حاصله باتوجه به مؤلفه های؛ توسعه رفتار 297101/4، ایجاد همدلی 668755/4، ارزش های کارآفرینانه 961556/4، ایجاد انگیزه 284784/4، درک فرآیند ورود به کسب وکار 078871/4، ظرفیت سازی 075505/5، ملزومات کسب وکار 275455/5، مدیریت روابط 178311/4 است که ازتی بحرانی 98/1±بیشتراست. اختلاف بین مقادیر آزمون و میانگین متغیر در جامعه بسیار کم است به بیان دیگر برنامهدرسی شاخه کار و دانش برمبنای کارآفرینی از دید متخصصان پایین تر از حد متوسط و ضعیف است.
۶.

طراحی چارچوبی برای شناسایی و دسته بندی مؤلفه های آموزش عالی پایدار در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه پایدار فراترکیب آموزش عالی پایدار دانشگاه پایدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵۱ تعداد دانلود : ۷۴۴
کشور عزیزمان ایران در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و محیط زیست توسعه پایدار با بحران ها و چالش های اساسی و عدیده ای در حال و آینده مواجه هست. لذا تلفیق شاخصه های پایداری در برنامه های راهبردی دانشگاه ها، در پاسخگویی اجتماعی به نیازهای جامعه و دستیابی کشور به توسعه پایدار  ضروری به نظر می رسد. هدف از پژوهش حاضر، مطالعه و جمع بندی نتایج پژوهش های انجام شده در زمینه آموزش عالی پایدار است، بنابراین با استفاده از روش کیفی فرا ترکیب، تعداد 15 مقاله مورد بررسی قرار گرفت و جمع آوری و تحلیل داده ها نیز به روش تحلیل چارچوبی مبتنی بر کدگذاری باز، محوری و انتخابی، به وسیله  نرم افزار Nvivo-10 صورت گرفت. در نهایت، 203 مورد از شاخص های پایداری دانشگاه ها در 25 مولفه و 8 بعد سازماندهی شد. ابعاد به لحاظ تعداد ارجاع و تعداد منابع به ترتیب نزولی عبارت است از: مدیریت زیست محیطی پردیس؛ آموزش پایدار؛ مشارکت کنندگان؛ مدیریتی پایدار؛ سرمایه اجتماعی؛ پژوهش پایدار؛ نظارت، ارزیابی و گزارش دهی؛ اداری و مالی. نتایج یافته ها نشان داد که: پژوهش های کمتری با رویکرد بومی و جامع به آموزش عالی پایدار انجام شده؛ به بعد زیست محیطی توسعه پایدار بیشتر از بعد اجتماعی و اقتصادی توجه شده و نیز به بعد فرهنگی که کلید و زیربنای، دیگر ابعاد توسعه پایدار می باشد، توجه نشده است. لذا طراحی و تبیین الگویی جامع و کل نگر در خصوص پایداری دانشگاه ها، مطابق با فرهنگ غنی ایران اسلامی و الگوی ایرانی- اسلامی پیشرفت برای پژوهش های آتی پیشنهاد می شود.
۷.

تبیین شکاف میان برنامه های درسی قصد شده، اجرا شده و کسب شده دوره اول متوسطه و ارائه راهکارهای عملیاتی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه درسی قصد شده اجرا شده و کسب شده دوره اول متوسطه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰۵ تعداد دانلود : ۵۱۵
پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل ایجاد شکاف میان بین سه برنامه درسی قصدشده، اجرا شده و کسب شده در دوره اول متوسطه صورت گرفته است و از نوع توصیفی میدانی و مطالعه اسنادی است. نمونه آماری دو گروه 30 و 50 نفری از برنامه ریزا ندرسی و افراد صاحب نظر و ده گزارش ارزشیابی از برنامه های درسی دوره اول متوسطه بوده که در پنج سال اخیر به اجرا درآمده است. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه و مطالعه کتابخانه ای و برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است. یافته ها نشان داده که به منظور کاهش شکاف میان سه برنامه درسی قصد شده، اجرا شده و کسب شده، ضروری است راهکارهای زیر از سوی برنامه ریزان درسی به کار گرفته شوند: در بعد برنامه درسی قصد شده، متناسب سازی برنامه های درسی با رشد سنی و عقلانی دانش آموزان، تبیین جنبه های کاربردی محتوا، توجه به باورهای اعتقادی، اجتماعی و فرهنگی و ارزشهای حاکم بر جامعه و پرهیز از مفاهیم بسیار انتزاعی و بسیار دشوار می تواند کارساز باشد. در بعد برنامه درسی اجرا شده، گسترش دوره های ضمن خدمت (حضوری و مجازی) و ارتقای کیفیت آنها و اختصاص دادن زمان کافی برای تبیین برنامه جدید و توجه به تربیت معلمان واجد صلاحیت در دروسی که نیاز به معلم متخصص دارند، در اولویت قرار گیرد. در بعد برنامه درسی کسب شده، آشنا کردن معلمان با شیوه ها و اصول ارزشیابی در طراحی سؤالات مفهومی و استاندارد با توجه به تفاوتهای فردی دانش آموزان می تواند در یادگیری موضوعات درسی مؤثر باشد.
۸.

اندیشه ورزی در آیینه قرآن و نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اندیشه ورزی قرآن نهج البلاغه امام علی (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴۰ تعداد دانلود : ۴۸۴
این پژوهش باهدف بررسی جایگاه اندیشه ورزی در قرآن و نهج البلاغه انجام شده است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بود که از روش تحلیل و استنتاج استقرائی استفاده شد. جامعه اصلی پژوهش نهج البلاغه (خطبه ها، نامه ها و حکمت ها) و قرآن بود و نمونه پژوهش نیز برابر جامعه یعنی کل قرآن و نهج البلاغه بود. ابزار گرداوری داده نیز فیش برداری بود. یافته ها نشان می دهند به استناد آیات قرآن کریم و احادیث وارده از سوی ائمه به خصوص امیر المومنین علی (ع) در کتاب ارزشمند نهج البلاغه توجه خاصی به تفکر و اندیشه ورزی داده شده و می بایستی بر همه امور و وجوه زندگی فرد و جامعه تفکر و اندیشه ورزی حاکم باشد. لذا موضوعات اندیشه ؛ روش های پرورش اندیشه و راههای اندیشه ورزی در قرآن و نهج البلاغه در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است.
۹.

تحلیل برنامه درسی هدیه های آسمانی پایه پنجم براساس میزان تأکید بر مؤلفه های تربیت معنوی ازمنظر امام خمینی (ره)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تربیت معنوی دیدگاه امام خمینی (ره) کتاب هدیه های آسمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۷ تعداد دانلود : ۵۷۷
هدف این پژوهش، تحلیل کتاب هدیه های آسمانی پایه پنجم براساس میزان تأکید بر تربیت معنوی از دیدگاه امام خمینی(ره)  بود. روش پژوهش، تحلیل محتوای مقوله ای و واحد تحلیل، جمله و تصویر است. جامعه آماری این پژوهش کتاب هدیه های آسمانی پایه پنجم ابتدایی می باشد. براساس روش سرشماری، حجم نمونه با حجم جامعه برابر است. ابزار جمع آوری اطلاعات فهرست وارسی است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی فراوانی و درصد استفاده شده است. یافته ها نشان داد که در 448 جمله به مؤلفه های تربیت معنوی ازمنظر امام خمینی(ره) اشاره شده است که مؤلفه ارزش های معنوی با 208 جمله معادل 46.37 درصد دارای بیشترین تأکید و مؤلفه باورهای معنوی با 81 جمله معادل18.09 درصد دارای کم ترین تأکید بودند. همچنین در42 تصویر؛ به مؤلفه های تربیت معنوی اشاره شده است که مؤلفه رفتارهای معنوی با 24 تصویر معادل57.12 درصد دارای بیشترین فراوانی و مؤلفه باورهای معنوی با 6 تصویر معادل 14.29درصد دارای کم ترین فراوانی بودند.
۱۰.

طراحی و اعتبار سنجی مدل تربیت معنوی و اخلاقی کودکان پیش دبستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تربیت معنوی تربیت اخلاقی مدل اعتبار سنجی مربیان دوره پیش از دبستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۵ تعداد دانلود : ۶۴۳
پژوهش حاضر با هدف تدوین مدل مطلوب تربیت تربیت معنوی و اخلاقی کودکان پیش دبستانی و با اعتبارسنجی الگوی ارائه شده، بر روی کلیه مربیان دوره پیش دبستانی به روش کیفی و کمی انجام شد. جامعه آماری پژوهش را در فاز اول خبرگان حوزه مطالعاتی علوم تربیتی و در فاز دوم مربیان پیش دبستانی شهر تهران می باشند. ابزار گردآوری داده ها در فاز اول، کاربرگ های تحلیل محتوا و در فاز دوم پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی صوری و محتوایی توسط خبرگان تایید شد و پایایی آن نیز از ضریب آلفای کرانباخ استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روشهای آمار توصیفی مانند میانگین و انحراف معیار و از روشهای آمار استنباطی مانند تحلیل اکتشافی و عاملی سطح 1 و 2 استفاده شد. نتایج حاکی از آن است که برای تربیت معنوی در دوره پیش دبستان سه مولفه کلی از تحلیل محتوا یافت شد که شامل، احساس آگاهی، احساس ارزشی و احساس عرفانی می باشد و نتایج حاصل از اعتبار سنجی مدل هم نشان داد که مربیان دوره پیش از دبستان اذعان دارند که برای تربیت معنوی این سه مولفه با ریز مولفه های خود مورد تایید هستند و برای به منصه ظهور رسیدن تربیت معنوی رعایت اجرای این موارد در دوره پیش از دبستان ضرورت می یابد.
۱۱.

بررسی و تحلیل کیفی انواع مدل های آموزش دانش آموزان دوزبانه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل کیفی مدل دوزبانگی دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۳ تعداد دانلود : ۶۲۹
   هدف پژوهش حاضر بررسی و تحلیل کیفی انواع مدل های آموزش دانش آموزان دوزبانه است. روش پژوهش کیفی و به شیوه ی بررسی اسنادی است. این پژوهش از حیث هدف، جزء پژوهش های کاربردی محسوب می گردد. جامعه آماری پژوهش حاضر منابع مکتوب موجود در خصوص دوزبانگی است. ابزار مورد استفاده فیش برداری است. فیش ها ویاداشت های مکتوب جهت جمع آوری اطلاعات لازم از منابع مکتوب ،مواد دیداری وشنیداری ونرم افزارهای رایانه ای وفضای مجازی  است. روش گردآوری داده ها مراجعه به منابع مکتوب و کتابخانه ای برای بهره مندی ازآرا واندیشه های صاحبنظران و محتوای متون مربوط به  تعلیم وتربیت بوده است. یافته های پژوهش نشان داد که تعلیم وتربیت دوزبانه در دنیا بر اساس  9 مدل  کلی شامل : 1.انتقالی2.غوطه ورسازی3.دوسویه4.نگهداشت5.پرستیژ6.تجدیدحیات غوطه ورسازی7.رشدی8.آموزش زبان مبتنی بر محتوا و 9.چندزبانه صورت می گیرد که در این میان 3 روش اول پرکاربردترین روشها در دنیا هستند. مشاهده رتبه تمام مدل های آموزش دوزبانه نشان می دهد که روش آموزش زبان مبتنی بر محتوا بالاترین رتبه را کسب کرده و بعد از آن روش رشدی قرار دارد و در رتبه سوم روش چند زبانه قرارگرفته است. رتبه بندی روش های بعدی به ترتیب عبارتند از روش دوسویه ، روش نگهداشت ، روش پرستیژ ، روش غوطه ورسازی ، روش انتقالی و در پایان روش تجدید حیات قرار گرفته است.
۱۲.

شناسایی عوامل، ملاک ها و نشانگرهای ارزشیابی کیفیت برنامه درسی پیش دبستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارزشیابی برنامه درسی برنامه درسی پیش دبستان ارزشیابی کیفیت پیش دبستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۲ تعداد دانلود : ۲۸۶
هدف پژوهش ، شناسایی عوامل، ملاک و نشانگرهای ارزشیابی کیفیت برنامه درسی پیش دبستان بود. پژوهش جز پژوهش های نظری-کاربردی که با استفاده از دو روش اسنادی و پدیدارشناسی به بررسی ارزشیابی کیفیت برنامه درسی پرداخت. در این پژوهش از مصاحبه با صاحب نظران در حوزه پیش از دبستان و ارزشیابی استفاده شد. با توجه به هدف،روش نمونه گیری هدفمند بود. بخش اسنادی تعداد 15 مقاله و پدیدارشناسی از10 نفراز اساتید مصاحبه نیمه ساختاریافته صورت گرفت. درنتایج تحلیل اسنادی عامل اهداف با 10 ملاک و 59 نشانگر؛ عامل محتوا با 8 ملاک و 35 نشانگر؛ عامل فضا و تجهیزات با 4 ملاک و 12 نشانگر؛ عامل فعالیت های یادگیری با 10 ملاک و 48 نشانگر؛ عامل راهبرد یاددهی-یادگیری با 5 ملاک و 21 نشانگر؛ عامل مربی با 2 ملاک و 12 نشانگر؛ عامل زمان با 4 ملاک و 6 نشانگر؛ و عامل ارزشیابی با 4 ملاک و 14 نشانگر مشخص شدند.
۱۳.

ارزیابی میزان همخوانی و همسویی برنامه درسی قصد شده، اجرا شده، کسب شده تفکر و پژوهش ششم ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه درسی قصد شده برنامه درسی اجراشده برنامه درسی کسب شده تفکر و پژوهش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۸ تعداد دانلود : ۳۱۹
پژوهش باهدف ارزیابی همخوانی برنامه درسی تفکر و پژوهش ششم در سال 93 92 با روش توصیفی انجام شد.حجم نمونه ازجامعه آماری مدیران 50 ، معلمان 100 و دانش آموزان 250 نفر و سند تحول بنیادین، برنامه درسی ملی و کل کتاب تفکر و پژوهش و راهنمای آن به شیوه تصادفی طبقه ای انتخاب گردید. داده های مورد نیاز برنامه قصد شده، اجرا شده و کسب شده از طریق تحلیل محتوا ، مشاهده و پرسشنامه گردآوری و با آزمون تی ، خی دو و همبستگی پیرسون تحلیل شد. نتایج حاکی از همخوانی ضعیف (%37) که نشان دهنده طراحی نامناسب بوده و در اجرا شامل آشنا نبودن با مبانی نظری، نگرش منفی و ضعف حرفه ای معلم، کمبود امکانات و تجهیزات، زمان آموزش می باشد. در مرحله کسب شده بیشترین همسویی بخش دانشی با نمرات پایانی و سهم دستیابی به اهداف نگرشی و عملکردی پایین بوده است.
۱۴.

جایگاه تربیت اقتصادی مبتنی بر اخلاق اسلامی در محتوای کتاب های درسی هدیه های آسمانی دوره ابتدایی ایران: بررسی وضعیت موجود و ارائه راهکارهایی جهت تحقق وضعیت مطلوب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل محتوا تربیت اقتصادی اخلاق اسلامی هدیه های آسمانی و دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۴ تعداد دانلود : ۸۳۸
این پژوهش با هدف بررسی محتوای کتاب های درسی هدیه های آسمانی دوره ابتدایی از نظر میزان تاکید بر مولفه های تربیت اقتصادی مبتنی بر اخلاق اسلامی و ارائه راهکارهایی به منظور دست یابی به وضعیت مطلوب انجام شده است. روش تحقیق در این پژوهش ترکیبی بوده است. در مرحله اول با کمک مطالعات اسنادی و انجام پژوهش دلفی مولفه های تربیت اقتصادی مبتنی بر اخلاق اسلامی در سه بعد تولید، توزیع و مصرف و سه حیطه دانشی، نگرشی و مهارتی استخراج شدند و سپس به کمک نظر سنجی از متخصصان مولفه های مطلوب دوره ابتدایی گزینش شدند. در بخش دوم بر اساس مولفه های استخراج شده چک لیست تحلیل محتوا تنظیم و به کمک آن محتوای کتاب های درس هدیه های آسمانی تحلیل شدند. جامعه تحقیق اساتید پانل دلفی را کلیه متخصصان اقتصاد اسلامی شهر اراک و جامعه مرحله بعدی تحقیق در ارتباط با تائید مولفه های مطلوب دوره ابتدایی ایران را متخصصان اقتصاد اسلامی و آموزش ابتدایی تشکیل دادند. روش نمونه گیری در ارتباط با اسناد نمونه گیری در دسترس بود و در ارتباط با متخصصان از روش تمام شماری بهره گرفته شد همچنین جامعه تحقیق در بخش تحلیل محتوا، کتاب های هدیه های آسمانی چاپ شده در سال 1395 می باشد که با توجه به محدودیت این جامعه کل آن به عنوان نمونه در نظر گرفته شدند(5 جلد). در این مطالعه به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آماره های توصیفی(فراوانی و درصد) استفاده شده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که در محتوای کتاب های درسی هدیه های آسمانی از مجموع مضامین مرتبط به تربیت اقتصادی تنها 29/10درصد آنها به بعد تولید، 76/36 درصد به بعد توزیع و 94/52 درصد به بعد مصرف اختصاص داشته اند و توزیع این مضامین در کتابها از نظم منطقی برخوردار نبوده اند همچنین از کل مضامین 58/70 درصد به حطیه دانشی، 25 درصد به حیطه نگرشی و 41/ 4درصد به حیطه مهارتی تعلق دارد.
۱۵.

طراحی مدل دانشگاه پایدار، مبتنی بر مطالعات صورت گرفته در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۶۵۸ تعداد دانلود : ۴۸۴
هدف:هدف از این پژوهش، مطالعۀ نظام مند و سنتزپژوهی بر الگوهای نظری و پژوهشهای صورت گرفته در ایران با موضوع دانشگاه پایدار به منظور تلخیص، طبقه بندی و تلفیق مؤلفه های آن بود. روش:پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی با رویکرد کیفی و راهبرد آن، سنتزپژوهی است. بدین منظور، تعداد 15 مقالۀ داخلی، بررسی و برای جمع آوری و تحلیل داده ها، از روش تحلیل محتوای کیفی استقرایی مبتنی بر کدگذاری باز، محوری و انتخابی، به وسیلۀ نرم افزار Nvivo-10 استفاده شد. یافته ها:پس از کدگذاری، 203 مؤلفۀ دانشگاه پایدار در 25 مقوله و هشت بُعد سازماندهی شدند. ابعاد به ترتیب نزولی تعداد ارجاع و منابع عبارتند از: مدیریت زیست محیطی فضای دانشگاهی؛ آموزش پایدار؛ مشارکت کنندگان؛ مدیریت پایدار؛ سرمایۀ اجتماعی؛ پژوهش پایدار؛ نظارت، ارزیابی و گزارش دهی؛ اداری و مالی. نتیجه گیری:در الگوهای داخلی ارائه شده برای دانشگاه پایدار، به بُعد اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی توسعۀ پایدار در مقابل بعد زیست محیطی کمتر توجه شده است. لزوم توجه بیشتر به حوزه های اجتماعی، پژوهش، نظارت و ارزیابی و اداری و مالی در خصوص پایداری دانشگاهها، در کنار توجه به مدیریت زیست محیطی فضای دانشگاهی، آموزش پایدار، مشارکت کنندگان و مدیریت پایدار تأکید می شود. طراحی الگویی جامع و کل نگر در خصوص پایداری دانشگاه توسط هر یک از دانشگاههای بزرگ کشور، مطابق با فرهنگ ایران اسلامی و متناسب با توانایی ها و مأموریتهای آنها توصیه می شود.
۱۶.

جایگاه محورهای تربیت هنری، ساختار محتوایی و الگوی سه وجهی برنامه درسی در کتاب های درسی فرهنگ و هنر دوره اول متوسطه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تربیت هنری دوره اول متوسطه محورهای تربیت هنری ساختار محتوایی الگوی سه وجهی برنامه درسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۶ تعداد دانلود : ۳۷۴
شکوفاسازی ظرفیت های هنری دانش آموزان از رسالت های مهم آموزش و پرورش در سند تحول بنیادین است. از یک سو محورهای پنج گانه تربیت هنری متشکل از ارتباط با طبیعت، زیبایی شناسی، تولید هنری، آشنایی با تاریخ و میراث فرهنگی-هنری و نقد هنری و از سوی دیگر ساختار محتوایی کتاب های درسی فرهنگ و هنر شامل هنرهای تجسمی، خوشنویسی، هنرهای سنتی، آوایی و نمایشی همگی موضوعاتی هستند که می بایست در پرورش توانمندی های بالقوه آدمی، مد نظر برنامه ریزان قرار گیرند. این مطالعه به شیوه تحلیل محتوا صورت گرفت. جامعه هدف عبارت بود از کتاب های درسی فرهنگ و هنر هر سه پایه دوره اول متوسطه در سال تحصیلی 95-1394. واحد ثبت به متن، تصویر و فعالیت اختصاص یافت. کدگذاری به شیوه قیاسی و براساس محورهای موضوعی و ساختاری آموزش فرهنگ و هنر انجام پذیرفت. به منظور اعتباربخشی به فرایند کدگذاری، ده درصد از محتوا توسط ارزیاب دوم کدگذاری شد که میزان همبستگی برابر 89/0 بود. نتایج نشان داد که پرکاربردترین محورهای تربیت هنری به ترتیب عبارتند از تولید هنری، زیبایی شناسی، نقد هنری، آشنایی با تاریخ و میراث فرهنگی-هنری و ارتباط با طبیعت. همچنین، اولویت های اول تا پنجم در ساختار محتوایی کتاب ها عبارتند از هنرهای تجسمی، هنرهای سنتی، خوشنویسی، هنرهای آوایی و هنرهای نمایشی. بررسی الگوی ساختار برنامه درسی نیز نشان داد که به هر سه وجه فعالیت های تجویزی، نیمه تجویزی و غیرتجویزی توجه شده، اما محتوای این کتاب ها به لحاظ تناسب فعالیت ها با محتوای آموزشیِ ارائه شده، شکل تلفیق، توازن و تنوع محتوایی و عدم تحریک و تهییج خلاقیت دانش آموزان نیازمند بازنگری است.
۱۷.

طراحی الگوی مطلوب برنامه درسی تربیت جنسی در دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه درسی الگوی برنامه درسی تربیت جنسی دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۶ تعداد دانلود : ۶۰۵
امروزه برنامه درسی به عنوان قلب نظام های آموزشی محسوب می شود. برنامه درسی دوره ابتدایی فرصتی است جهت رشد شخصیت کودک در ابعاد مختلف تربیتی که بعد تربیت جنسی یکی از ساحت های مهم تعلیم وتربیت است. پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی مطلوب برنامه درسی تربیت جنسی در دوره ابتدایی انجام شده و پژوهشی از نوع کیفی است که با روش پدیدار شناسی و درسال 1395 انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل اساتید و اعضای هیئت علمی علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه تهران، علامه طباطبائی و بوعلی سینای همدان کارشناسان تربیت جنسی در سطح استان همدان انتخاب شد. برای نمونه گیری از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد. لذا با 17 نفر مصاحبه انجام شد و کار تا اشباع نظری پیش رفت. ابزارمورد استفاده مصاحبه نبمه ساختاریافته با متخصصان است<strong>.</strong> برای تحلیل داده های کیفی از روش تحلیل تفسیری بهره گرفته شد. یافته ها حاکی از آن بود که مضامین ناظر بر اهداف برنامه درسی تربیت جنسی در سه سازه اصلی (شناختی، نگرشی، مهارتی) تکیه دارد. دربخش محتوای آموزشی توجه به ارزش ها و فلسفه تربیت جنسی، توجه به منابع مبتنی بر ارزش ها (قرآن، سنت، عقل، فطرت) توجه به اصول حاکم بر آموزش و پرورش، توجه به منابع تدوین محتوا برنامه درسی تربیت جنسی. در بخش روش های آموزشی اصل تفاوت در حقوق و تکالیف شرعی، روش عبرت آموزی و... در بخش ارزشیابی آموزشی نیز استفاده از ویژگی های سایر عناصر برنامه درسی تربیت جنسی، استفاده از دو معیار اساسی قرآن و سنت پیامبر و... شناسایی شدند. در نهایت این طور نتیجه گرفته شدکه برنامه درسی طراحی شده ناظر بر توجه به ابعاد مختلف برنامه درسی از جمله هدف، محتو، روش وارزشیابی است و مبانی برنامه درسی از جمله مبانی روانشناختی، اجتماعی و فلسفی آن با توجه به فلسفه حاکم بر جامعه تدوین شده است. در واقع برنامه حاضر بازتابی از ارزش های فرهنگی اجتماعی جامعه می باشد.
۱۸.

تدوین بسته آموزشی تفکر انتقادی براساس داستان ها و تمثیل های قرآن کریم برای دوره کارشناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن کریم تفکر انتقادی بسته آموزشی داستان تمثیل دوره کارشناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۳ تعداد دانلود : ۳۴۳
هدف این پژوهش، تدوین بسته آموزشی تفکر انتقادی برای دوره کارشناسی براساس داستان ها و تمثیل های قرآن کریم است، این تحقیق ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش گردآوری داده های تحقیق، توصیفی تحلیلی همگام با روش پیمایشی برای اعتباربخشی بسته آموزشی است. جامعه آماری پژوهش را کلیه منابع و اسناد معتبر مرتبط با موضوع و کلیه متخصصان رشته های علوم تربیتی، فلسفه تعلیم وتربیت، برنامه درسی، و معارف اسلامی دانشگاه های استان مرکزی در سال تحصیلی 1395 1396 تشکیل داده اند. نمونه در بخش بررسی اسنادی با استفاده از نمونه گیری مبتنی بر هدف و دردسترس و در بخش اعتبارسنجی، براساس پژوهش های مشابه و نظر متخصصان، هدف مند و با حجم 20 نفر انتخاب شد. ابزار گرد آوری داده ها فیش برداری و پرسشنامه محقق ساخته بود و تجزیه وتحلیل داده ها ازطریق شاخص های مرکزی و پراکندگی انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که بسته آموزشی طراحی شده، دارای اهداف هفتگانه: 1. پرورش روحیه پرسشگری؛ 2. پرورش مسئولیت پذیری؛ 3. تقویت روحیه انتقادپذیری و تحمل عقاید دیگران؛ 4. مشارکت در فعالیت های گروهی؛ 5.تقویت مهارت «خودسنجی و خوداصلاحی»؛ 6. پرورش مهارت «رمزگشایی مفاهیم» و «شفاف سازی معانی»؛ 7. پرورش توان «آزمودن اندیشه ها» و «تحلیل استدلال ها» است. رئوس محتوای آن آیات مربوط به پنج داستان پیامبران اولوالعزم و داستان اصحاب کهف و هشت تمثیل قرآن کریم و راهبردهای یاددهی یادگیری آن عبارتند از: «بحث گروهی»، «تفحص گروهی»، «پرسش و پاسخ» و شیوه های ارزشیابی آن «ثبت مشاهدات کلاسی»، «خودارزیابی»، «ارزشیابی پژوهش محور»، و «ارزشیابی گروهی»، تعیین شد. همچنین نتایج حاصل از نظرسنجی ها حاکی از آن است که اکثر متخصصان، بسته آموزشی تدوین شده و عناصر آن را تأیید نموده و مطلوب ارزیابی کرده اند. لذا براساس یافته های این پژوهش، آموزش تفکر انتقادی درقالب بسته های آموزشی مذکور، برای کلیه پایه های تحصیلی جهت زمینه سازی و پرورش افرادی معتقد، متدّین، هشیار و آگاه با ذهن فلسفی پیشنهاد شده است.
۱۹.

بررسی تطبیقی اهداف و اصول تربیت عقلانی در اندیشه علامه جعفری و کانت(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: تربیت عقلانی اهداف اصول علامه جعفری و ایمانوئل کانت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۷
این پژوهش، به بررسی نظریه تربیت عقلانی از منظر علامه جعفری و کانت، در زمینه های اهداف و اصول تربیت عقلانی برای بهره گیری در تعلیم و تربیت می پردازد. علامه جعفری، در مقام متفکری مسلمان، تربیت عقلانی را پرورش قوه تفکر انسان برای انتقال، از حیات معمول به حیات معقول می داند. تربیت عقلانی نیز دارای یک نوع اهداف و اصولی است که دارای یک هدف نهایی و چندین هدف واسطه ای است. هدف نهایی تربیت عقلانی، رساندن انسان به مقام عبودیت و بندگی خدا و اهداف واسطه ای آن شامل خودسازی و غلبه عقل بر هوای نفس و تبدیل احساسات خام، به احساسات تصعید شده است. اصول تربیت عقلانی، عبارتند از: اصل تعقل برین، اصل توازن عقل و احساس، اصل استمرار و یادگیری و اصل طهارت قلب. در مقابل، کانت معتقد است: انسان به دلیل خصیصه خودبنیادی عقل، باید خود را نه تنها در حوزه عقل نظری، بلکه در حوزه عقل عملی نیز متعلق به عالم معقول بداند. اهداف تربیت عقلانی وی، به کمال رساندن همه قوای انسان، پیشرفت مداوم آدمی و کمال انسانی، تبدیل انسان طبیعی به انسان اخلاقی و هدایت آدمی به سوی آزادی راستین است. از نظر وی اصول تربیت عقلانی، رعایت اصول آزادی، انضباط، فعالیت، هماهنگی، تجربه و آینده نگری می باشد. بررسی تفاوت های این دو نظام تربیت عقلانی و تحلیل لوازم معرفتی و تربیتی هریک بر نوع تعلیم و تربیت انسان، از اهداف این نوشتار است.
۲۰.

تحلیل تربیتی نظریه حرکت جوهری(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: حرکت جوهری قوه و فعل تکامل تربیت تحول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۰ تعداد دانلود : ۲۳۷
این پژوهش در پی تحلیل تربیتی حرکت جوهری، به عنوان یکی از ابتکارات ملاصدراست. بدین منظور، نخست اصل حرکت در منظومه فکری و فلسفی ملاصدرا، به گونه ای اجمالی تبیین، سپس در راستای رویکرد امتداد اجتماعی فلسفه، به استنباط و استنتاج تربیتی از آن پرداخته شده است. ملاصدرا، با طرح نظریه حرکت جوهری معتقد است که جهان مادی و طبیعت با تمام ذات خویش پیوسته در حال تکاپو و شدن است و از قوه به سوی فعل با رویکردی تشکیکی و اشتدادی در حرکت است و روی به سوی کمال و بقا دارد. پیوند میان حرکت و تربیت، از سنخ ابتنای تشریع و اعتبار بر تکوین، و تعمیق تربیت با محوریت گوهر وجود متناظر با حرکت است. رهاورد ارتباط میان این دو، مؤلفه ها و اصولی همچون تحول و تکامل، تدریج و تداوم، نظام مندی و تناسب خواهد بود. این الگوی تربیت، واجد عناصری همچون پویایی، پیوستگی، امتداد و عمق است که نتیجه حرکت و فعالیت مربی و متربی در یک رابطه تعاملی است. براین اساس، تربیت حرکتی تراکمی است که دارای حقیقتی رشددهنده در همه ابعاد وجودی انسان از بعد جسمانی تا روحانی است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان