لطیفه سلامت باویل

لطیفه سلامت باویل

مدرک تحصیلی: استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۰ مورد.
۳.

ابرانسان از دیدگاه نیچه و تأثیر اساطیر یونان بر اندیشه های او(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: زبان و ادب فارسی دانشگاه آزاد سنندج سال دهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳۵ 62 - 89

کلیدواژه‌ها: اومانیسم ابرانسان اساطیر یونان نیچه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶۲ تعداد دانلود : ۸۹۰
جایگاه اسطوره و نقش آن در شکل گیری ادیان، فرهنگ، تمدن و سنن هر ملتی انکارناپذیر است و در این حیطه، اساطیر یونان باستان به علت نقش محوری انسان و تأثیراتی که بعدها بر ادیان، فلاسفه، مکاتب ادبی و فلسفی از خود برجای گذاشته بسیار چشمگیر است.<br /> فردریش ویلهم نیچه در مقام یک فیلسوف همواره فرهنگ و اساطیر یونان را ستایش نموده و در بیشتر آثارش از اسطوره های یونان یاد کرده و ویژگی های آنان را ستوده است، همچنین ایده هایی همچون ابرانسان و بازگشت جاودان را مطرح کرده است. شاید کسانی که با نیچه آشنایی دارند، بیشتر او را با ایده ی ابرانسان بشناسند. با توجه به مطالعات انجام شده به نظر می رسد شباهت هایی میان اساطیر یونان باستان (نسل سوم اسطیر یونان یعنی پهلوانان)، اصول اومانیسم (طبیعت گرایی، نسبی بودن ارزش ها در انسان، خردگرایی) و مفهوم ابرانسان نیچه وجود دارد. این پژوهش برآن است تا به تعریفی جامع از ابرانسان نیچه و یا انسان کامل و برتر از دیدگاه او برسد، سپس با بهره گیری از اصول اومانیسم، تأثیرپذیری نیچه از اساطیر یونان را مورد بررسی قرار دهد.<br /> کلید واژه ها: اومانیسم، ابرانسان، اساطیر یونان، نیچه
۴.

تحلیل اسطوره زال در شاهنامه براساس نظریات یونگ

نویسنده:
منبع: شفای دل سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳ 39 - 61

کلیدواژه‌ها: اسطوره یونگ شاهنامه زال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹۱ تعداد دانلود : ۶۲۰
هدف پژوهش حاضر خوانش دوباره یکی از داستان های شاهنامه به عنوان یکی از متون ادبی کهن از دیدگاه کارل گوستاو یونگ(1961-1875) روانشناس و نظریه پرداز قرن بیستم است. تحقیقات و یافته های او در قلمرو اساطیر، دستمایه منتقدان بسیاری برای بررسی آثار ادبی قرار گرفته است. در این پژوهش اسطوره زال براساس نظریات یونگ به روش توصیفی- تحلیلی مورد مطالعه قرار گرفته و مفاهیم اساسی اندیشه یونگ مانند: فرآیند فردیت، خود، خودآگاه، ناخودآگاه همچنین کهن الگوهایی نظیر قهرمان، سایه، پرسونا، پیردانا، آنیما، آنیموس و مادر ارزیابی شده و چگونگی تبلور هریک در این داستان به عنوان مسئله اصلی تحقیق مشخص و به موقعیت های کهن الگویی نظیر تولد دوباره نیز اشاره شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که طبق نظریات یونگ اسطوره ها شاید دستخوش تحول و دگرگونی شوند، امّا هرگز از بین نمی روند و محتوای آنها به صورت مستمر در شکل های گوناگون ظهور می یابد. در اسطوره زال، سیمرغ بیانگر کهن الگوی مادر، سام نمود کهن الگوی سایه، که تحول او را به پرسونا شاهد هستیم، رودابه نمود آنیما و زال تبلور کهن الگوی قهرمان است که پس از دشواری ها و گذر از آزمون های فراوان تولدی دوباره می یابد و در نیمه دوم زندگی اش کهن الگوی پیر دانا محسوب می شود. ضمن آنکه شخصیت زال در چارچوب فرآیند فردیت قابل تأویل است. نتیجه نشان می دهد که با استفاده از این شیوه تحلیل می توان درک بهتری از اسطوره ها داشت.
۵.

تحلیل ساختار روایت داستان یونس پیامبر در قرآن بر اساس نظریات ژرار ژنت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه قرآن و حدیث دوره ۱۰ بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۰ 49-68

کلیدواژه‌ها: ساختار گرایی روایت شناسی عناصر روایی قصص قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۲ تعداد دانلود : ۳۴۱
روایت یکی از مفاهیم رایج در نقد ادبی و روایت شناسی یکی از شاخه های اصلی ساختارگرایی است. در این پژوهش از دیدگاه یکی از بزرگ ترین روایت شناسان ساختارگرا، ژرار ژنت، به بررسی سه سطح روایی (داستان، روایت و روایتگری) داستان یونس پیامبر در قرآن کریم پرداخته می شود و مؤلفه هایی که این سطح روایی را در تعامل باهم دیگر نگه می دارند یعنی زمان، وجه و لحن تحلیل می گردد و عناصری مانند نظم، تداوم و بسامد مورد بررسی قرار می گیرد. داستان یونس پیامبر به عنوان نمونه ای از قصص قرآنی و به منزله یک متن ادبی دارای عناصر روایی است که استفاده از این عناصر برای پیشبرد اهداف متعالی قرآن که همانا تربیت و هدایت است، صورت می گیرد.
۶.

جلوه عقلانیت در قصص قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه قرآن و حدیث دوره ۷ بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱۴ 115-128

کلیدواژه‌ها: عقل عقلانیت هنر قصه های قرآن عناصر داستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۶ تعداد دانلود : ۳۰۹
قرآن کتابی است که انسان را به تفکر و تعقل درجهان هستی و آیات پروردگار عالم دعوت می کند. قصص قرآن، بخش قابل ملاحظه ای از آیات قرآن را تشکیل می دهند وهدف از نقل آنها بیداری انسان و عبرت گرفتن از سرنوشت پیشینیان است. قصه یکی از مصادیق هنر است که در عرصه فرهنگ و انتقال مفاهیم انسانی قدمتی کهن دارد و به طور غیرمستقیم و در قالبی جذاب و تاثیرگذار پیامی خاص را به مخاطب می رساند و سازگارترین فرم کلامی با ذهن بشر است. مقاله حاضر ضمن اشاره ای کوتاه به مبانی هنری قصه های قرآن، سعی در بررسی جایگاه عقل در آنها دارد با این نگرش که این قصه ها در چارچوبی خاص و با تکیه بر عناصر مشخصی پرداخته شده است . پس از تعریفی کوتاه از عقل و عقلانیت، جلوه عقلانیت در قصص قرآن مورد تحلیل قرارگرفته است.
۷.

تجلّی عنصر عاطفه در تحلیل معناشناسی شعر شاعران روشن دل: بهشت گمشده میلتون و دیوان رودکی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا) دوره ۱۳ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴۹ 381 - 406

کلیدواژه‌ها: احساس و عاطفه تخیل بهشت گمشده جان میلتون رودکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۱ تعداد دانلود : ۱۶۱
رسالت اصلی ادبیّات به ویژه صورت منظوم آن، تأثیرگذاری بر احساس مخاطب است. شعر، معمولاً بازتابی از وضعیّت عاطفی خالق خویش است. بنابراین عنصر احساس و عاطفه به عنوان یکی از ارکان معنوی شعر، مهم ترین عنصر سازنده هنری است و پلی میان جنبه درونی و محیط بیرونی خالق اثر است که بیش ترین تأثیر را بر مخاطب می گذارد؛ بدین جهت بررسی و تحلیل این عنصر نسبت به عناصر دخیل دیگر، ضروری به نظر می رسد. هدف از پژوهش حاضر شناخت مضامین و افکار دو شاعر روشن دل، جان میلتون و رودکی، با توجّه به احساس مشترک که برخواسته از نقص فیزیکی بین دو شاعر است، می باشد؛ چنان که تفاوت ها و تشابهات فکری آنان می تواند به شناخت بیش تر منجر شود و نیز به تعاملات میان فرهنگی در جهت نزدیکی تمدّن ها و صلح جهانی کمک کند. پژوهش حاضر بر آن است تا چگونگی راه های انتقال عواطف، احساسات، القای معانی و هنر شاعری نظیر تشبیه، استعاره، حس آمیزی و تصویرسازی توأم با آن و... را با استفاده از روش توصیفی– تحلیلی مورد بررسی قرار دهد. یافته ها نشان داد که حس آمیزی و وجود عنصر عاطفه، عمده ترین نقطه اشتراک میان دو اثر و دو شاعر است. این وجه هر دو شاعر را زمانی می توان قوی تر مشاهده نمود که دریابیم حس نابینایی هر دوی آن ها نه تنها محدودیتی در کارشان ایجاد نکرده، بلکه توانسته است تمایزاتی میان این دو شاعر با شعرایی که از حس بینایی برخوردار هستند، ایجاد نماید.
۸.

بینامتنیت آیات و احادیث در غزلیات شمس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش دینی دوره ۱۷ بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳۶ 33-61

کلیدواژه‌ها: بینامتنیت مناسبات بینامتنی قرآن و حدیث غزلیات شمس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۵ تعداد دانلود : ۴۵۰
یکی از رویکردهای نوین در خوانش و نقد متون توجه به نظریات بینامتنیت و پیوندهای بینامتنی است. بینامتنیت کاربرد آگاهانه تمام یا بخشی از یک متن در متن دیگر است. هر اثری تحت تأثیر آثار قبل یا همزمان با خود دستخوش تغییر شده، در آن آثار تصرف می نماید و هویتی تازه می آفریند. به این ترتیب هر متن دارای معناها و لایه های معنایی متفاوتی خواهد بود که بخشی از آن مبتنی بر ارتباط آن با متن دیگر بیرون از آن است.آیات و احادیث با غزلیات شمس، پیوند بینامتنی دارند. این مقاله ضمن پرداختن به شاخص ها و ویژگی های چهار زیرگونه بینامتنیت که عبارتند از نقل قول، ارجاع، سرقت و تلمیح به روش توصیفی _ تحلیلی به بررسی مناسبات بینامتنی غزلیات شمس با قرآن و حدیث می پردازد.نتیجه تحقیق حاضر نشان می دهد زیرگونه نقل قول و تلمیح بیشترین بسامد را در غزلیات شمس دارد و بینامتنی پنهان تعمدی که معادل سرقت است در این اثر وجود ندارد.
۹.

کارکرد سیاسی داستان سیاوش وروابط بین ایرانیان وتورانیان در شاهنامه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ایرانی سال هجدهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۵ 203 - 222

کلیدواژه‌ها: شاهنامه توران ایران تورانیان روابطسیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۸ تعداد دانلود : ۵۲۱۸
شاهنامه از برجس ته ترین آثار زب ان ف ارس ی اس ت که با بیانی حماسی و تاثیرگذار بسیاری از روابط سیاسی حکومت های ایرانی را با دیگر کشورها و ملت ها به ویژه در دوران ساسانی برای ما آشکار می سازد. در شاهنامه پایه های بینش سیاسی ایرانیان و چگونگی شکل گیری حکومت از منظر سنتی بیان شده است. فردوسی به ساختارهای سیاسی و اجتماعی جامعه توجه داشته و نقش محوری پادشاهان را در اندیشه های سیاسی ایرانیان باستان عرضه کرده است. بازخوانی این حماس ه م لی با به کار ب ستن دی دگاه های نوین علوم سیاسی نشان می دهد که فردوسی مسائل سیاسی حاک م بردوران خود را تبیی ن و تحلیل نموده است. دراین نوش تار به روش توصیفی- تحلیلی، روابط ایرانیان و تورانیان در شاهنامه با تکیه بر داستان سیاوش و پناه بردن او به توران مورد بررسی قرار گرفته و دیدگاه فردوسی درخصوص روابط خارجی تح لیل شده است. با نگاهی به داستان سیاوش که نمونه بارز زن دگی در خ اک بیگانه است، بخشی از فرهنگ عمومی و فرهنگ سیاسی ایرانیان مشخص می شود. معنای سیاست را در داستان سیاوش می توان مطابق نظر یکی از فیلسوفان معاصر دانست که « هر امری که دخ لی به اوضاع داشت ه باشد سیاسی است». بی تردید نظرفردوسی نیز درباره سیاست و روابط و مناسبات سیاسی برخاسته از شرایط محیط اجتماعی زمانه اش و اوضاع حاکم بر ایران بوده است.
۱۰.

زیبایی شناسی آرایه های ادبی در بهشت گمشده جان میلتون و دیوان رودکی سمرقندی

نویسنده:
منبع: شفای دل سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶ 205 - 227

کلیدواژه‌ها: بهشت گمشده دیوان رودکی هنر زیبایی شناسی آرایه های ادبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۶ تعداد دانلود : ۴۵۰
هدف از تحقیق حاضر، بازشناسی پیوند میان هنر و ادبیّات با واکاوی در یکی از عناصر سازنده زیبایی شناسی؛ یعنی آرایه های ادبی است تا بتواند از این رهگذر از یک سو با بررسی آرایه های ادبی که بر آرایش سخن، زیبایی کلام و رسایی معانی می افزایند، تأثیر این فرایند مذکور را در ارتقای سطح معانی در دو اثر بهشت گمشده جان میلتون و دیوان رودکی سمرقندی دریابد و از سوی دیگر زیبایی شناسی را به عنوان شاخه ای از فلسفه که منعکس کننده ارتباط حسّی اثر با مخاطب و میزان لذّتی است که خواننده از اثر می برد، نشان دهد. پژوهش پیش روی با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با بررسی بهشت گمشده جان میلتون و دیوان رودکی به تحلیل نمونه هایی از آرایه های ادبی به کار گرفته شده در این دو اثر پرداخته است. این تحلیل نشان می دهد که هر دو شاعر در کاربرد ابزارهای بلاغی نه تنها آگاهانه عمل کرده اند، بلکه نحوه استفاده و میزان کاربرد این آرایه ها در راستای فرم دهی به متن و القاء معانی مورد هدفشان قرار دارد.
۱۱.

مطالعه الگوهای گفتار زنانه در بافت متنی رمان های «خوف و نی-نا» اثر شیوا ارسطویی «با تکیه بر رویکرد رابین لیکاف DSL»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: متن پژوهی ادبی بهار ۱۴۰۲ شماره ۹۵ 289 - 317

کلیدواژه‌ها: گفتار زنانه رویکرد رابین لیکاف (DSL ) شیوا ارسطویی خوف و نینا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۶ تعداد دانلود : ۳۳۹
این پژوهش به شیوه توصیفی – تحلیلی تلاش می کند تا به این پرسش پاسخ دهد که آیا الگوهای گفتار زنانه در بافت متنی رمان های «خوف» و «نی نا» اثر شیوا ارسطویی، با الگوی رابین لیکاف (DSL) مطابقت دارد یا الگوهای ارائه شده در این آثار با الگوی مدّنظر وی در تعارض هستند؟ در این پژوهش از میان شاخصه های مدّنظر لیکاف (1975) بر سطح واژگانی تأکید شده و هر 5 مؤلفه این سطح شامل «استفاده مکرر از تردیدنماها یا تعدیل کننده ها»، «کاربرد صورت های مؤدبانه زبان و پرهیز از دشواژه ها»، «استفاده از قیدهای تشدیدکننده»، «کاربرد صفات عاطفی» و «کاربرد واژگان خاص زنانه» در نظر گرفته شده است. با این هدف پس از طبقه بندی داده های پژوهش و تحلیل آن ها، ابتدا سعی شد که سبک نوشتاری شیوا ارسطویی در سطح گفتار شخصیت های زنانه این دو رمان مشخص و سپس با مؤلفه های مدّنظر لیکاف انطباق داده شود. یافته ها نشان می دهد که ارسطویی در زمینه انتخاب زبان شخصیت زنان این دو رمان دقت فراوانی داشته و مؤلفه هایی مانند سن، طبقه اجتماعی، شغل، تحصیلات و ... در سبک گفتار زنان داستان های وی به وضوح قابل مشاهده هستند و می توان ادعا کرد که وی یکی از موفق ترین زنان داستان نویس در این زمینه است. علاوه بر این، بسیاری از مؤلفه های حاکم بر سبک گفتار زنانه در داستان های وی با الگوی رابین لیکاف مطابقت دارد. مؤلفه هایی مانند واژگان خاص زنانه، تردیدنماها، تشدیدکننده ها، سوگندواژه ها و جملات عاطفی شاخص ترین نمودهای این انطباق هستند.
۱۲.

تحلیل شیوه های اثرپذیری از حدیث در شعر نظامی

نویسنده:
منبع: شفای دل سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۵ 109 - 128

کلیدواژه‌ها: نظامی حدیث گونه های اثرپذیری نقد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۸ تعداد دانلود : ۸۱۸
الفاظ و معانی احادیث به صورت های گوناگون در زندگی مسلمانان، رفتار، گفتار و کردار آنان تأثیر داشته است. یکی از بارزترین موارد این تأثیر سروده های شاعران است. نظامی نیز یکی از شاعران بزرگی است که از علوم مختلف زمان خود بهره مند بوده و مضامین عالی قرآن و حدیث به اشکال مختلف در آثار او راه یافته است. شعر او هم از نظر صورت و هم از نظر معنا در اوج هنر شعری است. نظامی برای تبیین مفاهیم دینی و اخلاقی مورد نظرش در اشعار خود به وفور از آیات و احادیث بهره گرفته است. در این پژوهش گونه های مختلف اثرپذیری از حدیث در شعر نظامی به شیوه توصیفی تحلیلی بررسی شده است. از میان انواع مختلف شیوه های اثرپذیری، اثرپذیری ساختاری سبکی و اثرپذیری شیوه ای در آثار نظامی دیده نمی شود و اثرپذیری واژگانی و الهامی- بنیادی بیشترین کاربرد را در اشعار او داشته است.
۱۳.

عشق در بهشت گمشده جان میلتون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ادب غنایی سال بیستم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳۸ 197 - 220

کلیدواژه‌ها: بهشت گمشده جان میلتون عشق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۸ تعداد دانلود : ۱۶۵
عشق در کنار آنکه یک مفهوم معرفت شناسی عاشقانه و عارفانه است، پیوندی عمیق نیز با فرهنگ و جامعه پیرامون خویش دارد. در عشق، زیبایی چه در بُعد آفاقی و چه انفسی آن، کانون مهم و هستی شناسانه جاذب و مجذوب است. در ادبیات جهان، مضمون عشق از جایگاه ویژه ای برخوردار است و هر ژانر ادبی نیز فراخور ویژگی ها، فرم و محتوای خود، به تفسیر عشق اقدام می کند. با توجّه به اینکه اثر مورد مطالعه پژوهش حاضر، حماسه الهی- انسانی بهشت گمشده می باشد، شایان ذکر است که یکی از مضامین اصلی در حماسه، عشق   است. از آن جا که عشق در دنیای حماسه حد واسطی است میان عشق در دنیای اسطوره با عشق در دنیای واقعی، مطالعه پیش روی با استفاده از روش تحلیلی-توصیفی نشان داد  که عشق نه تنها نقطه عطفی در بهشت گمشده است؛ بلکه طرح خاص خود را برای تبیین ماهیّت آن دنبال می کند. بنابراین، مسأله اصلی مطالعه حاضر تبیین و توصیف جایگاه عشق در بهشت گمشده میلتون است، ضمن پاسخگویی به این پرسش اساسی که در شخصیت پردازی و فرم و محتوای بهشت گمشده تا چه اندازه مفهوم عشق منعکس گردیده است؟
۱۴.

شخصیت پردازی در مجموعه داستان «کاش کسی جایی منتظرم باشد» اثر آناگاوالدا نویسنده معاصر فرانسوی

نویسنده:
منبع: شفای دل سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ 61 - 77

کلیدواژه‌ها: شخصیت پردازی داستان کوتاه آناگاوالدا همذات پنداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۹ تعداد دانلود : ۳۲۶
آناگاوالدا، نویسنده معاصر فرانسوی است که در داستان های کوتاهش برداشت ها و تجربیات روزمره خود را با جزئیات فراوان بیان کرده است. ویژگی بارز آثار او همذات پنداری خواننده با شخصیت های داستان هاست. تصویری که او از انسان مدرن در داستان هایش ارائه می دهد منجر به خلق شخصیت هایی شده است که در واکنش به شرایط اجتماعی حاکم بر عصر مدرن، به زندگی اجتماعی عینیت می دهند. شخصیت هایی که در قالب گفتار، رفتار، نام، چهره ظاهری و ... به خواننده معرفی می شوند. او در داستان هایش، سعی در بیان برشی از زندگی دارد که گاهی مورد بی توجهی و غفلت قرار گرفته است و با روایتی که از زندگی افراد خلق می کند نحوه ادراک خواننده را دگرگون می سازد. او خود را ملزم به آوردن تم ام عناص ر داستان نمی داند و از روش های نوینی در پردازش شخصیت ها استفاده می کند. مانند بیان احساسات زودگذر، استفاده از صحنه پردازی های نمایشنامه ای، بیان بخشی از زندگی روزمره و عواطف شخصیت ها، پایان بندی باز و آزاد داستان ها و درگیر کردن خواننده در نتیجه گیری. این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی به بررسی شیوه و تکنیک خلق شخصیت در اولین مجموعه داستان آناگاوالدا می پردازد و در پی پاسخ به این سؤال است که او چه ش گردها و روش هایی را در شخصیت پردازی داستان های خود به کارگرفته است؟ حاصل تحقیق نشان می دهد که شخصیت پردازی در این مجموعه بیشتر به صورت غیرمستقیم صورت گرفته و از حالت سطحی و ابتدایی خود به سطحی پیچیده تر ارتقاء یافته است.
۱۵.

کارکرد تخیل ثانویه در تسکین اضطراب برآمده از تنهایی و مرگ در نمایشنامه ی خرس های پاندا اثر ماتئی ویسنی یک از منظر کولریج(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تئاتر دوره ۹ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۹۱) 31 - 55

کلیدواژه‌ها: تخیل ثانویه نمایشنامه تنهایی مرگ ماتئی ویسنی یک داستان خرس های پاندا به روایت یک ساکسیفونیست که دوستی در فرانکفورت دارد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰ تعداد دانلود : ۱۹۸
این مقاله کوششی است در تبیین و ارایه ی مفهوم «تخیل ثانویه» براساس آرای کولریج و بررسی تاثیر آن در اضطراب برآمده از تنهایی و مرگ در نمایشنامه ی داستان خرس های پاندا به روایت یک ساکسیفونیست که دوستی در فرانکفورت دارد اثر ماتئی ویسنی یک . مسیر اصلی این مقاله، معطوف است به درک مفهوم «تخیل ثانویه» مبتنی بر آرای سیموئل تیلور کولریج و درک تفاوت معنایی و مفهومی آن با «تخیل اولیه» و «خیال» به منظور اثبات این نکته که «تخیل ثانویه» نقش کلیدی و مهمی در تسکین اضطراب برآمده از «تنهایی» و «مرگ» در شخصیت های نمایشنامه ی داستان خرس های پاندا به روایت یک ساکسیفونیست که دوستی در فرانکفورت دارد ایفا می کند. این پژوهش بر چگونگی عملکرد «تخیل ثانویه» به عنوان ساز و کاری دفاعی در نمایشنامه ی انتخابی معطوف است، بنابراین پرسش بنیادین این پژوهش عبارت است از: مطابق رویکرد کولریج ، چرا و چگونه تخیل ثانویه می تواند اضطراب برآمده از تنهایی و مرگ شخصیت ها در نمایشنامه ی مورد بحث را برطرف نماید؟ این مقاله که به صورت تحلیل محتوای کیفی به نگارش درآمده به همراه ارایه ی جدول و نمودار به صورت مستدل نشان می دهد چگونه شخصیت های نمایشنامه ی داستان خرس های پاندا به روایت یک ساکسیفونیست که دوستی در فرانکفورت دارد با پناه بردن به «تخیل ثانویه» با آفرینش جهانی ساخته و پرداخته ی ذهن شان، اضطراب های تنهایی و مرگ خود را از پنج مسیر مختلف روساختی و ژرف ساختی تسکین می دهند.
۱۶.

نگاهی تطبیقی بر «استعمار و استبداد ستیزی» در اشعار بشری البستانی و طاهره صفارزاده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبیات تطبیقی سال پانزدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۵۹ 267 - 285

کلیدواژه‌ها: ادبیات پایداری شعر معاصر عراق ایران استعمار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰ تعداد دانلود : ۱۱۰
بشری البستانی در شعر معاصر عربی و طاهره صفارزاده در عرصه ادبیات معاصر فارسی از منادیان حقیقی استبدادستیزی به شمار می آیند. دو شاعر مذکور که نماینده قشر بااحساس و آگاه و فرهیخته جامعه خود هستند توانستند با تلاشی گسترده به سرودن شعرهای مهیج و تحریک احساسات خفته مردم مبادرت ورزند تا علاوه بر تأثیرگذاری در حوادث و رویدادها، در راستای مصالح سرزمینشان آثار ادبی ماندگاری از خود بر جای گذارند. پژوهش حاضر که از نوع توصیفی تحلیلی است و با روش کتابخانه ای صورت گرفته به دنبال آن است تا مفهوم استبدادستیزی را که از مهم ترین مضامین مشترک اشعار این دو شاعر می باشد از منظر ادبیات تطبیقی مورد بررسی قرار دهد. نتایج مقاله پیش رو حاکی از آن است که مهم ترین بن مایه های مشترک در شعر این دو شاعر مقاومت عبارت اند از مفاهیمی چون بیان وضعیت اسفبار کشور، پرده برداشتن از ظلم و ستم دشمنان داخلی و استعمارگران و آثار و تبعه هجوم آن ها بر کشور عراق و ایران و در نهایت دعوت مردم به حفظ وحدت جهت پیروزی بر دشمنان.
۱۷.

بررسی درون مایه های عرفانی در ادبیات پایداری در شعر طاهره صفارزاده و بشری البستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۱۷ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶۶ 306 - 324

کلیدواژه‌ها: پایداری عرفان بشری البستانی طاهره صفارزاده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷ تعداد دانلود : ۱۰۷
عرفان و تصوف یکی از مکاتب اسلامی است که از اسلام ریشه دارد و در طول تارخ اسلام طرفداران زیادی داشته و هم اکنون هم دارد و نه تنها دراندیشه بلکه در حرکت های جهادی و پایداری و گاه در قالب گروه های مبارز پا به عرصه وجود گذاشته است. در ادبیات معاصر فارسی وعربی، مؤلفه ها و شاخصه های ادب عرفانی و پایداری در شعر بشری البستانی و طاهره صفارزاده الگوهای مهم در ترکیب این دو حوزه ادبی ست.، بشری البستانی شاعره معاصر عراقی از جمله شاعرانی است که بخش بسیاری از اشعارش را به مفاهیم و مؤلفه ای ادبیات پیداری و در عین حال زبان و درون مایه های عرفانی اختصاص داده و طاهره صفارزاده از جمله شاعران معاصر ایرانی است که به عنوان یک شاعر انقلابی بخش مغتنمی از اشعارش را به مفاهیم ادبیات عرفانی اختصاص داده است. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی به مطالعه و تحلیل مؤلفه های عرفانی در شعر شاعران ادب پایداری چون بشری البستانی و طاهره صفار زاده می پردازد.
۱۸.

رمزگشایی تجلیات امور قدسی با تأکید بر داستان های قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش دینی دوره ۲۲ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۴۶ 283-301

کلیدواژه‌ها: رمزگشایی امور قدسی تجلی متون مقدس داستانهای قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۷۶
مفسران قرآن شیوه های گوناگونی را برای تفسیر آیات برگزیده اند. با توجه به تاکید قرآن بر تفکر و تدبر در آیات، میدانی گسترده برای ژرف اندیشان وجود دارد تا با ایجاد تناسب و نزدیکی میان ظاهر و باطن کلام آیات قرآن را تبیین نمایند. پژوهش حاضر با تمرکز بر رویکرد تفسیر عرفانی انجام شده است که در آن برای دریافت معنای باطنی به رمز و اشارات توجه می شود. مشخصه ی رمز، برقراری نوعی ارتباط با امری مجهول و ناشناخته است که دریچه و روزنی بر عالم قداست و ماورا می گشاید. قداست همواره در موقعیتی تاریخی متجلی می شود و همین که انسان به ظهور و تجلی قداست آگاهی یابد آن قداست در هر مرحله که ظاهر و متجلی گردد تاریخی می شود. سرنوشت و نحوه ی هستی پیامبران را می توان به تجلیات قداست تأویل کرد. داستان های پیامبران در قرآن به دلیل وجود حوادث و اعمال خارق العاده در آنها که مطابق واقعیت و منطق تجربه های عادی بشر نیست از دیر زمان مورد تفسیر قرار گرفته است. این پژوهش به بررسی ضرورت پذیرش تأویل پذیری قرآن و درک رمزگرایی و رمزوارگی آن برای دریافت معنای باطنی و لطایف معنوی پیام حق پرداخته و داستان پیامبران را مورد تحلیل رمزگرایانه قرارداده و به این نتیجه دست یافته است که با رمزاندیشی هر عملی قابلیت آن را دارد که فعلی مذهبی باشد و هر شیئی در خور آن است که مجلای قداست شود. بر این اساس در داستان چهار پیامبر بیشترین تأویلات رمزی وجود دارد.
۱۹.

مؤلفه های شاخصِ واژگانی در رویکرد لیکاف در رمان های شیوا ارسطویی و سیمین دانشور با تأکید بر «دشواژه ها، رنگ واژه ها و سوگندواژه ها»

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زبان ادبی دوره ۱ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 91 - 122

کلیدواژه‌ها: زبان و جنسیت رویکرد رابین لیکاف رمان زنان سیمین دانشور شیوا ارسطویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷ تعداد دانلود : ۷۹
در سال های اخیر با رونق مطالعات میان رشته ای «ادبیات و زبان شناسی»، مباحثی مانند «ادبیات مردانه»، «ادبیات زنانه» و «مردانه نویسی» و «زنانه نویسی» مدّنظر پژوهشگران قرار گرفته است. اهمیت اصلی این گونه مطالعات توجه به رابطه میان «زبان» و «جنسیت» است. با توجه به اهمیت رمان به ویژه رمان های زنان، مطالعه شاخص های زبانی مرتبط با مقوله جنسیت می تواند در مسیر مطالعات سبک شناسی ادبی آثار زنان راهگشا و مؤثر باشد. در این پژوهش اختلافات زبانی شخصیت های زنان و مردان به لحاظ شاخص واژگانی در رمان های دانشور و ارسطویی به شیوه توصیفی – تحلیلی بررسی شد. پرسش اصلی پژوهش چنین بود: در بافت متنی داستان های دانشور و ارسطویی، تفاوت میان زبان «زنان» و «مردان» در قالب شاخص واژگانی چگونه نمود یافته است؟ یافته ها حاکی از آن است که در بافت متنی رمان های دانشور و ارسطویی، زبان زنان به لحاظ واژگان و اصطلاحات متفاوت از زبان مردان بازنمایی شده است. در مواردی کاربرد پارامترهای واژگانی بازنمایی شده در داستان های دانشور و ارسطویی با شاخص های مدّنظر لیکاف همخوانی دارد و در مواردی نیز با آن ها مطابقت ندارد. ازآنجاکه در هر 4 رمان زنی درباره زنان می نویسد، بسامد استفاده از واژگان مخصوص زنان زیاد است. از دیگر ویژگی های زبان زنان در این رمان ها استفاده از تصویرگری دقیق و جزئی نگر، و بهره گیری از رنگ واژه های متعدد است. زن های هر دو رمان به دلیل اعتمادبه نفس کمی که حاصل زیستن در جوامع مردسالار است از تردیدنماها، تشدیدکننده ها و تقریب نماهای بیشتری استفاده می کنند و از طریق پرهیز از به کارگیری دُشواژه ها و استفاده از سوگندواژه ها، زبانی مؤدبانه را برای گفت گوهای خویش برمی گزینند که نشانگر ساختارهای زبانی گویندگان محتاط و فرودست است.
۲۰.

تحلیل مؤلفه های وجود شناسی برایان مک هیل در رمان سپیده دم ایرانی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: زبان و ادب فارسی دانشگاه آزاد سنندج سال ۱۶ بهار ۱۴۰۳ شماره ۵۸ 185 - 211

کلیدواژه‌ها: سپیده دم ایرانی پست مدرنیسم مک هیل مبانی وجودشناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲ تعداد دانلود : ۱۸
به طور کلی نظریه های پست مدرنیستی به دو گروه عمده تقسیم شده اند. گروه نخست نظریه های کسانی مانند بری لوئیس، پیتر والن و دیوید لاج را در برمی گیرد که فهرستی از مؤلفه های پسامدرنیستی (عدم قطعیت، پارانویا، بی نظمی زمانی و...)ارائه می کنند. درگروه دوم، شاخص ترین نظریه را برایان مک هیل مطرح-کرده است که برای تبیین پسامدرنیسم از مفهوم "عنصرغالب" در فرمالیسم-روسی مددمی گیرد و مشخصه پسامدرنیسم را وجودشناسی(در تباین بودن با معرفت شناسی که عنصر غالب مدرنیسم است) می داند. در راستای تحقق این هدف،ابتدا شگردهاو مؤلفه هایی از رمان سپیده دم ایرانی استخراج و درسه-بخش عناصرداستان، مفهوم، شکل یاصورت موردبررسی قرارمی گیرد؛ سپس براساس نظریه غالب برایان مک هیل که در اصل ویژگی داستان های پسامدرن را طرح مباحث هستی شناسانه می داند، مشخص می شود که این شگردها و مؤلفه ها تا چه حد در برجسته کردن عناصرهستی شناسانه اثر مورد نظر نقش دارند. نتیجه نشان-می دهد که دراین رمان، نویسنده به خوبی از تکنیک چندصدایی، عدم-قطعیّت،اتصال کوتاه،عدم انسجام ذهن وآشفتگی شخصیت هاو...به بهترین شکل بهره گرفته و رمان خود را در کنار آثار پست مدرن قرار داده است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان