زهره برهانی کاخکی

شوت جفت یکی از مهم ترین راه های کسب امتیاز در بازی بسکتبال است. لذا، شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت شوت جفت مورد توجه محققان قرارگرفته است. هدف از انجام این تحقیق، بررسی بیومکانیک اجرای شوت جفت موفق و ناموفق بسکتبالیست های مرد نخبه بود. در این تحقیق شش نفر از بهترین شوت زن های سوپرلیگ با میانگین سنی 04/3±33/23 سال، قد 21/2±67/189 سانتی متر، وزن 58/5±84 کیلوگرم، و سابقه بازی 5/2±10سال شرکت داشتند. هشت مارکر روی نشانگرهای آناتومیکی (برجستگی های استخوانی) ویژه آزمودنی ها نصب و از آن ها خواسته شد از دو مسافت 25/4 متر و 25/6 متر شوت جفت ارسال دارند. اطلاعات کینماتیکی (زاویه مفاصل، دیاگرم زاویه به زاویه) و کینتیکی (جابه جایی و محل قرارگیری مرکز فشار) مربوط به شوت های موفق و ناموفق با استفاده از دو دوربین فیلمبرداری و صفحه نیرو ثبت و پردازش شد. برای تجزیه و تحلیل آماری بین دو اجرای موفق و ناموفق آزمون ناپارامتری ویلکاکسون و مدل رگرسیون لجستیک در سطح (05/0p≤) به کار رفت. در شوت جفت دو امتیازی اختلاف بین میانگین زوایای مفاصل در شوت موفق و ناموفق به ترتیب در مفاصل مچ پا، مچ دست، و ران و در شوت جفت سه امتیازی در مفاصل ران و مچ پا معنادار بود. نتایج به دست آمده نشان داد تغییرات زاویه ای مفاصل در لحظه رهایی و موقعیت قرارگیری مرکز فشار در وضعیت خمیدگی بر نتیجه شوت جفت تاثیر دارند.

شناسایی فاکتورهای تاثیرگذار در موفقیت شوت جفت، به عنوان امتیازآورترین و کاربردی­ترین شوت در بسکتبال، نقش مهمی در ارتقای سطح کمی و کیفی عملکرد ورزشکاران دارد(26). هدف از انجام این مطالعه، تعیین رابطه بین برخی پارامترهای کینتیکی بدن انسان در چهار حالت آمادگی، خمیدگی، پرش و فرود با نتیجه شوت جفت در دو مسافت (25/4 متر) و (25/6 متر) در مردان بسکتبالیست نخبه بود. بدین منظور شش نفر از بهترین شوت کننده­های تیم ملی با میانگین سنی (04/3±33/23 سال)، قد (21/2±67/189 سانتی­متر)، وزن (58/5±84 کیلوگرم)، سابقه بازی (5/2±10 سال) که همگی راست دست بودند و در دو پست گارد راس و فوروارد بازی می­کردند و سابقه عضویت در تیم­های ملی را نیز دارا بودند، در این تحقیق شرکت نمودند. ابتداء به بازیکنان توضیح داده شد که به صورت ثابت و بدون دریبل از دو مسافت 25/4 متر و 25/6 متر به صورت عمود بر تخته اقدام به اجرای مهارت شوت جفت نمایند ولی برای آنها در مورد موفق و ناموفق بودن شوت جفت و هدف محقق توضیحی بیان نشد. فرم رضایتنامه توسط بازیکنان تکمیل و از آزمودنی­ها خواسته شد روی صفحه نیرو قرار بگیرند و از دو مسافت 25/4 متر و 25/6 متر اقدام به شوت کنند. اطلاعات مربوط به یک شوت موفق (ورود توپ به درون حلقه بدون برخورد به تخته یا لبه حلقه) و یک شوت ناموفق (برخورد توپ به حلقه و یا تخته و اوت شدن) ثبت و از نرم افزار وین آنالیز، برای تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده شد. مقایسه میانگین و انحراف استاندارد پارامترهای مربوط به موقعیت قرارگیری مرکز فشار بدن در چهار وضعیت آمادگی، خمیدگی، پرش و فرود (T1 ، T2 ، T3 و T4 ) در دو محور x و y برای دو شوت جفت موفق و ناموفق با استفاده از نرم افزار 13-spss ، با به کارگیری روش آماری ویلکاکسون (05/0>p ) انجام شد. درمحور y ها (مؤلفه خلفی-قدامی) در مسافت 25/4 متر غیر از وضعیت­ T1 (آمادگی) و در بقیه وضعیت­ها مرکز فشار در شوت موفق در فاصله دورتری (به طور میانگین 13 میلیمتر) از مبداء نسبت به شوت ناموفق، قرار گرفته بود. در شوت جفت سه امتیازی، در دو وضعیت­ T3 (پرش) و T4 (فرود) مرکز فشار در شوت جفت موفق در فاصله دورتری (به طور میانگین 5/27 میلیمتر) از مبداء نسبت به شوت جفت ناموفق قرار گرفت، و در شوت جفت سه امتیازی ناموفق، مرکز فشار در وضعیت­های T1 (آمادگی) و T2 (خمیدگی) در فاصله دورتری (به طور میانگین 23 میلیمتر) از مبداء نسبت به شوت موفق واقع شده بود. نتایج بدست آمده بیانگر این نکته بود که موقعیت قرارگیری مرکز فشار در وضعیت خمیدگی (بخصوص در شوت جفت سه امتیازی) می­تواند به عنوان یک عامل مهم و مؤثر بر نتیجه شوت جفت باشد .

شوت جفت به¬دلایلی همچون درگیری کمتر با بازیکنان حریف، امکان کسب امتیاز از فواصل مختلف، مشکل بودن دفاع از آن، سریع ترین نوع شوت، پیش¬بینی ناپذیر بودن زمان و جهت جهیدن قدرتمندترین و کاربردی ترین ابزار کسب امتیاز است (1). هدف از انجام تحقیق حاضر، بررسی نیروهای عکس العمل زمین حین اجرای شوت جفت موفق و ناموفق بسکتبال در دو مسافت 25/4 متر (خط پرتاب آزاد، دو امتیازی) و مسافت 25/6 متر (خط پرتاب سه امتیازی) است. شش نفر از بهترین شوت¬کننده های مرد حاضر در سوپر لیگ بسکتبال باشگاه های کشور با میانگین و انحراف استاندارد سنی (04/3±33/23 سال)، قد (21/2±67/189 سانتی متر)، وزن (58/5±84 کیلوگرم)، سابقه بازی (5/2±10 سال) که همگی راست دست بوده و سابقه عضویت در تیم ملی را داشتند در این تحقیق شرکت کردند. پس از تکمیل فرم رضایت¬نامه، از آزمودنی ها خواسته شد روی صفحه نیرو قرار گرفته، از دو مسافت 25/4 متر و 25/6 متر اقدام به پرتاب شوت جفت کنند. اطلاعات مربوط به نیروهای عکس العمل زمین، یک شوت موفق (ورود توپ به درون حلقه بدون برخورد به تخته یا لبه حلقه) و یک شوت ناموفق (برخورد توپ به حلقه یا تخته و اوت شدن) ثبت و توسط نرم¬افزار وین آنالیز ، تجزیه و تحلیل شد. مقایسه میانگین و انحراف استاندارد مربوط به نیروهای عکس العمل زمین در چهار وضعیت آمادگی، خمیدگی، پرش و فرود (T1، T2، T3 و T4) در محور z برای دو شوت جفت موفق و ناموفق، با استفاده از نرم-افزار SPSS و به¬کارگیری روش آماری ویلکاکسون (05/≥p) محاسبه شد. با وجود افزایش مقادیر نیروهای عکس العمل زمین در شوت جفت موفق نتایج تحقیق، بین میزان نیروهای عکس العمل زمین در شوت جفت موفق و ناموفق در چهار وضعیت فوق تفاوت معنی داری نشان نداد. نتیجه گیری نهایی این است که ارتفاع رهایی و نیروهای عکس العمل زمین بر موفقیت شوت جفت اثرگذارند.

هدف این تحقیق، مقایسه تأثیر سه برنامه مختلف سرد کردن فعّال بر میزان دفع لاکتات خون و تعداد ضربان قلب به دنبال یک فعالیت بیشینه در ورزشکاران رزمی کار بود. 10 ورزشکار رزمی کار به صورت تصادفی ساده انتخاب، و بر اساس حداکثر اکسیژن مصرفی از طریق آستانه بی هوازی همگن شدند. آزمودنی ها پس از اجرای سه وهله فعالیت بیشینه بروس در طی سه روز مختلف با فاصله زمانی 72 ساعت، 3 برنامه مختلف سرد کردن 10 دقیقه ای شامل: الف- 5 دقیقه دویـدن نـرم و آهـسته + 5 دقیقه کشـش ایستـا، ب- 5 دقیقه کشش ایستا + 5 دقیقه دویدن نرم و آهسته، ج- 5/2 دقیقه دویدن نرم و آهسته +5/2 دقیقه کشش ایستا + 5/2 دقیقه دویدن نرم و آهسته + 5/2 دقیقه کشش ایستا را انجام دادند. سطح لاکتات خون و تعداد ضربان قلب آزمودنی ها در فواصل زمانی قبل، بلافاصله پس از فعالیت و دقایق 5، 10 و 20 دوره سرد کردن، اندازه گیری شد. برای تحلیل آماری داده ها از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی توکی درسطح 05/0≥P استفاده شد. تفاوت معنی داری میان سه برنامه سرد کردن فعال در میزان کاهش سطح لاکتات خون وجود نداشت. برنامه سرد کردن دوم، بیشترین تأثیر را در کاهش تعداد ضربان قلب پس از فعالیت بیشینه در مقایسه با برنامه های اول و سوم داشت (05/0≥P). همچنین برنامه سرد کردن دوم باعث کاهش بیشتر تعداد ضربان قلب نسبت به برنامه های اول و سوم در دقیقه 5 (05/0≥P و 8/9=F) و دقیقه 10 (05/0≥P و 7/8=F) گردید. بر اساس این نتایج مشخص شد که احتمالاً زمان کافی برای سرد کردن، بیشتر از 5 دقیقه است. از طرفی، تغییر در ترتیب اجرای سرد کردن فعال (با شدت یکسان)، تاثیری در کاهش سطح لاکتات خون ایجاد نمی کند.

فعالیت جسمانی منظم به عنوان مداخله غیردارویی برای افزایش استحکام، تراکم استخوان و پیشگیری از شکستگی های استخوانی توصیه می شود. هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر هشت هفته تمرین استقامتی بر پارامترهای بیومکانیکی و شاخص های ژئومتری استخوان های فمور و تیبیا در رت های نر ویستار می باشد. بدین منظور، 16رت با دامنه سنی 50 تا 60 روز و میانگین وزنی10±160 گرم، به صورت تصادفی در دو گروه تمرین استقامتی هشت هفته ای (دویدن پنج روز در هفته با توجه به پروتکل تمرین)و گروه کنترل (بدون فعالیت) قرار گرفتند. پس از پایان جلسات تمرین، با جراحی استخوان های فمور و تیبیای پای راست رت ها خارج و به وسیله تست مکانیکی خمش سه نقطه ای، پارامترهای بیومکانیکی (سفتی، حداکثر مقاومت مکانیکی و حداکثر انرژی جذب شده تا نقطه حداکثر استحکام) و به وسیله کولیس دیجیتالی، شاخص های ژئومتری (طول و عرض) اندازه گیری شد. برای مقایسه متغیرهای بیومکانیکی و ژئومتری بین گروه ها از تحلیل واریانس یک راهه استفاده شد. نتایج نشان دهنده افزایش معنادار پارامترهای بیومکانیکی (سفتی، حداکثر مقاومت مکانیکی و حداکثر انرژی جذب شده تا نقطه حداکثر استحکام) و شاخص های ژئومتری (طول و عرض) استخوانفمور و تیبیا (به جز متغیر طول) پس از هشت هفته تمرین استقامتی می باشد. می توان گفت که هشت هفته تمرین استقامتی (به کار رفته در پژوهش حاضر) باعث بهبود پارامترهای بیومکانیکی و شاخص های ژئومتری در استخوان های فمور و تیبیا در دوران جوانی می شود.

هدف از انجام این پژوهش، توصیف روند تغییر ویژگی های آمادگی جسمانی و مهارتی داوطلبان دختر و پسر شرکت کننده در آزمون ورودی رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی بین سال های 1384 تا 1395 بود؛ براین اساس، اطلاعات مربوط به داده های موجود از آزمون های عملی برگزارشده بین سال های 1384 تا 1395 به جز سال های 1386 و 1388 که موجود نبودند، برای 58449 آزمودنی شامل 37917 آزمودنی دختر و 20532 آزمودنی پسر در شش خرده آزمون سنجیده شده در آزمون عملی (چهار آزمون برای سنجش آمادگی جسمانی و دو آزمون برای سنجش آمادگی مهارتی) بررسی شد. سپس، روند تغییرات متغیرهای موردبررسی در سال های مختلف و در هر دو جنس بررسی و تحلیل آماری شد؛ براین اساس، نتایج این مطالعه نشان داد که در تمامی مفاد مقایسه شدنی آزمون عملی، پسران عملکرد بهتری از دختران داشتند و روند تغییرات در ویژگی های متفاوت آمادگی جسمانی و حرکتی با سرعتی کم و به صورت تدریجی (آزمون کشش بارفیکس، پرتاب توپ طبی دختران، دریبل فوتبال و دریبل بسکتبال با روند کاهشی و زمان کل آزمون، پرتاب توپ طبی پسران و درازونشست بدون تغییر) درحال وقوع است. تحلیل بیشتر نتایج مشخص کرد که آمادگی جسمانی در بین پسران و آمادگی مهارتی در بین دختران درحال تغییرات بیشتری است؛ نمره های آمادگی مهارتی پسران در آزمون دریبل در مقایسه با دختران کاهش بیشتری داشته است و برعکس.

هدف پژوهش حاضر تاثیر یک وهله خستگی عمومی بر میزان هماهنگی و تغییرپذیری بین مفاصل اندام فوقانی قایقرانان نخبه بود. 14 قایقران مرد تیم ملی در این پژوهش نیمه آزمایشگاهی شرکت کردند. از تمرین قایقرانی روی دستگاه ارگومتر پاروزنی برای اعمال خستگی عمومی تا حد واماندگی استفاده شد. داده های کینماتیکی با استفاده از دستگاه واحدهای اندازه گیری اینرسی در 15 دوره پاروزنی متوالی ابتدایی و انتهایی پروتکل خستگی اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که یک وهله خستگی عمومی باعث تغییر در میزان هماهنگی بین مفاصل شانه- تنه در صفحه هوریزنتال و بین مفاصل آرنج- شانه در صفحه ساجیتال و همچنین تغییرپذیری بین مفاصل شانه- تنه در صفحه هوریزنتال، آرنج- شانه در صفحه ساجیتال و آرنج- تنه در صفحه ساجیتال می شود. یافته های تحقیق، ضرورت توجه به طراحی برنامه های تمرینی مناسب برای قایقرانان با رویکرد کاهش تبعات سوء خستگی اندام فوقانی بر عملکرد بهینه و بروز آسیب را تاکید می نماید.