سید محمدکاظم واعظ موسوی

هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر آموزش نوروفیدبک بر عملکرد تیر وکمان کاران مبتدی است. روش تحقیق از نوع آزمایشی، با استفاده از طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل است. 45 دانشجوی دختر، به طور تصادفی به سه گروه 15 نفری (گروه نوروفیدبک واقعی، نوروفیدبک ساختگی و گروه کنترل) تقسیم شدند. یک مربی مجرب تیر و کمان که از گروه بندی و اهداف پژوهشی آگاه نبود، رکورد تمامی افراد را قبل و بعد از مداخله نروفیدبک از 30 پرتاب محاسبه کرد. برنامه تمرینی هر سه گروه، به طور یکسان شامل سه جلسه تمرین تیر و کمان در هفته، به مدت 20 جلسه، تحت نظر مربی مجرب تیر و کمان بود. جلسات نوروفیدبک برای گروه یک شامل 10 دقیقه آموزش تقویت موج آلفا در ناحیه T3 بود و20 دقیقه بعدی به پروتکل آلفا-تتا در ناحیهPz اختصاص یافت. برای گروه دو، پروتکل مشابهی ارائه شد با این تفاوت که در این گروه، بازخوردهای ارائه شده هیچ ارتباطی با فعالیت عصبی آنها نداشت. گروه کنترل نیز هیچ گونه مداخله نروفیدبکی دریافت نکرد. نتیجه تحلیل کوواریانس یک طرفه، افزایش معنی دار میانگین رکوردها را در گروه نوروفیدبک واقعی، در مقایسه با گروه های دیگر نشان داد (05/0>α). بر اساس این نتیجه پیشنهاد می شود از آموزش نوروفیدبک برای بهبود عملکرد تیروکمان کاران مبتدی استفاده شود.

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر انواع خود الگودهی (پیش خوراند، مرورگری مثبت، مشاهده صرف) و تمرین بدنی بر یادگیری سرویس بلند بدمینتون بود. 84 آزمودنی دختر راست دست و مبتدی با میانگین سنی 5/2 ± 24 سال انتخاب و به طور تصادفی در هفت گروه آزمایشی تقسیم شدند. همه آزمودنی ها بعد از شرکت در پیش آزمون، به مدت سه هفته و هفته ای دو جلسه مداخله ها را دریافت کردند و بعد از یک هفته، 10 سرویس بلند بدمینتون را در آزمون های یادداری و انتقال اجرا کردند. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یک راهه و آزمون تعقیبی دانکن تحلیل شد. نتایج نشان داد در آزمون یادداری، تفاوت معنی داری میان عملکرد گروه ها در شکل و نتیجه اجرا وجود داشت (05/0>P). نتایج آزمون تعقیبی دانکن نشان داد گروه های خود الگودهی پیش خوراند با تمرین بدنی، خود مرورگری مثبت با تمرین بدنی و خود مشاهده گری با تمرین بدنی، در نتیجه اجرا و گروه های خودالگودهی پیش خوراند با تمرین بدنی و خود مرورگری مثبت با تمرین بدنی، در شکل اجرا به طور معنی داری پیشرفت کردند و عملکرد گروه پیش خوراند با تمرین بدنی در نتیجه و شکل اجرا بهتر از سایر گروه ها بود. در آزمون انتقال نیز بین عملکرد گروه های آزمایشی تفاوت معنی داری وجود داشت (05/0>P). نتایج آزمون تعقیبی دانکن نشان داد گروه خودالگودهی پیش خوراند با تمرین بدنی، در نتیجه اجرا به طور معنی داری عملکرد بهتری نسبت به سایر گروه ها داشت، اما تفاوت معنی داری در شکل اجرای هفت گروه آزمایشی در آزمون انتقال وجود نداشت.

هدف تحقیق حاضر بررسی تأثیر تداخل زمینه ای و بازداری پیش گستر و پس گستر بر یادگیری مهارت کراس اور اسکیت است. به منظور اجرای تحقیق، 75 دختر مقطع راهنمایی که هیچ گونه آشنایی با مهارت کراس اور اسکیت نداشتند، به صورت تصادفی به عنوان نمونه انتخاب و به پنج گروه تقسیم شدند. این گروه ها شامل: گروه تمرین ثابت، گروه تمرین مسدود دارای بازداری پیش گستر، گروه تمرین مسدود دارای بازداری پیش گستر و پس گستر ،گروه تمرین مسدود دارای بازداری پس گستر و گروه تمرین تصادفی بود. هر گروه در مرحلة اکتساب، 45 کوشش تمرینی مربوط به سه مهارت را با ترتیب خاصی انجام داد و در آزمون یادداری تنها از مهارت کراس اور استفاده شد. ترتیب انجام مهارت ها در مرحلة اکتساب برای گروه تمرین مسدود دارای بازداری پیش گستر شامل 15 کوشش کراس بک، 15 کوشش اسلالوم و 15 کوشش کراس اور بود، در حالی که این ترتیب برای گروه تمرین مسدود دارای بازداری پیش گستر و پس گستر شامل 15 کوشش کراس بک، 15 کوشش کراس اور و 15 کوشش اسلالوم بود. گروه تمرین مسدود دارای بازداری پس گستر این مهارت ها را به ترتیب 15 کوشش کراس اور، 15 کوشش کراس بک و 15 کوشش اسلالوم انجام دادند. گروه تمرین تصادفی 45 کوشش از سه مهارت را به طور تصادفی و گروه تمرین ثابت تنها 45 کوشش از مهارت کراس اور را انجام دادند. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه، t مستقل و آزمون تعقیبی توکی تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد در مرحلة اکتساب، عملکرد گروه های دارای تمرین مسدود بهتر از گروه تمرین تصادفی عمل کردند، اما نتیجة آزمون یادداری عکس این بود .همچنین نتایج نشان داد بازداری پیش گستر و پس گستر در مرحلة اکتساب تأثیر منفی، اما در مرحله یادداری تأثیر مثبت بر عملکرد دارند.

بررسی ارتباط بین آرام سازی و تمرینات ریتمیک با نظر به ساز و کارهای انعطاف پذیری – کارکردی سیستم عصبی، از موضوع هایی می باشد که در تحقیقات اخیر به آن اشاره شده است. هدف از تحقیق پیش رو، بررسی تاثیر تمرینات ریتمیک بر عمق بخشی آرام سازی جودو کاران تیم ملی بود. 30 ورزشکار مرد از تیم ملی جودو، در سه گروه ده نفرة کنترل، تجربی 1( گروه تمرینات آرام سازی) و تجربی 2 (گروه تمرینات آرام سازی و ریتمیک)، در این تحقیق مشارکت داشتند. بر اساس یک دورة اجرایی سه ماهه (دو دورة شش هفته ای که در شش هفتة اول، تمرینات آرام سازی برای دو گروه تجربی 1 و 2 در نظر گرفته شد و در شش هفتة دوم، برای گروه کنترل همانند دورة قبل، تمرینی در نظر گرفته نشد و برای دیگر گروه ها، تمرینات آرام سازی و ریتمیک به اجرا در آمد)، با استفاده از شاخص اندازه گیری EMG، داده ها ثبت شد و با به کارگیری آزمون های تحلیل واریانس یک طرفه و اندازه گیری های مکرر، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها، بیانگر این بود که بین آرام سازی گروه ها، اختلاف معنی داری وجود دارد. به عبارتی می توان گفت دوره های تمرینی و همچنین تمرین ریتمیک، در ارتقا آرام سازی تأثیر بسزایی دارد. یافته ها با توجه به فرضیه های اخیر و دیدگاه هایی که در زمینة تمرینات ریتمیک و آرام سازی مطرح اند، مورد بحث قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان داد که تمرینات ریتمیک آرام سازی را توسعه می دهد و موجب عمق بخشی آن می شود.

هدف از انجام تحقیق، مقایسة اثر بازخورد آگاهی از نتیجة خود کنترلی با تواتر زیاد و کم، متواتر (100%)، و کاهش فراوانی (50%) بر یادگیری مهارت هدف گیری پرتابی کودکان شهر الشتر، در دو مرحله، اکتساب و یادداری است. به این منظور 60 آزمودنی به طور تصادفی در 3 گروه خودکنترلی، متواتر و کاهش یافته، تکلیف هدف گیری پرتابی را در دو مرحلة اکتساب و یادداری با فاصلة تاخیری 24 ساعت انجام دادند. گروه خودکنترلی بعد از مرحلة اکتساب به دو گروه تواتر بالا (بالاتر از 30%) و پایین (کمتر از 18%) تقسیم شدند. برای تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده در مرحلة اکتساب و یادداری، از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. در بخش آمار توصیفی، شاخص های مرکزی و پراکندگی مربوط به اندازه های متغیر تابع گروه های تجربی و در بخش آمار استنباطی برای بررسی اهداف اختصاصی این آزمایش در مرحلة اکتساب از روش تحلیل واریانس عاملی مرکب (سری کوشش های تمرینی) 6 × (روش ارائة بازخورد) 4 و برای مرحلة یادداری از تحلیل واریانس یک متغیره و آزمون تعقیبی توکی استفاده شد. برای محاسبات و تحلیل آماری اطلاعات خام از نرم افزار SPSS 11.5 استفاده شد. سطح معنی داری نیز برای تمام روش های آماری 05/0 P? در نظر گرفته شد. بر اساس نتایج به دست آمده، در مرحلة اکتساب تفاوت معنی داری بین گروه ها مشاهده نشد و در مرحلة یادداری گروه متواتر عملکرد بهتری نسبت به دیگر گروه ها داشت. ازاین رو می توان گفت که در مورد کودکان بین شرایط تمرینی آزمودنی مدار و مربی مدار، شرایط تمرینی مربی مدار متواتر بهترین نتیجه را به دنبال دارد.

در مطالعاتی که تاکنون پژوهشگران کنترل حرکتی انجام داده اند حرکات دست در ترسیم و نوشتن از جنبه های مختلفی مورد توجه قرار گرفته است. هدف اصلی پژوهش حاضر بازآزمایی قوانین پیشنهاد شده گودنو و لوین است که بر نظریه سلسله مراتبی در کنترل حرکت مبتنی است. به این منظور 103 نفر شرکت کننده در تحقیق در پنج گروه سنی (شامل چهار گروه کودکان و یک گروه بزرگسال) قرار گرفتند. همه شرکت کنندگان در تحقیق راست دست بودند. به هر شرکت کننده پانزده طرح ارائه شد. هریک از شرکت کنندگان برای ترسیم هر طرح فرصت کافی را در اختیار داشتند. آزمونگر هم زمان با ترسیم شرکت کنندگان مسیر حرکت دست و توالی ضربات قلم آنان را ثبت می کرد. سپس طرح هایی که با توجه به شکل های اصلی به طور صحیح ترسیم شده بود از نظر قوانین مندرج در مدل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. از هفت اصل پیشنهاد شده در مدل به عنوان قوانین حرکت دست دو اصل نخست مربوط به انتخاب نقطه شروع حرکت دو اصل بعدی مربوط به ترتیب ضربات قلم و سه اصل آخر مربوط به انتخاب جهت حرکت در ادامه ترسیم شکل ها بود. نتایج آزمون فرضیه های پژوهش از وجود تفاوت معنادار بین فراوانی مشاهده شده با فراوانی مورد انتظار در انتخاب جهت حرکت و مسیر حرکت در چهار گروه سنی کودکان وگروه بزرگسال در سطح 01/0 حکایت می کرد که نشانگر عدم همخوانی نتایج با اصول مندرج در مدل گودنو و لوین است. همچنین در گروه بزرگسال در ارتباط با انتخاب نقطه شروع و جهت حرکت در ترسیم با انتخاب آن در یک تکلیف حرکتی نتایج مربوط به محاسبه ضریب همبستگی به روش تاوکندال برابر با 62/0 نشان دهنده همبستگی مثبت در اجرای دو تکلیف بود. جمع بندی کلی از نتایج نشان می دهد الگوی حرکت دست تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله تفاوت ظاهری علائم جهت نوشتن (از چپ به راست یا از راست به چپ یا حتی از بالا به پایین) و شکل های ترسیمی قرار دارد.

چند ثانیه پیش از رویداد مورد انتظار، مانند یک حرکت ورزشی، ضربان قلب به نشان توجه فرد به محرک بیرونی (گوش به زنگی) کاهش مییابد؛ اما درک رابطه توجه با ضربان قلب به علت تغییر هم زمان سطح انگیختگی مخدوش می شود. تحقیق حاضر با سنجش جداگانه دو متغیر انگیختگی و گوش به زنگی حین اجرای مهارت، تأثیر آن دو را به طور جداگانه بررسی کرده است. ضربان قلب به عنوان شاخص گوش به زنگی و سطح هدایت الکتریکی پوست (سهاپ) به عنوان شاخص انگیختگی تعداد ۱۸ بسکتبالیست ماهر و ۱۹ مبتدی، در حین 30 پرتاب آزاد خود- آهنگ و خود- آغاز بسکتبال به طور مستمر ثبت شد. الگوهای پیش از پرتاب و پس از پرتاب ضربان قلب و سهاپ در بازه زمانی ده ثانیه پیش و ده ثانیه پس از پرتاب، از طریق تحلیل واریانس با سنجش های تکراری به طور جداگانه در گروه های ماهر و مبتدی بررسی شد. در گروه ماهر، سهاپ از ده ثانیه پیش از پرتاب کاهشی تدریجی داشت که با یک جهش سریع به بالا که سه ثانیه پس از پرتاب به اوج رسید، دنبال شد. در گروه مبتدی هر دوی این تغییرات کمتر بود. سهاپ، در پرتاب های خوب گروه ماهر کمی پایین تر از پرتاب های بد بود، اما الگوی تغییرات مشابهی داشت. ضربان قلب، چهار ثانیه پیش از پرتاب، ناگهان تا چهل ضربه در دقیقه افزایش یافت که در گروه ماهر دو ثانیه پس از پرتاب به سطح اولیه بازگشت. در کل، تغییرات سهاپ و ضربان قلب، به ترتیب سطح مهارت و مطالبات بدنی تکلیف را منعکس کرد. نتایج با یافته های پیشتاز این مسیر پژوهشی مقایسه شده و در چارچوب فرضیه های مربوط مورد بحث قرار گرفته است.

هدف از این پژوهش، بررسی اثر دشواری نسبی تکلیف و نوع دستورالعمل کانون توجه (پایه، درونی و بیرونی) بر اجرای تکلیف تعادلی است. نتایج تحقیقات اخیر نشان می دهد که کانون توجه اجراکننده، به ویژه وقتی تکلیف جدید و چالش انگیز است، نقش مهمی بر اجرا و یادگیری مهارت های حرکتی دارد. در این پژوهش 48 دانشجوی دانشگاه آزاد مشهد شرکت داده شد و به طور تصادفی به دو گروه تکلیف تعادلی آسان و تکلیف تعادلی دشوار تقسیم شدند. شرکت کنندگان، تکلیف متعادل ایستادن بر صفحه تعادل سنج دیجیتال را به تعداد 3 کوشش 15 ثانیه ای در شرایط بدون دستورالعمل، دستورالعمل توجه درونی و دستورالعمل توجه بیرونی اجرا کردند. نتایج نشان داد که عملکرد گروه تکلیف دشوار در شرایط توجه بیرونی به طور معنی داری بهتر از دو حالت دیگر بود، درحالی که نوع دستورالعمل کانون توجهی تفاوت معنی داری را در اجرای تکلیف تعادلی در گروه آسان ایجاد نکرد. بنابراین نتیجه می گیریم که اثربخشی کانون توجه به عنوان یک متغیر اجرا و یادگیری حرکتی به عواملی مانند دشواری تکلیف بستگی دارد.

در فرضیات اخیر، ""انگیختگی"" به عنوان حالت انرژتیک فرد در لحظه ای خاص تعریف شده است که در الکتریسیته پوست منعکس و بوسیله سطح هدایت الکتریکی پوست سنجیده می شود. در مقابل، ""فعال سازی""، به صورت تغییر در سطح انگیختگی از سطح پایه به موقعیت انجام تکلیف معرفی شده است. از این دیدگاه، انگیختگی ارتباطی با عملکرد ندارد، و فقط فعال سازی است که کیفیت عملکرد را پیش بینی می کند. هدف از تحقیق حاضر، آزمودن فرضیه افتراق انگیختگی از فعال سازی در یک تکلیف میدانی است که پیش از این در تکالیف آزمایشگاهی تایید شده است. تعداد، 23 تیرانداز نخبه (شامل 13 زن و 10 مرد، با میانگین سنی 96/29 سال)، به صورت داوطلبانه در این تحقیق شرکت کردند. سطح هدایت الکتریکی پوست در حین اجرای تکلیف استاندارد تیراندازی با سلاح بادی به عنوان شاخص انگیختگی ثبت شد. مقیاس های عملکرد شامل امتیاز کسب شده، میزان ثبات روی مرکز هدف، میزان ثبات کلی، طول خط نشانه روی، میزان انحراف نهایی از مرکز نشانه روی در لحظه شلیک و زمان نشانه روی، به طور الکترونیک ثبت شد. یافته ها حاکی از ارتباط خطی و منفی فعال سازی با اکثر مقیاس های عملکرد بود، در حالی که انگیختگی هیچ گونه رابطه ای با عملکرد نشان نداد. نتایج با توجه به فرضیات اخیر و نظریاتی که رابطه انگیختگی و عملکرد را توضیح می دهند مورد بحث قرار گرفته است.

یکی از عوامل اثر گذار بر زمان واکنش (RT)، پیش نشانه است. نتایج تحقیقات انجام شده در مورد این عامل نشان داده است که RT به صورت تابعی از میزان اطلاعات پیش نشانه کاهش می یابد؛ ولی میزان تاثیر تعداد پارامترهای پیش نشانه شده به طور مستقل از تعداد پاسخ های انتخابی به خوبی روشن نیست. تحقیق حاضر به منظور آزمودن این فرضیه که RT در یک تکلیف تولید نیرو، تابعی از تعداد پارامترهای پیش نشانه شده است، انجام شد. یک طرح تحقیق 3 عاملی آمیخته بر روی 16 دانشجوی داوطلب (8 مرد و 8 زن(، غیر ورزشکار و راست دست در دامنه سنی 25-20 سال اجرا گردید. آزمودنی ها طی 5 جلسه در روزهای متوالی مجموعا 2400 کوشش ) هر جلسه 4 دسته 120 کوششی(را تحت وضعیت های دو انتخابی با پیش نشانه کردن 1 یا 2 پارامتر بر روی دستگاه پیش نشانه کردن پارامتر انجام دادند. تکلیف مورد نظر مستلزم تولید نیروی ایزومتریکی معین (3kg یا (6 به سمت داخل یا خارج و با اندام فوقانی راست یا چپ با حداکثر سرعت و دقت ممکن پس از ارایه پیش نشانه ها و محرک بود. زمان واکنش آزمودنی ها در سطوح مختلف متغیر مستقل با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس 3 عاملی)تعداد پارامترهای پیش نشانه شده × جنس × جلسه( با سنجش های مکرر 2 عامل )تعداد پارامترهای پیش نشانه شده و جلسه( تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که در این تکلیف، RT تابعی از تعداد پارامترهای پیش نشانه شده نبود (p>0.05). اثر اصلی جنس و اثر متقابل تعداد پارامترهای پیش نشانه شده و جنس بر RT نیز معنی دار نبود (p>0.05)؛ ولی اثر اصلی جلسه معنی دار بود (p<0.05).